Shopee Cỏ Dại
Lazada Cỏ Dại
Tiki Cỏ DạiChăm sóc cây cảnh, Sâu - Bệnh
Các vấn đề sâu, bệnh thường gặp ở các cây trồng trong nhà (indoor plants)
Th8
Chẩn đoán các vấn đề của cây indoors có thể là một thách thức với người chơi. Có một số loại côn trùng có thể dễ dàng nhìn ra (với sự trợ giúp của các loại ống kính hay kính lúp). Một số loại bệnh cũng dễ dàng nhìn ra nhưng chẩn đoán chính xác nguyên nhân cũng như cách thức giúp cây hết sâu, hết bệnh và hồi phục khoẻ mạnh lại thì không phải người chơi nào cũng có thể làm được.
Đầu tiên, nếu cây có vấn đề hãy kiểm tra vấn đề côn trùng. Sử dụng ống kính tay hoặc kính lúp và soi kỹ các phần của cây.
Sau đó, hãy tìm dấu hiệu của bệnh. Nói chung, môi trường trong nhà với độ ẩm thấp sẽ hạn chế đa số các loại bệnh nấm lá, đặc biệt khi không khí trong nhà được luân chuyển tốt. Các bệnh do vi khuẩn có thể xảy ra do lây từ các cây mới mua về hoặc do tưới nước không đúng cách. Trong một số trường hợp, các bệnh do virus gây ra lại chỉ biểu hiện ra ngoài trong một số điều kiện đặc thù.
Cho đến nay, phần lớn các vấn đề ngoài yếu tố côn trùng đều là do chăm sóc không đúng cách. Chúng được nhóm lại thành vấn đề môi trường. Những vấn đề này có thể rất khó để xác định. Đừng ngại việc bạn sẽ phải nhổ cây ra để khám bệnh bằng việc xem rễ. Bằng cách này, nhìn thấy một hệ rễ thối rữa hoặc khô cằn sẽ khiến cho việc xác định trở nên rõ ràng hơn.
Chỉ bằng mấy bước đơn giản trên là người chơi có thể kiểm tra gần như chính xác cây có đang bị bệnh về côn trùng hay môi trường không. Nếu không có sâu, rễ cây khoẻ mạnh, không có biểu hiện bất thường ở thân, rễ thì bắt đầu kiểm tra chậu cây có lỗ thoát nước không, có đủ to không, đất có vấn đề gì không, vị trí trồng liên quan ánh sáng, nhiệt độ ra sao, lịch tưới nước như thế nào, … sẽ có thể giúp tìm ra nguyên nhân cây không khoẻ mạnh. Ví dụ kinh điển là cây dính ve nhện chăng tơ chằng chịt hoặc quên không tưới nước khiến khô héo.
Một số vấn đề có thể được phát hiện nhanh chóng nhưng cũng có vấn đề, bệnh phải có sự điều tra sâu và đầy đủ mới ra được nguyên nhân. Dưới đây là một số vấn đề về sâu, bệnh thường gặp nhất trong việc trồng cây indoors.
Vấn đề côn trùng, sâu bệnh
Ve nhện – Spider mites
Triệu chứng
Các triệu chứng ban đầu có thể là rụng lá, lá vàng và bẩn, xuất hiện mạng nhện chung quanh lá, nụ hoa. Việc nhiễm trùng nghiêm trogj có thể dẫn đến việc rụng lá hoặc lá chết hoàn toàn. Các loại ve bét (mites) (về mặt kỹ thuật thì chúng không phải là côn trùng) với kích thước chỉ bằng hạt tiêu có thể được tìm thấy trên mô lá và trong mạng nhện.
Cách xử lý
Dùng kính lúp soi và tìm diệt đống ve bét, ve nhện. Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Bệnh nhiễm vảy – Scale
Triệu chứng
Lá bị nhiễm vảy có thể chuyển sang màu vàng và rụng. Trên bề mặt lá hoặc thân có thể dễ dàng nhìn được các khu vực bị nhiễm bệnh.
Cách xử lý
Loại bỏ toàn bộ các khu vực bị tổn thương, các chỗ có màu khác lạ và xuất hiện các vảy trắng, nâu xám hoặc đỏ. Vệ sinh kỹ các tán lá, trên bàn và sàn xem còn sót các dấu hiệu của vảy (scale) hay không. Xem bài xử lý tổng thể tại đây.
Rệp – Aphids
Triệu chứng
Các triệu chứng bao gồm sự tăng vọt các lá bị xoắn lại, đổi màu lá và lá ngày càng nhỏ hơn. Rệp là loài côn trùng bé <1mm, tập hợp thành từng cụm nhiều cá thể trên ngọn cây và ở mặt dưới của lá. Các tán lá, trên mặt bàn và trên sàn nhà cũng có thể có rệp.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể tại đây.
Rệp sáp rễ – Root mealybug
Triệu chứng
Cây bị nhiễm rệp sáp có biểu hiện phát triển cực chậm, héo mặc dù tưới nước đủ và thậm chí bị chết. Tìm kỹ có thể thấy những con bọ nhỏ có kích thước màu trắng kích thước nhỏ hơn hạt gạo nằm trong rễ dưới dất hoặc trên phần thân cây gần mặt đất.
Cách xử lý
Cách xử lý là phải bốc cây ra chậu để kiểm tra và tiến hành tìm diệt rệp sáp thật kỹ, thay đất sạch 100%, cắt tỉa rễ chết và trồng lại cây.
Rệp sáp thân lá – Mealybug (leaves and stem)
Triệu chứng
Cây xuất hiện những mảng sáp trắng hoặc côn trùng trên bề mặt lá, thân hoặc trong các nách lá thì khả năng cây bị nhiễm rệp sáp thân lá là rất cao. Chúng rất dễ được phát hiện bằng mắt hoặc kính lúp và chúng rất phổ biến trong các cây indoors.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể rệp sáp thân la s- Mealybug tại đây ạ
Bướm trắng – Whiteflies
Triệu chứng
Khi thấy lá có đốm đốm và vàng với côn trùng có cánh nhỏ đi cùng ấu trùng nhỏ như vảy ở mặt dưới của lá thì rất có thể cây đã bị nhiễm côn trùng bướm trắng. Khi bị quấy rầy, bạn sẽ thấy một đám mây trắng vỗ cánh bay đi, đó chính là những cá thể trưởng thành.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể rệp sáp thân lá Mealybug tại đây ạ
Bọ đuôi bật – Springtails
Triệu chứng
Springtails are gray insects less than 1/5” long that can be found in the potted plant soil. They prefer moist, damp soil and move rapidly when disturbed. To control, allow the soil to dry more between watering and be sure and remove any water that collects in the drainage saucer after each and every watering. Repot if needed.
Cách xử lý
Để kiểm soát, bạn để đất khô hơn giữa các lần tưới và chắc chắn loại bỏ nước thừa tích tụ trong đĩa thoát nước sau mỗi lần tưới. Thay đất hoặc trồng lại cây nếu nghiêm trọng.
Ruồi fungus gnats – fungus gnats
Triệu chứng
Triệu chứng là các cây con bị chết, rễ cây thì không hề khoẻ mạnh. Có một loại ruồi nhỏ gây ra bệnh này, đó là Fungus gnats. Ruồi trưởng thành có cánh đen kích thước rất nhỏ thường vô hại và sẽ bay đi nhưng những ấu trùng có đầu đen nằm trong đất sẽ ăn rễ cây hoặc làm phân huỷ hết các chất hữu cơ trong đất khiến cây không có dinh dưỡng.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Bọ trĩ – Thrips
Triệu chứng
Bọ trĩ hiếm khi được nhìn thấy bởi kích thước siêu nhỏ của chúng. Những con côn trùng này kiếm ăn bằng cách dùng hàm dưới to lớn duy nhất của mình gây tổn thương bề mặt lá và hút chảy nước ép thật vật thấm qua các vết thương. Hoa hoặc lá bị thương có thể phát triển ra các vệt bạc. Lá bị nhiễm khuẩn nặng có thể xuất hiện màu nâu hoặc bạc, những chỗ bị nặng có thể biến dạng. Chúng cũng rất thích tận hưởng nụ hoa.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Các vấn đề về bệnh – Diseases
Thối – Rots
Triệu chứng
Thối rễ thường là kết quả của việc cây bị ngập nước hoặc cây được trồng trong chậu quá lớn so với kích thước, cũng có thể là hệ thống thoát nước không ổn khiến việc úng ngập xảy ra. Bốc cây ra soi rễ có thể xác nhận tình trạng. Phần trên mặt đất cũng có thể bị thối. Tốt nhất là vứt bỏ các cây đã bị thối rễ nhưng những cây chỉ có thân hoặc một phần nhỏ của cây bị thối rữa, có thể được cứu vãn bằng cách cắt bỏ phần thối rữa. Hãy tìm những mầm không bị thối rồi cắt bỏ phần thối, mầm sẽ không hề bị ảnh hưởng gì, có thể trồng độc lập bình thường.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Bệnh phấn trắng – Powdery mildew
Triệu chứng
Mặt trên của lá, thân và hoa xuất hiện và lan rộng các mảng phấn trắng.
Cách xử lý
Cắt tỉa những tán lá bị ảnh hưởng và tăng sự luân chuyển không khí xung quanh cây. Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Bệnh nốt ruồi xám – Grey mole
Triệu chứng
Lá và hoa xuất hiện các chấm và khoang trắng, sau đó các chỗ này chuyển thành màu nâu đậm. Bệnh lênh lan mạnh bởi nước và gió.
Cách xử lý
Hãy cắt bỏ những bông hoa bị nhiễm bệnh và duy trì vệ sinh tốt. Cải thiện lưu thông không khí xung quanh cây trồng. Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Các bệnh liên quan đến vi rút – Viruses
Triệu chứng
Các triệu chứng kinh điển của các bệnh liên quan đến vi rút là các lá có những đốm đốm tổn thương.
Cách xử lý
Vì virus hoành hành bên trong cây, không có cách nào thực sự hiệu quả trong việc điều trị dứt điểm. Cách duy nhất là loại bỏ càng nhiều càng tốt các phần nghi nhiễm bệnh và phòng tránh việc lây nhiễm. Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Các bệnh về thiếu hụt chất dinh dưỡng – Nutrient Deficiencies
Thiếu sắt – Iron-deficiency
Triệu chứng
Triệu chứng kinh điển của thiếu sắt là các lá mới chuyển sang màu vàng nhưng gân lá vẫn giữ màu xanh. Nó ảnh hưởng chủ yếu đến các mầm, lá mới nhưng về lâu dài sẽ ảnh hưởng toàn bộ cấu trúc cây. Tình trạng này phổ biến ở những cây đòi hỏi đất có tính axit cao, như hoa Đỗ Quyên.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Thiếu nitơ – Nitrogen deficiency
Triệu chứng
Những chiếc lá già nhất có dấu hiệu chuyển sang màu vàng ở rìa lá và bắt đầu xâm lấn vào phía trong lá, lâu dài sẽ dẫn đến rụng lá và làm cây chậm phát triển. Khi vấn đề trở nên nghiêm trọng, chỉ có duy nhất các phần lá mới mọc là còn xanh trong khi phần còn lại đề có màu vàng.
Cách xử lý
Hãy chú ý tăng phân bón có ni tơ để cải thiện tình hình. Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Vấn đề môi trường – Environmental Conditions
Đây là một chương quan trọng dành cho người chơi mới. Các bạn nên tham khảo bài tổng quan về “Các vấn đề môi trường trong việc trồng cây Indoors”
Quá khô – Too dry
Triệu chứng
Các dấu hiệu của một cây quá khô héo rất dễ nhìn thấy. Lá héo, rủ nhẹ hoặc lá bay màu có thể là những biểu hiện báo hiệu cây đang quá khô. Nên tìm hiểu thời điểm và tần suất tưới cây một cách chính xác.
Cách xử lý
Có thể chú ý việc nâng độ cao của vị trí đặt chậu cây. Nếu cây có màu tươi hơn, thì nó cần nhiều nước hơn. Trong quá trình tìm hiểu về vấn đề nước có thể bốc cây ra khỏi chậu để kiểm tra rễ. Hãy chú ý làm cho đất ẩm lại bằng cách ngâm nước nếu như nó quá khô. Ngay cả khi được cấp cứu bằng cách tưới nước, cây vẫn có thể còn di chứng không phục hồi được và chết. Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Tưới nước quá nhiều – Overwatering
Triệu chứng
Một số người nói rằng cây bị chết cho tưới nước quá nhiều là nguyên nhân gây ra việc cây chết nhiều hơn bất cứ bệnh tật gì khác. Lá héo có thể cho thấy đất quá khô hoặc quá ẩm ướt khi rễ đã thối và không thể lấy nước lên! Cây có thể có lá xỉn màu, xanh nhạt hoặc vàng. Rễ có màu nâu và mềm. Đất ở dưới chậu có thể sũng nước và thải ra mùi hôi. Để cây ngập nước hoặc chậu không có lỗ thoát nước có thể là vấn đề. Chậu không thoát nước được thì phải tính toán đến việc thay chậu và xử lý đất.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Cháy nắng – Sunburn
Triệu chứng
Lá hoặc mô chuyển sang màu nâu hoặc bị nâu ở mặt trên của hàng cây trực tiếp tiếp xúc ánh sáng mặt trời. Đây là dấu hiệu của việc bị cháy nắng. Cây có thể vẫn phát triển nhưng sẽ bị còi cọc trong một thời gian.
Di chuyển cây ra vị trí khác tránh ánh nắng gay gắt trực tiếp. Loại bỏ các mô bị hỏng.
Cách xử lý
Xem bài xử lý tổng thể tại đây ạ.
Tích tụ muối – Salt Built-up
Triệu chứng
Khi cây được tưới nước và bón phân, muối và nhiều chất hoá học khác có thể sẽ bị tích tụ trong đất. Ở mức độ cao, một phản ứng điển hình sẽ xảy ra là đầu hoặc các mép lá chuyển sang màu vàng hoặc nâu rồi từ từ chết.
Cách xử lý
Để giảm tích tụ muối, thường xuyên đặt chậu vào bồn rửa và cho nước chảy qua chậu 3-4 lần để “rửa sạch” muối. Có thể cân nhắc việc đổi chậu, xử lý đất thường xuyên.
Rụng hoa và lá – Leaf and flower drop
Triệu chứng
Mọi yếu tố nào liên quan đến stress, thiếu nước, thừa nước, thay đổi nhiệt độ, thiếu sáng hoặc di dời cây đều có thể dẫn đến việc rụng hoa và lá. Đây là biểu hiện thường thấy của cây. Nếu nguyên nhân không phải hạn hán hoặc ngập nước, cây có thể từ từ thích nghi và sinh ra lá mới. Cây ngoài trời khi cho vào trong nhà thường có biểu hiện này. Ít sáng hơn, độ ẩm thấp hơn và không khí nóng hơn do hệ thống sưởi cũng sẽ dẫn đến rụng lá.
Cách xử lý
Tránh thay đổi các yếu tố môi trường đột ngột, để cho cây thích nghi và tự phục hồi.
Quá ít ánh sáng – Too little light
Triệu chứng
Cây không nhận đủ ánh sáng thường có tán lá màu xanh nhạt và bắt đầu vươn hoặc nghiêng về phía có ánh sáng. Một số cây cũng sẽ rụng lá già. Cây trồng ngoài trời mùa hè và mùa đông trong nhà thường sẽ bị thiếu sáng và sẽ có biểu hiện rụng lá.
Cách xử lý
Nên nghiên cứu về các tài liệu ánh sáng đối với cây bạn trồng để có hướng xử lý.
Phù – Ocedema
Triệu chứng
Phù là một rối loạn sinh lý sẽ xảy ra khi rễ hút nước nhanh hơn khả năng hấp thụ của thân hoặc lá. Áp lực nước tích tụ trong các tế bào bên trong của lá làm cho chúng vỡ ra, để lại các tế bào chết có thể nhìn thấy như những vết phồng rộp, chủ yếu ở mặt dưới của lá. Nó thường là kết quả của việc tưới nước thất thường. Nó có thể bị nhầm lẫn với bệnh vảy hoặc các loại côn trùng hoặc bệnh khác.
Cách xử lý
Xem cách xử lý tổng thể tại đây ạ.
Chấn thương lạnh – Chilling injury
Triệu chứng
Tiếp xúc với nhiệt độ lạnh, ngay cả khi không bị đóng băng cũng có thể làm hỏng các loại cây nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Lá rụng, héo hoặc đổi màu hoặc có có các chấm trên lá có thể là dấu hiệu của việc chấn thương lạnh hoặc bỏng lạnh. Đất ẩm cộng nhiệt độ lạnh thường dẫn đến thối rễ.
Cách xử lý
Nếu không quá nghiêm trọng, loại bỏ các tán lá hư hỏng và cây sẽ tự hồi phục. Nhưng để cây nhiệt đới sống trong thời tiết lạnh lâu dài có thể khiến cây mất sức sống, bị còi cọc, chuyển vàng rồi chết.
