• Biên tập: Dũng Cá Xinh
• Người dịch: Hạnh Nguyên

ENGLISH

A well-grown croton (Codiaeum variegatum) is a brilliant focal point in any room. It’s an ever- green, or rather ever-colorful, shrub, and many of the hundreds of croton cultivars are choice houseplants. They are well worth the effort to keep them bright and happy. As a houseplant croton can reach 5 to 6 feet tall under ideal con- ditions, but usually it is much smaller, to about 3 feet. Stems are slender, woody, and much branched, making a compact, rounded mound of a shrub. The gorgeous foliage is the main reason for growing croton. The leaves are large, usu- ally about 6 inches long and 3 to 4 inches wide, but really, all bets are off with croton leaves. It seems as though they can be any size, shape, or color. They can be 8 inches long and 1 inch wide, or twisted and curled, lobed like an oak leaf, or not lobed at all. As to color, they can be green, white, purple, orange, yellow, red, pink, or any imaginable blend of those colors. Colors occur in round spots, irregular blotches, or follow along the veins of the leaf. The colors change with the age of the leaf and with the amount of sunlight it gets. Bright filtered light gives you the most vibrant colors.

Croton, like some other houseplants, resents being moved. Sometimes, when you bring your gorgeous plant home from the garden center, it has a hissy fit and throws all its leaves on the ground. If that happens, once you get over your shock and disappointment, just give it TLC and it soon rewards you with a fresh batch of bril- liant foliage. The new leaves are likely to be completely different from what you purchased, but as they age they color up properly, given enough light.

This plant is toxic to people and pets and should be kept in an out-of-the-way place. The bark, roots, leaves, and sap contain 5-deoxyingenol, a chemical that causes burning of the mouth and eczema in sensitive individu- als; however, croton is not listed by the ASPCA as toxic to cats or dogs. If you suspect a person or pet has ingested parts of this plant, call your local emergency hotline, poison control center, or vet.

OPTIMUM HOUSEHOLD ENVIRONMENT

Read the Introduction for the specifics of each recommendation.

MEDIUM LIGHT.

Croton wants bright, filtered, dappled light, as from sheer curtains on a south, east, or west window. It does not like full sun, and the leaves burn and turn black, especially in yellow portions of the foliage, if it is in full direct sun for too long. The vibrant colors of the foliage fade if it isn’t getting enough light so do not keep it in low light.

LOW TEMPERATURE.

Daytime 65 to 75°F. Croton defoliates if the nighttime temperature drops below 55°F so try to keep the temperature above 60°F and avoid cold drafts.

MODERATE WATER.

Water whenever the top of the potting medium becomes dry to a depth of 1 inch.

HUMIDITY.

Mist your plant several times a week with a spray bottle of water on a mist setting, or use a handheld mister. You can also set the pot on top of a tray filled with gravel and water. Just be sure the pot is raised up above the surface level of the water.

POTTING MEDIUM.

Use any good organic, well-drained potting soil that incorporates organic fertilizer, mycorrhizal fungi, and other beneficial microbes.

FERTILIZER.

Use any organic fertilizer, in either a powder or liquid formulation, where the first number (nitrogen) is higher than the other two. Apply dry fertilizer once in early spring and again in June. Apply liquid fertilizer at half-strength every two weeks in spring and summer. Stop feeding in fall and winter.POTTING. When croton needs up-potting, shift it to a container with a diameter 4 inches larger than the current pot. Up-pot again every two to three years until the plant is as big as you want it to get.

PROPAGATION.

Croton is easy to propagate from stem tip cuttings.

COMMON PROBLEMS

Watch for leaves changing color (page 249), spi- der mites (page 263), and root rot (page 272).

TIẾNG VIỆT

Khi một cây Cô Tòng (Codiaeum variegatum) phát triển tốt, nó sẽ trở thành tâm điểm trong phòng vì vẻ ngoài rực rỡ của nó. Đây là một loại cây bụi thường xanh, nhưng nó lại luôn có màu sắc sặc sỡ. Trong số hàng trăm giống Cô Tòng, rất nhiều trong số chúng được chọn làm cây cảnh trong nhà. Cô Tòng luôn xứng đáng được nuôi dưỡng để trở nên rạng rỡ và hạnh phúc.

Cô Tòng có thể cao tới 150 đến 180 cm ở điều kiện lý tưởng trong nhà. Tuy nhiên, thường thì nó nhỏ hơn nhiều, nó cao chỉ khoảng 90cm. Thân cây mảnh, dạng gỗ, phân nhiều nhánh, tạo thành một gò tròn nhỏ gọn. Mọi người trồng Cô Tòng vì những tán lá tuyệt đẹp của nó. Các lá lớn, thường dài khoảng 15cm và rộng từ 8 đến 10 cm. Nhưng trên thực tế, kích thước, hình dạng hoặc màu sắc của chúng biến đổi đa dạng.

Chúng có thể dài 30cm và rộng 2.5cm, xoắn hoặc cuộn tròn. Chúng còn có thể chia thùy như lá sồi, hoặc không có thùy. Về màu sắc, chúng có màu xanh lá cây, trắng, tím, cam, vàng, đỏ, hồng hoặc pha trộn giữa các màu đó. Các màu xuất hiện thành đốm tròn, đốm màu không đều hoặc dọc theo đường gân của lá. Màu sắc thay đổi theo tuổi của lá và lượng ánh sáng mặt trời mà nó nhận được. Ánh sáng gián tiếp mang đến cho cây màu sắc rực rỡ nhất.

Cô Tòng cũng giống như một số cây trong nhà khác, chúng rất “phẫn nộ” khi bị di chuyển. Đôi khi, cây sẽ phát ra tiếng rít và trút hết lá nếu bạn mua và đem chúng về từ vườn cây. Khi sự kinh ngạc và thất vọng ban đầu trôi qua, bạn chỉ cần cung cấp cho nó TLC. Sau đó, nó sẽ sớm “trao tặng” cho bạn hàng loạt chiếc lá rực rỡ, tươi mới. Chúng có thể sẽ khác hoàn toàn so với lá ban đầu khi bạn mua. Nhưng đừng lo lắng, khi trưởng thành, chúng sẽ lên màu lộng lẫy nếu bạn cung cấp đủ ánh sáng cho chúng.

Loại cây này gây độc cho người và vật nuôi nên cần để ở nơi ít ai đi lại. Vỏ, rễ, lá và nhựa cây có chứa 5-deoxyingenol, một chất hóa học gây bỏng miệng và chàm ở những người nhạy cảm. Tuy nhiên, Hiệp hội phòng chống hành vi tàn ác đối với động vật của Mỹ (ASPCA) không liệt kê Cô Tòng là loài độc hại đối với chó mèo. Nếu một người hoặc vật nuôi ăn phải các bộ phận của cây này, hãy gọi cho đường dây nóng của địa phương, trung tâm kiểm soát chất độc hoặc bác sĩ thú y.

MÔI TRƯỜNG TỐI ƯU TRONG NHÀ

Đọc phần Giới thiệu để biết chi tiết cụ thể của từng khuyến nghị.

ÁNH SÁNG VỪA.

Cô Tòng ưa sáng, đặc biệt là ánh sáng lốm đốm hay ánh sáng gián tiếp qua rèm mỏng từ cửa sổ phía Nam, Đông hoặc Tây. Ánh nắng trực tiếp sẽ làm lá bị cháy và chuyển sang màu đen. Đặc biệt là ở các phần màu vàng của tán lá khi nó ở dưới ánh nắng trực tiếp quá lâu. Màu lá sẽ không còn rực rỡ nếu nó không nhận đủ ánh sáng. Vì vậy, đừng để nó ở nơi có ánh sáng yếu.

NHIỆT ĐỘ THẤP.

Nhiệt độ thích hợp ban ngày là 18 đến 24°C. Cây sẽ rụng lá nếu nhiệt độ ban đêm dưới 13°C, vì vậy hãy cố gắng giữ nhiệt độ trên 16°C và tránh gió lạnh.

NƯỚC VỪA ĐỦ.

Tưới nước khi mặt trên của bầu bắt đầu khô đến độ sâu 2.5cm.

ĐỘ ẨM.

Phun sương cho cây vài lần một tuần bằng bình nước phun sương hoặc sử dụng bình phun sương cầm tay. Bạn cũng có thể đặt chậu lên trên khay chứa đầy sỏi và nước. Chỉ cần đảm bảo rằng chậu được nâng ngay trên mặt nước.

CHUẨN BỊ BẦU ĐẤT.

Sử dụng đất bầu hữu cơ tốt, thoát nước tốt kết hợp phân hữu cơ, nấm rễ và các vi sinh vật có lợi khác.

PHÂN BÓN.

Sử dụng các loại phân bón hữu cơ ở dạng bột hoặc dạng lỏng, hàm lượng Ni tơ cao hơn hai thành phần còn lại. Bón phân khô một lần vào đầu mùa xuân và một lần nữa vào tháng Sáu. Bón nửa hàm lượng phân lỏng hai tuần một lần vào mùa xuân và mùa hè. Ngừng bón phân vào mùa thu và mùa đông.

SANG CHẬU

Khi cây cần thay chậu, hãy chuyển nó sang một chậu có đường kính lớn hơn 10cm so với chậu hiện tại. Cứ sau hai hoặc ba năm thì thay chậu một lần cho đến khi cây lớn như bạn muốn.

NHÂN GIỐNG.

Cô Tòng rất dễ nhân giống từ cắt cành bỏ ngọn.

CÁC VẤN ĐỀ THƯỜNG GẶP

Để ý lá đổi màu (trang 249), ve nhện (trang 263) và bệnh thối rễ (trang 272).

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác