Shopee Cỏ Dại
Lazada Cỏ Dại
Tiki Cỏ DạiChi Pilea, Wiki chăm sóc
Pilea cadierei (Hổ Nhĩ Trắng, Mao Đài Trổ): Hướng dẫn chăm sóc và Nhân giống bằng hình ảnh
Th11
Trước khi bắt đầu với loài Pilea cadierei (Hổ Nhĩ Trắng, Mao Đài Trổ) này, cả nhà hãy cùng xem qua danh sách và hình ảnh các loài thực vật anh em cùng chi Pilea nhé: Tra cứu tên khoa học của các loài cây thuộc chi Pilea bằng hình ảnh. Đây là một chi thực vật có khoảng 600 – 715 loài (không kể các giống lai tạo). Theo nhiều tài liệu thì số loài thực sự của chi này có thể lên đến hơn 1000, tuy nhiên do rất nhiều loại quá hiếm trong tự nhiên, thậm chí tuyệt chủng mà rất ít tư liệu được thu thập. Các loài và giống nổi bật nhất đang được thương mại trên thị trường chắc chỉ có vài loài:
- Pilea cadierei (nhân vật chính trong bài hôm nay)
- Pilea cadierei Minima
- Pilea depressa
- Pilea hitchcockii
- Pilea involucrata
- Pilea involucrata Dark Mystery
- Pilea involucrata Moon Valley
- Pilea involucrata Nortfolk
- Pilea involucrata Silver
- Pilea microphylla var
- Pilea mollis
- Pilea peperomioides (Chinese Money Plant, Cỏ Gương)
- Pilea pubescens Silver Cloud
- Pilea spruceana
- Pilea spruceana Norfolk
- Pilea spruceana Silver Tree
Giới thiệu
- Tên khoa học: Pilea cadierei
- Tên thường gọi: Aluminium plant
- Tên tiếng Việt: Hổ Nhĩ Trắng, Mao Đài Trổ, Gấm Sọc, Gấm Mỹ
- Tên tiếng Trung: 花叶冷水花 (Huā yè lěngshuǐ huā) – Hoa Diệp Linh Thuỷ Hoa
Pilea cadierei (Hổ Nhĩ Trắng, Mao Đài Trổ) là một loài thực vật có hoa trong họ Urticaceae (/ɜːrtɪˈkeɪsiː/) (Họ Tầm Ma). Nó được mô tả khoa học lần đầu tiên vào năm 1938 bởi Gagnep. & Guillaumin. Đây là một loài bản địa của Trung Quốc và Việt Nam (vô cùng tự hào ^^). Đây là một loài cây lâu năm có chiều cao khoảng 30cm và rộng khoảng 25cm, lá hình bầu dục xanh đậm, mỗi lá có bốn vệt màu bạc nổi lên (trông như những vết sẹo lồi bóng như nhôm, chính là nguyên nhân hình thành ra cái tên “cây nhôm” (Aluminium plant). Loài này đã đạt giải thưởng Award of Garden Merit của hội làm vườn Hoàng Gia ( Royal Horticultural Society’s Award of Garden Merit). Danh pháp khoa học chi tiết “cadierei” nhằm vinh danh nhà thực vật học R.P. Cadière.
Đây là một cây có dạng Thân Rễ (rhizomes). (“Trong thực vật học và thụ mộc học, thân rễ danh từ khoa học gọi là căn hành, thông thường là một đoạn của thân cây nằm ngang dưới mặt đất mà từ các mắt của nó mọc ra các rễ và chồi. Thân bò lan là tương tự như thân rễ, nhưng tồn tại trên mặt đất và mọc ra từ thân cây đang tồn tại.” Các thân mọc thẳng đứng độc lập có cả phần mọng nước (succulents) lẫn phần hoá gỗ (wood) (thường ở dưới sát gốc). Thân, các đốt, cuống lá và phiến lá được bao phủ dày đặc bởi các nang hình thoi.
Các lá mọc đối nhau liên tục trên thân lá được chia thành cuống lá và phiến lá. Các cuống lá có chiều dài gần như nhau (từ 7 đến 15 mm). Các phiến lá đơn giản, màu xanh đậm, bóng và nổi gân, hình dạng gần như đồng nhất, hình trứng dài từ 2,5 đến 6 cm và rộng 1,5 đến 3 cm với phần gốc phiến rộng, hình nêm hoặc gần như tròn và đầu nhọn.
Có ba dải màu chính có thể nhìn thấy và bai dải màu phụ ở mỗi bên. Phần mép lá khó nhận biết có răng cưa nhỏ. Ở mặt trên của lá có hai rãnh màu trắng được chia nhỏ và điều này dẫn đến một số vùng màu bạc nổi lên (do đó tên tiếng Anh là “nhôm” hoặc “cây dưa hấu” (“aluminum” hoặc “watermelon plant”)).
Thời kỳ ra hoa ở Trung Quốc từ tháng 9 đến tháng 11. Pilea cadierei là loài đơn tính, phân ly (single-sex,, monoecious). Cụm hoa đực, nhỏ gọn, có đầu có 5 đến 125 hoa trên các chùm hoa dài 1,5 đến 4 cm. Các lá bắc (“Trong thực vật học, một lá bắc là một chiếc lá được sửa đổi hoặc chuyên biệt, đặc biệt là một lá có liên quan đến cấu trúc sinh sản như hoa, trục phát quang hoặc quy mô hình nón. Lá thường khác với lá cây. Chúng có thể nhỏ hơn, lớn hơn hoặc có màu sắc, hình dạng hoặc kết cấu khác nhau.”) rộng hình trứng với chiều dài khoảng 3 mm. Cành hoa của hoa đực dài từ 2 đến 3 mm và các nụ hoa có hình quả lê với chiều dài khoảng 2,5 mm. Những bông hoa tương đối nhỏ, màu trắng hồng, được gập làm bốn. Các hoa đực có chiều dài từ 2,5 đến 3 mm và đường kính từ 1,8 đến 2 mm. Bốn hoa đực hình thuyền, dài khoảng 3 mm mọc cùng nhau đến nửa chiều dài và có sụn ở phía trên. Bốn nhị hoa nhô ra ngoài khối và “nổ tung” khi bị rung lắc. Các hoa cái gần như ngồi trong các cụm hoa dạng cymose (“một cụm hoa thường phẳng ở đỉnh, trong đó cuối của mỗi thân nhánh và thân chính đều có hoa“). Ở hoa cái, mỗi trường hợp có một lá noãn hình nón thô sơ. Với chiều dài từ 0,5 đến 0,7 mm, các lá bắc bền của hoa cái dài bằng một nửa quả hạt. Ở hoa cái thường chỉ có một lá quả phụ và các nhị thuôn dài. Hoa cái có kiểu dáng đơn giản.
Quả chín ở Trung Quốc giữa tháng mười một và tháng mười hai. Quả hạch luôn ở dạng đơn (lonely), có hình trứng và dẹt với chiều dài khoảng 1,5 mm. Hạt chứa nội nhũ và phôi thẳng với hai lá mầm hình bầu dục – elip hoặc hình tròn.
Chăm sóc cây Pilea cadierei (Hổ Nhĩ Trắng, Mao Đài Trổ)
- Đất và giá thể: Mình đã thử nhiều loại đất và giá thể với loài Hổ Nhĩ Trắng này và thấy nó có khả năng thích nghi tốt với hầu hết các loại đất và hỗn hợp giá thể khác nhau, có thể một phần do đây là cây bản địa của Việt Nam nên nó khá thuần và có khả năng thích nghi cực cao. Tuy nhiên một hỗn hợp đất nhẹ và thoát nước nhanh sẽ giúp hệ thống rễ của cây phát triển với tốc độ nhanh một cách đáng kinh ngạc. Các loại hỗn hợp với mụn dừa vụn, trấu hun, đá perlite, pumice có vẻ khiến cây happy hơn các loại đất vườn, nặng và giữ ẩm kém, thoát nước cũng kém.
- Ánh sáng: Nhiều tài liệu cho rằng nên cung cấp cho cây ánh sáng gián tiếp (ánh nắng một phần hoặc nắng qua tán lá) để tránh lá cây cháy. Tuy nhiên mình thường bắt cây phải sống trong môi trường bộ đội, mình để chúng ra môi trường nắng gần như cả ngày và nhận thấy sau khi thuần (tức là ra lá đợt mới) thì không bao giờ có chuyện cháy lá nữa. Với môi trường ánh sáng cực mạnh, cây có xu hướng bị “ép sáng”, mọc thấp hơn, các tán lá dày hơn và nhìn sum suê hơn. Khi thiếu sáng các cành có vẻ dài hơn và cây nhìn khẳng khiu hơn.
- Độ ẩm: Cây này khá giống các loại Hương Thảo Rosemary, đất không cần quá ẩm. Có thể nguyên nhân là do thân cây có phần trên mọng nước (succlents) khiến cho cây có khả năng giữ nước tốt trong môi trường độ ẩm thấp.
- Nhiệt độ: Nhiều tài liệu cho thấy cây phát triển tốt nhất ở 15 – 23 độ C, mình xác nhận điều này đúng. Ở nhiệt độ thấp hơn hoặc cao hơn thì tốc độ cây có vẻ chậm lại. Tuy nhiên về độ kiên cường thì cây khá trâu bò, mình thấy duy chỉ có tốc độ chậm lại còn không hề thấy cây có biểu hiện stress gì, không như mấy loại cây Calathea, phản ứng với nhiệt độ bằng cách quăn tít lá (Tham khảo thêm bài: Lá cây Đuôi Công Calathea bị quăn? Top 5 nguyên nhân và cách xử lý)
- Chế độ tưới nước: Vẫn là công thức tưới nước kinh điển mình học từ bên các nhà vườn Trung Hoa: “Bất Can Bất Kiêu, Kiêu Tắc Kiêu Thấu” (hiểu đơn giản là: Chỉ Tưới Khi Đất Khô – Đã Tưới Là Phải Đẫm – Tưới Xong Nước Phải Thoát Hết)
- Sang chậu: Đây là một cây có tốc độ đâm rễ cực nhanh. Nếu trồng trong chậu bé cây có xu hướng đâm rễ tràn ra khỏi chậu thậm chí là làm vỡ chậu. Luôn trồng cây ở chậu to hơn cần thiết kể rễ cây được phát triển một cách thoải mái nhất ạ.
- Sâu bệnh: Đây là một cây hiếm hoi mình thấy ít bị sâu, bệnh tấn công. Chú ý khi trời nồm có thể cây sẽ dính Ve nhện Spider Mites, một kẻ phá hoại “có tiếng tăm” đối với các cây mọng nước.
- Cắt tỉa: Nếu thân cây có vẻ mọc dài khẳng khiu, hãy mạnh dạn cắt để cho các cành mới mọc ra từ gần phần cắt khiến cho cầy dày dặn hơn, phần cành cắt ra hãy giữ lại để nhân giống nha.
Nhân giống cây Pilea cadierei (Hổ Nhĩ Trắng, Mao Đài Trổ)
Cách nhân giống dễ nhất với Pilea cadierei là cắt cành và giâm vào nước hoặc đất. Mình xin dùng chùm ảnh của Botanibabies để minh hoạ cho anh em dễ hình dung ạ.
Tham khảo thêm
