[Ebook Việt Hoá] New Plant Parent (Darryl Cheng) – Phần 01 – 06. Soil (Đất)

  • Nguồn: [Ebook] New Plant Parent: Develop Your Green Thumb and Care for Your House-Plant Family – Darryl Cheng
  • Biên tập: Dũng Cá Xinh (Tháng 01/2022)
  • Dịch: Team Codai.net 

English

Soil

Continuing with the theme of holistic house-plant care, we’ll consider soil and watering together as complementary aspects of soil management. In the shorter time frame of days to weeks, we need to manage the soil moisture and structure by watering and aeration. For the longer term—several months to years—the depletion of soil nutrients and deterioration of structure should be addressed by repotting, fertilizing, or top dressing. We’ll start with soil—its function and components—in this chapter. Then we’ll look at the active management of soil moisture, by watering, and structure, by aeration, in the next.

Functions of Soil

There’s a lot going on down in the rhizosphere—the area where roots and soil do business. Roots need to anchor into the soil to support the weight of all the plant’s aboveground structures (stems, leaves, branches), which requires that soil be of a certain tightness. However, it shouldn’t be airtight, as roots also need to exchange gases with the air.

And, of course, soil must hold moisture. This can be tricky. If the soil retains more moisture than the plant can use, roots may die from rot, causing leaves on the plant to yellow and die. Damp, stale soil is also a breeding ground for fungal disease that may infect weakened, rotting roots, causing dark brown spots to appear on leaves. One of these situations will surely happen if the plant is starved for light, but if the plant is getting adequate light, one or more of these may still happen if stale water accumulates in the soil. On the other hand, if the soil has a high sand content and drains too rapidly, some plants would demand your watering attention on an annoyingly frequent basis just to keep from wilting.

The soil is also where roots find nutrients that support overall plant health. Some elements are dissolved in the moisture found in soils, while others are stuck to soil particles. Without the usual cycling of nutrients found in nature, our house plants must make use of whatever’s available in their containers.

Water Retention Versus Drainage

The two main properties of soil that different soil mixes seek to manage are water retention and drainage. These aren’t exactly opposites because, as you’ll see when we discuss the different components of soil, some mediums can retain water while improving drainage. Water retention refers to the capability of the soil to hold water—think of a sponge absorbing water from a spill. Drainage refers to soil’s ability to let excess water fall away as it is poured through. Any medium used for plants will have some capacity for water retention and some drainage characteristics. As we’ll see in the next chapter, the way you deliver the water to the soil has an effect on whether it is actually absorbed or whether it drains away.

A close look at a mix of peat moss and perlite—a common potting mix. Peat moss has excellent moisture retention, while perlite imparts drainage and aeration.
A close look at a mix of peat moss and perlite—a common potting mix. Peat moss has excellent moisture retention, while perlite imparts drainage and aeration.

Components of House-Plant Soil

Now let’s look at some common soil components with respect to water retention and drainage. This is by no means an exhaustive list. There are many other things that can be added to a potting mix, but they all work in basically the same manner: supporting root health and making soil management as convenient as possible. By the way, I’m not saying you must mix your own soil; I simply think you should know how different potting soils are assembled. To put things in perspective, plant nurseries use a mix of peat moss and varying proportions of perlite to grow most of their stock. So if you want to experiment with different mixes, there are many ingredients to try, but if you’d rather not think too much about it, the premade stuff will suffice.

Peat moss
Peat moss

Peat moss

The most widely used main ingredient in potting soil is literally a moss that’s harvested from bogs. It acts like a sponge, soaking up lots of water. It has a sweet, earthy smell. Peat moss is rarely used alone as a potting medium.

Coconut coir
Coconut coir

Coconut coir

A by-product of coconut harvesting, coir is a more sustainable alternative to peat moss. It has spongy properties like peat moss and a slightly sour smell.

Compost (not pictured)

Decayed organic matter, which is widely used for outdoor gardening, is sometimes used for indoor plants as well. It holds water very well and has the added benefit of promoting good soil microbial life. However, the cost of harboring all this life is that it attracts fungus gnats. Compost is typically amended with perlite or coarse sand to improve drainage.

Perlite
Perlite

Perlite

The little white rocky bits seen in practically all potting soils is perlite. It is manufactured by heating volcanic glass to a high enough temperature that it pops like popcorn. Thanks to its lower density and larger particle size as compared to peat moss, perlite helps to keep soil fluffy and airy (remember that roots need to exchange gases as well as water). The rough surface of the particle helps hold some water as a film, but not much is absorbed into the particle itself.

Vermiculite
Vermiculite

Vermiculite

Foamy in structure with a slight golden shimmer, vermiculite is manufactured by heating silicates until they expand into accordion-like particles. Vermiculite is similar to perlite but retains more water.

Coarse sand
Coarse sand

Coarse sand

Because it has no moisture-absorbing properties, coarse sand is usually added to a potting mix to maintain weight while increasing drainage capability.

Bark chips
Bark chips

Bark chips

Water drains easily through bark chips, thanks to their large particle size, but if they’re left soaking for a while—say, thirty minutes—they can hold moisture that will be released slowly. Bark chips are especially useful for good soil structure in larger pots (greater than 12-inch diameter), as the equivalent volume of soil with just peat and perlite would be too dense. Bark chips will eventually decompose.

Sphagnum moss
Sphagnum moss

Sphagnum moss

Having similar properties to a sponge, sphagnum moss retains a lot of water, but when it becomes too dry, it is hard and brittle. You can rehydrate it with a good soaking.

My money tree grows well in this peat and perlite mix—roughly two parts peat to one part perlite.
My money tree grows well in this peat and perlite mix—roughly two parts peat to one part perlite.
Look closely and you’ll see grains of sand mixed into this potting mix of small bark chips and peat.
Look closely and you’ll see grains of sand mixed into this potting mix of small bark chips and peat.
My staghorn fern is mounted on a mound of pure sphagnum moss wrapped in burlap. High water retention is needed for mounted plants because there’s more surface area exposed to the air, causing more rapid evaporation.
My staghorn fern is mounted on a mound of pure sphagnum moss wrapped in burlap. High water retention is needed for mounted plants because there’s more surface area exposed to the air, causing more rapid evaporation.
My snake plant is potted in a mix of peat, coir, and bark chips. The green beads are slow-release fertilizer granules.
My snake plant is potted in a mix of peat, coir, and bark chips. The green beads are slow-release fertilizer granules.

Moisture Capacity of Soil—Weight and Volume

A typical potting mix consisting of peat moss and perlite can absorb about one third its volume of water. If the potting mix contained a greater proportion of coarse sand (as it might if you were growing succulents or cacti), then the total capacity of water that could be absorbed would be reduced to around a quarter or a fifth of the total soil volume. A medium with high water retention, such as sphagnum moss, can absorb up to half its total volume of water. You can rate the mediums described in the section above by their ability to retain water:

  • Highest water retention: Sphagnum moss, peat moss, coir, compost
  • Medium water retention: Vermiculite, bark chips
  • Low water retention: Perlite, coarse sand

Potting soils almost always use a mixture of two or three of these mediums. If you keep perlite or coarse sand on hand, you’ll be able to increase the drainage properties of any mix, making it less water retentive.

One way to determine if a plant’s soil is dry is simply to lift the pot. The weight will tell you the soil’s moisture content: very light = completely dry; heavy = fully saturated. If all other environmental conditions are the same, a plant receiving more light will consume the soil moisture faster (becoming lighter) than a plant sitting in the dark (which will remain heavy). If it’s inconvenient to lift the pot, you can use a chopstick to gently probe the soil, as described in the next chapter.

Fertilizer

Plant fertilizers are nutritional supplements providing three main elements:

  • Nitrogen (N): Helps with foliage growth.
  • Phosphorus (P): Helps with root growth and flower development.
  • Potassium (K): Helps with general cellular functions.

Notice how each description says, “helps with” and not “causes” or “makes it grow better.” As we saw, plants process carbon dioxide and water into oxygen and carbohydrates. This is a highly simplified description of a very complex system, and additional trace elements are necessary to help plants grow. These are what fertilizer provides.

Any organic matter in the plant’s soil already provides some of these nutrients, and the magic trio is also added to commercial potting soil mixes. However, with each watering of a plant, water-soluble nutrients get washed away. If the plant is getting adequate light for good growth and being watered accordingly, it’s consuming these trace elements at the same time that they are also being depleted by the watering, and the plant will benefit from having them replenished. However, if your plant is barely growing because you put it where it’s only getting daily highs of 50 foot-candles, then you shouldn’t bother with fertilizer—simply repotting the plant after a year will replenish the supply of nutrients.

When to Fertilize

When your plant is growing nicely, then you fertilize at the strength and frequency as directed by the manufacturer, or less. Absolutely do not go for more. It’s always safer to fertilize less—in fact, one year I experimented with never fertilizing. Of my more established plants, they all lived and grew a few new leaves, but perhaps they could have grown more. Only one plant, a money tree (Pachira aquatica), developed leaf discolorations consistent with a magnesium deficiency: Older leaves yellowed while veins remained green. And remember, you’re looking for growth. When a plant is just barely scraping by with the minimum light level, it will adjust to this change by dropping older leaves. This is not a sign that you need to fertilize!

You’ll note that fertilizer packages are often marked with a sequence of three numbers. These refer to the percentage of nitrogen, phosphorus, and potassium contained in the fertilizer. The ratio will vary across different brands of house-plant fertilizer. Assuming that you’re growing house plants for your own pleasure, a “balanced” fertilizer will suffice. I have always used a general-purpose 10-15-10 liquid fertilizer.


Tiếng Việt

Đất

Tiếp tục với chủ đề chăm sóc cây trồng trong nhà một cách toàn diện, chúng ta sẽ xem đất và nước cùng nhau đều là những khía cạnh bổ sung cho việc quản lý đất. Trong khung thời gian ngắn hơn từ vài ngày đến vài tuần, chúng ta cần quản lý độ ẩm và cấu trúc của đất bằng cách tưới nước và sục khí. Về lâu dài—vài tháng đến nhiều năm—sự cạn kiệt chất dinh dưỡng của đất và sự xuống cấp của cấu trúc nên được giải quyết bằng cách thay chậu, bón phân hoặc bón thúc. Chúng ta sẽ bắt đầu với đất—chức năng và các thành phần của nó—trong chương này. Sau đó, chúng ta sẽ xem xét việc quản lý tích cực độ ẩm của đất, bằng cách tưới nước và cấu trúc, bằng cách sục khí, trong phần tiếp theo.

Chức năng của đất

Có rất nhiều thứ đang diễn ra trong vùng rễ – khu vực mà rễ cây và đất hoạt động. Rễ cần bám vào đất để hỗ trợ trọng lượng của tất cả các cấu trúc trên mặt đất của cây (thân, lá, cành), điều này đòi hỏi đất phải có độ chặt nhất định. Tuy nhiên, không nên kín gió vì rễ cũng cần trao đổi khí với không khí.

Và, tất nhiên, đất phải giữ độ ẩm. Điều này có thể khó khăn. Nếu đất giữ lại nhiều độ ẩm hơn mức cây có thể sử dụng, rễ có thể bị thối, khiến lá trên cây bị vàng và chết. Đất ẩm, cũ kỹ cũng là nơi sinh sản của nấm bệnh có thể lây nhiễm làm suy yếu, thối rễ, gây ra những đốm nâu sẫm trên lá. Một trong những tình huống này chắc chắn sẽ xảy ra nếu cây bị thiếu ánh sáng, nhưng nếu cây nhận đủ ánh sáng, một hoặc nhiều tình huống trong số này vẫn có thể xảy ra nếu nước đọng tích tụ trong đất. Mặt khác, nếu đất có hàm lượng cát cao và thoát nước quá nhanh, một số cây sẽ cần bạn chú ý tưới nước thường xuyên một cách khó chịu chỉ để không bị héo.

Đất cũng là nơi rễ tìm chất dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe tổng thể của cây. Một số nguyên tố được hòa tan trong độ ẩm có trong đất, trong khi những nguyên tố khác bị dính vào các hạt đất. Không có chu trình dinh dưỡng thông thường được tìm thấy trong tự nhiên, cây trồng trong nhà của chúng ta phải tận dụng bất cứ thứ gì có sẵn trong thùng chứa của chúng.

Giữ nước với Thoát nước

Hai tính chất chính của đất mà các hỗn hợp đất khác nhau tìm cách quản lý là giữ nước và thoát nước. Những điều này không hoàn toàn đối lập bởi vì, như bạn sẽ thấy khi chúng ta thảo luận về các thành phần khác nhau của đất, một số giá thể có thể giữ nước đồng thời cải thiện hệ thống thoát nước. Khả năng giữ nước đề cập đến khả năng giữ nước của đất—hãy nghĩ đến một miếng bọt biển hút nước từ vết tràn. Thoát nước đề cập đến khả năng của đất để cho nước dư thừa rơi đi khi nó được đổ qua. Bất kỳ giá thể nào được sử dụng cho cây trồng sẽ có một số khả năng giữ nước và một số đặc tính thoát nước. Như chúng ta sẽ thấy trong chương tiếp theo, cách bạn đưa nước vào đất có ảnh hưởng đến việc nó có thực sự được hấp thụ hay bị thoát ra ngoài.

A close look at a mix of peat moss and perlite—a common potting mix. Peat moss has excellent moisture retention, while perlite imparts drainage and aeration.
Một cái nhìn cận cảnh về hỗn hợp rêu than bùn và đá trân châu—một hỗn hợp đất trồng chậu (potitng mix) phổ biến. Rêu than bùn có khả năng giữ ẩm tuyệt vời, trong khi đá trân châu giúp thoát nước và thông khí.

Các thành phần của đất trồng cây trong nhà

Bây giờ chúng ta hãy xem xét một số thành phần đất phổ biến liên quan đến khả năng giữ nước và thoát nước. Đây không phải là một danh sách đầy đủ. Có nhiều thứ khác có thể được thêm vào hỗn hợp ruột bầu, nhưng về cơ bản chúng đều hoạt động theo cùng một cách: hỗ trợ sức khỏe của rễ và giúp việc quản lý đất trở nên thuận tiện nhất có thể. Nhân tiện, tôi không nói rằng bạn phải trộn đất của riêng bạn; Tôi chỉ đơn giản nghĩ rằng bạn nên biết các loại đất trồng trong chậu khác nhau được lắp ráp như thế nào. Nói một cách dễ hiểu, các vườn ươm cây trồng sử dụng hỗn hợp rêu than bùn và các tỷ lệ đá trân châu khác nhau để trồng hầu hết lượng cây của họ. Vì vậy, nếu bạn muốn thử nghiệm các hỗn hợp khác nhau, có rất nhiều nguyên liệu để thử, nhưng nếu bạn không muốn nghĩ quá nhiều về nó, thì những thứ làm sẵn là đủ.

Peat moss
Rêu than bùn

Rêu than bùn

Thành phần chính được sử dụng rộng rãi nhất trong đất trồng trong chậu theo đúng nghĩa đen là rêu được thu hoạch từ đầm lầy. Nó hoạt động như một miếng bọt biển, hút nhiều nước. Nó có mùi đất ngọt ngào. Rêu than bùn hiếm khi được sử dụng một mình làm giá thể.

Coconut coir
Xơ dừa

Xơ dừa

Là sản phẩm phụ của quá trình thu hoạch dừa, xơ dừa là một giải pháp thay thế bền vững hơn cho rêu than bùn. Nó có đặc tính xốp như than bùn rêu và mùi hơi chua.

Phân hữu cơ (không có hình)

Chất hữu cơ mục nát, được sử dụng rộng rãi để làm vườn ngoài trời, đôi khi cũng được sử dụng cho cây trồng trong nhà. Nó giữ nước rất tốt và có thêm lợi ích là thúc đẩy đời sống vi sinh vật tốt trong đất. Tuy nhiên, cái giá phải trả cho việc chứa chấp tất cả sự sống này là nó thu hút loài ruồi. Phân hữu cơ thường được bổ sung bằng đá trân châu hoặc cát thô để cải thiện hệ thống thoát nước.

Perlite
Đá trân châu

Đá trân châu

Các mảnh đá nhỏ màu trắng nhìn thấy trong thực tế tất cả các loại đất trồng trong chậu là đá trân châu. Nó được sản xuất bằng cách nung thủy tinh núi lửa đến nhiệt độ đủ cao để nó nổ như bỏng ngô. Nhờ mật độ thấp hơn và kích thước hạt lớn hơn so với rêu than bùn, đá trân châu giúp giữ cho đất xốp và thoáng khí (hãy nhớ rằng rễ cần trao đổi khí cũng như nước). Bề mặt gồ ghề của hạt giúp giữ một ít nước dưới dạng màng, nhưng không nhiều nước được hấp thụ vào chính hạt.

Vermiculite
Đá vơ-mi (Vermiculite)

Đá vơ-mi (Vermiculite)

Có cấu trúc xốp với ánh sáng vàng nhẹ, đá vơ-mi được sản xuất bằng cách nung nóng silicat cho đến khi chúng nở ra thành các hạt giống như đàn phong cầm (accordion). Đá vơ-mi tương tự như đá trân châu nhưng giữ được nhiều nước hơn.

Coarse sand
Cát thô

Cát thô

Do không có đặc tính hút ẩm nên cát thô thường được thêm vào hỗn hợp ruột bầu để duy trì trọng lượng đồng thời tăng khả năng thoát nước.

Bark chips
Vụn vỏ cây

Vụn vỏ cây

Nước dễ dàng thoát qua các mảnh vụn vỏ cây nhờ kích thước hạt lớn của chúng, nhưng nếu chúng bị ngâm trong một thời gian—chẳng hạn như ba mươi phút—chúng có thể giữ hơi ẩm sẽ thoát ra từ từ. Vỏ cây vụn đặc biệt hữu ích cho cấu trúc đất tốt trong các chậu lớn hơn (đường kính lớn hơn 12 inch), vì thể tích đất tương đương chỉ với than bùn và đá trân châu sẽ quá đặc. Vụn vỏ cây cuối cùng sẽ bị phân hủy.

Sphagnum moss
Dớn trắng (Sphagnum moss)

Dớn trắng (Sphagnum moss)

Có đặc tính tương tự như bọt biển, dớn trắng giữ rất nhiều nước, nhưng khi quá khô, nó cứng và dễ gãy. Bạn có thể bù nước bằng cách ngâm tốt.

My money tree grows well in this peat and perlite mix—roughly two parts peat to one part perlite.
Cây cỏ gương (Money tree) của tôi phát triển tốt trong hỗn hợp than bùn và đá trân châu này—khoảng hai phần than bùn và một phần đá trân châu.
Look closely and you’ll see grains of sand mixed into this potting mix of small bark chips and peat.
Hãy nhìn kỹ và bạn sẽ thấy những hạt cát được trộn vào hỗn hợp vỏ cây nhỏ và than bùn trong bầu này.
My staghorn fern is mounted on a mound of pure sphagnum moss wrapped in burlap. High water retention is needed for mounted plants because there’s more surface area exposed to the air, causing more rapid evaporation.
Cây dương xỉ staghorn của tôi được gắn trên một đống dớn trắng nguyên chất được bọc trong vải bố. Khả năng giữ nước cao là cần thiết đối với các loại cây được gắn kết vì có nhiều diện tích bề mặt tiếp xúc với không khí hơn, gây ra sự bốc hơi nhanh hơn.
My snake plant is potted in a mix of peat, coir, and bark chips. The green beads are slow-release fertilizer granules.
Cây lưỡi hổ của tôi được trồng trong chậu hỗn hợp than bùn, xơ dừa và vỏ cây vụn. Các hạt màu xanh lá cây là hạt phân giải phóng chậm.

Độ ẩm của đất—Trọng lượng và thể tích

Một hỗn hợp bầu điển hình bao gồm rêu than bùn và đá trân châu có thể hấp thụ khoảng một phần ba thể tích nước của nó. Nếu hỗn hợp ruột bầu chứa tỷ lệ cát thô lớn hơn (có thể như vậy nếu bạn đang trồng cây mọng nước hoặc xương rồng), thì tổng khả năng hấp thụ nước sẽ giảm xuống còn khoảng một phần tư hoặc một phần năm tổng thể tích đất. Một môi trường có khả năng giữ nước cao, chẳng hạn như dớn trắng, có thể hấp thụ tới một nửa tổng lượng nước của nó. Bạn có thể đánh giá các phương tiện được mô tả trong phần trên bằng khả năng giữ nước của chúng:

  • Khả năng giữ nước cao nhất: dớn trắng, rêu than bùn, xơ dừa, phân hữu cơ
  • Giữ nước trung bình: đá vơ-mi,  vụn vỏ cây
  • Giữ nước thấp: đá trân châu, cát thô

Đất bầu hầu như luôn sử dụng hỗn hợp của hai hoặc ba loại đất này. Nếu bạn có sẵn đá trân châu hoặc cát thô, bạn sẽ có thể tăng đặc tính thoát nước của bất kỳ hỗn hợp nào, làm cho nó ít giữ nước hơn.

Một cách để xác định xem đất của cây có khô hay không chỉ đơn giản là nhấc chậu lên. Trọng lượng sẽ cho bạn biết độ ẩm của đất: rất nhẹ = khô hoàn toàn; nặng = hoàn toàn bão hòa. Nếu tất cả các điều kiện môi trường khác là như nhau, cây nhận được nhiều ánh sáng hơn sẽ tiêu thụ độ ẩm của đất nhanh hơn (trở nên nhẹ hơn) so với cây ngồi trong bóng tối (sẽ vẫn nặng). Nếu không tiện nhấc nồi lên, bạn có thể dùng đũa để nhẹ nhàng thăm dò đất, như được mô tả trong chương tiếp theo.

Phân bón

Phân bón thực vật là chất bổ sung dinh dưỡng cung cấp ba yếu tố chính:

  • Nitơ (N): Giúp cho sự phát triển của tán lá.
  • Phốt pho (P): Giúp ra rễ và phát triển hoa.
  • Kali (K): Hỗ trợ các chức năng chung của tế bào.

Lưu ý cách mỗi mô tả nói, “giúp đỡ” chứ không phải “gây ra” hoặc “làm cho nó phát triển tốt hơn.” Như chúng ta đã thấy, thực vật xử lý carbon dioxide và nước thành oxy và carbohydrate. Đây là một mô tả rất đơn giản của một hệ thống rất phức tạp, và các nguyên tố vi lượng bổ sung là cần thiết để giúp thực vật phát triển. Đây là những gì phân bón cung cấp.

Bất kỳ chất hữu cơ nào trong đất của cây trồng đều đã cung cấp một số chất dinh dưỡng này và bộ ba kỳ diệu cũng được thêm vào hỗn hợp đất bầu thương mại. Tuy nhiên, với mỗi lần tưới cây, các chất dinh dưỡng hòa tan trong nước sẽ bị rửa trôi. Nếu cây nhận đủ ánh sáng để phát triển tốt và được tưới nước phù hợp, thì nó sẽ tiêu thụ các nguyên tố vi lượng này đồng thời với việc chúng cũng bị cạn kiệt do tưới nước và cây sẽ được hưởng lợi từ việc bổ sung chúng. Tuy nhiên, nếu cây của bạn hầu như không phát triển vì bạn đặt nó ở nơi mà nó chỉ đạt mức cao hàng ngày là 50 foot-candle, thì bạn không nên bận tâm đến việc bón phân—chỉ cần thay chậu cho cây sau một năm sẽ bổ sung nguồn cung cấp chất dinh dưỡng.

Khi nào nên bón phân

Khi cây của bạn đang phát triển tốt, thì bạn bón phân với liều lượng và tần suất theo chỉ dẫn của nhà sản xuất hoặc ít hơn. Tuyệt đối không đi xin thêm. Bón ít bao giờ cũng an toàn hơn—trên thực tế, có một năm tôi đã thử nghiệm với việc không bao giờ bón phân. Trong số những cây lâu năm hơn của tôi, tất cả chúng đều sống và mọc một vài chiếc lá mới, nhưng có lẽ chúng có thể phát triển nhiều hơn. Chỉ có một loại cây, cây kim tiền (Pachira Aquara), lá bị đổi màu phù hợp với tình trạng thiếu magie: Lá già bị vàng trong khi gân lá vẫn xanh. Và hãy nhớ rằng, bạn đang tìm kiếm sự phát triển. Khi một cây chỉ vừa đủ phát triển với mức độ ánh sáng tối thiểu, nó sẽ thích nghi với sự thay đổi này bằng cách rụng những chiếc lá già hơn. Đây không phải là dấu hiệu cho thấy bạn cần bón phân!

Bạn sẽ lưu ý rằng các gói phân bón thường được đánh dấu bằng một dãy ba số. Chúng đề cập đến tỷ lệ phần trăm nitơ, phốt pho và kali có trong phân bón. Tỷ lệ sẽ khác nhau giữa các nhãn hiệu phân bón cây trồng trong nhà khác nhau. Giả sử rằng bạn đang trồng cây trong nhà để thỏa mãn sở thích của mình, thì một loại phân bón “cân đối” là đủ. Tôi luôn sử dụng phân bón lỏng 10-15-10 đa dụng.


Xem thêm các phần khác của sách

Comments are closed.

0988110300
chat-active-icon