Nguồn: The Basics of Bonsai Soil – Basicbonsai
Dịch: Admin codai.net – NVDzung (19/09/2019)
Đối với nhiều người đam mêm Bonsai, thường thì cây cảnh đầu tiên của họ được mua từ các cửa hàng cây cảnh, trung tâm thương mại hoặc các gian hàng ven đường. Thông thường, nhữg cây này được trồng bằng đất vườn hoặc potting soil, không phải là đất nền phù hợp để giúp cây phát triển mạnh mẽ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khá phá lý do tại sao cây Bonsai cần phải được cân nhắc đất trồng đặc biệt, và thảo luận về loại đất thích hợp nhất cho cây Bonsai của bạn.
Tất cả là liên quan đến Rễ cây
Thế thì, tại sao chúng ta lại quan tâm đến đất của Bonsai? Rốt cuộc, chúng ta có thể trồng một cái cây trong vườn và nó mọc tốt. Tại sao phiên bản thu nhỏ của cây đó cần đất đặc biệt?
Câu trả lời nằm ở rễ cây của bạn.
Hầu hết những người mới chơi cây Bonsai lần đầu không nghĩ nhiều về các vấn đề khác bên ngoài cây Bonsai của họ, họ thường quan tâm nhiều đến vẻ đẹp của cây hơn. Nhưng vẻ đẹp đó chỉ có thể tự duy trì nếu cây có một nền tảng vững chắc. Và nền tảng đó là rễ cây!
Khi nói đến Bonsai, chúng ta thường quan tâm đến việc phát triển bộ rễ trung chuyển xơ, mịn. Những rễ này tiêu thụ các chất dinh dưỡng trong đất và nuôi sống phần còn lại của cây. Không có một mạng lưới rễ cây khoẻ mạnh, cây của bạn sẽ trở nên yếu!
Đất trồng trong chậu bình thường không cung cấp một môi trường khuyến khích sự phát triển của rễ trung chuyển. Vì vậy, chúng ta phải xem xét một loại đất khác cho cây Bonsai.
Đất trồng Bonsai có đúng là “đất” (soil)?
Điều trớ trêu là thuật ngữ “Bonsai soil” lại không có bất kỳ loại đất (soil) nào trong hỗn hợp này. Thay vào đó, một hỗn hợp chất nền như đá nham thạch (lava rock) nghiền nát được sử dụng, khá giống như sỏi nhỏ nhiều hơn là đất.
Kiểu hỗn hợp này cung cấp một môi trường nơi cây có thể dễ dàng phát triển rễ trung chuyển mà nó cần để cây phát triển.
Bonsai soil giúp cho rễ phát triển ra sao?
Trước khi chúng ta đến với hỗn hợp cụ thể cho Bonsai Soil, hãy tìm hiểu các yếu tố giúp cho rễ cây phát triển mạnh mẽ.
Rễ cây cần có:
- Không khí
- Nước
- Chất dinh dưỡng
Để cung cấp các điều kiện này, Bonsai Soil cần có những điều kiện:
- Thoáng khí
- Khả năng thoát nước
- Khả năng giữ nước
Bonsai Soil cần thoáng khí
Rễ cây Bonsai cần Oxygen. Nếu chúng bị dính chặt vào đất vườn, nó rất khó để nhận đủ Oxy cần thiết. Một hỗn hợp Bonsai không quá bí sẽ có khoảng không cho không khí tươi mới xâm nhập giữa rễ và qua đó cung cấp không khí cho hệ thống rễ.
Bonsai Soil cần thoát được nước
Hãy nghĩ đến cây Bonsai được trồng ở đất vườn trong một cái chậu nhỏ. Khi bạn tưới nước, nước sẽ bị giữ lại trong đất nhiều ngày, hoặc thậm chí cả tuần. Trong suốt thời gian đó, rễ cây không nhận được đủ Oxy chúng cần. Khiến cho cây thiếu oxy sẽ làm yếu cây.
Hơn nữa, rất nhiều cây Bonsai không thích gốc bị ướt. Chúng không thích bị ngâm mình trong nước trong thời gian dài. Tưới quá nhiều nước (overwatering) cho cây Bonsai được trồng trong đất vườn sẽ làm úng rễ cây. Úng rễ có thể gây hại cho cây và cuối cùng có thể giết chết nó.
Một loại đất Bonsai thích hợp cho phép nước thừa thoát ra qua các lỗ thoát nước sau khi tưới cây Bonsai
- Xem thêm bài này: Những kiến thức cơ bản về tưới nước cho cây Bonsai
Bonsai Soil cần phải giữ được nước
Cũng như việc chúng ta cần đất thoát nước tốt, chúng ta cũng cần một ít nước phải được giữ lại. Nếu chúng ta sử dụng sỏi làm đất nền, nước sẽ chảy trực tiếp qua chậu và thoát ra các lỗ thoát nước và sẽ không có nước để rễ sử dụng.
Bởi vì điều này, chúng ta cần một số vật liệu trong hỗn hợp Bonsai Soil để có thể giữ lại một ít nước.
Một vật liệu giống như đất sét gọi là Akadama, có nguồn gốc từ Nhật Bản, thường được sử dụng để đạt khả năng giữ nước thích hợp cho cây Bonsai. Akadama có sẵn dưới dạng hạt đã nung để tạo ra một chất nền giống như sỏi.
Đấy Bonsai hữu cơ và vô cơ
Đất Bonsai thường được chia làm hai loại: Hữu cơ (organic) và vô cơ (inorganic).
Đất vô cơ
Giống như tên của nó, loại đất này không có các thành phần hữu cơ. Nó có nghĩa là các chất dinh dưỡng cây cần sẽ được bổ sung bằng phân, bời vì đất bản thân nó không có tý chất dinh dưỡng nào.
Các loại thành phần sau thường được mix với nhau để tạo ra đất Bonsai
Đó là
- Sỏi nhỏ (Pumice)
- Đá nham thạch (Lava Rock)
- Akadama
Pumice (Sỏi nhỏ)
Các loại đá, sỏi nhỏ này là các có trọng lượng nhẹ và xốp. Nó giữ lại một lượng nước, nhưng thường được coi là phần khô của hỗn hợp Bonsai Soil. Nó được sử dụng như một thành phần trong hỗn hợp đất thoát nước tốt. Pumice cứng và không nên đập vụn.
Lava Rock (Đá nham thạch)
Là một loại đá núi lửa, đá nham thạch cung cấp cho Bonsai Soil khả năng giữ nước bằng cách sử dụng các đặc tính xốp của nó. Bề mặt gồ ghề, lởm chởm của nó, cũng giúp phát triển rễ nhánh tốt.
Akadama
Loại đất sét từ Japan này là thành phần chính trong hỗn hợp Bonsai Soil có tác dụng giữ nước. Nó được khai thác, nung thành vật liệu cứng, từ từ tan ra theo thời gian.
Tỷ lệ trộn
Với cây lá kim (conifers), như Thông (pines) hay Bách Xù (Junipers), tỷ lệ thường là 1:1:1. Nghĩa là 1 phần akadama, 1 phần Lava Rock, 1 phần Pumice.
Với cây rụng lá (deciduous) như Du (Elms) hay Phong (Maples), hỗn hợp đó hơi khác, nên là 2:1:1. Ý nghĩa, 2 phần Akadama, 1 phần Lava Rock và 1 phần Pumice.
Phân hữu cơ
Một số hỗn hợp Bonsai Soil bao gồm các thành phần hữu cơ, như than bù hoặc vỏ cây. Những yếu tố này thêm chất dinh dưỡng vào đất, nhưng cũng có thể phá vỡ và ức chế thoát nước. Vì lý do đó, sự phổ biến của đất hữu cơ đang giảm.
Mua đất Bonsai ở đâu
Nếu bạn may mắn sống ở khu vực có nhiều vườn Bonsai, bạn có thể dễ dàng mua chúng. Với những ai không có hãy tìm mua trên mạng nhé.
Kết luận
Nếu bạn mua một cây Bonsai được trồng trong đất vườn hoặc Potting Soil, bạn có thể thiết lập để cây sống khoẻ hơn bằng cách thay chậu vào thời điểm thích hợp và đổi đất nền thành hỗn hợp đất thoát nước tốt hơn, phù hợp hơn cho sự phát triển của rễ. Sự phát triển rễ này sẽ cung cấp sức sống cho cây Bonsai, giúp bạn tạo ra một cây khoẻ mạnh để tận hưởng trong nhiều năm tới.