Thời gian thay đất cho cây tùy thuộc vào chủng loại, tuổi cây, khí hậu, mưa nắng và cả trường hợp cần phảt xử lý cấp thiết, không có một quy luật cố định cho tất cả các cây.
Có một số chú ý cho việc thay đất:
- Nên thay đất khi cây có dấu hiệu nảy chổi mới. Thời điểm này cây vừa qua giai đoạn nghĩ, chuẩn bị vào giai đoạn sinh trưởng mạnh. Trong giai đoạn này, các thương tổn của cây (do cắt tỉa rễ, cành) sẽ hồi phục nhanh hơn.
- Cây vùng lạnh nên thay đất vào thời điểm cây nảy chổi và thời tiết ấm áp. Thông thường nên thay vào mùa xuân. Nhiệt độ ấm sẽ làm cho rễ phát triển tốt hơn.
- Không nên thay đất vào thời điểm cây đang ra lộc non, cây dễ bị mất sức, suy yếu, do lượng nhựa cây đã phát tán ra các chồi non, thay đất vào thời điểm này có thể làm chết cây.
Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng tuân thủ những điểm trên. Những loài cây phát triển tốt, có thể thay đất vào bất cứ thời điểm nào, nếu được bảo dưỡng tốt sau khi thay đất.
Trong trường hợp cây có dấu hiệu bị bệnh, vàng lá, thối rễ… nên xử lý ngay để cấp cứu. Khi lấy cây ra khỏi chậu cũ, cần kiểm tra kỹ bộ rễ, nếu có rễ bị hư, thối nên cắt ngay, xử lý nấm bệnh rồi trồng nó vào chậu mới, lớn hơn.
Chất trông trong trường hợp này phải sạch, hạt lớn, để thông khí tốt và không có phân bón.
Bộ rễ được chôn sâu hơn bình thường một ít. Nhớ cắt tỉa bớt cành lá, nhưng nên giữ các chồi ngọn lại.
- Nên kết hợp việc thay chậu với việc cắt tỉa cây, vì lúc thay chậu, bộ rễ đã phải cắt tỉa bớt về số lượng. Nhưng không nên thay chậu ngay sau khi quấn dây và uốn sửa nhiều.
- Những cây phát triển quá mạnh, rễ mọc nhanh nên thay chậu một năm một lần.
- Cây có hoa quả, cũng nên thay chậu sau mỗi năm, sau khi đã ra hoa quả.
- Cây hoàn chỉnh, thành thục rồi khoảng 2 năm một lần.
- Cây lá kim nên từ 2 đến 3 năm một lần.