Kiểu thân nằm (Sách Nghệ thuật Chế Tác Chậu Cảnh)

Thân cây nằm xuống, đầu cành như “ngóng lại”, chậu cảnh như vậy, gọi là kiểu thân nằm. Nó tượng
trưng cho tinh thần bất khuất, ngã xuống gượng dậy. Như cây Phác, cây Du, Trà Phúc Kiến, Dành Dành, Cây Mai, Thạch Lựu.. đều thích hợp chế chậu kiểu thân nằm.

Then chốt chế tác kiểu thân nằm phải nắm vững ý “nằm”, thân chính và chậu, như hình bình hành, hướng  cành và hướng nằm của thân phải tương đồng, đầu cành vươn lên cao. Nếu thân chính ngả về phía bên phải, thì cành bên trái hơi rủ xuống, cành bên phải hơi dài, nằm nghiêng.

I. CHẬU CẢNH KIỂU THÂN NẰM

Cành nảy mùa thu của cây Phác dễ bị buốt cóng, khiến “cành quặt lại” hiện ra nét độc đáo, gọi là “cành ngắm mùa lạnh”. Cây Phác lấy cắt làm chủ, trung thu trở đi, không tỉa cắt, để ngừa cành mới nảy mùa thu bị buốt cóng. Tỉa nhiều nên tiến hành trước khi mầm bắt đầu xuân nảy. Cây Phác dễ bị mọt cắn Cây Phác cần tỉa cắt còn vít bó là phụ. Cây Phác sau khi vào hạ lá to, kém tươi sáng, nhưng lá mới, mang màu lục vàng đẹp mắt, nên khi cần, mỗi năm có thể ngắt lá 2 – 3 lần.

• 1. Một số cây phác mọc ở dốc dựng đứng, thường là cây lý tưởng tạo chậu cảnh kiểu thân nằm. Đầu tiên dựa theo kiểu nằm, cắt bỏ thân cành và rễ dư thừa để uốn trồng kiểu nằm.

• 2. Nếu cây sống mạnh trước trung thu có thể tỉa định hình. Để không ảnh hưởng đến sức sống của nó, có thể tạm lưu lại vài cành, không cắt, đợi cây ra ngọn hãy cắt bỏ. Cành nghiêng chếch về bên phải, để tạo hài hòa, nhất thể.

• 3. Sau vài năm tỉa ngắn thành kiểu, mà có thể trồng vào chậu thưởng ngoạn bát chậu của nó tốt nhất là dạng nông kiểu hôt xoài. Nếu dùng chậu sâu hoặc cao, khó thể hiện thân nằm độc đáo.

• 4. Hình cây thành phẩm

II. CHẬU CẢNH KIỂU THÂN NẰM (tiếp theo)

Cành già, cành non của tước mai, đều có thể ghép vào chậu cảnh, sinh sôi nảy nở. Nếu ở núi rừng, chọn được cành già, chiết đưa vào chậu cảnh, tốn ít công mà nên việc.

1. Tháng 2 – 3 lựa chọn mầm đã được 3 năm, sau khi đào lên lưu lại từ 1 – 3 cành thân chính, những cành còn lại cắt bỏ, rễ xén ngắn thích đáng theo hình chỉ dẫn.

• 2. Khi tu sửa hoàn tất, đem rễ bó lại, trồng vào châu đất lớn, dùng dây thừng, kéo hai thân cách rời cho gần với nhau, và nằm xuống, đồng thời móc dưới rìa chậu một sợi kẽm, kéo thân cây xuống cỡ thích hợp, rồi tưới nước thấm đều.

• 3. Sau mưa dầm, đem cành mới nảy ở rễ cắt bỏ hết, và tỉa gọn cành yếu, cảnh ngược thân chính, tỉa ngắn cành mạnh, và dùng dây vít bó, điều chỉnh cành cá biệt, sai vị trí. Vài năm sau đó, cứ chuyên về cắt và hướng lưu mầm, khiến cành vươn dài về bên phải, hoặc lên trên.

• 4. Khi đã thành kiểu, chọn chậu nông hình hạt xoài, khi trồng bộ rễ ở góc 1/4  bên trái bát chậu, thiên về phía sau, sẽ thể hiện đầy đủ đặc điểm chậu cảnh thân nằm.

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác