Hướng dẫn chi tiết chăm sóc và nhân giống cây Hương Thảo – Rosemary (Rosmarinus officinalis)

Hương Thảo – Rosemary (Rosmarinus officinalis) là một cây khá nổi tiếng. Nổi tiếng vì mùi hương, vì ứng dụng được trong ẩm thực và còn nổi tiếng là khó chăm, dễ chết. 

Thực ra nguyên nhân hàng đầu cho việc khó chăm, dễ chết là mọi người mua về theo phong trào, không tìm hiểu chính xác cây cần gì, chăm ra sao hoặc thông tin tư vấn từ chính người bán hàng cũng không rõ ràng. Khi ai ai cũng nghe nói Hương Thảo thơm, cắt lá cắm xuống giâm ra cây mới dễ dàng và lá đem nướng cùng thịt bò ngon vô đối thì liền tức tốc đi tìm mua. Tìm mua xong thì một là tự nghĩ ra cách chăm cho phù hợp với vị trí để trong nhà, 2 là xin ý kiến chuyên gia (người bán hàng) nhưng xui xẻo là xin nhầm ý kiến của người bán cũng không hiểu sâu hoặc họ vì lợi nhuận mà bất chấp, chia sẻ cây này dễ không, để đâu trong nhà cũng sống khoẻ. Đến khi cây có sự cố rồi mới cứu thì thường là quá muộn. “Danh tiếng xấu” của Hương Thảo cũng vì vậy mà ngày càng được lan toả. Có những người mình (Dũng Cá Xinh) biết được là đã mua đến 5,6 lần Hương Thảo và vẫn chết cứ hoàn chết. Thực sự là đáng tiếc cho tiền bạc, thời gian, công chăm sóc và cả một hy vọng về việc nuôi cây khoẻ và nhân giống được. Hy vọng bài tổng hợp dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu thêm về cây Hương Thảo, cách chăm làm sao cho cây khoẻ cũng như cách nhân giống cây Rosemary này dễ dàng nhất. 

Giới thiệu

Hương thảo là một loại cây bụi thường xanh (evergreen, có nghĩa là vào mùa đông cây không rụng lá) có mùi thơm với những chiếc lá tương tự như ở những cây hemlock needles. Nó có nguồn gốc từ Địa Trung Hải và Châu Á, nhưng có khả năng thích nghi tốt với khí hậu lạnh hơn. Nó có thể chịu được hạn hán, sống sót trong tình trạng thiếu nước nghiêm trọng trong thời gian tương đối dài. Ở một số nơi trên thế giới, nó được coi là một loài có khả năng xâm lấn (tức là rất khó giết). Trồng cây từ hạt tương đối khó, tỷ lệ nảy mầm thấp và cây phát triển tương đối chậm, nhưng bù lại cây có thể sống lâu đến 30 năm.

Cây có các dạng từ thân thẳng cho đến thân bò: Các dạng thân thẳng đứng có thể cao tới 1,5 m (5 ft), đôi khi có thể đạt đến 2 m (6 ft 7 in). Những chiếc lá kim thường xanh (không rụng vào mùa đông), dài 2–4 cm (0,8–1,6 in) và rộng 2–5 mm, màu xanh lục ở trên và màu trắng ở dưới, với lông tơ dày, ngắn.

Cây ra hoa vào mùa xuân và mùa hè ở vùng khí hậu ôn đới, nhưng cây có thể ra hoa liên tục ở vùng khí hậu ấm áp; hoa có màu trắng, hồng, tím hoặc xanh đậm. Hương thảo cũng có xu hướng ra hoa ngoài mùa hoa bình thường của nó; Nó đã được biết là ra hoa muộn nhất là vào đầu tháng 12, và sớm nhất là vào giữa tháng 2 (ở bán cầu bắc). 

Hương thảo thường được trồng ngoài trời trong vườn nhưng nó cũng là một loại cây thú vị cho ban công, sân thượng và thậm chí trong nhà. Một số giống hương thảo lý tưởng để trồng với các loại hoa ban công khác, không chỉ là các giống hương thảo mọc thẳng bình thường, mà còn là các dạng treo, rất hợp với các loại hoa ban công khác.

Cây toả ra mùi hương nồng đặc trưng, rất thơm. 

Hoa của Hương Thảo có thể là màu trắng, hồng, tím hoặc xanh đậm. Nó có thể nở từ tháng 4 đến tháng 7, với màu sắc hoa đẹp thay đổi từ trắng, xanh đến hồng.

Ong thu thập mật hoa từ những bông hoa này để tạo ra mật ong hương thảo đặc biệt.

Tên gọi 

• Rosemary
• Tên khoa học – Botanical name: Rosmarinus officinalis
• Họ: Lamiaceae – Họ Hoa Môi
• Tên khác:
  • Salvia Rosmarinus
  • Rosmarinus angustifolius Mill.
  • Rosmarinus communis Noronha
  • Rosmarinus flexuosus Jord. & Fourr.
  • Rosmarinus latifolius Mill.
  • Rosmarinus ligusticus Gand.
  • Rosmarinus officinalis L.
  • Rosmarinus palaui (O.Bolòs & Molin.) Rivas Mart. & M.J.Costa
  • Rosmarinus prostratus Mazziari
  • Rosmarinus rigidus Jord. & Fourr.
  • Rosmarinus tenuifolius Jord. & Fourr.
  • Salvia fasciculata Fernald
• Tên tiếng Việt: Hương Thảo, Mê điệt hương
• Tên tiếng Trung: 香草 (Xiāngcǎo), 迷迭香 (mí dié xiāng)

Cái tên Ros Marinus, tên cổ của loài thực vật này được ghép từ hai chữ La Tinh, có nghĩa là Sea Dew (Sương Biển); nó đến từ nguồn gốc của loài cây này là một loài cây mọc ven biển. 

Salvia rosmarinus hiện được coi là một trong hàng trăm loài trong chi Salvia.

Các giống Hương Thảo

Có rất nhiều giống Hương thảo, nhưng về cơ bản bạn có thể phân chia chúng theo dạng thân: Thân thẳng đứng và Thân bò phủ mặt đất. Ngoài ra bạn có thể phân biệt chúng theo kiểu hoa và chiều cao tối đa của cây. Có thể kể tên một số loại như là: the fine-leaved, pink and white flowering, hanging và half-hanging,…

Khi bạn trồng Hương thảo cho mục đích nấu ăn, không quan trọng bạn sử dụng loại hương thảo nào. Tất cả những loài này có thể được sử dụng cho con người.

Giống hương thảo nhiều người trồng nhất, nổi tiếng nhất, Rosmarinus officinalis, là một giống mọc thẳng, cao tối đa khoảng 1m (3ft).

Một giống phổ biến khác, thích hợp cho các khu vườn nhỏ và các chậu cây là giống lùn Rosemary Prostratus Capri. Nó là một ví dụ điển hình về Hương Thảo thân bò phủ đất, loại cũng hay được sử dụng trong các ô cửa sổ hoặc chậu cây trong vườn. Đây là một loại Hương Thảo chịu được mùa đông, phát triển nhanh, thân thiện, phát triển đến chiều cao khoảng 5cm -10 cm. Giống cây này đặc biệt được yêu thích vì hoa đẹp và lá kim màu xanh đậm có mùi thơm rất hấp dẫn như mùi thông, chứa nhiều tinh dầu thơm và được đánh giá cao khi sử dụng trong nhà bếp.

Hướng dẫn trồng cây Hương Thảo Rosemary

Hương thảo luôn là biểu tượng của tình yêu, trí tuệ và lòng trung thành. Ở Ai Cập cổ đại, hương thảo đã là một loại thảo mộc phổ biến khi cả hoa và lá đều được sử dụng. Hương thảo là một loại cây tương đối dễ trồng, cả trong chậu, trong khay và ngoài trời, cho dù là các loại thân thẳng đứng hay là thân bò. 

Hương thảo cần rất ít chăm sóc quanh năm, điều này khiến nó trở thành một loại thảo mộc tuyệt vời cần có. (đấy là theo nhiều tại liệu ghi thế, còn lại với nhiều anh em cây vẫn là một ẩn số cần giải đáp).

Ánh sáng

Đây là yếu tố đầu tiên rất nhiều người chơi bỏ qua gây ra việc cây bị chết. Cây Hương Thảo Rosemary là một cây ƯA NẮNG và thích NẮNG TRỰC TIẾP cả ngày. Nếu ở môi trường ánh sáng gián tiếp, Hương Thảo có thể vẫn sống nhưng sẽ không thể phát triển được và rất nhanh dính bệnh, còi cọc rồi chết.

Vì là một cây ƯA NẮNG, nên yêu cầu về ánh sáng cho cây là cực cao. Bạn hãy dùng các loại app và cài vào điện thoại để đo cường độ ánh sáng ở khu vực bạn định trồng cây Hương Thảo. Có nhiều app free, ví dụ Light Meter Free trên Iphone. Theo kinh nghiệm của bản thân thì độ LUX để trồng Hương Thảo phải tầm >70.000 (nếu đo bằng đơn vị FC thì bạn quy đổi theo công thức sau: 1 FC = 10,76391 LUX). 

Vì vậy dù trồng trong nhà hay ngoài trời, yêu cầu nhất định để trồng Hương Thảo đẹp là phải có nắng to, nắng trực tiếp và thời gian nắng trong ngày càng nhiều càng tốt. Còn nếu bạn cố gắng trồng trong một khu vực nắng gián tiếp, không có nắng hoặc thậm chí ánh sáng tối om thì có lẽ “danh tiếng xấu” của Hương Thảo sẽ lại là một nỗi ám ảnh khó tránh. 

Cây Hương Thảo lại là cây không ưa thời tiết quá lạnh và quá nóng (mình sẽ nói kỹ ở dưới). Đây chính là điểm mâu thuẫn kinh điển, vì khi bạn di chuyển vào các vị trí không có gió lùa hoặc mát mẻ thì ngược lại sẽ lấy đi vị trí nhiều nắng của cây và lúc này cây không chết do rét hoặc quá nóng thì lại yếu và chết vì thiếu sáng. Hãy tìm được điểm cân bằng ở chỗ này bạn nhé, dù thế nào cây vẫn luôn cần ánh sáng cực mạnh và nắng, mùa đông hãy tranh thủ cho cây phơi nắng nhiều nhất có thể. 

ĐẤT TRỒNG

Cây hương thảo chịu được hầu hết các điều kiện đất. Tuy nhiên, chúng sẽ không chịu được đất khó thoát nước khiến rễ cây bị ngập trong nước. Điều này có nghĩa là: Tốt nhất nên trồng đất nhẹ (hỗn hợp gồm các nguyên liệu nhẹ như pumice, perlite, đất sét nung, gỗ thông vụn, nham thạch,…) và cát, QUAN TRỌNG nhất là thoát nước tốt. Đây cũng là NGUYÊN NHÂN gây CHẾT Hương Thảo tương đối nhiều. Nhiều nhà vườn họ trồng Hương Thảo ở ngoài ruộng bằng đất ruộng, khi đóng bầu để bán họ vẫn giữ nguyên đất này, không thay đất để tránh cây bị long rễ. Đất ruộng nhiều khi có nhiều đất sét, khi cho vào không gian chậu trồng cây (đặc biệt là chậu gốm, chậu đất nung, chậu sứ chỉ có 1 lỗ thoát nước) thì tỷ lệ rủi ro đất bị vón cục, không thoát được nước khiến rễ bị ngập nước và úng rồi thối (root rot) là cực kỳ cao. Lúc này cây sẽ dính vào lỗi over-watered (tưới nhiều nước và nước không thoát được), lỗi khiến cây CHẾT nhanh và thảm khốc nhất. Vì vậy hãy kiểm tra đất khi mua Hương Thảo về và cố gắng thay bằng một hỗn hợp đất nhé, thoát nước nhanh càng sớm càng tốt. 

Nhu cầu phân bón của cây hương thảo không cao và dễ đáp ứng. Nó thích đất hơi vôi (ngược lại với đất axit) và đất hơi vôi dẫn đến cây nhỏ hơn và có lá thơm hơn. Cây hoạt động kém trong đất sét nặng, thường thoát nước kém và thường gây tử vong cho cây hương thảo vào mùa đông. 

Khi cây đang phát triển tốt nhất, trong thời kỳ ra hoa, tốt hơn hết là bón phân thường xuyên. Mỗi tháng một lần (từ tháng 4 đến tháng 9) bón phân lỏng sẽ giúp năng suất lá tăng cao. 

NƯỚC

Tất cả các loại cây đều cần nước để phát triển, tuy nhiên cây hương thảo không cần nhiều nước và thực sự chịu hạn tốt. Thà nước hơi thiếu chứ tuyệt đối không để nước bị dư thừa. Chỉ tưới khi đất khô tầm 3cm từ bề mặt trở xuống và tưới đẫm, tưới đẫm xong thì phải để nước thoát hết, không được đọng lại. Đây là một nguyên tắc tưới nước mà rất nhiều người bỏ qua. Cách tưới kiểu chỉ vảy vảy vào gốc hoặc đổ 1 cốc nước vào bất chấp đất khô hay vẫn còn ẩm khiến cho chỗ bị khô, chỗ lại có nước, rất dễ vón cục đất, và khiến cho các lỗ không khí trong đất bị bịt kín và rễ thiếu oxy, sẽ chết và thối.

Hương thảo thích nơi phát triển nhiều nắng, không quá ẩm, vì thế nếu bạn để nơi quá ẩm (90% – 100%), mưa dầm dề thì rất dễ khiến cây bị úng rễ hoặc sinh các loại nấm, bệnh, côn trùng gây hại. 

Ghi nhớ: Chỉ tưới nước khi mặt đất đã rất khô và tốt nhất là chỉ khi đất khô 3cm từ bề mặt trở xuống (hãy dùng đũa gỗ hoặc que kem cắm xuống 5cm rồi nhấc lên để có kết quả chính xác nhất).

Nếu các đầu của lá kim màu xanh lá cây chuyển sang màu nâu, thì đây là dấu hiệu của việc cây hương thảo đang bị ngập úng (over-watered)

Tưới nước quá nhiều cho cây hương thảo sẽ làm chết cây, cho dù đất có thoát nước tốt đến đâu, vì rễ rất dễ bị úng. Rễ hương thảo chỉ cần úng trong thời gian ngắn sẽ bắt đầu thối rữa dẫn đến chết cây. Khi nhìn thấy đầu lá chuyển màu nâu như trên ảnh là ngừng tưới ngay lập tức và để đất khô hoàn toàn trước khi bạn tưới lại, nếu cảm giác đất quá úng hãy lật cây ra và thay đất ngay. 

Nhiệt độ 

Nếu bạn tìm google các tài liệu tiếng nước ngoài về việc chăm sóc Hương Thảo thì hầu như đều nói về việc Cây Hương Thảo sẽ rất dễ chết nếu nhiệt độ môi trường giảm xuống dưới 0 độ C (30 độ F). Ở các nước ôn đới có mùa đông siêu lạnh thì nguyên nhân số 1 giết chết cây Hương Thảo là nhiệt độ âm. Điều này dễ hiểu vì cây Hương Thảo vốn là một cây bản địa của vùng biển Địa Trung Hải nắng ấm, nhiều nắng và không quá ẩm. 

Đối với mùa đông

Trong mùa đông khắc nghiệt, nó cần một số điều kiện bảo vệ hoặc che chở. Nó có thể chịu được sương giá khắc nghiệt và điều kiện mùa đông lạnh giá, miễn là chúng không có gió và ẩm ướt đồng thời. Mùa đông ở Việt Nam hiếm khi nhiệt độ < 5 độ C, nên miễn là không để cây ăn gió lùa liên tục và vẫn có thời gian để cây được tắm nắng thì Hương Thảo vẫn sẽ sống được. Hãy cố gắng che chắn cây bảo vệ gió lùa và tuyệt đối không quên cho cây đứng ở vị trí ánh sáng mạnh hoặc nắng.

Cây chịu sương giá khá kém, nếu dính sương giá mùa đông cây rất dễ bỏng lạnh và chết cóng. 

Hương thảo cũng không phát triển nhiều trong những ngày ít ánh sáng, mát mẻ hoặc lạnh của mùa đông. Hãy cẩn thận, không tưới quá nhiều nước cho cây vì điều này có thể dẫn đến thối rễ và cây hy sinh. 

Đối với mùa hè

Nguồn tài liệu hướng dẫn trồng cây Hương Thảo ở các vùng nhiệt đới gió mùa như ở Việt Nam khá hiếm. Và điều này khiến cả nhà lầm tưởng cây có thể chịu được nhiệt độ nóng thoải mái. Có lẽ đây là một sai lầm khá nguy hiểm. Trớ trêu một điều là cây rất cần nắng to cả ngày nhưng nếu nhiệt độ bắt đầu đạt ngưỡng 40 độ C, thì đừng nói cây, người cũng còn cảm nắng mà đi viện. Nếu vào mùa hè ở Việt Nam, khi ngưỡng nhiệt độ cực cao, hãy để cây ở dưới khu vực được che nắng, độ ẩm xung quanh ko quá thấp để cây có thể tồn tại. Phải tìm mọi biện pháp giảm nhiệt cho khu vực xung quanh cây như tưới nước nhiều hơn, để cây hưởng ánh nắng gián tiếp, di chuyển cây vào khu vực mát mẻ,…

Cây hương thảo có thể khô nhanh chóng trong môi trường trồng trong nhà, thường dẫn đến đầu lá có màu nâu và chết đi. Cây chịu được hạn nhưng không đồng nghĩa chịu được môi trường độ ẩm quá thấp. Mặc dù cây không ưa độ ẩm cao nhưng quá thấp cũng có thể khiến cây có vấn đề. Nên đặt chúng trên những chiếc đĩa đầy sỏi có chứa đầy nước sẽ giúp tăng độ ẩm xung quanh cây và giảm bớt sự hư hại của tán lá. Phun sương thường xuyên cũng rất hữu ích.

Theo kinh nghiệm của mình nhiệt độ lý tưởng cho cây là: 22 – 28 độ C, khi thấp hơn hay cao hơn thì sự phát triển của cây sẽ bị ảnh hưởng. 

Thu hoạch và cắt tỉa

Chúng ta quy định là thu hoạch khi cắt lá để sử dụng trong đồ uống hoặc trong một món ăn. Chúng ta nói về việc cắt tỉa khi cắt bỏ những cành hoặc thân cây đã chết hoặc mọc um tùm, đặc biệt là để khuyến khích sự phát triển nhanh hơn và khỏe mạnh hơn.

Thu hoạch

Lá cây có thể thu hái quanh năm, vào mùa hè hương vị của Rosemary thường bá đạo nhất. Thu hoạch cây hương thảo dễ như ăn kẹo: Bạn hãy cắt chồi non hoặc ngọn của cây hương thảo, chỗ nào nhìn non tươi thì cắt (giống như rau). Nếu bạn cần số lượng hương thảo lớn hơn, chẳng hạn như món thịt nướng hoặc các món khác, bạn có thể cần cắt những chồi dài hơn nhưng luôn để lại khoảng 10 cm thân lá để chúng có thể đâm chồi ra lần nữa. Đừng cắt sâu quá có thể khiến cây đó chết. 

Cắt tỉa

Khi cây đã lớn hoặc quá lớn, bạn có thể cắt tỉa. Theo kinh nghiệm của mình thì nên thường xuyên cắt tỉa lại mỗi cây hương thảo mọc thẳng bằng cách cắt tỉa các thân bên để giữ cho cây có kích thước bạn muốn. Điều này tốt hơn là được thực hiện sau mùa đông (vào tháng 3 hoặc tháng 4) hoặc một lựa chọn khác là ngay sau khi chúng ra hoa. Luôn giữ đủ phần xanh và chồi non khi cắt tỉa.

Hương thảo có thể phát triển khá lớn và giữ được sức hấp dẫn trong nhiều năm, có thể được cắt tỉa thành hình dạng tree hay kiểu hàng rào thấp.

Có nhiều ý kiến cho rằng muốn hương thảo đẹp thì nên cắt tỉa thường xuyên, tiêu thụ ngọn, chồi hoặc thậm chí là vứt đi; không nên để cây mọc kiểu vô tội vạ, sẽ khiến cây xấu và có dấu hiệu yếu đi. Mình đồng ý quan điểm này. 

Nhân giống

Nhân giống cây hương thảo là một thử thách và là bài tập về sự kiên nhẫn.

Rất nhiều bạn trồng Hương Thảo Rosemary rất đẹp, rất căng cây, nhưng đến đoạn nhân giống tỷ lệ thất bại rất cao. Hãy chỉ nhân giống các cây Hương Thảo có tuổi đời tầm 1 năm trở lên, với các cây có tuổi ít hơn thì mình thấy cành cắt ra khá yếu và thường không đâm rễ rồi chết. 

Nhân giống bằng hạt

Hương thảo có thể được gieo hạt, tốt nhất là trong nhà lưới hoặc nhà kính hoặc trong nhà, từ cuối tháng 4 hoặc đầu tháng 5 ở nhiệt độ từ 15 đến 20 độ C. Nên gieo trong các loại khay có nắp để tạo ra môi trường hiếm khí kích thích cây nảy mầm nhanh. 

• Sử dụng đất gieo hạt thoát nước tốt với nhiều cát để cây con không chịu được đất ẩm ướt.
• Khi cây có kích thước từ 2 đến 3 phân thì đem trồng vào chậu bằng đất bầu và tưới nước vừa phải.
• Sau khi đủ lớn, khoảng 10 đến 15 cm, bạn có thể trồng chúng trong vườn.

Hãy lưu ý rằng nói chung:

• Nhân giống bằng hạt thường khá khó, tỷ lệ nảy mầm thấp và phát triển tương đối chậm
• Cây hương thảo có hạt yếu hơn và kém cứng hơn các cây chuyên đùng dể cắt cành giâm (cuttings)
• Ở những nơi có khí hậu ấm hơn, bạn cũng có thể gieo hạt ngoài trời trên mặt đất từ ​​giữa tháng Năm đến đầu tháng Bảy. Hạt sẽ chỉ bắt đầu nảy mầm sau một tháng (ko phải nó chết đâu, chỉ là lâu thôi ^^)

Giâm cành

• Hãy chọn sẵn các ngọn dài tầm 10 – 15cm mạnh khoẻ, cắt bằng kéo sắc đã được vô trùng để tránh làm nhiễm trùng và dập vết cắt khiến thối vết cắt.
• Hãy cắt dứt khoát rồi vô trùng các cành giâm bằng cách nhúng vào cồn pha loãng
• Có thể ngâm các loại hỗn hợp kích rễ (ví dụ N3M, kinh nghiệm của mình là luôn pha theo liều lượng = 1/2 liều lượng khuyến cáo ghi trên nhãn các loại thuốc kích rễ) để kích rễ ra nhanh hơn. 
• Trồng các cành giâm vào các khay có nắp trong suốt, ở dưới dùng hỗn hợp đất nhẹ, thoát nước nhanh.
• Để khay ở nơi có ánh sáng gián tiếp, tránh di chuyển nhiều để cây dồn lực ra rễ.

Với cách giâm cành này, mình đã test 3 cách khác nhau và đều thành công, có thời gian mình sẽ tổng hợp thành một bài chi tiết để cả nhà tham khảo:

• Cắm cành giâm xuống đất để trong khay kín (như trình bày ở trên) (đây là cách cành ra rễ nhanh nhất)
• Cắm cành giâm xuống lọ thuỷ tinh có nước sạch (khá giống với cây Epipremum Aureum Snow Queen ở BÀI NÀY)
• Cắm cành giâm xuống lọ thuỷ tinh có nước sạch có pha với bột kích rễ N3M. (nhanh hơn cách 2)

Các vấn đề có thể xảy ra

• Hương thảo thường là một loại cây khó trồng trong nhà. Cho dù đó là vị trí có nắng thì hãy đề phòng aphids, mealybugs, whiteflies và spider mites (rệp, rệp sáp, ruồi trắng và ve nhện). Nếu có hãy tham khảo thêm BÀI NÀY để diệt trừ một cách đơn giản nhất mà không dùng thuốc hoá học có hại cho sức khoẻ. 
• Hương thảo dễ bị bệnh phấn trắng (powdery mildew) (gây ra bởi nấm Erysiphales, Podosphaera xanthii, Erysiphe cichoracearum, …) đặc biệt khi lưu thông không khí kém (chỗ đặt cây không thoáng khí). Bệnh phấn trắng lcó thể phát triển ở những nơi thiếu không khí ẩm và thiếu lưu thông tốt. Bệnh phấn trắng là một triệu chứng gián tiếp của việc tưới quá nhiều. Bạn có thể dễ dàng nhận ra nấm là chất bột màu trắng bám trên lá. Khi bệnh tiến triển, cây hương thảo có thể rụng lá sớm. Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh phấn trắng là trồng cây hương thảo ở nơi có nắng sáng trên đất luôn khô. 
• Cây bị thối rễ và chết: Luôn nhìn lá có bị nâu ngọn không và luôn kiểm tra đất xem có bị over-watered không. Chỉ tưới khi đất khô 3cm từ bề mặt trở xuống. Nếu nghi ngờ cây bị over-watered, hãy lật cây ra và thay đất, cắt hết rễ thối đen đi.
• Cây cứ xấu đi theo thời gian: Hãy luôn cắt tỉa để giữ dáng cho cây.

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác