Shopee Cỏ Dại
Lazada Cỏ Dại
Tiki Cỏ Dại[Ebook Việt Hoá] What's wrong with my houseplant (Có vấn đề gì với cây trong nhà của tôi?) - David Deardorff & Kathryn Wadsworth, Chi Phalaenopsis - Chi Lan Hồ Điệp
[Ebook Việt Hoá] What’s wrong with my houseplant?: Moth orchid (Phalaenopsis, Doritis)
- Biên tập: Dũng Cá Xinh
- Người dịch: Huyền Nguyễn
ENGLISH
Moth orchids are species and hybrids in the gen- era Phalaenopsis and Doritis, and their interge- neric cross, ×Doritaenopsis. All are epiphytes in nature (they never grow in soil), and any one of the many available kinds would be a sophis- ticated addition to your home. The flowers are gorgeous with each of the two huge upper pet- als making half of a nearly complete circle. The little lower lip is brightly colored and very intri- cately shaped with various horns, teeth, and lumps. Flower color varies from virginal white or white with a red lip to pink, deep pink, dark purple-pink, yellow, orange, or green. Plants are compact, with three to five, thick, leath- ery, paddle-shaped green leaves at their base. Long, thin, erect flower stalks arise from below the leaves, each bearing from six to 20 or more flowers, which last in good condition for many weeks. Some plants offer continuous bloom for more than six months.
The plants commonly available at big box stores or supermarket floral departments are the big-flowered standard-sized phals. These are big plants with a leaf spread 24 inches wide and flower stalks 36 inches tall. Flower size on these big boys is an impressive 5 inches across. But it’s the elegant disposition of the flowers that is so captivating. Each flower stalk grows straight up, then arches over toward the light, then angles down toward the floor. Each bears a dozen or so of the big flowers, but they are arranged one above the other like a sophisticated double stair- case. Each flower presents its flat face to the viewer unimpeded by the flower in front of it. The large-flowered moth orchids increasingly seen at supermarkets offer new and interesting color combinations, such as large deep pur- ple blotches on white petals or pink stripes on a white or pink background.
Aside from the big standard-sized moth orchids, there are many other species of much smaller stature, with smaller, heavier, and wax- ier flowers in a broader range of colors. Phalae- nopsis lueddemanniana and others contributed golden yellow colors and stripes and spots to moth orchid hybrids. We have P. violacea to thank for adding violet and intriguing pat- terns to petals and sepals. Tiny P. equestris has intensely dark pink flowers only 1 inch across borne in great abundance. The result of all this hybridizing activity is that when you see moth orchids for sale in your local stores, you’ll find small-flowered miniatures with a leaf spread of 6 inches or less and a flower stalk from 6 to 12 inches tall. You’ll also find the large-flowered standard size, and everything in between. Mod- ern hybrids have flowers in every color except true blue, with or without stripes, spots, or blotches in contrasting colors.
OPTIMUM HOUSEHOLD ENVIRONMENT
Read the Introduction for the specifics of each recommendation.
LOW LIGHT.
Put moth orchids in a warm north window, or put them on a coffee table, a book- shelf, or a table where the light is nice and bright but not sunny. Never expose them to the full sun of a south window because the sun burns their thick leaves very quickly. Sunburned leaves develop large, black, dead patches that are per- manent. In the right amount of light, leaves are a medium olive-green. If your plants are getting too much light the foliage turns yellow-green. Insufficient light turns the leaves dark green.
HIGH TEMPERATURE.
Daytime 75 to 85°F year-round, nighttime about 65°F except when initiating flowering. In autumn, when outdoor temperatures drop, stimulate flower production by giving your moth orchids a nighttime temper- ature of 58°F for 30 days. Plants flower in spring.
AMPLE WATER.
Water whenever the top of the potting medium becomes dry to a depth of 0.5 inch. Orchids are sensitive to water quality and should be irrigated with filtered, rain-, or dis- tilled water, rather than tap water. Flood the root zone with tepid water. Avoid getting the crown of the foliage wet if you can. Let the pot drain and air out, then put it back in its place.
Mark the pot so that your plant is returned to its original position every time. Turning your orchid causes the flowers to twist and bend to face the light, which destroys their elegant arrangement. Another method of watering your moth orchid is to place two or three ice cubes (not of tap water) on top of the potting medium once a week and let them melt.
HUMIDITY.
Kitchens and baths generate a lot of humidity in most homes, and moth orchids appreciate the added moisture in the air. Another method of increasing humidity is to set the pot on top of a tray filled with gravel and water. Just be sure the pot is raised up above the surface level of the water. Sitting in water will kill your plant. Misting your plants midweek between waterings with a spray bottle of water also helps.
POTTING MEDIUM.
Moth orchids grow very well in orchid bark and nothing else. Some people add a little coarse peat and some perlite to the mix, but the plants generally perform well in straight Douglas fir bark. Orchid bark comes in three grades: coarse, medium, and fine. Use the fine bark for small plants like minis and seed- lings. Use the medium bark for mature full-size plants. Do not use garden soil or ordinary pot- ting soil because it will kill this epiphytic orchid.
FERTILIZER.
Use any balanced organic fertilizer, in either a water soluble or liquid formulation, to promote good growth and flowering. Apply at one-quarter-strength at least once a week right after you water your orchid.
POTTING.
Your moth orchid needs to be up- potted every two years or so. Choose a pot with a diameter 2 inches larger than the current pot. Orchids generally prefer being rootbound in smallish pots. The largest plants would grow very well in a 6-inch pot and the smallest in a 4-inch pot.
PROPAGATION.
Moth orchids have no rhizomes and so cannot be divided. But they do often produce a keiki on the old flower stalk. When the small keiki has two or three leaves and several roots, cut it off the mother plant and pot it up.
COMMON PROBLEMS
Watch for sunburn (page 256), scale insects (page 262), and root rot (page 272).
Tiếng Việt
Lan Hồ Điệp là giống lai trong giữa các chi Phalaenopsis, Doritis và Doritaenopsis. Tất cả đều là thực vật biểu sinh trong tự nhiên (chúng không bao giờ mọc trên đất), và bất kỳ loại Lan phổ biến nào cũng sẽ là một lựa chọn tuyệt vời để trang trí cho ngôi nhà của bạn. Những bông hoa thật lộng lẫy, mỗi bông hoa có hai cánh hoa khổng lồ ở phía trên tạo thành một nửa của một vòng tròn gần như hoàn chỉnh. Cánh hoa dưới nhỏ có màu sáng và có hình dạng rất kỳ lạ với nhiều sừng, răng và cục u khác nhau. Màu hoa thay đổi từ màu trắng trong hoặc trắng kết hợp với cánh hoa đỏ, hồng, hồng đậm, hồng tím đậm, vàng, cam hoặc xanh lục. Cây hoa nhỏ gọn, có ba đến năm lá dày màu xanh lục hình mái chèo ở gốc. Cuống hoa dài, mỏng, mọc thẳng dưới lá, mỗi cành mang từ 6 đến 20 hoa trở lên, hoa nở đẹp trong nhiều tuần. Một số giống cây cho ra hoa liên tục trong hơn sáu tháng.
Các loại cây hoa lớn có kích thước tiêu chuẩn thường có ở các cửa hàng lớn hoặc phòng bán hoa siêu thị. Đây là những cây lớn với tán lá rộng 24 inch và cuống hoa cao 36 inch. Kích thước bông hoa trên những cây lớn này có chiều ngang ấn tượng là 5 inch. Nhưng đó là sự trang nhã của những bông hoa quyến rũ này. Từng cọng hoa mọc thẳng lên, rồi cong về phía có ánh sáng, rồi chếch xuống mặt sàn. Mỗi cành hoa có khoảng hơn chục bông hoa lớn, nhưng chúng được xếp chồng lên nhau như một chiếc cầu thang đôi tinh xảo. Mỗi bông hoa đều khoe sắc rực rỡ, không bông nào bị khuất tầm nhìn. Những bông Lan Hồ Điệp có hoa lớn ngày càng trở nên phổ biến tại các siêu thị mang đến sự kết hợp màu sắc mới và thú vị, chẳng hạn như những đốm màu đậm lớn trên cánh hoa trắng hoặc sọc hồng trên nền trắng.
Ngoài những loài Lan Hồ Điệp có kích thước tiêu chuẩn lớn, còn có nhiều loài khác có dáng nhỏ hơn nhiều với những bông hoa nhỏ hơn, nặng hơn và nhiều hoa hơn. Phalaenopsis lueddemanniana và những người khác đã lai tạo ra loài Lan có màu vàng với các sọc và đốm cho các giống lai Lan Hồ Điệp. Chúng tôi xin cảm ơn P. violacea vì đã lai tạo ra loài Lan Hồ Điệp có màu tím với những biểu tượng hấp dẫn trên cánh và đài hoa. Cảm ơn P. equestris vì tạo ra loài Lan tí hon nhiều hoa với những bông hoa màu hồng đậm với kích thước chỉ khoảng 1 inch. Do vậy, khi bạn đến các cửa hàng bán hoa Lan Hồ Điệp ở địa phương của mình, bạn sẽ tìm thấy những tiểu cảnh có hoa nhỏ với tán lá từ 6 inch trở xuống và cuống hoa cao từ 6 đến 12 inch. Bạn cũng sẽ tìm thấy loài Lan kích thước chuẩn có hoa lớn. Các giống lai hiện đại có hoa với mọi màu sắc, ngoại trừ màu xanh lam, hoa có thể có hoặc không có sọc, những đốm có màu tương phản với cánh hoa.
MÔI TRƯỜNG TỐI ƯU HÓA
Đọc phần Giới thiệu để biết các chi tiết cụ thể của từng loại cây.
ÁNH SÁNG THẤP
Đặt cây Lan Hồ Điệp ở cửa sổ hướng Bắc ấm áp hoặc trên bàn cà phê, kệ sách, nơi có ánh sáng đẹp nhưng không có nắng. Không bao giờ phơi cây dưới ánh nắng mặt trời trực tiếp từ cửa sổ hướng Nam vì ánh nắng mặt trời làm cháy lá dày của cây rất nhanh. Các lá bị cháy nắng sẽ xuất hiện các mảng lớn có màu đen và chết. Trong môi trường có lượng ánh sáng thích hợp, lá cây có màu xanh ô liu. Nếu cây của bạn nhận được quá nhiều ánh sáng, tán lá sẽ chuyển sang màu xanh vàng. Ngược lại, không đủ ánh sáng làm cho lá cây có màu xanh đậm.
NHIỆT ĐỘ CAO
Ban ngày ở mức 75 đến 85°F quanh năm, ban đêm khoảng 65°F trừ khi cây bắt đầu ra hoa. Vào mùa thu, khi nhiệt độ ngoài trời giảm xuống, hãy kích thích cây ra hoa bằng cách đặt cây Lan Hồ Điệp của bạn ở nơi có nhiệt độ ban đêm là 58°F trong 30 ngày. Cây sẽ ra hoa vào mùa xuân.
NƯỚC
Tưới nước bất cứ khi nào mặt trên của bầu trở nên khô đến độ sâu 0,5 inch. Hoa Lan rất nhạy cảm với chất lượng nước và nên được tưới bằng nước lọc, nước mưa thay vì nước máy. Làm ngập vùng rễ bằng nước ấm và tránh để phần tán lá bị ướt. Để bầu ráo nước và thoát khí, sau đó đặt nó trở lại vị trí cũ. Đánh dấu chậu để cây của bạn được đưa trở lại vị trí ban đầu sau mỗi lần ngâm bầu. Việc xoay cây làm cho hoa xoắn và uốn cong so mặt với hướng ánh sáng, điều này làm mất đi dáng cây trang nhã của chúng. Một phương pháp khác để tưới nước cho Lan Hồ Điệp là đặt hai hoặc ba viên đá lên trên giá thể mỗi tuần một lần và để chúng tan chảy.
ĐỘ ẨM
Nhà bếp và nhà tắm có độ ẩm cao nhất trong nhà, và Lan Hồ Điệp thích hợp với những căn phòng này bởi chúng cần độ ẩm bổ sung trong không khí. Một phương pháp khác để tăng độ ẩm là đặt chậu lên trên khay chứa đầy sỏi và nước. Chắc chắn rằng chậu cây được nâng lên trên mặt nước bởi một bầu đất sũng nước sẽ giết chết cây của bạn. Phun sương cho cây vào giữa tuần giữa các lần tưới bằng bình xịt nước cũng hữu ích cho cây.
SANG BẦU
Lan Hồ Điệp phát triển rất tốt trong môi trường vỏ cây Lan nguyên chất. Một số người trộn thêm một ít than bùn thô và một ít đá trân châu vào hỗn hợp, nhưng cây thường sinh trưởng tốt trong môi trường có chứa ở vỏ cây Linh Sam Douglas. Vỏ cây Lan có ba loại: thô, trung bình và mịn. Sử dụng vỏ mịn cho các loại cây nhỏ như cây trồng từ hạt giống. Sử dụng vỏ trung bình cho các cây trưởng thành có kích thước tiêu chuẩn. Không sử dụng đất vườn hoặc đất chậu thông thường vì nó sẽ làm chết loài Lan biểu sinh này.
PHÂN BÓN
Sử dụng bất kỳ loại phân bón hữu cơ cân bằng nào ở dạng hòa tan trong nước hoặc dạng lỏng để thúc đẩy cây phát triển tốt và ra hoa. Bón phân theo liều lượng 1/4 ít nhất một lần một tuần ngay sau khi bạn tưới nước cho Lan.
SANG CHẬU
Cây Lan Hồ Điệp của bạn cần được lên chậu ít nhất hai năm một lần. Chọn chậu có đường kính lớn hơn 2 inch so với chậu hiện tại. Hoa Lan thường phù hợp với chậu nhỏ. Cây lớn nhất sẽ phát triển rất tốt trong chậu 6 inch và cây nhỏ nhất trong chậu 4 inch.
NHÂN GIỐNG
Lan Hồ Điệp không có thân rễ nên không thể phân chia. Nhưng chúng thường tạo ra một Keiki trên cuống hoa cũ. Khi cây Keiki nhỏ có hai hoặc ba lá và một số rễ, hãy cắt nó khỏi cây mẹ và trồng vào chậu.
NHỮNG VẤN ĐỀ PHỔ BIẾN
Đề phòng cháy nắng (trang 256), côn trùng đóng vảy (trang 262) và thối rễ (trang 272).
