- Biên tập: Dũng Cá Xinh
- Người dịch: Huyền Nguyễn
ENGLISH
The commonly cultivated earthstars Cryptan- thus acaulis and C. zonatus are bromeliads grown strictly for their foliage. Their starry, wavy-edged and sharply spiny leaves come in shades of red, rose, pink, green, and brown— even nearly black with silver. The stiff leaves are longitudinally striped like ribbons in con- trasting colors (C. acaulis) or are zebra-striped (C. zonatus). The flowers, borne in the center of the plant, are insignificant (hence Cryptanthus, “hidden flower”). Plants flower when they are three to five years old and then, like all brome- liads, they die. But as they die, earthstars make pups, new little plants that are clones (identical copies) of the mother plant, in the nodes of the outermost leaves.
Earthstars are terrestrial bromeliads, that is, they grow on the ground like ordinary plants, unlike their mostly epiphytic cousins. All brome- liad leaves absorb moisture from the air through specialized scales. Most bromeliads have leaves that form a “vase” that holds water. In earth- star, this cup is very shallow because its leaves spread flat and wide. In nature, the leaves absorb nutrients from anything that falls into the tank of water, a feature that makes bromeliads very easy to fertilize as houseplants by just spray-
ing the foliage. Some nutrients are absorbed immediately by the leaves and some accumu- late in the tank to be taken up later. Any fertil- izer that reaches the potting medium is taken up by the roots.
OPTIMUM HOUSEHOLD ENVIRONMENT
Read the Introduction for the specifics of each recommendation.
MEDIUM LIGHT.
Earthstar does well with a half-day of full sun from an east or west window or really bright filtered light. It loses color and goes green if it’s not getting enough light. Too much sun, however, burns the foliage. Earthstar also does very well under artificial lights.
HIGH TEMPERATURE.
Daytime 75 to 85°F, night- time 65 to 75°F.
MODERATE WATER.
Water your earthstar by pour- ing a little distilled water or rainwater into the plant’s shallow tank. Try to maintain a con- stant supply of water in the tank and don’t let your plant dry out. At the same time, however, do not water so heavily that the potting medium becomes saturated and soggy. A little water fre- quently is the ticket, and too much water can easily lead to root rot. Don’t use tap water for these plants; they are sensitive to the chemicals it contains.
HUMIDITY.
Earthstars really like high humidity. Mist your plant daily with a spray bottle of water on a mist setting, or use a handheld mis- ter. Put the pot in a saucer or tray of water, mak- ing sure the bottom of the pot never sits directly in the water by raising the pot up on pot feet or pebbles. Consider putting a humidifier in the room or growing your plants in a terrarium.
POTTING MEDIUM.
Use any good organic potting medium designed for semi-terrestrial orchids, one that incorporates organic fertilizer, mycorrhizal fungi, and other beneficial microbes.
FERTILIZER.
Use any balanced liquid organic fertilizer mixed at half-strength and spray it on the leaves once a month through the grow- ing season. In winter, apply fertilizer every other month.
POTTING.
When your plant needs up-potting, shift it in the spring to a container with a diam- eter 2 inches larger than the current pot. Use a shallow pot, wider than deep, and be gentle; this plant has only a few shallow roots. A 5- or 6-inch pot is plenty big enough for a mature earthstar.
PROPAGATION.
Earthstars are easy to propagate by separating the pups from the parent plant. When these pups are about one-third the size of the parent plant, cut them off and pot them up in the same kind of medium as the parent plant. Keep them in a clear plastic bag to maintain high humidity, and put them in a warm place for a month or so until they’re established.
COMMON PROBLEMS
Watch for brown leaf tips (page 246), scale insects (page 262), and root rot (page 272).
Tiếng Việt
Dứa Hồng Phụng Cryptan (acaulis và C. zonatus) là những cây được trồng để lấy lá. Những chiếc lá đầy sao, có mép lượn sóng và gai nhọn của chúng có các màu đỏ, hồng, xanh lá cây và nâu – thậm chí có màu đen pha bạc. Các lá cứng có sọc dọc giống như dải ruy băng với màu sắc đặc trưng như giống C. acaulis hoặc có sọc vằn như giống C. zonatus. Rất ít hoa mọc ở trung tâm của cây. Cây ra hoa khi chúng được ba đến năm năm tuổi và sau đó, giống như tất cả các cây mẹ, chúng sẽ chết. Nhưng khi chúng chết đi, Dứa Hồng Phụng tạo ra những cây con, những cây nhỏ mới là những bản sao giống hệt nhau và giống hệt cây mẹ, mọc ra từ các kẽ lá ngoài cùng.
Dứa Hồng Phụng (Earthstars) là những loài Bromeliad trên mặt đất, tức là, cây phát triển trên mặt đất như những cây thông thường, không giống như những loài biểu sinh cùng họ của chúng. Tất cả các lá cây cẩm thạch đều hấp thụ độ ẩm từ không khí thông qua các lớp vảy chuyên dụng. Hầu hết các cây có lá tạo thành một “cái bình” để chứa nước. Ở loài Dứa Hồng Phụng, cái cốc này rất nông vì lá của cây trải phẳng và rộng. Trong tự nhiên, lá cây hấp thụ chất dinh dưỡng từ bất cứ thứ gì rơi vào bình chứa nước của cây, đặc điểm này khiến Bromeliads rất dễ bón phân bằng cách phun trong tán lá. Một số chất dinh dưỡng được lá cây hấp thụ ngay lập tức và một số chất dinh dưỡng tích tụ lại trong bình để được hấp thụ sau đó. Bất kỳ chất dinh dưỡng nào ở trong bầu đất đều được rễ cây hút lên.
MÔI TRƯỜNG TỐI ƯU HÓA
Đọc phần Giới thiệu để biết các chi tiết cụ thể của từng loại cây.
ÁNH SÁNG VỪA
Dứa Hồng Phụng (Earthstar) phát triển tốt khi được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trực tiếp hoặc ánh sáng lọc từ cửa sổ phía đông hoặc phía tây trong nửa ngày. Cây sẽ mất màu và chuyển sang màu xanh lục nếu không nhận đủ ánh sáng. Tuy nhiên, quá nhiều nắng sẽ làm cháy các tán lá. Dứa Hồng Phụng (Earthstar) cũng phát triển rất tốt dưới ánh sáng nhân tạo.
NHIỆT ĐỘ CAO
Ban ngày 75 đến 85°F, ban đêm 65 đến 75°F.
NƯỚC
Tưới nước cho cây Dứa Hồng Phụng của bạn bằng cách đổ một ít nước cất hoặc nước mưa vào bình cây. Cố gắng duy trì nguồn cung cấp nước ổn định trong bể và không để cây bị khô. Tuy nhiên, đồng thời không được tưới quá nhiều nước khiến bầu bị ngập và sũng nước. Bạn nên tưới nước thường xuyên với lượng nhỏ thay vì tưới quá nhiều bởi tưới quá nhiều nước có thể dễ dẫn đến hiện tượng thối rễ. Không sử dụng nước máy để tưới cho những cây này, chúng nhạy cảm với các hóa chất có trong nước.
ĐỘ ẨM
Dứa Hồng Phụng (Earthstars) ưa độ ẩm cao, hãy phun sương cho cây hàng ngày bằng bình nước phun sương, hoặc sử dụng thiết bị phun sương cầm tay. Đặt bầu vào đĩa hoặc khay chứa nước, đảm bảo đáy bầu không nằm trực tiếp trong nước bằng cách nâng bầu lên trên lớp đá cuội. Cân nhắc đặt máy tạo độ ẩm trong phòng hoặc trồng cây trong hồ cạn.
SANG BẦU
Sử dụng bất kỳ giá thể hữu cơ tốt nào được thiết kế cho Lan bán cạn, một loại bầu có sự kết hợp của phân hữu cơ, nấm rễ và các vi sinh vật có lợi khác.
PHÂN BÓN
Sử dụng bất kỳ loại phân bón hữu cơ dạng lỏng cân bằng nào trộn đều với nồng độ một nửa và phun lên lá mỗi tháng một lần trong suốt mùa sinh trưởng. Vào mùa đông, bón phân cách tháng.
SANG CHẬU
Vào mùa xuân, khi cây của bạn cần lên bầu, hãy chuyển cây sang một chậu có kích thước lớn hơn 2 inch so với chậu hiện tại. Dùng một chậu nông, rộng hơn và nhẹ bởi cây này chỉ có một số rễ nông. Chậu 5 hoặc 6 inch là đủ lớn cho một cây Dứa Hồng Phụng trưởng thành.
NHÂN GIỐNG
Cây Dứa Hồng Phụng rất dễ nhân giống bằng cách tách cây con ra khỏi cây mẹ. Khi những cây con này có kích thước bằng một phần ba kích thước của cây mẹ, hãy tách và trồng chúng trong cùng một loại bầu với cây mẹ. Giữ bầu trong một túi nhựa trong để duy trì độ ẩm cao và đặt chúng ở nơi ấm áp trong một tháng hoặc lâu hơn cho đến khi chúng phát triển bình thường.
NHỮNG VẤN ĐỀ PHỔ BIẾN
Để ý các ngọn lá màu nâu (trang 246), côn trùng đóng vảy (trang 262) và bệnh thối rễ (trang 272).