• Biên tập: Dũng Cá Xinh
• Người dịch: Mai Nhung

ENGLISH

African violets (Saintpaulia spp.) are easily, and deservedly, the most popular houseplant in the world. People love them because they flower all year long, the jewel-like blossoms come in a rainbow of luscious colors, and the plants are small, compact, and easy to grow. They are charming even when not in bloom. The hundreds of available cultivars differ in plant size, flower color and type, and leaf size, color, and type. All stand ready to add their boisterous attributes to any windowsill. African violets bear a superficial resemblance to true vio- lets, but they are not violets. They are gesneri- ads, first collected by Baron Walter von Saint Paul-Illaire in Tanzania in 1892. The generic name honors him.

African violet stems are very short, only 3 to 4 inches in the standard varieties, with a saucer-like cluster of leaves arranged in a rosette at the tips of the stems. Plant size is determined by the diameter of this rosette: micro-miniature (less than 3 inches across), miniature (3 to 6 inches across), standard (8 to 16 inches across), and large (more than 16 inches across). Leaves have long, rather succulent petioles (leaf stalks) with a heart-shaped blade at the tip. The blade is thick and softly furry, like little kitten paws. The leaves near the bottom of the rosette have the longest petioles and the leaves near the top of the rosette have the shortest petioles. In this way no leaf is shaded by the leaf above it, an arrangement known as imbricated.

There are many different foliage types in African violets. The standard plain green leaf is called a “boy” leaf, named for ‘Blue Boy’, the most famous of the early varieties. A “girl” leaf, named for ‘Blue Girl’, is green with wavy edges and a white spot at the base of the leaf blade. Variegated leaves are blotched or spotted with yellow, cream, or white. And then there are oak leaf types, fringed leaf types, and quilted leaf types, among others. Many cultivars are grown as much for the size, color, and shape of the leaves as they are for the lovely little flowers.

The flowers, borne in clusters on stalks that arise from the middle of the rosette, stand above the leaves. A well-grown plant in full flower is a perfect little nosegay. Flowers come in a huge array of colors including blue, pink, white, purple, magenta, red, and two-tone blends. As with leaf types, flower types abound. Single flowers have five petals with the top two smaller than the bottom three, and look most like true violets. Semi-double flowers have more than five petals, and double flowers have at least ten petals. Frilled/ruffled flowers have petals with wavy edges, picotees have dark edges on pastel petals, and star flowers have five equally spaced petals, all the same size.

PROPAGATION.

African violet is easy to propagate from leaf cuttings.

COMMON PROBLEMS

Watch for whitish spots on leaves (page 256), mealybugs (page 262), and gray mold (page 268).

TIẾNG VIỆT

Hoa Tử Linh Lan (Saintpaulia spp.) được cho là loại cây trồng trong nhà phổ biến nhất trên thế giới. Người ta yêu thích chúng vì chúng ra hoa quanh năm, những bông hoa như ngọc có màu sắc cầu vồng quyến rũ và cây nhỏ, gọn, dễ trồng. Hoa quyến rũ ngay cả khi chưa nở rộ. Các giống cây trồng có sẵn khác nhau về kích thước cây, màu sắc và loại hoa cũng như loại lá. Tất cả đã sẵn sàng để đặt vào bất kỳ bệ cửa sổ nào. Hoa Tử Linh Lan (Saintpaulia spp.) có bề ngoài giống với hoa violet, nhưng chúng không phải là hoa violet. Chúng thuộc họ Thượng Tiễn, được Nam tước Walther von Saint Paul-Allaire thu thập lần đầu tiên ở Tanzania vào năm 1892. Tên gọi của loài hoa tôn vinh ông.

Thân cây hoa Tử Linh Lan (Saintpaulia spp.) rất ngắn, chỉ từ 7 đến 10 cm ở các giống tiêu chuẩn, với một cụm lá giống hình đĩa xếp thành hình hoa thị ở đầu thân cây. Kích thước cây được xác định bởi đường kính của hoa: siêu nhỏ (dưới 7 cm), nhỏ (7 đến 14 cm), tiêu chuẩn (20 đến 40 cm) và lớn (hơn 40 cm). Lá có cuống dài, khá mọng nước (phần cuống lá) với phiến hình tim ở đầu. Lá dày và có lông mềm, giống như bàn chân mèo con. Các lá gần phía dưới của hoa có cuống lá dài nhất và các lá gần đỉnh của hoa có cuống lá ngắn nhất. Theo cách này, không có lá nào bị che bởi lá phía trên nó, một sự sắp xếp được gọi là xếp chồng lên nhau.

Có nhiều kiểu tán lá khác nhau ở hoa Tử Linh Lan (Saintpaulia spp.). Loại lá xanh trơn tiêu chuẩn được gọi là lá “cậu bé”, được đặt tên cho ‘Blue Boy’, loại lá nổi tiếng nhất trong số các giống ban đầu. Lá “cô gái”, được đặt tên là “Blue Girl”, có màu xanh lục với các cạnh lượn sóng và một đốm trắng ở gốc phiến lá. Các lá loang lổ bị lốm đốm hoặc đốm với màu vàng, kem hoặc trắng. Và sau đó là các loại lá sồi, các loại lá tua rua, và các loại lá trơn. Nhiều giống cây được trồng nhiều vì kích thước, màu sắc, hình dạng của lá và cũng vì những bông hoa nhỏ xinh xắn.

Hoa mọc thành chùm trên cuống mọc từ giữa hình hoa thị phía trên lá. Một cây phát triển tốt với đầy đủ hoa như một bó hoa hoàn hảo. Hoa có rất nhiều màu sắc bao gồm xanh lam, hồng, trắng, kim tuyến, đỏ tươi, đỏ và pha trộn hai tông màu. Cũng như các loại lá, các loại hoa có rất nhiều. Những bông hoa đơn có năm cánh với hai cánh trên cùng nhỏ hơn ba cánh dưới, và trông giống như những bông hoa violet. Hoa bán kép có nhiều hơn năm cánh và hoa kép có ít nhất mười cánh hoa. Hoa xếp nếp / bông xù có cánh hoa với các cạnh lượn sóng, các cánh hoa có mép sẫm màu trên cánh hoa màu phấn, và hoa sao có năm cánh hoa cách đều nhau, tất cả đều có cùng kích thước.

NHÂN GIỐNG

Cây Hoa Tử Linh Lan (African violet) dễ dàng nhân giống bằng cách cắt ngọn giâm cành.

NHỮNG VẤN ĐỀ THƯỜNG GẶP

Đề phòng bệnh đốm trắng trên lá (trang 256), bệnh rệp sáp giả (trang 262) và bệnh mốc xám (trang 268).

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác