- Nguồn: Sách tiếng Anh bản cứng: The indestructible houseplant: 200 beautiful plants that everyone can grow – Tovah Martin
- Biên tập: Dũng Cá Xinh (Tháng 10/2021)
- Dịch: Quỳnh Nhi
English
Something magenta is happening on the windowsill. That may not sound particularly cataclysmic, considering that my sills tend toward colorful. But it is November, and this is a singularly drab edition of late autumn. The spark of light that might kindle blossoms is conspicuously lacking. Other bloomers, like chiritas and similar members of the African violet family, are biding their time. But not the geraniums. They are totally gung ho.
I love eager things. Something about golden retrievers with their thumping tails gets me all mushy inside. Geraniums and I have always been linked. When I first started working at Logee’s Greenhouses, I begged to take the geraniums under my wing (in addition to curating the begonia collection, tending the herbs, running the mail-order department, writing the catalog, and learning to use a Graflex billows camera). Actually, the Logee’s folks didn’t have a choice—you couldn’t keep geraniums and me apart. It was like the pull of two magnets.
It’s still that way. I pray there’s never a winter without a geranium on my windowsill. I like the foliage. I love the smell (yes, the scented-leaved geraniums are a hoot, but plain old ordinary zonal geraniums also have a signature fragrance). However, the flowers really do it for me. They come in outrageously retro shades that are unabashedly zippy. Beyond even the varsity shades, these colors are psychedelic. They don’t make hues like these anymore.
I’m referring, of course, to pelargoniums. They are in the Geraniaceae, but are actually kissing cousins of true geraniums, the type you grow as perennials outdoors. These tender versions were welcomed indoors among the earliest houseplants, which says a lot about their fortitude. My aunt-in-law, Mary Ellen Ross, who founded Merryspring Nature Center in Camden, Maine, claims to have coined the saying, “Geraniums ask so little, but give so much.” She grew them for decades. Late one afternoon in midwinter when I was watering the geraniums, she yanked the hose out of my hands and bellowed, “You’re not watering these late in the day, are you?” I assured her I was not. And I never did it again.
That might be the only concession I make to geraniums. I water sparingly and only early in the day. Geraniums tell you when they’ve been stressed by thirst. Their lower leaves turn yellow and then brown while the upper leaves remain gloriously green. If you make amends immediately, no further browning occurs. Thanks to Aunt Mary Ellen, I’ve also learned to keep water off the foliage. Aside from that, it’s pretty much a steady diet of leaving them alone and watching the performance. And I’m talking about serious hands off. I rarely repot them and I fertilize only in high summer. I do, however, practice all my pruning skills on their stems. Geraniums love to be pruned. You can scarcely go wrong. The more you clip away, the more gratefully they branch. Periodic stern shearings spur revitalization. Be sure to clip back to a place where new growth is shooting from the side of the stem. Geraniums are prone to so-called blind eyes, junctures where no growth is emerging to result in branching.
In the geranium arena, you have plenty of options. For me, it is neck and neck whether I prefer the regular zonal types or the scented-leaf species. You have to love a plant that goes around smelling like Old Spice. Furthermore, you can select among nutmeg, ginger, lime, pine, peppermint, and innumerable others. Scented-leaf geraniums follow the same lines as herbs, and they could fill the same niche in your home. I find the tiny-leaved lemon crispum types to be a little dicey (especially the variegated ‘Prince Rubert’), so you might avoid them. Most of the scented types do not have flowers that equal the shades of the zonals, but some of the rose-scented cultivars come close. Other easy geraniums include ivy-leaf types (nonvariegated versions tend to be the most amiable) that sprawl and branch willingly rather than jut straight upward.
If your geranium fails to blossom, you probably overpotted it or furnished too much food. I find that they blossom even when light levels are low. Of course, if you can provide a south-facing window, more power (and blossoms) to you. But east or west will suffice.
As for display of the zonal geraniums, you could go in any direction you wish. Give them an old English flowerpot à la Guy Wolff and they’ll look like they came from Rembrandt Peale’s own collection. They fit in beautifully with a colonial home. Or opt for something sleek and keep them heavily pruned, and their spectrum can match a disco ball. Wherever and however you show them off, what we really love about geraniums is their reliability. Their performance in summer is legendary. Geraniums were once spread throughout every cemetery in the country come Memorial Day. But in the depths of winter, when you really need magenta, they burst out with a big smooch of color. Sure, tell everyone you earned those blossoms. But in truth, it was a cakewalk.
GERANIUM
Pelargonium
ALSO CALLED zonal geranium, scented-leaf geranium
EASIEST
SIZE |
Ranging from 8 to 24 inches (20 to 61 cm) high |
FOLIAGE |
For zonal geraniums, usually rounded green with a horseshoe mark, but chartreuse fancy-leaf versions are popular; scented geraniums are more diverse |
OTHER ATTRIBUTES |
Produces colorful blossoms all year, including in the dead of winter |
EXPOSURE |
South, east, or west |
WATER REQUIREMENTS |
Keep soil moderately moist; aim to water the soil rather than the foliage |
OPTIMUM NIGHTTIME TEMPERATURE |
50–60°F (10–15°C) |
RATE OF GROWTH |
Medium to fast |
SOIL TYPE |
Rich, heavy potting soil with compost included |
FERTILIZING |
Early spring to late autumn |
ISSUES |
Pruning is necessary to encourage branching; whitefly can be a problem |
COMPANIONS |
A display of many geraniums is glorious, or go with iresine, plectranthus, rhipsalis, and succulents |
Geraniums were not necessarily a natural for Lee Link. While she was growing up in the 1960s, her mother cultivated them. But Lee’s personal style evolved more toward the exotic and obscure, with an international twist and a cosmopolitan savvy. She pooh-poohed them for a while. “I became rather snooty about geraniums,” she admits. But long ago Lee got over any attitude she felt toward pelargoniums. How did they redeem themselves? Easy. “They just keep flowering and flowering,” she marvels. It’s hard not to like something so congenial.
In all other aspects of her life, Lee tends to keep things fairly streamlined. So she can be forgiven for a little indulgence when it comes to plants, an infatuation that has necessitated at least two additions to the A-frame she and her husband, Fritz, bought in the Berkshire foothills ages ago.
Meanwhile, Lee was branching out beyond the usual zonal geranium realm. She caught wind of the species geraniums, and they were just the ticket for someone fond of kinky but also keen on blossoms. The unusual detail that they go dormant in summer and grow in the winter also gives her secret glee. “I’ll probably be the only person who sees them, but that works for me.”
Meanwhile, she still grows plenty of old faithfuls—lots of standard-issue magenta geraniums that might be comfortable in a cemetery urn share her hospitality. But she parts company with the rank and file in her presentation. Her containers run the gamut, and each one is a work of art. As soon as a plant comes into her jurisdiction, it becomes a runway model. Creative container combos are not the only area where makeovers are manifest. Lee’s plants get hair and makeup treatments regularly: “I prune the bejeezus out of them.” She also takes cuttings and makes more geraniums, which has caused something of a population explosion. “I have to stop doing that,” she admits. “It’s just sheer madness.” But who can blame her?
Tiếng Việt
Một cái gì đó có màu hồng nhạt đang dần xuất hiện trên bệ cửa sổ. Nó không quá chói, vì bệ cửa của tôi có đầy các màu sắc khác nhau. Nhưng bây giờ đang là tháng mười một, và đây là một tháng đặc biệt buồn tẻ của cuối mùa thu. Rất thiếu những tia nắng ấm áp để những bông hoa có thể nở. Các loài hoa nở khác, như chiritas và các loại tương tự của họ violet châu Phi, đang cố gắng kéo dài thời gian của chúng. Nhưng không phải là Phong lữ, chúng hoàn toàn đang rất hăng hái.
Tôi thích những thứ rực rỡ và năng động. Có điều gì đó về những chú chó Golden với cái đuôi đập thình thịch khiến tôi yêu thích. Cây Geraniums và tôi luôn có một mối liên kết. Khi tôi lần đầu tiên bắt đầu làm việc tại Logee’s Greenhouses, tôi đã yêu cầu được mang theo những cây hoa phong lữ của tôi (ngoài việc quản lý những loại cây thu hải đường, chăm sóc các loại thảo mộc, điều hành bộ phận đặt hàng qua thư, viết danh mục và học cách sử dụng máy ảnh Graflex billows ). Trên thực tế, những người ở Logee không còn cách nào khác — không thể tách hoa Phong lữ và tôi xa nhau. Nó giống như lực hút của hai cực nam châm vậy.
Nó vẫn như vậy. Tôi nghĩ rằng mùa đông sẽ không thể đến mà không có một cây Phong lữ trên bệ cửa sổ của tôi. Tôi thích những tán lá. Tôi thích mùi hương (vâng, hoa phong lữ có lá rất thơm, nhưng bình thường những cây phong lữ thảo già cũng có mùi thơm đặc trưng). Tuy nhiên, những bông hoa thực sự làm điều đó cho tôi. Chúng vẫn không hề nao núng mà có những màu sắc cổ điển ấn tượng. Ngoài các sắc thái khác nhau, chúng còn tạo ra những trải nghiệm về màu sắc rất mạnh mẽ.
Tất nhiên, tôi đang đề cập đến cây Quỳ thiên trúc. Chúng thuộc họ Mỏ hạc, nhưng thực sự rất giống với hoa Phong lữ thảo, loại bạn trồng lâu năm ở ngoài trời. Những giống cây lai tạo này đã rất được chào đón trong số những cây trồng trong nhà, điều này nói lên rất nhiều điều về sự mạnh mẽ và dẻo dai của chúng. Cô vợ của tôi, Mary Ellen Ross, người thành lập Trung tâm Thiên nhiên Merryspring ở Camden, Maine, đã đưa ra câu nói, “Hoa phong lữ yêu cầu rất ít, nhưng cho rất nhiều.” Cô đã trồng chúng trong nhiều thập kỷ. Vào một buổi chiều muộn giữa mùa đông, khi tôi đang tưới nước cho hoa phong lữ, cô ấy giật mạnh vòi ra khỏi tay tôi và gầm lên, “Hôm nay anh không tưới những cây này muộn phải không?” Tôi đảm bảo với cô ấy rằng tôi không. Và tôi không bao giờ làm điều đó nữa.
Tôi tưới ít và chỉ tưới vào đầu ngày. Cây Hoa phong lữ cho bạn biết khi nào chúng sắp bị khô héo và đang cần nước. Các lá phía dưới của chúng chuyển sang màu vàng và sau đó là màu nâu trong khi các lá phía trên vẫn xanh tươi. Nếu bạn tưới nước ngay lập tức, sẽ không có thêm một cái lá nâu nào nữa. Nhờ dì Mary Ellen, tôi cũng đã học được cách không để lá bị dính nước. Bên cạnh đó, việc tốt nhất là không chăm sóc nó quá nhiều và chỉ cần chờ xem nó phát triển. Tôi hiếm khi thay chậu và tôi chỉ bón phân vào giữa mùa hè. Tuy nhiên, tôi phô diễn tất cả các kỹ năng cắt tỉa của mình trên thân cây của chúng. Hoa phong lữ thích được cắt tỉa. Bạn hiếm khi có thể làm sai với chúng. Bạn càng không quan tâm và tránh xa, chúng càng biết ơn nhiều hơn. Thưởng xuyên cắt tỉa định kỳ để thúc đẩy cây phát triển. Hãy kẹp nơi đó để có thể mọc mới từ phía bên trên của thân cây. Cây phong lữ thảo dễ bị gọi là ‘mắt mù’, những chỗ bị gãy không phát triển quá nhanh dẫn đến phân nhánh.
Trong chi Phong lữ, bạn có rất nhiều lựa chọn. Đối với tôi, đó là loại cổ và cổ cho dù tôi thích các loại thông thường hay các loài lá có mùi thơm. Bạn phải thích một loại cây có mùi thơm như Old Spice. Hơn nữa, bạn có thể chọn trong số hạt nhục đậu khấu, gừng, chanh, thông, bạc hà và vô số loại khác. Phong lữ lá thơm có cùng loại với các loại thảo mộc và chúng có thể lấp đầy cùng một góc trong nhà bạn. Tôi thấy các loại Lemon Crispum lá nhỏ có vẻ như không bền và dẻo dai (đặc biệt là ‘Prince Rubert’ có nhiều màu sắc khác nhau), vì vậy bạn có thể không chọn chúng. Hầu hết các loại có hương thơm thường không có hoa thơm, nhưng một số giống ra hoa và có hương thơm khi đến gần. Các loại Phong lữ trồng dễ dàng khác bao gồm các loại lá Thường xuân (các loại mà lá không có không gợn sóng, trông dễ thương nhất) mọc thẳng và phân nhánh thay vì mọc thẳng lên trên.
Nếu Phong lữ thảo của bạn không nở hoa, có thể bạn đã trồng quá nhiều hoặc đang bón phân quá nhiều cho chúng. Tôi thấy rằng chúng nở hoa ngay cả khi ở trong điều kiện mức độ ánh sáng thấp. Tất nhiên, nếu bạn có thể đặt chúng một cửa sổ hướng Nam, sẽ có nhiều nụ hoa hơn (và nở rộ) cho bạn. Nhưng hướng Đông hoặc Tây cũng sẽ rất tốt.
Đối với việc trưng bày Phong lữ thảo, bạn có thể làm theo bất kỳ ý tưởng nào bạn nghĩ ra. Hãy đặt chúng vào một lọ hoa kiểu Anh cũ “à la Guy Wolff” và trông họ sẽ giống như những bức tranh bộ sưu tập của Rembrandt Peale. Chúng rất phù hợp với một ngôi nhà kiến trúc thuộc địa Mỹ cũ. Hoặc chọn một cây nào đó bóng bẩy và cắt tỉa chúng. Dù bạn có khoe chúng ở đâu và bất cứ nơi đâu, điều chúng tôi thực sự yêu thích ở hoa Phong lữ là độ tin cậy của chúng. Thật tuyệt vời nếu thấy được những cây hoa vào mùa hè. Hoa phong lữ đã từng được trồng khắp các nghĩa trang trong cả nước khi đến Ngày tưởng niệm. Nhưng vào giữa mùa đông, khi bạn thực sự cần một thứ gì đấy bừng sáng ấm áp, chúng sẽ cho bạn chiêm ngưỡng điều đó. Chắc chắn, hãy nói với mọi người rằng bạn đã có được những bông hoa đó. Nhưng sự thật, đó là một điều rất dễ dàng có được.
CHI PHONG LỮ
Pelargonium
Thường được gọi là zonal geranium, scented-leaf geranium
KÍCH THƯỚC |
Cao từ 8 đến 24 inch (20 đến 61 cm) |
TÁN LÁ |
Đối với phong lữ thảo, thường có màu xanh lá tròn có hình dáng như móng ngựa, nhưng các loại lá lạ mắt của Chartreuse lại được ưa chuộng; phong lữ thảo đa dạng hơn |
ĐẶC ĐIỂM KHÁC |
Tạo ra những bông hoa đầy màu sắc quanh năm, kể cả khi mùa đông đến |
VỊ TRÍ ĐẶT |
Nam, đông hoặc tây |
YÊU CẦU VỀ TƯỚI NƯỚC |
Giữ đất ẩm vừa phải; nhằm mục đích tưới nước cho đất hơn là cho tán lá |
NHIỆT ĐỘ VỀ ĐÊM TỐI ƯU |
50–60°F (10–15°C) |
TỶ LỆ TĂNG TRƯỞNG |
Trung bình đến nhanh |
LOẠI ĐẤT |
Đất bầu nặng, giàu có bao gồm phân trộn |
BÓN PHÂN |
Đầu mùa xuân đến cuối mùa thu |
VẤN ĐỀ |
Việc cắt tỉa cành là cần thiết để khuyến khích sự phân cành; ruồi trắng có thể là một vấn đề |
KẾT HỢP |
Việc trưng bày nhiều hoa phong lữ là tuyệt vời, hoặc đi cùng với iresine, plectranthus, rhipsalis và succulents |
NHỮNG LOẠI CÓ NHIỀU MÀU SẮC
Hoa phong lữ không phải tự nhiên mà đến với cuộc sống của Lee Link. Khi cô lớn lên vào những năm 1960, mẹ cô đã trồng chúng. Nhưng cá nhân Lee đã phát triển theo hướng kỳ lạ và ít người biết đến, mang hơi hướng quốc tế và hiểu biết rộng rãi. Cô ấy đã chọc phá chúng một lúc. “Tôi đã trở nên không hiểu biết gì về hoa phong lữ,” cô thừa nhận. Nhưng từ lâu Lee đã thay đổi mọi thái độ mà cô ấy cảm thấy đối với những cây Phong lữ. Chúng đã làm thay đổi cô ấy bằng cách nào? Dễ. “Chúng cứ ra hoa và nở hoa,” cô đã rất ngạc nhiên. Thật khó để không thích một thứ gì đó quá hợp với mình.
Trong tất cả các khía cạnh khác của cuộc sống, Lee có xu hướng sắp xếp mọi thứ khá hợp lý. Vì vậy, cô ấy có thể dành ra cho một chút thời gian cho đam mê khi nói đến thực vật, một sự say mê đã đòi hỏi ít nhất hai lần bổ sung cho những khung chậu mà cô ấy và chồng, Fritz, đã mua ở chân đồi Berkshire cách đây nhiều năm.
Trong khi đó, Lee đã vượt ra ngoài lĩnh vực về Phong lữ địa đới thông thường. Cô ấy đã bắt gặp gió của loài phong lữ, và chúng chỉ là một dịp tốt cho một ai đó thích những điều kỳ lạ nhưng cũng thích hoa. Chi tiết bất thường là chúng không hoạt động vào mùa hè và phát triển vào mùa đông cũng mang lại cho cô niềm vui thầm kín. “Tôi có lẽ sẽ là người duy nhất nhìn thấy chúng, nhưng điều đó rất tuyệt với tôi.”
Trong khi đó, cô ấy vẫn trồng rất nhiều những cây trồng cũ — rất nhiều cây hoa phong lữ có thể thoải mái trong một chiếc bình nhỏ và chia sẻ lòng hiếu khách. Nhưng cô ấy phân chia những cái cây theo mức độ theo từng đặc điểm mà cô ấy đã vạch ra. Các chậu cây của cô ấy chạy theo âm giai, và mỗi thùng chứa là một tác phẩm nghệ thuật. Ngay sau khi một cái cây thuộc về cô ấy, nó sẽ trở thành một mô hình đường băng. Các chậu cây đầy sáng tạo không phải là lĩnh vực duy nhất đang được thể hiện. Các cây của Lee thường xuyên chăm sóc: “Tôi cắt tỉa bớt những đốm mụn ra khỏi chúng”. Cô ấy cũng giâm cành và trồng nhiều hoa phong lữ hơn, điều này đã gây ra một cuộc bùng nổ. “Tôi phải ngừng làm điều đó,” cô thừa nhận. “Đó tuyệt đối là sự điên rồ.” Nhưng ai có thể trách cô ấy?