Biên dịch: Happy Nguyen
Biên tập hình ảnh và dàn trang: Dũng Cá Xinh
III – HỒ SƠ CÂY – PLANT PROFILES
10. Xương rồng (Cacti)
Cây xương rồng có nhiều đặc điểm rất thú vị: những chiếc gai nhọn kỳ lạ hay những chiếc thân leo thanh lịch… Xương rồng là loài mọng nước và thường được phân biệt dựa theo đặc điểm riêng của chúng. Nhiều loại cây là sự lựa chọn hoàn hảo để trưng bày trên bệ cửa sổ đầy nắng hoặc giỏ treo đơn giản. Khả năng trữ nước trong lá và thân cho phép chúng sống sót trong thời gian hạn hán kéo dài. Đó là lý do đây là loài cây lý tưởng cho những người mới bắt đầu chơi cây. Không phải tất cả các loại xương rồng đều có nguồn gốc từ sa mạc. Một số ít, bao gồm Hoa Nhật Quỳnh (xem trang165) có môi trường sống tự nhiên trong các khu rừng nhiệt đới và yêu cầu điều kiện bóng râm và độ ẩm cao hơn.
XƯƠNG RỒNG ÔNG LÃO (OLD MAN CACTUS)
- Cephalocereus senilis
- NHIỆT ĐỘ 10–32°C (50–90°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời lọc/ Ánh sáng mặt trời vào mùa hè
- ĐỘ ẨM Thấp
- CHĂM SÓC Dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 30 x 10cm (12 x 4in)
Xương Rồng Ông Lão được bao phủ bởi những sợi lông trắng mịn giống như chòm râu của một cụ già. Vẻ bề ngoài kỳ lạ của cây xương rồng này tạo nên điểm nhấn cho mọi không gian trưng bày. Thân cây không phân nhánh mọc thành cụm với nhiều lông màu bạc trên cây non. Hoa màu đỏ, vàng hoặc trắng của cây xương rồng này hiếm khi xuất hiện.
- TƯỚI NƯỚC Để lớp trên cùng của phân trộn khô hoàn toàn giữa các lần tưới. Vào mùa đông, giảm tưới nước xuống một hoặc hai lần trong mùa.
- BÓN PHÂN Bón phân cho xương rồng mỗi tháng một lần vào mùa xuân và mùa hè.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Mang găng tay bảo hộ, trồng trong chậu nhỏ 10cm (4in) bằng phân trộn xương rồng (hoặc trong hỗn hợp đều nhau của phân trộn đất, cát và đá trân châu).
Đặt cây dưới ánh nắng mặt trời nhưng di chuyển cây đến một căn phòng mát mẻ nhưng sáng sủa (không được sưởi ấm nếu có thể) vào mùa đông. Sang chậu cây non hàng năm vào mùa xuân 2 năm một lần.
XƯƠNG RỒNG ĂN TRÁI PERU (PERUVIAN APPLE CACTUS)
- Cereus forbesii
- NHIỆT ĐỘ 10–32°C (50–90°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời lọc/ Bóng râm vào mùa hè
- ĐỘ ẨM Thấp
- CHĂM SÓC Dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG Lên tới 90 x 15cm (36 x 6in)
Hình dáng của loài cây này làm cho Xương Rồng Ăn Trái Peru trở thành loài cây tuyệt vời cho không gian trồng. Thân cây màu xanh xám được bao phủ bởi gai màu nâu và vào mùa hè chúng mang lại những bông hoa lớn màu trắng hoặc hồng có hương thơm ngào ngạt nở vào ban đêm và khép lại vào lúc bình minh.
- TƯỚI NƯỚC Tưới nước khi lớp trên cùng của phân trộn khô. Tưới nước một hoặc hai lần vào mùa đông khi cây ngủ đông.
- BÓN PHÂN Bón phân cho xương rồng mỗi tháng một lần vào mùa hè.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Mang găng tay bảo hộ kho chăm sóc cây bạn nhé. Hãy trồng cây trong chậu có đường kính 15–20cm (6–8in) để tránh cây bị đổ với phân trộn chuyên dụng cho xương rồng (hoặc hỗn hợp tương đương của đất cát, phân trộn và đá trân châu). Đặt cây dưới ánh nắng mặt trời, nhưng hãy chuyển đến một căn phòng sáng sủa, mát mẻ vào mùa đông. Sang chậu cây non hàng năm và khi cây trưởng thành thì sang chậu 2 năm một lần.
HOA QUỲNH (ORCHID CACTUS)
- Disocactus flagelliformis AGM
- NHIỆT ĐỘ 4–24°C (40–75°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời lọc
- ĐỘ ẨM Trung bình
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 60 x 60cm (24 x 24in)
Với thân cây thẳng, mỏng và có họa tiết viền hình sò, loài xương rồng nhiệt đới này rất lý tưởng để trang trí trong giỏ treo trong phòng sáng. Vào mùa xuân, những bông hoa lớn màu đỏ, hình phễu của cây là những “ngôi sao” trong bộ sưu tập cây của bạn.
- TƯỚI NƯỚC Tưới nước thường xuyên từ mùa xuân đến đầu mùa thu, để cho phần trên của phân trộn khô đi giữa các lần tưới. Chỉ giữ cây đủ ẩm cho cây vào mùa đông. Đôi khi phun sương cho cây với nước cất hoặc nước mưa trong mùa hè nóng nực.
- BÓN PHÂN Bón phân có hàm lượng kali cao hai tuần một lần từ mùa xuân đến mùa hè.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng cây trong chậu có đường kính 10cm (4in) với phân trộn xương rồng biểu sinh (hoặc hỗn hợp 4: 1 gồm phân trộn đất và cát sắc). Tốt nhất, hãy giữ cây xương rồng này ở nơi có ánh nắng mặt trời lọc và từ 16–24oC (60–75oF) vào ban ngày và 4–12oC (40–55oF) vào ban đêm từ mùa xuân đến mùa thu. Vào mùa đông, di chuyển cây vào một căn phòng râm mát rồi đưa nó trở lại vị cũ vào mùa xuân. Cây ra hoa tốt nhất khi bén rễ, vì vậy không nên thay chậu.
CÂY XƯƠNG RỒNG RIC RAC (FISHBONE CACTUS)
- Epiphyllum anguliger
- NHIỆT ĐỘ 11–25°C (52–77°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời lọc/ Bóng râm
- ĐỘ ẨM Trung bình
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 60 x 60cm (24 x 24in)
Những chiếc lá có viền lượn sóng mọc trên cây như những chiếc xương cá mập mạp chiếm vị trí đầu tiên trong danh sách mong muốn của nhiều người yêu thích xương rồng. Những bông hoa màu vàng nhạt thơm ngát càng làm tăng thêm vẻ quyến rũ của nó vào mùa thu.
- TƯỚI NƯỚC Tưới nước thường xuyên từ mùa xuân đến đầu mùa thu, để cho phần trên của phân trộn khô đi giữa các lần tưới. Chỉ giữ đủ ẩm cho cây vào mùa đông. Phun sương hàng ngày hoặc đứng trên khay đá cuội ẩm.
- BÓN PHÂN Vào mùa hè khi nụ hoa hình thành, hãy bón phân kali cao 2 tuần một lần cho đến khi hoa nở.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng cây xương rồng này trong chậu hoặc giỏ 10–15cm (4–6in) trong phân trộn xương rồng biểu sinh (hoặc hỗn hợp 4: 1 gồm phân trộn đất và cát sắc). Giữ cây ở nhiệt độ 16–25 ° C (61–77 ° F) từ mùa xuân đến mùa thu.
Vào mùa đông, di chuyển đến một nơi mát mẻ, râm mát ở nhiệt độ 11–14 ° C (52–57 ° F). Điều này sẽ khuyến khích sự ra hoa. Sang chậu cây non hàng năm vào mùa xuân. Bạn chỉ cần bổ sung phân trộn hàng năm cho cây trưởng thành.
LƯỠI HỔ (DEVIL’S TONGUE)
- Ferocactus latispinus AGM
- NHIỆT ĐỘ 10–30°C (50–86°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời/ Ánh sáng mặt trời lọc vào mùa hè
- ĐỘ ẨM Thấp
- CHĂM SÓC Dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG Lên tới 25 x 25cm (10 x 10in)
Cây xương rồng có gai nhọn này có khả năng “tỏa sáng” trên sân khấu các cây trồng. Thân cây tròn đầy đặn được bao phủ bởi những chiếc gai dày, màu đỏ, hình móc câu tạo nên tên gọi của loài cây này và những chiếc gai màu kem hình kim kết hợp với nhau tạo thành một chùm gai nhiều màu sắc. Hoa màu tím hoặc vàng xuất hiện vào cuối mùa hè trên cây trưởng thành.
- TƯỚI NƯỚC Để lớp trên cùng của phân trộn khô đi giữa các lần tưới từ mùa xuân đến mùa thu. Chỉ tưới một hoặc hai lần vào mùa đông.
- BÓN PHÂN Bón phân cho cây xương rồng 3–4 tuần một lần từ mùa xuân đến cuối mùa hè.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Mang găng tay bảo hộ khi trồng bạn nhé. Trồng cây trong chậu đủ rộng để xương rồng phát triển ổn định. Trồng trong phân trộn xương rồng (hoặc hỗn hợp 3: 1: 1 gồm phân trộn đất, cát và đá trân châu). Đặt cây trên bệ cửa sổ đầy nắng và di chuyển cây ra xa cửa sổ một chút vào giữa mùa hè. Vào mùa đông, hãy chuyển đến một căn phòng mát mẻ và sáng sủa. Sang chậu cho cây non hàng năm.
XƯƠNG RỒNG CẦU VỒNG (PINCUSHION CACTUS)
- Mammillaria species
- NHIỆT ĐỘ 7–30°C (45–86°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời/ Ánh sáng mặt trời lọc vào mùa hè
- ĐỘ ẨM Thấp
- CHĂM SÓC Dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG Lên tới 15 x 30cm (6 x 8in) for most species
Những cây xương rồng nhỏ bé này là cây nhà phổ biến, hầu hết đều nằm gọn trên bệ cửa sổ đầy nắng và ra hoa thường xuyên vào mùa hè. Chúng có hình tròn hoặc tạo thành các cột ngắn và có các gai nhỏ dọc theo các đường gờ hoặc trên đầu các nốt sần nhỏ bao phủ bề mặt của hầu hết các loại xương rồng này. Hoa màu hồng, tím, cam hoặc kem tạo thành vòng ở ngọn cây vào mùa hè.
- TƯỚI NƯỚC Để cho lớp trên cùng của phân trộn khô đi giữa các lần tưới từ mùa xuân đến mùa thu. Chỉ tưới một hoặc hai lần vào mùa đông khi cây ngủ đông.
- BÓN PHÂN Bón phân cho cây xương rồng 3–4 tuần một lần từ giữa mùa xuân đến cuối mùa hè.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Đừng quên mang găng tay bảo hộ khi chăm sóc cây bạn nhé. Trồng cây trong chậu nhỏ 7,5–10cm (3–4in) với phân trộn xương rồng (hoặc hỗn hợp 3: 1: 1 gồm phân trộn đất, cát và đá trân châu). Đặt cây trên bệ cửa sổ đầy nắng nhưng di chuyển cây xương rồng ra khỏi cửa sổ vào giữa mùa hè. Vào mùa đông, hãy đặt nó ở một căn phòng mát mẻ, sáng sủa, không bị nóng và có độ ẩm thấp. Thay chậu cây non hàng năm và sang chậy cho cây trưởng thành 2 năm một lần.
Loài Mammillaria polythele f. nuda
Cây xương rồng nhỏ này có ngoại hình núm đặc trưng của hầu hết các loài xương rồng Pincushion. Những bông hoa màu hồng của nó xuất hiện trong một thời gian dài từ mùa xuân đến mùa hè.
Loài Mammillaria saboae subsp. haudeana
Giống khác thường này tạo ra các thân tròn nhỏ từ một thân có gân lớn hơn ở trung tâm. Những bông hoa màu hồng xuất hiện vào mùa hè có hình dáng giống như những ngôi sao băng.
XƯƠNG RỒNG LÊ GAI (BUNNY EARS CACTUS)
- Opuntia microdasys AGM
- NHIỆT ĐỘ 10–30°C (50–86°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời/ Ánh sáng mặt trời lọc vào mùa hè
- ĐỘ ẨM Thấp
- CHĂM SÓC Dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 30 x 45cm (12 x 18in)
Loài xương rồng xinh đẹp này tạo ra những thân cây hình bầu dục, dẹt màu xanh lá cây rải rác với các cụm gai nhỏ giống như lông tơ (“quả cầu”) mọc thành từng cặp giống như tai của thỏ. Vào mùa hè, hoa hình màu vàng xuất hiện.
- TƯỚI NƯỚC Tưới nước hàng tuần từ mùa xuân đến đầu mùa thu và để phân trộn khô đi giữa các lần tưới. Tưới nước một hoặc hai lần vào mùa đông khi ngủ đông.
- BÓN PHÂN Bón phân cho xương rồng 6–8 tuần một lần từ mùa xuân đến đầu mùa thu.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Luôn mang găng tay. Trồng cây trong chậu lớn và sử dụng phân trộn xương rồng (hoặc hỗn hợp 3: 1: 1 gồm phân trộn đất, cát và đá trân châu). Đặt cây ở nơi sáng sủa, tránh ánh nắng trực tiếp vào mùa hè và trong phòng mát mẻ vào mùa đông. Thay chậu cây non hàng năm và sang chậu cho cây trưởng thành 2 năm một lần.
XƯƠNG RỒNG BÓNG VÀNG (GOLDEN BALL CACTUS)
- Parodia leninghausii AGM
- NHIỆT ĐỘ 10–30°C (50–86°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời lọc vào mùa hè
- ĐỘ ẨM Thấp
- CHĂM SÓC Dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG Lên tới 45 x 15cm (18 x 6in)
Loài cây xương rồng này tạo ra một khung cảnh sa mạc mini. Tên thông thường của nó có thể gây nhầm lẫn vì cây trưởng thành có dạng cột chứ không phải hình quả bóng. Những bông hoa màu vàng tươi xuất hiện vào mùa hè trên những cây trưởng thành.
- TƯỚI NƯỚC Chỉ tưới nước từ mùa xuân đến mùa thu khi lớp trên cùng của phân trộn đã khô. Chỉ tưới một hoặc hai lần vào mùa đông khi cây ngủ đông.
- BÓN PHÂN Bón phân cho xương rồng 6–8 tuần một lần từ mùa xuân đến cuối mùa hè.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Mang găng tay bảo hộ. Trồng cây trong chậu 7,5–15cm (3–6in), tùy thuộc vào kích thước của cây xương rồng. Thêm một lớp đá mạt vào chậu và phủ lên trên bằng phân trộn xương rồng (hoặc hỗn hợp 3: 1: 1 gồm phân trộn đất, cát và đá trân châu). Trồng cây ở nơi có nắng nhưng tránh nắng trực tiếp vào mùa hè. Chuyển cây đến một căn phòng sáng sủa nhưng mát mẻ vào mùa đông. Thay chậu cây non hàng năm. Sau đó, sang chậu 2 năm một lần khi cây trưởng thành.
HOA NHẬT QUỲNH (CHRISTMAS CACTUS)
- Schlumbergera × bridgesii
- NHIỆT ĐỘ 12–27°C (54–80°F)
- ÁNH SÁNG Ánh sáng mặt trời lọc
- ĐỘ ẨM Trung bình
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 45 x 45cm (18 x 18in)
Hoa Nhật Quỳnh được đánh giá cao bởi những bông hoa màu hồng rực rỡ nở vào thời điểm lễ Giáng sinh diễn ra .Loài xương rồng nhiệt đới này cũng tạo ra những thân cây dẹt, phân khúc quanh năm.
- TƯỚI NƯỚC Giữ cho phân trộn ẩm, nhưng không ướt. Giảm tưới nước trong vài tuần sau khi ra hoa vào cuối mùa đông khi cây nghỉ ngơi và tưới lại từ giữa mùa thu cho đến khi chồi phát triển vào đầu mùa đông. Phun sương hàng ngày bằng nước cất hoặc nước mưa hoặc đặt trên đĩa sỏi ẩm.
- BÓN PHÂN Bón phân trộn lỏng hàng tháng từ giữa mùa xuân đến đầu mùa thu.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng cây trong chậu nhỏ với phân trộn xương rồng (hoặc hỗn hợp 3: 1: 1 gồm phân trộn đất, đá tảng và sạn). Sau khi cây ra hoa, chuyển sang phòng mát. Sau đó, tăng nhiệt độ, tưới nước và cho ăn trong mùa sinh trưởng. Sang chậu vào mỗi đầu mùa xuân.