Biên dịch: Happy Nguyen
Biên tập hình ảnh và dàn trang: Dũng Cá Xinh
III – HỒ SƠ CÂY – PLANT PROFILES
05 – Dương xỉ (Ferns)
Thân hình uốn cong duyên dáng của chúng có những chiếc lá chia nhỏ hoặc gợn sóng, được gọi là lá. Dương xỉ là cây cảnh đẹp trong nhà cho những khu vực râm mát. Hãy thử sử dụng một cây làm tiêu điểm trang nhã trên bàn hoặc giá đỡ, hoặc nhóm một vài cái lại với nhau để tạo hiệu ứng rừng cây tươi tốt. Dương xỉ không mang hoa hoặc hạt, thay vào đó sinh sản thông qua các bào tử được tổ chức trong các hộp nhỏ màu nâu (“túi bào tử”) ở mặt dưới của lá.
TÓC THẦN VỆ NỮ (DELTA MAIDENHAIR FERN)
- Adiantum raddianum AGM
- NHIỆT ĐỘ 10–24°C (50–75°F)
- ÁNH SÁNG Ánh nắng mặt trời lọc / Bóng râm nhẹ
- ĐỘ ẨM Trung bình đến cao
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 50 x 80cm (20 x 32in)
Thân cây sẫm màu và những chiếc lá tròn nhỏ của cây dương xỉ thanh lịch này tạo ra hình dạng giống cây thông và nó tạo trở thành tâm điểm trên bàn làm việc hoặc trên giá đỡ cây trồng. Nó cũng là một ứng cử viên sáng giá cho hồ cạn, vì nó phát triển khỏe mạnh trong điều kiện ẩm ướt.
- TƯỚI NƯỚC Luôn giữ cho phân trộn ẩm, không bị ướt và đặt trên khay đá cuội ẩm hoặc phun sương cho tán lá hàng ngày.
- BÓN PHÂN Bón phân lỏng hàng tháng từ mùa xuân đến mùa thu.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng cây dương xỉ này trong chậu có đường kính 15–20cm (6–8in) trong phân trộn đa dụng. Đặt chúng trong bóng râm nhẹ, tránh ánh nắng trực tiếp và gió lùa. Phòng tắm hoặc nhà bếp ẩm thấp sẽ là một vị trí thuận lợi để chúng phát triển. Sang chậu 2 năm một lần vào mùa xuân. Nếu cây bắt đầu tàn, hãy cắt bỏ tất cả các thân ở gốc vào mùa xuân. Rồi nó sẽ sớm tái sinh và phát triển khỏe mạnh.
CÂY TÙNG ĐUÔI CHỒN (FOXTAIL FERN)
- Asparagus densiflorus
- NHIỆT ĐỘ 13–24°C (55–75°F)
- ÁNH SÁNG Ánh nắng mặt trời đã lọc / Bóng râm nhẹ
- ĐỘ ẨM Thấp đến trung bình
- CHĂM SÓC Dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 60 x 60cm (2 x 2ft)
Mặc dù có vẻ ngoài mỏng manh, nhưng Dương Xỉ Đuôi Chồn rất dễ trồng. Chúng còn là một mẫu vật đẹp mắt trong giỏ treo hoặc chậu cao, nơi những chiếc lá có lông của nó sẽ xếp thành tầng. Mặc dù không phải là cây dương xỉ thực sự, nhưng những tán lá và hình dáng chung của nó làm người mua cây thường nhầm lẫn.
- TƯỚI NƯỚC Giữ ẩm cho phân trộn từ mùa xuân đến mùa thu. Giảm tưới nước vào mùa đông và để ngọn cây khô ráo giữa các lần tưới. Nó chịu được không khí khô tốt hơn dương xỉ thật, nhưng thỉnh thoảng phun sương cho tán lá giúp cây khỏe mạnh.
- BÓN PHÂN Bón phân lỏng một lần mỗi tháng từ mùa xuân đến mùa thu.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng trong chậu có kích thước vừa và nhỏ từ 10–15cm (4–6in) trong phân trộn làm từ đất và đặt ở nơi có ánh nắng lọc sáng hoặc bóng râm nhẹ. Cắt bỏ thân cây màu nâu hoặc quá dài vào mùa xuân. Nếu cây bén rễ, bạn hãy sang cây vào chậu lớn hơn một cỡ.
RÁNG Ổ PHỤNG (BIRD’S NEST FERN)
- Asplenium nidus AGM
- NHIỆT ĐỘ 13–24°C (55–75°F)
- ÁNH SÁNG Ánh nắng mặt trời đã lọc / Bóng râm nhẹ
- ĐỘ ẨM Trung bình đến cao
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG Lên tới 60 x 40cm (24 x 16in)
Không giống như nhiều loại dương xỉ khác, loại dương xỉ này có các lá hình dạng dây đeo rộng, không phân chia. Những tán lá xanh tươi sáng đẹp mắt tạo thành hình chiếc bình nhỏ gọn và một số loại, chẳng hạn như ‘Crispy Wave’, có những chiếc lá uốn lượn, gợn sóng trông giống như những sợi bèo trên váy flamenco.
- TƯỚI NƯỚC Luôn giữ ẩm cho phân trộn, đảm bảo nước không nhỏ giọt vào hoa thị trung tâm có thể dẫn đến thối rữa. Phun sương bằng nước mưa hoặc nước cất mỗi ngày hoặc hai ngày hoặc đặt trên khay đá cuội ẩm.
- BÓN PHÂN Từ mùa xuân đến đầu mùa thu, bón phân lỏng 2 tuần một lần.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng hỗn hợp bằng nhau gồm than củi, phân trộn mùn và phân trộn đa dụng, trong chậu 15–20cm (6–8in). Đặt trong khu vực không có gió lùa, tránh ánh nắng trực tiếp. Một phòng tắm sẽ là một nơi tốt để trồng loại cây này. Thay chậu cây non 2 năm một lần vào mùa xuân.
DƯƠNG XỈ CHÂN THỎ (RABBIT’S FOOT FERN)
- Humata tyermanii
- NHIỆT ĐỘ 13–24°C (55–75°F)
- ÁNH SÁNG Bóng râm nhẹ
- ĐỘ ẨM Trung bình đến cao
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 30 x 50cm (12 x 20in)
Hay còn được gọi là Dương Xỉ Nhện với thân rễ dài, nhiều lông của nó (cấu trúc giống như rễ cây) tạo nên một đặc điểm bắt mắt khi chúng chạy dọc qua thành chậu. Bạn cũng có thể trưng bày chúng theo phong cách kokedama (xem trang76–79). Những tán lá bằng ren màu xanh lá cây phong phú càng làm tăng thêm vẻ quyến rũ của loài cây này.
- TƯỚI NƯỚC Giữ ẩm cho phân trộn từ mùa xuân đến mùa thu. Để cho phần trên cùng của phân trộn khô đi giữa các lần tưới vào mùa đông. Phun sương thường xuyên hoặc đặt trên khay đá cuội ẩm.
- BÓN PHÂN Bón phân lỏng 2 tuần một lần từ mùa xuân đến đầu mùa thu.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng hỗn hợp phân trộn đa năng và phân trộn eric như nhau trong chậu 15–20cm (6–8in) hoặc giỏ treo. Không chôn phần thân rễ có lông. Đặt ở nơi có độ ẩm cao, chẳng hạn như phòng tắm, trong bóng râm nhẹ và nơi mát mẻ vào mùa hè. Sang chậu vào mùa xuân nếu cây bị bám rễ.
DƯƠNG XỈ CÁ SẤU (CROCODILE FERN)
- Microsorum musifolium ‘Crocodyllus’
- NHIỆT ĐỘ 13–24°C (55–75°F)
- ÁNH SÁNG Bóng râm nhẹ
- ĐỘ ẨM Trung bình
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 60 x 60cm (24 x 24in)
Trưng bày cây dương xỉ có vẻ ngoài đáng chú ý này ở nơi có thể chiêm ngưỡng cận cảnh các mẫu lá “da cá sấu đặc biệt của nó” trong một chiếc giỏ treo ngang tầm mắt sẽ là lý tưởng. Loại cây kiến trúc này yêu cầu độ ẩm cao và sẽ phát triển mạnh trong nhà bếp hoặc phòng tắm, nơi có không gian thoáng mát cho các lá tán rộng của nó.
- TƯỚI NƯỚC Tưới nước từ mùa xuân đến đầu mùa thu khi lớp ủ trên cùng gần như khô. Vào mùa đông, để khô phần ngọn giữa các lần tưới. Đặt trên khay đá cuội ẩm, và phun sương vài ngày một lần vào mùa xuân và mùa hè.
- BÓN PHÂN Bón phân lỏng cân đối cường độ một lần mỗi tháng từ mùa xuân đến đầu mùa thu.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng trong chậu 15–20cm (6–8in) với hỗn hợp trộn đều gồm phân trộn đa dụng và đất. Tránh ánh nắng trực tiếp ở nơi có bóng râm nhẹ. Chúng cần phải được chuyển đến gần cửa sổ hơn vào mùa đông. Sang chậu 2 năm một lần hoặc khi đã bén rễ.
DƯƠNG XỈ BOSTON (BOSTON FERN)
- Nephrolepis exaltata AGM
- NHIỆT ĐỘ 12–24°C (54–75°F)
- ÁNH SÁNG Ánh nắng mặt trời đã lọc / Bóng râm nhẹ
- ĐỘ ẨM Trung bình
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 60 x 60cm (24 x 24in)
Loại cây phổ biến này, còn được gọi là Dương Xỉ Kiếm, được yêu thích vì đài phun nước của nó có những lá hình vòm, phân chia mịn, màu xanh lá cây, trông ngoạn mục mọc ra từ chậu trên giá đỡ hoặc giỏ treo. Loại cây này tương đối dễ chăm sóc, chỉ cần duy trì không khí ẩm để lá không bị chuyển sang màu nâu.
- TƯỚI NƯỚC Từ mùa xuân đến mùa thu, giữ cho phân trộn ẩm nhưng không ướt (lá có thể bị thối trong phân trộn sũng nước). Để cho phần trên cùng của phân trộn khô đi giữa các lần tưới vào mùa đông. Phun sương thường xuyên hoặc đặt trên khay đá cuội ẩm.
- BÓN PHÂN Bón phân lỏng cân đối cường độ một lần mỗi tháng từ mùa xuân đến đầu mùa thu.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng trong chậu 12,5–15cm (5–6in) trong hỗn hợp phân trộn đa dụng và đất theo tỷ lệ 50:50 và đặt tránh ánh nắng trực tiếp ở nơi có ánh sáng lọc hoặc bóng râm. Một phòng tắm có hệ thống thông gió tốt là một nơi trồng lý tưởng. Thay chậu vào thùng có kích thước lớn hơn một lần cứ sau 2–3 năm nếu cây mọc rễ.
DƯƠNG XỈ CÚC ÁO (BUTTON FERN)
- Pellaea rotundifolia AGM
- NHIỆT ĐỘ 5–24°C (41–75°F)
- ÁNH SÁNG Ánh nắng mặt trời đã lọc
- ĐỘ ẨM Trung bình
- CHĂM SÓC Dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 30 x 30cm (12 x 12in)
Những chiếc lá uốn cong của cây dương xỉ duyên dáng này bao gồm những chiếc lá nhỏ hình cúc áo tạo thêm điểm nhấn nhẹ nhàng, thoáng mát cho việc trưng bày những tán lá cây. Nó cũng trở thành một chủ thể thanh lịch cho một giỏ treo nhỏ và có thể được sử dụng làm nền cho một chậu lớn gồm những cây ưa bóng cao hơn. Mặc dù có vẻ ngoài mỏng manh, dương xỉ nút dễ chăm sóc hơn nhiều loài cùng họ dương xỉ, chịu được phân trộn khô hơn và độ ẩm thấp hơn.
- TƯỚI NƯỚC Từ mùa xuân đến mùa thu, tưới nước khi phần trên cùng của phân trộn gần như khô. Giảm lượng nước tưới vào mùa đông. Đặt trên khay đá cuội ẩm hoặc phun sương lên tán lá vài ngày một lần.
- BÓN PHÂN Bón phân trộn lỏng lỏng một lần một tháng quanh năm.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng trong chậu 15 cm (6in, hoặc chậu vừa với bóng rễ và trồng trong phân trộn ericaceous với một ít đá trân châu để tăng thêm khả năng thoát nước. Đặt cây dương xỉ của bạn ở nơi có ánh sáng được lọc hoặc khu vực hơi bóng râm, tránh ánh nắng trực tiếp vì nó sẽ không bị gió lùa và chịu được nhiệt độ mùa đông thấp (không đóng băng). Sang chậu trong phân trộn mới mỗi năm hoặc hai năm, hoặc khi nó bị dính rễ.
CÂY Ổ RỒNG (STAGHORN FERN)
- Platycerium bifurcatum AGM
- NHIỆT ĐỘ 10–24°C (50–75°F)
- ÁNH SÁNG Ánh nắng đã lọc
- ĐỘ ẨM Cao
- CHĂM SÓC Đầy thử thách
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 30 x 90cm (12 x 36in)
Không thể nào bỏ qua những chiếc lá hình nhung ngoạn mục của cây dương xỉ sừng sững khiến loài cây khó tính này trở thành một lựa chọn phổ biến. Nó tạo ra hai loại lá: những lá ở gốc tròn, phẳng và màu xanh lá cây, và chuyển sang màu nâu theo tuổi, vì vậy đừng lo lắng nếu điều này xảy ra. Những chiếc lá lớn hình lông nhung mọc ra từ những chiếc lá nhỏ hơn này.
- TƯỚI NƯỚC Giữ ẩm cho phân trộn từ mùa xuân đến đầu mùa thu – đặt chậu trong khay nước trong khoảng 15 phút nếu các lá tròn đã phủ kín phân, vì ngâm chúng có thể khiến chúng bị thối. Để cho phần trên cùng của phân trộn khô đi giữa các lần tưới vào mùa đông. Phun sương cho lá hàng ngày vào buổi sáng và đặt trên khay đá cuội ẩm hoặc lắp máy tạo độ ẩm trong phòng.
- BÓN PHÂN Từ mùa xuân đến đầu mùa thu, bón phân lỏng cân đối hàng tháng.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng dương xỉ non trong chậu hoặc giỏ lan cỡ trung 12,5–15cm (5-6in), và để cây tránh ánh nắng trực tiếp trong bầu không khí ẩm ướt, chẳng hạn như phòng tắm. Sang chậu 2–3 năm một lần vào mùa xuân.
DƯƠNG XỈ TUYẾT (CRETAN BRAKE FERN)
- Pteris cretica AGM
- NHIỆT ĐỘ 13–75°C (55–75°F)
- ÁNH SÁNG Ánh nắng đã lọc / Bóng râm nhẹ
- ĐỘ ẨM Trung bình
- CHĂM SÓC Khá dễ dàng
- CHIỀU CAO & CHIỀU RỘNG 60 x 60cm (2 x 2ft)
Cây dương xỉ xinh xắn, được nhiều người yêu thích này được trưng bày tốt nhất khi ở riêng, nơi thân cây héo rũ với những chiếc lá mỏng như ngón tay, có không gian để phát triển. Chọn giữa các lá màu xanh lá cây trơn của loài và các dạng loang lổ có sọc trắng ở giữa mỗi lá.
- TƯỚI NƯỚC Đảm bảo phân trộn ẩm, nhưng không ướt sũng từ mùa xuân đến mùa thu. Vào mùa đông, để cho phần trên cùng của phân trộn khô đi giữa các lần tưới. Phun sương cho các tán lá mỗi ngày hoặc hai ngày.
- BÓN PHÂN Bón phân lỏng cân bằng cường độ một lần mỗi tháng một lần từ mùa xuân đến đầu mùa thu.
- CÂY TRỒNG VÀ CHĂM SÓC Trồng cây dương xỉ này trong chậu 12,5–15cm (5–6in) trong hỗn hợp 2: 1: 1 gồm phân trộn làm từ đất, phân trộn đa dụng và than củi. Tránh ánh nắng trực tiếp ở nơi râm mát và bầu không khí ẩm ướt, chẳng hạn như phòng tắm. Cắt bỏ những lá màu nâu hoặc có đốm ở gốc và thay chậu 2 năm một lần vào mùa xuân.