- Biên tập: Dũng Cá Xinh
- Người dịch: Hạnh Nguyên
ENGLISH
When you purchase a bag of “potting soil” from your local garden center what you’re actually getting is not soil. It’s an artificial mixture of ingredients specifically designed to meet the needs of plants in containers and usually con- tains no actual soil at all. Garden soil, plain old dirt to some, does not promote good growth of container plants because it becomes more and more dense and airless over time. Garden soil
is perfectly adequate—in the garden—where it benefits from the activities of worms, insects, fungi, and bacteria. But a pot is a special envi- ronment, not a garden, and any plant in a pot has special needs that cannot be met by ordinary garden soil alone.
Roots in a pot, like roots in a garden, must have access to oxygen or they die. Roots of most plants (other than orchids) are not green and are not capable of making food through photosynthesis. In order to stay alive and grow, roots have to metabolize the sugar manufactured by the leaves. This process, called respiration in plants, burns sugar to release energy and consumes oxygen in order to do so. Whenever the air (oxy- gen) in the medium surrounding the root system of your houseplant is depleted, whether due to long-term saturation by water or tight density of the medium, it is stressful and life-threatening to your plant.
The combination of primary ingredients in artificial “potting soil” includes inorganic min- eral items like perlite and vermiculite that create air spaces in the medium and some sharp horticultural sand to promote drainage. It also contains organic material like bark fines to hold and retain moisture. Such a mix never becomes as dense and airless as garden soil in a pot.
As the organic fraction of the medium breaks down and decomposes over time, however, the medium will tend to hold more moisture than is good for the plant. Then it’s time to repot with fresh medium.
Potting mixes were invented in a time when seemingly inexhaustible quantities of sphagnum peat moss were available as a primary ingredient. Unfortunately those days are over and the sphagnum peat moss deposits have mostly been mined out. More responsible potting soil producers are now using the renewable and sustainable resource of bark fines obtained from tree farm timber harvesting, or coconut coir from coconut plantations instead of peat moss for the moisture- retaining organic component of their mixes.
Organic potting media.
Aside from the primary ingredients just mentioned, most really good general-purpose organic potting soils contain other ingredients such as nutrients derived from organic fertilizers (manures, compost, worm castings), spores of mycorrhizal fungi, and CFUs (colony-forming units) of beneficial bacteria. The organic fertilizers in these mixes release their nutrients slowly and do not burn plant roots. Non-organic potting soils, which often have processed, water-soluble fertilizers included in the mix, are not recommended. For one thing, non-organic processed fertiliz- ers are more concentrated than organic fertil- izers and you run the risk of burning the roots of your plants. For another, these non-organic commercially prepared potting soils take a one-size-fits-all approach, and they’re primar- ily made for annuals such as petunias, tomatoes, and the like, not for houseplants.
Special commercially prepared potting media are widely available for plants with special needs. Most of these are not organic, but you can make your own organic mix easily. Three kinds of houseplants benefit from special media that you can buy or make yourself.
Cactus and succulents.
Mix 1 part sharp horticultural sand, 1 part perlite, and 1 part general-purpose organic potting medium. This well-drained mix works very well for cactus and succulents of all kinds.
African violets.
Commercially prepared Afri- can violet potting media are often too dense and hold too much moisture for really good African violet growth. You can make your own by adding 1 part commercial African violet mix to 1 part general-purpose organic potting medium.
Orchids.
Most orchids commonly grown as houseplants are potted in chunks of straight Douglas fir bark, or other kinds of tree bark with no bark fines or other moisture-holding compo- nents. Many orchids grow perfectly well in bark with nothing else added but weak fertilizers. They will die if potted in potting soil.
Orchid bark comes in three grades: coarse, medium, and fine. Coarse and medium bark are appropriate for most adult orchids. Use fine orchid bark for seedlings, miniatures, and other small plants. Bark media are extremely well drained, with very large pore spaces, and abun- dant oxygen around the roots.
Two kinds of orchids, however, cymbidiums and lady’s slippers, do not fare well in straight orchid bark. You can mix 1 part fine orchid bark with 1 part general-purpose organic potting medium to make a well-drained medium appro- priate for these semi-terrestrial orchids.
TIẾNG VIỆT
Khi bạn mua một túi “bầu đất” từ trung tâm vườn địa phương, thứ bạn thực sự nhận được không phải là đất. Nó là một hỗn hợp các thành phần được thiết kế đặc biệt để đáp ứng nhu cầu của cây trồng trong chậu và thường không thực sự chứa đất.
Đất vườn ít chất dinh dưỡng sẽ không thúc đẩy cây trồng trong chậu phát triển vì nó ngày càng trở nên cứng và ít không khí. Đất vườn sẽ hoàn toàn phù hợp nếu khu vườn có côn trùng, nấm và vi khuẩn hoạt động. Nhưng chậu là một môi trường đặc biệt, không phải là một khu vườn. Thế nên các cây trồng nào trong chậu sẽ có những nhu cầu đặc biệt mà đất vườn thông thường không thể đáp ứng được.
Rễ trong chậu, giống như rễ trong vườn, phải được tiếp xúc với Oxy nếu không sẽ chết. Rễ của hầu hết các loài thực vật (trừ phong lan) không xanh và không có khả năng tạo thức ăn nhờ quang hợp. Để sống và phát triển, rễ phải chuyển hóa đường do lá tạo ra. Quá trình này, được gọi là hô hấp ở thực vật. Nó đốt cháy đường để giải phóng năng lượng và phải tiêu thụ Oxy để thực hiện.
Không khí (Oxy) trong môi trường xung quanh bộ rễ của cây trồng trong nhà có thể bị cạn kiệt do nước bão hòa trong thời gian dài hoặc giá thể cứng, không thoáng khí. Khi đó, cây trồng sẽ căng thẳng và bị đe dọa đến tính mạng.
Sự kết hợp của các thành phần chính trong “đất bầu” nhân tạo bao gồm các chất vô cơ nhỏ như đá Trân Châu và đá Vermiculite. Chúng tạo ra khoảng không khí giá thể. Cùng với đó là cát làm vườn sắc nhọn giúp cây thoát nước. Nó cũng chứa chất hữu cơ như vỏ cây mịn để giữ cây đứng vững và giữ cho đất ẩm. Hỗn hợp như vậy sẽ không bao giờ trở nên đặc, cứng và thiếu không khí như đất vườn trong chậu.
Tuy nhiên, khi phần hữu cơ của môi trường bị phá vỡ và phân hủy theo thời gian, đất bầu sẽ có xu hướng giữ nhiều độ ẩm hơn cây cần. Lúc đó bạn phải thay đất bầu mới cho cây.
Hỗn hợp bầu được phát minh vào thời kỳ mà rêu than bùn Sphagnum làm thành phần chính vì chúng dường như vô tận và luôn có sẵn. Thật không may, thời kỳ đó đã qua và các trầm tích rêu than bùn đã được khai thác gần hết. Các nhà sản xuất đất bầu có trách nhiệm hơn hiện đang sử dụng nguồn tài nguyên bền vững và tái tạo là vỏ cây mịn thu. Loại vỏ cây này thu được từ khai thác gỗ ở các trang trại trồng cây, hoặc xơ dừa từ đồn điền trồng dừa thay vì rêu than bùn. Chúng có khả năng tạo ra những thành phần hữu cơ giữ ẩm cho đất bầu.
Giá thể hữu cơ.
Ngoài các thành phần cơ bản vừa đề cập, hầu hết các loại đất bầu hữu cơ đa năng tốt còn chứa các thành phần khác như chất dinh dưỡng có nguồn gốc từ phân hữu cơ (phân hữu cơ, phân trộn, phân trùn quế), bào tử của nấm rễ và CFU (khuẩn lạc-đơn vị tạo thành) của vi khuẩn có ích. Phân hữu cơ trong các hỗn hợp này giải phóng chất dinh dưỡng của chúng từ từ và không làm cháy rễ cây. Không nên sử dụng đất bầu không phải loại hữu cơ, thường có phân bón tan trong nước và đã qua xử lý trong hỗn hợp.
Thứ nhất, phân bón không hữu cơ đã qua xử lý thường đậm đặc hơn phân bón hữu cơ và bạn có nguy cơ làm cháy rễ cây. Mặt khác, những loại đất bầu không hữu cơ thương mại được sản xuất để thỏa mãn điều kiện một phân bón phù hợp với tất cả các loại cây. Chúng chủ yếu dành cho các loại cây hàng năm như Dạ Yến Thảo, Cà Chua và những loại tương tự, không phải cho cây trồng trong nhà.
Các loại đất bầu đặc biệt có sẵn trên thị trường được bán rộng rãi cho cây có nhu cầu đặc biệt. Hầu hết trong số này không phải là đất hữu cơ, nhưng bạn có thể tạo hỗn hợp đất hữu cơ dễ dàng. Có ba loại cây trồng trong nhà cần giá thể đặc biệt mà bạn có thể mua hoặc tự làm.
Xương Rồng và các loại cây mọng nước.
Trộn 1 phần cát làm vườn sắc nhọn, 1 phần đá trân châu và 1 phần giá thể hữu cơ đa dụng. Hỗn hợp thoát nước tốt này có tác dụng rất tốt đối với các loại Xương Rồng và các cây mọng nước.
Hoa Violet châu Phi.
Giá thể trồng cây Violet châu Phi thương mại thường quá dày, đặc và giữ quá nhiều độ ẩm hơn cây cần. Bạn có thể tự chế đất bầu bằng cách thêm 1 phần hỗn hợp đất bầu thương mại cho Violet châu Phi vào 1 phần giá thể hữu cơ đa năng.
Hoa Lan.
Hầu hết các loài Lan làm cây trong nhà thường được trồng trong chậu có vỏ cây linh sam Douglas thẳng, hoặc các loại vỏ cây khác (không có vỏ cây) hoặc các thành phần giữ ẩm khác. Nhiều loài Lan phát triển hoàn hảo nhờ vỏ cây mà không cần bổ sung gì khác ngoài phân bón yếu. Chúng sẽ chết nếu trồng trong bầu đất.
Vỏ cho cây Lan có ba loại: thô, trung bình và mịn. Vỏ thô và trung bình thích hợp với hầu hết các loài Lan trưởng thành. Sử dụng vỏ cây mịn cho cây Lan con, cây cảnh nhỏ và các loại cây nhỏ khác. Giá thể vỏ cây thoát nước cực kỳ tốt, với khoảng trống rất lớn, và dồi dào Oxy xung quanh rễ.
Tuy nhiên, hai loại Lan, Địa Lan (cymbidiums) và Lan thuộc chi Vệ Hài (lady’s slippers) không hợp vỏ cây thẳng. Bạn có thể trộn 1 phần vỏ cây mịn với 1 phần giá thể hữu cơ đa năng để làm giá thể thoát nước tốt thích hợp cho những loài Lan bán cạn này.