The Paphiopedilum superbiens complex

Phân giống (Subgenus) Sigmatopetalum (Tiếp)

62) The Paphiopedilum superbiens complex

(Phức hệ Paph. superbiens)

Trong phức hệ này có bốn dòng lan được mô tả ở cấp độ loài. Đó là, Paphiopedilum hirsutissimum bởi William Jackson Hooker, trên cơ sở bản thảo của Lindley năm 1857, Paph. esquirolei bởi Rudolf  Schlechter năm 1919, Paph. chiwuanum bởi Tang & Wang năm 1951 và cuối cùng là Paph. saccopetalum bởi Hua năm 1998. Dòng cuối cho ta thấy, không có một chút nghi ngờ dù rất nhỏ rằng có lần chúng đã biến đổi hình thái từ Paph. hirsutissimum hoặc Paph. esquirolei.

Vấn đề đặt ra là liệu Paphiopedilum eaquirolei có phải là một loài thực sự riêng biệt hay nó chỉ “đơn thuần” là một biến loài của Paph. hirsutissimum như mô tả từ lâu rồi. Vì có những khác biệt đáng kể nên chúng tôi chọn cách phân hai dòng này thành hai loài khác nhau, phần sau chúng tôi sẽ phân tích kỹ hơn về sự khác nhau giữa các loài.

Bản mô tả về Paphiopedilum chiwuanum của Tang & Wang được dựa trên mẫu một loài thảo mộc. Đó cũng mới chỉ là những cây mới nhú (bud), hoặc có khi lại tương tự cây Paph. hirsutissimum, song hoa của nó nhỏ hơn nhiều.Mọi người nên nhớ rằng các tác giả của cây Paph. chiwuanum không rành về các dòng lan. Trên cùng một trang của ấn phẩm của họ, họ đã mô tả Paph. micranthum, lẫn lộn chồi (bud) của một mẫu thảo mộc với một cây đã ra hoa. Vì thế, không có gì ngạc nhiên khi họ rất lúng túng về dòng Paphiopedilum một khi đã viết là: “cây này có họ gần với cây Paph. micranthum…”.

Mặc dù Cribb đã xử lý Paph. chiwuanum như một biến loài riêng biệt của Paph. hirsutissimum trong bài viết của ông năm 1987, đến bài viết năm 1998 ông ấy chọn và đưa vào như là đồng loại với Paph. hirtissimum var. esquirolei. Từ đó chúng tôi chấp nhận Paph. esquirolei là một loài riêng biệt, và vì vậy mà chúng tôi chọn Paph. chiwuanum như là một biến loài của nó.

Hệ thống pháp lý của các hội lan khác nhau đã trao giải thưởng cho cả hai cây Paph. esquirolei là một loài riêng biệt và biến loài của nó là Paph. hirsutissimum. Cơ quan đăng ký lan của Hội Làm vường Hoàng gia (RHS) đã coi cả hai dòng này đề từ một loài.

Cách phân biệt các dòng thuộc Paphiopedilum hirsutissimum Complex

1. Cuống hoa và bầu nhụy được bao phủ bởi lớp lông dài, có bướu ở miếng nhụy lép thò ra khá dài…………………….. hirsutissimum
2. Cuống hoa và bầu nhụy phủ một lớp lông ngắn, bướu của miếng nhụy lép chỉ lồi lên chút xíu ………………………… esquirolei./.

Lê Quỳnh

“Hạnh phúc là biết mình thực sự cần cái gì và có được cái mình cần. Những cái bạn thực sự cần và bạn đang có có thể là những điều rất giản dị xung quanh bạn: một sớm mai thức dậy bạn thấy khỏe mạnh không đau yếu và ngắm một bông hoa nở bên cửa sổ, bạn ăn một bữa ăn ngon và đầm ấm với những người thân, bạn uống một tách trà nóng với một người bạn tri kỷ để cùng nhau hàn huyên, tâm sự…”

Xem các bài khác