Shopee Cỏ Dại
Lazada Cỏ Dại
Tiki Cỏ DạiChi Echeveria - Chi Sen Đá, Họ Crassulaceae - Họ Lá Bỏng
Sen Đá hay Hoa Đá thực chất là cây gì?
Th8
.Cái tên Sen đá (Hoa đá) có thể là loài cây được rất nhiều bạn biết đến. Thực chất cái tên này dùng để chỉ một loài, chi, hay họ thực vật, nhưng tại sao lại có quá nhiều cây được gắn thêm từ “Sen” ở đầu tên đến vậy?
Ở Việt Nam cách gọi tên nhiều loại cây thường gặp vấn đề, đặc biệt là những dòng cây cảnh được thị trường ưa chuộng. Những cái tên không phải để cho dễ nhớ hay để mô tả hình dáng loài cây đó thường được mọi người tự đặt ra với mục đích chủ yếu là “dễ bán” và đánh vào tâm lý người mua. Mình thấy rằng kể từ khi những cây Sen đá được ưa chuộng tại Việt Nam, cây nào cũng được gắn thêm từ “Sen” ở đầu như Sen đỏ, Sen vàng, Sen hồng phấn, Sen tứ phương, Sen đô la, Sen phật bà, Sen dù, Sen tim, Sen thơm, Sen này Sen nọ…
Ví dụ về một vài loại cây được gọi với cái tên Sen Đá ở Việt Nam
Cái tên này được gọi trải dài cho nhiều chi khác nhau trong họ Crassulaceae (họ Lá bỏng) từ Echeveria, Sempervivum, Sedum, Kalanchoe, Crassula, Adromischus… cho tới những chi thuộc họ Asparagaceae (họ Măng tây) như Haworthia, Aloe, Agave… Mỗi chi lại có đặc tính cùng cách phát triển có phần giống nhưng cũng có phần khác nhau, vì thế cách gọi quy chụp quá nhiều loại cây là Sen đá như vậy thực sự không nên.
Vậy tại sao lại cần tìm hiểu xem Sen đá là cây gì? Mình cũng đang tự đặt câu hỏi rằng, cái tên Sen đá hay Hoa đá là do ai đã đặt tên, và thực chất cái tên đó mô tả cho một loài, chi hay một họ thực vật nào? Bản thân mình đã chăm sóc chúng được nhiều năm nhưng cho tới bây giờ vẫn thắc mắc rằng liệu có tài liệu khoa học nào nói về loài cây tên là Sen đá, hay đây chỉ là cách gọi do ai đó tự đặt ra? Với mình việc tìm cho ra đúng tên cây cũng không quá quan trọng hay cần phải tranh cãi. Tuy nhiên, nếu biết được đúng tên khoa học để phân biệt chúng với các loại khác, điều đó sẽ giúp chúng ta tìm hiểu được chính xác hơn đặc tính của chúng cũng như cách chăm sóc mỗi loại.
1. Suy luận và phân tích cá nhân
Tuy đã tiếp xúc với Sen đá nhiều năm, nhưng mình chỉ tập trung vào việc làm thế nào để chúng sống khỏe mạnh nhất, không hề quan tâm tới việc tên khoa học của chúng là gì. Nhưng càng tìm hiểu sâu, mình mới nhận ra rằng việc biết chính xác tên chi thực vật sẽ giúp ích rất nhiều trong việc học hỏi chăm sóc cây cối.
Có thể cái tên “Hoa đá” hay “Sen đá” xuất phát từ việc nhìn thấy một loài cây có hình dáng giống với bông hoa, có loại nhìn giống hoa sen, nhưng thân và lá của chúng mọng nước, lớp phấn tạo cảm giác cứng cáp và trong tự nhiên hay mọc ở các vách đá nên gọi chúng như vậy. Nếu theo như suy luận trên, có vẻ cái tên Hoa đá hay Sen đá là nói đến chi Echeveria, Sempervivum và một số loài Sedum. Những ngày đầu tiên xuất hiện nhiều hình ảnh cây Sen đá tại Việt Nam thì chủ yếu là chi Echeveria.
2. So sánh thông tin từ nhiều nguồn
Mình quyết định sẽ đi tìm hiểu và so sánh bằng nhiều nguồn thông tin khác nhau, để xem tên khoa học của loài cây này có tài liệu nào được nói đến chính xác hay không. Dưới đây là những thông tin mà mình thu thập được và cảm thấy hữu ích. Nó phần nào đã được giải đáp những thắc mắc của chính bản thân và mong rằng cũng giúp được nhiều bạn yêu thích dòng cây này có thêm thông tin tham khảo.
Botanyvn.com
Đây là một trang dữ liệu thực vật của Việt Nam khá uy tín mà mình tìm được. Trên trang này có nói đến 1 loài trong chi Echeveria là Liên đài, Thạch liên đài, Hoa đá. Tuy nhiên danh sách các loài thực vật trên trang này còn rất hạn chế do Nhiều chi trong họ Crassulaceae không xuất hiện ở Việt Nam do danh sách các loài thực vật trên trang này còn rất hạn chế.
Wikipedia
Tiếp theo không thể không kể đến Wikipedia vì trong này gần như thông tin gì cũng có. Tuy nhiên do đây là một thư viện mở, nhiều người có thể thêm mới và chỉnh sửa nội dung, nên để kiếm chứng lại thông tin mình sẽ so sánh ở 3 thứ tiếng Việt, Anh, Trung.
- Đầu tiên là Wikipedia tiếng Việt. Trên đây có nói rằng chi Echeveria được du nhập vào Việt Nam và được gọi là Sen đá. Về họ Crassulaceae thì chi này được gọi là Liên đài, Thạch liên đài, Hoa đá, Sen đá. Ngoài ra các chi khác trong họ này đều có tên gọi khác như Sedum (Cảnh thiên), Kalanchoe (Trường sinh, Lá bỏng)… Ngoài ra Thạch Liên, Sen Đá còn là cách gọi của 1 chi khác là Sinocrassula.
- Wikipedia tiếng Anh thì từ Sen đá hay Hoa đá trong chi Echeveria không được nhắc gì đến cả. Tuy nhiên trong trang có nói rằng họ Crassulaceae thường được gọi với tên Stonecrop. Stone là đá, crop cũng được dịch là cây trồng, vậy có thể hiểu là Cây-đá.
- Cuối cùng là Wikipedia tiếng Trung. Tại trang này mình tìm tòi được khá nhiều thông tin hữu ích, vì đa phần tên của các chi hay họ thực vật khi dịch sang tiếng Việt đều thường dựa trên phiên âm tiếng Hán. Trong này thì chi Echeveria được dịch sang là 拟石莲花 (Nghĩ Thạch Liên Hoa); trong đó thì 拟 (Nghĩ) dịch là phỏng theo, 石 (Thạch) là đá, 莲花 (Liên hoa) là hoa sen, tạm dịch là “Hoa sen giống như đá” gọi tắt là cây Hoa Sen Đá (hay Sen Đá). Đây quả thực là một thông tin rất hữu ích. Mình gần như tin rằng cây mà chúng ta hay gọi là Sen đá chính là nói đến toàn bộ chi Echeveria sau khi biết được thông tin này. Tuy nhiên, chi Sinocrassula cũng được gọi là Thạch Liên, tìm hiểu thêm thì mình còn phát hiện ra rằng chi này cũng được gọi là Hoa đá trong nhiều tài liệu khoa học, đặc biệt là có tài liệu nói về việc tìm thấy một chi Sinocrassula tại Việt Nam và được gọi là Hoa đá Việt Nam.
3. Kết luận chung
Tên khoa học của Sen đá không phải là Succulent, Succulents là tên gọi chung của toàn bộ thực vật mọng nước, cứ là cây mọng nước thì là succulents. Vì thế rất nhiều loài cây khác cũng là thực vật mọng nước chứ không riêng Sen đá như Xương rồng, Lưỡi hổ, Kim tiền, Nha đam, Trường sinh…
Việc gọi tên cây là gì thực ra cũng không quá quan trọng và cần phải tranh cãi. Tuy nhiên, việc gọi đúng chi thực vật và phân loại rõ được chúng sẽ giúp chúng ta tìm hiểu kĩ hơn về đặc tính cũng như cách chăm sóc mỗi loại.
Thực chất cái tên Hoa đá hay Sen đá chỉ là một cách gọi chung của những loại cây mọng nước có hình dáng giống bông hoa hoặc giống hoa sen thường mọc ở những vách đá (ví dụ như Echeveria, Sempervivum, Sedum, Sinocrassula…). Vì vậy để phân loại chúng kĩ càng thì nên gọi tên theo chi. Tên thường gọi chỉ để chúng ta gọi chúng cho dễ, vì để tránh gây hiểu lầm cho mọi người không nên quy chụp quá nhiều loại cây mọng nước là Sen đá.
Kết luận này dựa trên suy luận cá nhân và so sánh thông tin từ nhiều nguồn, phần lớn giải đáp được thắc mắc của mình và mong rằng cũng giúp ích được nhiều bạn. Nếu bạn có thông tin nào hữu ích hơn, có thể chia sẻ với Cỏ dại để thông tin tới được với nhiều người yêu cây hơn.
