Shopee Cỏ Dại
Lazada Cỏ Dại
Tiki Cỏ DạiHọ Orchidaceae - Họ Lan, Tưới nước
Lan Hài (Slipper Orchids) – Những điều kiện về môi trường (Tưới nước)
Th8
Tưới nước.
Số lượng và chất lượng nước là một yếu tố quyết định, vì chúng ta thường xuyên phải tưới nước. Có một số nguyên tắc cứng và nhanh chóng (hard-and-fast rules), và tốt nhất như người ta thường nói, nhưng nhìn chung là khá mơ hồ.
Chất lượng nước tưới cho lan là quan trọng nhất. Đặc biệt là, những người trồng lan ở khu vực tây-nam nước Mỹ, cần tham khảo ý kiến của cơ quan nông nghiệp để coi tỷ lệ những chất có hại trong nước như alkalis (kiềm) và/hoặc muối hiện diện trong nước cấp. Mọi người trồng lan nên biết rằng nước cấp cho con người dùng thì chưa chắc đã an toàn cho các giống lan hài. Nước cứng, với một mức tối thiểu thành phần các muối khoáng khác ngoài calcium carbonate, thì rất tốt cho Paphipedilum nhưng lại là quá nhiều kiềm đối với Phragmipedium. Phần lớn các loài thuộc giống Paphiopedilum sinh trưởng ở vùng có đá vôi lộ thiên trong thiên nhiên, sẽ tốt nếu bổ xung calcium vào chất trồng. Sự hiện diện calcium carbonate không hòa tan trong nước cứng là một nhân tố tốt cho giống này. Hơn nữa, độc tố ở vôi và các chất kiềm khác cần phải được quan tâm khi trồng Phragmipedium. Người trồng lan nên lưu ý rằng, những muối vô hại khác hiện diện trong nước có thể tích tụ và trở thành không tốt qua thời gian. Mức ion fluorine, chlorine và sulfur cao thì cũng cần phải tránh.
Sử dụng các thiết bị để làm mềm nước và khử ion hóa trong nước sẽ dẫn đến những nhược điểm. Cách chắc chắn để khắc phục vấn đề này là đặt thiết bị thí nghiệm nước rồi làm theo khuyến cáo của cơ quan nông nghiệp. Ở đó các chất độc hại sẽ được loại bỏ khỏi chất lượng nước để tưới cho lan hài. Thu gom nước mưa cũng là một cách chúng ta nên thử. Lượng nước mưa đầu tiên cần phải đổ đi, bởi vì chúng sẽ bao gồm những chất gây ô nhiễm không khí bị kết tụ ở đó.
Độ pH là một yếu tố chất lượng quan trọng khác cần được kiểm soát. Khái niệm này thực không có gì khó hiểu ngay cả đối với những người không có kiến thức nhiều về hóa học. Nước chứa các khoáng chất không hòa tan làm cho chúng sản sinh ra acid hoặc chất kiềm. Trình bày một cách đơn giản, pH thực ra là một cách tính về độ acid hoặc kiềm trong nước, được hiển thị theo mức độ từ 0 đến 14, khi pH bằng 0 thì độ acid là cao, 7 là mức trung tính, và khi đã đo độ pH ở mức 14 thì nước đã bị kiềm hóa. Hơn nữa, thí dụ nếu mức đo từ 8-9 trên bảng đo, thì điều đó không có nghĩa là dung dịch đó cao hơn 1 đơn vị của mức độ kiềm, thực tế là cứ một đơn vị tăng hay giảm độ pH trên bảng đo thì phải hiểu là độ kiềm đã tăng hoặc giảm 10 lần. Nói một một cách khác, độ pH là 9 thì độ kiềm sẽ gấp 10 lần nhiều hơn khi nước có độ pH bằng 8. Những chất hữu cơ sinh học có chức năng tốt nhất hoặc gần như trung tính, thì mức 6,7-7,3 là tối ưu đối với hầu hết các hỗn hợp. Lan hài Paphiopedilum ưa độ pH = 7-7,3, vì thế ta nên bổ sung một chút vỏ sò, vôi dùng trong nông nghiệp hoặc một ít đất đã được ngọt hóa vào chất nền sẽ tốt trong việc làm trung hòa các acid có trong các vỏ cây và than bùn trong chất nền cũng như acid có thể hiện diện trong nước tưới. Khi ta làm ẩm chất nền cũng sẽ tạo ra acid nếu ta không có các chất phụ gia như trên. Ngoài ra, ta có thể bổ sung một chút dấm trắng (10-15 phần nghìn) vào nước cứng trước khi tưới cho Phragmipedium vì giống hài này có nhu cầu độ pH = 6,7-7.
Hiểu về độ pH là rất quan trọng trong hệ thống sinh học nhằm tránh một môi trường độc hại và để dự liệu độ pH tối ưu, song còn nhiều mối quan hệ nữa khó thấy đang tồn tại. Sự xuất hiện những phản ứng về mặt sinh lý là điểm mấu chốt trên các hoạt động của vi khuẩn (en-zim), mà những cái đó ở hầu hết trường hợp hoạt động như những phản ứng thuận nghịch. Thí dụ, ở độ pH nào đó, các vi khuẩn sẽ phá vỡ các phân tử của thức ăn, nhưng khi có sự chênh lệch không đáng kể về độ pH thì các vi khuẩn giống nhau sẽ có khả năng tổng hợp các phân tử phức hợp từ những bộ phận cấu thành của chúng. Vì vậy, mối quan hệ giữa pH với sự trao đổi chất của những vật sống và tầm quan trọng của việc cung cấp độ pH tối ưu là hiển nhiên. Dù sao, vai trò của những người trồng lan chẳng phải chỉ cần có sự cần cù một cách hoàn hảo. Duy trì độ pH trong phạm vi cận trung tính là đủ để các chất hữu cơ tự nó đã điều hòa độ pH tại mức độ sinh lý học.
Số lượng nước cung cấp cho lan hài là quan trọng và phụ thuộc vào chu kỳ tưới nước. Với mục đích tham khảo, chu kỳ tưới nước cho lan hài có thể là một hoặc hai lần trong một tuần lễ là hợp lý. Nhưng dù sao cũng phải cẩn trong với khái niệm tổng quát này, miễn sao duy trì được độ ẩm chung quanh bộ rễ của nó. Thí dụ, trong thời gian rất lạnh hoặc gió mạnh, độ ẩm có thể giảm xuống, như vậy chu kỳ tưới sẽ là 3 lần trong một tuần lễ. Rễ của lan không được phép để khô, vì như vậy cũng đồng nghĩa với hệ thống rễ bị chết, cây Lan sẽ tổn thương nghiêm trọng do bộ rễ bị chết, chúng có tồn tại thì cũng trong sự thử thách. Ngược lại, nếu để bộ rễ thường xuyên bị úng nước thì hậu quả cũng như vậy. Những người mới vào nghề, có thể bị lúng túng khi thấy chung quanh bộ rễ bị ẩm, nhưng đó không phải là một sự đe dọa. Những điều kiện mà người trồng lan cố gắng là làm sao cho việc thoát nước được tốt để chúng không bị úng thủy, và tạo ra được không khí mang hơi nước bao quanh rễ lan. Những chất trồng trong chậu không được bị nén chặt, để làm cho cây Lan không bị úng và chất trồng cũng lâu bị phân hủy. Nếu như việc thoát nước được hoàn hảo thì dù có tưới hàng ngày cũng không làm cho rễ lan bị hư hại. Do vậy, chúng tôi khuyến cáo người trồng lan hãy thay chậu hai năm một lần.
Điều lưu ý cuối cùng là phương cách tưới nước. Tưới bằng vòi phun là chấp nhận được, nhưng tôi khuyên các bạn không nên dùng vòi nước phun mạnh. Bản thân tôi thì dùng cách tưới nhỏ giọt. Nếu vào chiều tối thì các bạn có thể dùng một thiết bị tự động chuyển nước ra phía ngoài mỗi chậu lan, hoặc tưới nước bằng tay thì dùng bình chứa nước có vòi phun hẹp như vậy có thể tránh cho nước đọng lại ở trên búp lan suốt một đêm. Chậu lan không bao giờ được để vào một cái khay đầy nước, nếu trong khay có nước thì nên đặt những viên sỏi rồi đặt chậu lan trên đó, tránh cho chúng không bị ngâm trong nước. Nếu để cây Lan trên đất nhão thì chỉ tổ làm cho rễ bị hư hại. Cũng cần tránh không cho nước đọng chung quanh những búp và nụ hoa, bởi vì nụ hoa sẽ bị khô rồi rụng trong những ngày tiếp theo./.
Hình trên: Lan hài giống Cypripedium Calceolus
