Giới thiệu về cây Mía Cảnh Camille (Dieffenbachia ‘Camille’, Dumb Cane ‘Camille’)
Dieffenbachia hay còn được gọi là Dumb Cane (Mía Câm) có một “điều tiếng” khá xấu khi được trồng như cây trong nhà (indoor plants). Nó được “đồn” rằng có thể giết chết trẻ con, là kẻ giết người đáng sợ nhất và thậm chí có thể đốt cháy nhà của bạn. Nếu bạn “tin tưởng” vào những dòng chia sẻ trên Facebook một cách “mù quáng” thì những điều đó sẽ là sự thật! Tuy nhiên, sự thật là KHÔNG PHẢI như vậy!
“Không có lửa làm sao có khói!”, cái điều tiếng này cũng phải có cái nguồn gốc của nó. Mình sẽ chia sẻ ở bên dưới thật chi tiết, nhưng trước hết là đừng tin mấy cái tin vịt khuyên bạn nên gom hết tất cả các cây Dieffenbachia lại với nhau và đốt hết chúng đi!
Danh tiếng không hoàn toàn sai, nhưng cũng không cần nghe theo những lời khuyên “cực đoan” (những email này khuyên bạn nên gom tất cả các cây Dieffenbachia lại với nhau và đốt chúng càng nhanh càng tốt!).
Nếu như bạn coi điểm yếu này của các loài thuộc chi Dieffenbachias là có thể chấp nhận được thì điều mà bạn nhận được là những tán lá tuyệt vời gồm hỗn hợp các màu xanh / trắng / vàng mà bạn khó có thể tìm thấy ở những loài cây khác. (Dĩ nhiên các cây của các chi Calathea, Alocasia, Coleus,… cũng rất đẹp nhưng nó lại có những nét đẹp không giống như của Dieffenbachias).
Cây tương đối dễ chăm, khá linh hoạt cho những người lười “chăm sóc”. Tuy nó không trâu bò như mấy cây Lưỡi Hổ (cây Lưỡi mẹ chồng, mother-in-law’s tongue), nhưng không khó chinh phục như các loài cây thuộc chi Alocasia hay Calathea. Điểm cộng lớn nhất và cuối cùng của các loài cây Dumb Cane này là khả năng tái tạo lại cây cho dù bạn có làm hỏng rất nhiều phần của nó.
Có nhiều giống để bạn lựa chọn. Tuy có rất nhiều loài trong chi này nhưng có ba loài đặc biệt phổ biến trong chi Dieffenbachia là:
- Mía Cảnh Camille (Dieffenbachia ‘Camille’, Dumb Cane ‘Camille’)
- Dieffenbachia pucturea ‘Exotica’
- Dieffenbachia amoena ‘Tropic Snow’
Giống duy nhất có màu gần như toàn là màu xanh là Dieffenbachia oerstedii, và nếu bạn muốn một hỗn hợp màu vàng xanh đồng đều hơn trên lá, bạn có thể thử Dieffenbachia bausei. Nếu bạn muốn trồng một cây cỡ lớn thì Dieffenbachia amoena là lựa chọn số 1. Đôi khi loài này được gọi là Leopard Lily. Dieffenbachia bowmannii có lá to khổng lồ.
Cách phát âm chi Dieffenbachia chính xác?
Diff-en-BACK-key-ah
Hướng dẫn chăm sóc các loài thuộc chi Dieffenbachia
Ánh sáng
Một niềm tin tương đối sai lầm về các loài thuộc chi Dieffenbachia là chúng cần rất ít ánh sáng. Điều này thực sự là một hiểu lầm tai hại, ánh sáng bóng râm (light shade) là chấp nhận được nhưng không nên tối hơn. Để đảm bảo cây có thể phát triển khoẻ mạnh, hãy cung cấp cho chúng ánh sáng mạnh gián tiếp (indirect bright light).
Nên tránh ánh sáng trực tiếp vào giữa trưa và đầu giờ chiều lúc cường độ ánh nắng là mạnh nhất. Nếu cường độ ánh sáng quá cao thì có thể cây sẽ bị cháy, còn ngược lại nếu cường độ ánh sáng quá yếu thì bạn sẽ chỉ có một cây còi cọc và ốm yếu. Hãy tìm sự cân bằng phù hợp nhé.
Tưới nước
Chúng ưa được tưới đẫm nước và nước thoát hết ngay sau đó. Đây là các loài trong nhà cho phép bạn tưới nước thoải mái. Tất nhiên bạn hãy điều chỉnh theo mùa và theo nhu cầu riêng của cây tuỳ theo loài, chẳng hạn như bạn nên tưới thường xuyên hơn trong những tháng ấm áp và ít hơn trong những tháng mùa đông.
Độ ẩm
Rất nhiều sách và website khuyến cáo về độ ẩm cao. Tuy nhiên theo kinh nghiệm của bản thân cũng như của anh em chơi cùng thì đối với 3 loài phổ biến nhất là Dieffenbachia picta ‘Camilla’, Dieffenbachia ‘Exotica’ và Dieffenbachia ‘Tropic Snow’, chúng không bị tổn thương khi độ ẩm quá thấp. Độ ẩm quá cao ngược lại còn là môi trường lý tưởng để Spider Mites lộng hành.
Bón phân
Bón phân vào mùa sinh trưởng và các tháng khác thì giảm lượng phân xuống còn 1/2.
Nhiệt độ
Ấm, luôn là ấm. Cây sẽ tổn thương nặng nề nếu nhiệt độ xuống quá thấp, nó sẽ hợp với nhiệt độ phòng khách hơn là ở một góc nào đó không có sưởi (ở các nước ôn đới). Nhiệt độ hoàn hảo là 16°C – 27°C / 60°F – 80 °F. Đừng để cây ở trong nhiệt độ dưới 10°C / 50°F.
Hãy cố gắng tránh để cây bị chết cóng. Nên đóng cửa để tránh gió lùa. Hứng gió lùa liên tục với cường độ cao sẽ gây ra hậu quả là lá cây vàng và rụng.
Sang chậu
Bạn có thể sang chậu bất cứ lúc nào trong năm nhưng hãy cẩn thận vì hai lý do. Lý do đầu tiên là vì vấn đề an toàn vì bạn có khả năng sẽ làm hỏng lá khiến cây tiết nhựa, nó sẽ khiến bạn bị ngứa. Nên cân nhắc đeo găng tay hoặc đảm bảo rằng sau khi hoàn thành bạn sẽ rửa tay sạch sẽ. (Thực ra điều này đương nhiên vì tay lúc đó đầy đất cát chả lẽ lại không rửa ^^).
Nhân giống
Bạn có thể chia cây Mía Cảnh ra khi sang chậu nếu thấy chúng có vẻ um tùm và có nhiều gốc nhỏ. Hãy xem ảnh dưới để thấy thân cây có giống hình nhưng cây mía thu nhỏ không ạ?
Khi cây già hơn và cao hơn, đôi khi bạn sẽ thấy thân cây trơ trọi như những cây mía thu nhỏ. Bạn có thể cắt bỏ một (hoặc nhiều) thân cây này sát xuống tậ mặt đất và sau đó chia thành các đốt (chunks) khoảng 5cm / 2inches. Đặt mỗi “chunk” vào hỗn hợp giá thể thoát nước tốt với chiều sâu 1/2 đốt (tức là nếu dài 5cm, hãy cắm sâu 2,5cm), tưới nước đầy đủ và sau đó giữ ấm.
Sau và tuần chồi mới sẽ mọc ra từ các đốt này ở phần gần vết cắt bên trên (xem ảnh ở trên). Nếu các đốt có sẵn lá bạn có thể cắm nguyên cả cụm đốt và lá xuống, khi cành (cuttings) này đâm rễ thì nó sẽ trở thành một cây độc lập.
Tốc độ phát triển
Nếu nhiệt độ ấm được cung cấp kèm ánh sáng tốt, bên cạnh đó là một chế độ tưới nước đều đặn cũng như có bổ sung bón phân, bạn có thể thấy một sự phát triển đáng kinh ngạc. Nếu bất kỳ các yếu tố trên bị thiếu thì sự phát triển sẽ chậm lại thậm chí dừng phát triển hoàn toàn.
Chiều cao / đường kính tán lá
Chiều cao cuối cùng của cây Mía Cảnh Camille (Dieffenbachia ‘Camille’, Dumb Cane ‘Camille’) cũng như các loài Dieffenbachia khác phụ thuộc vào kích thước của chậu. Nếu bạn để chúng ở chậu to, chúng có thể đạt chiều cao 1,5 mét / 5 feets sau chỉ vài năm. Kích thước trung bình chúng mình ghi nhận là khoảng 60cm / 2 feets.
Hoa
Các loài Dumb cane có thể ra hoa một vài lần nếu trồng trong nhà nhưng hoa của chúng khá thường so với sắc đẹp của lá nên đừng quá mong chờ ngắm hoa của chúng.
Còn gì nữa?
Nếu như nhiệt độ quá lạnh và bạn đánh giá cây đã bị nhiễm lạnh, hoặc bạn không tưới nước cây một cách đều đặn cũng như cung cấp quá ít ánh sáng cho cây thì (à còn có 1 lý do là tuổi tác nữa) cây có thể trở nên một thực thể nhìn chỉ muốn vứt đi. ĐỪNG! Trước khi làm điều đó, hãy cân nhắc tận dụng và trồng lại chúng.
Tổng kết việc chăm sóc cây thuộc chi Dieffenbachia
- Ánh sáng từ trung bình đến sáng. Ánh sáng bóng râm tạm chấp nhận nhưng không được tối hơn. Tránh ánh nắng trực tiếp quá mạnh.
- Tưới nước trung bình. Chúng thích đất ẩm suốt mùa sinh trưởng và khô hơn vào mùa đông.
- Nhiệt độ ấm sẽ là tốt hơn. Hoàn hảo là: 16°C (61°F) and 27°C (80°F).
- Bón phân. Hãy bón phân mỗi tháng một lần.
- Bạn phải tránh cây bị chết cóng. Việc dính gió lạnh lùa liên tục sẽ dẫn đến lá vàng và lá rụng.
- Đặc biệt chú ý không tưới quá nhiều nước khi nhiệt độ trở lạnh.
Các vấn đề có thể xảy ra
Chồi mềm và mất màu
Chồi rễ nhiễm bệnh. Có thể bạn đã tưới quá nhiều nước kết hợp với môi trường nhiệt độ quá thấp khiến cây không chịu nổi.
Bạn nên loại bỏ các chồi bị ảnh hưởng, nếu như tổn thương quá nghiêm trọng bạn có thể tiêu huỷ cây hoàn toàn để tránh lây sang các cây khác. Chú ý xem các phần bên trên của cây còn khoẻ không để cắt ra giâm lại cho đỡ phí.
Rìa lá bị nâu
Viền lá nâu gợi ý việc cây bị tưới nước quá nhiều. Viền lá mà nâu nhưng nhìn khô, giòn thì là dấu hiệu của việc tưới thiếu nước. Bạn có thể nhớ lại quá trình chăm sóc để củng cố kết luận.
Hãy nhớ tưới nước thật đẫm sau đó phải để cho nước thoát hết và chỉ tưới lại khi đất bắt đầu khô. Đất thường xuyên quá ẩm là điều nên tránh. Nếu đầu lá chuyển sang màu nâu thì có thể có một số nguyên nhân khác, cùng xem ở bên dưới ạ
Đầu lá cây bị nâu / Nước đọng trên ngọn lá
Giống như các loại cây Pothos (các loài thuộc chi Epipremnum và Scindapsus), Dumb Cane thực sự khá hài hước. Thỉnh thoảng bạn sẽ thấy nước như giọt sương đọng lại ở đầu lá. Đây được gọi là hiện tượng guttation (Guttation là sự tiết ra những giọt nhựa xylem trên đầu hoặc mép lá của một số cây có mạch, như cỏ, và một số loại nấm. Guttation không được nhầm lẫn với sương, ngưng tụ khí quyển trên bề mặt thực vật. Guttation thường xảy ra trong thời gian ban đêm. ) “Giọt sương” này có thể chứa nhiều loại muối và kim loại khác nhau từ cây tiết ra và khi nước khô có thể tạo ra các vết cháy trên lá và trở thành các chấm nâu. Hãy lau sạch những “giọt nước” kiểu này bằng khăn sạch là ok.
Lá Mía nhợt nhạt hoặc cháy xém
Ánh nắng trực tiếp hoặc ánh sáng quá mạnh có thể khiến lá thay đổi bề ngoài như một phản xạ giúp cây tạo ra lớp lá chắn tự nhiên để chống chọi lại điều kiện khắc nghiệt.
Nếu như ánh sáng mạnh xảy ra một cách đột ngột hoặc trong một giai đoạn dài sẽ khiến cho lá cháy – các mảng lớn của lá sẽ trở nên nâu giòn hoặc có thể nhìn xuyên qua và sau đó phá huỷ hoàn toàn bề ngoài của cây. Hãy cắt các đoạn cháy đó đi, hoặc loại bỏ hoàn toàn lá và sau đó tìm chỗ râm mát hơn để làm nhà cho cây.
Lá cây chuyển màu vàng và rụng
Một hiện tượng bình thường của tuổi già. Tuy nhiên sẽ không bình thường nếu nhiều lá bị hiện tượng này đồng loạt, đây có thể là dấu hiệu cho thấy nhiệt độ đang trở nên quá lạnh hoặc quá nóng (tức là cây bị sốc nhiệt). Hãy đưa cây vào chỗ ấm hơn hay mát hơn để cân bằng nhiệt độ cây.
Điều này cũng có thể do bạn tưới nước quá nhiều. Nguyên tắc vàng là hãy tưới đẫm nước và cho nước thoát hết sạch sẽ, trước khi tưới thêm lần tiếp theo.
Côn trùng cánh vảy (Scale) / Ve nhện đỏ (Red Spider Mites) / Rệp (Aphids)
Cả bai loại côn trùng gây hại này đều thích làm tổ trên các cây Dumb Cane, bao gồm cả Mía Cảnh Camille (Dieffenbachia ‘Camille’, Dumb Cane ‘Camille’). Côn trùng cánh vảy và Rệp có thể được loại bỏ bằng cách xịt nước rửa bát pha dầu ăn (bạn có thể làm điều này vài lần để chắc chắn loại bỏ chúng hoàn toàn). Ve nhện đỏ thường chỉ đến khi đất bị quá ẩm, hãy chú ý làm khô đất và xem thêm các cách diệt chúng ở bên dưới.