• Biên tập: Dũng Cá Xinh
• Người dịch: Mai Nhung

ENGLISH

Split-leaf philodendron (Monstera deliciosa) is actually a monstera, a cousin of philodendrons. The genus name is a reference to the mon- strous holes and slits in its foliage. Few house- plants evoke tropical jungles as effectively as this one. When you first acquire one it will likely be about 2 feet tall with lustrous green leaves 6 to 8 inches long. However, it does not stay small. After several years it will reach 6 to 8 feet tall with foot-long leaves. As your split-leaf philo- dendron grows, and you move it up to larger pots, the stems will get thicker and heavier, and it will need a sturdy support to climb. Small specimens are happy with a bamboo stake or a moss-covered pole. Like philodendrons and pothos, split-leaf philodendron grows aerial roots from its stems, and it will attach itself to the support with those roots. If it gets too ram- bunctious and outgrows its allotted space, cut the stem tips back by removing up to a third of the stem’s length. This will cause the remain- ing stem to branch and make it bushier. Use the severed stem tips as cuttings and root them to make new plants. It is very rare for this plant to flower indoors, but in the wild, the inflorescence is a small, creamy white, scoop-shaped spathe surrounding a finger-like spadix covered with minute flowers. When fully ripe, the banana-like spadix is indeed “deliciosa”—it is edible and tastes like pineapple.

This plant is toxic to people and pets and should be kept in an out-of-the-way place. Its tissues contain calcium oxalate crystals, and if leaves are chewed the crystals penetrate the soft tissues of lips, tongue, and throat, causing painful swelling, drooling, and vomiting. If you suspect a person or pet has ingested parts of this plant, or if a person or pet exhibits serious symptoms such as difficulty breathing, call your local emergency hotline, poison control center, or vet. The crystals are also present in the green, unripe fruit and it is not safe to eat until it is ripe. Wait until the fruit is fully ripe, aromatic, soft, and custardy before you attempt to eat it.

OPTIMUM HOUSEHOLD ENVIRONMENT

Read the Introduction for the specifics of each recommendation.

MEDIUM LIGHT.

Bright filtered light with no direct sun suits split-leaf philodendron well.

MODERATE TEMPERATURE.

Daytime 70 to 80°F, nighttime 60 to 70°F.

MODERATE WATER.

Water whenever the top of the potting medium becomes dry to a depth of 1 inch.

HUMIDITY.

Mist your split-leaf philodendron occasionally with a spray bottle of water on a mist setting, or use a handheld mister. Put the pot in a saucer or tray of water, making sure the bottom of the pot never sits directly in the water by raising the pot up on pot feet or pebbles.

POTTING MEDIUM.

Use any good organic, well-drained, general-purpose potting soil that incorporates organic fertilizer, mycorrhizal fungi, and other beneficial microbes.

FERTILIZER.

Use any organic fertilizer, in either a powder or liquid formulation, where the first number (nitrogen) is higher than the other two. Apply every two weeks during the growing sea- son, once a month in winter.

POTTING.

When your split-leaf philodendron needs up-potting, shift it to a container with a diameter 4 inches larger than the current pot. As it grows it will need a very heavy pot to keep it from toppling over.

PROPAGATION.

Split-leaf philodendron is easy to propagate from stem tip cuttings or by air layering.

COMMON PROBLEMS

Watch for brown leaf tips (page 246), mealybugs (page 262), and root rot (page 272).

Tiếng Việt

Trầu Bà Lá Xẻ (Monstera deliciosa) thực chất là một loài Monstera, một loại cây thuộc họ Ráy (Philodendron). Tên chi là một tham chiếu đến các lỗ và khe lớn trên tán lá của nó. Rất ít cây trong nhà gợi lên rừng rậm nhiệt đới một cách hiệu quả như cây này. Khi bạn mới mua một cây, nó có thể sẽ cao khoảng 2 feet với những chiếc lá xanh bóng dài từ 6 đến 8 inch. Tuy nhiên, nó không phải là nhỏ. Sau vài năm, nó sẽ cao từ 6 đến 8 feet với những chiếc lá dài bằng chân. Khi Trầu Bà Lá Xẻ (Monstera deliciosa) lớn lên và bạn chuyển nó sang chậu lớn hơn, thân cây sẽ dày hơn và nặng hơn, và nó sẽ cần một giá đỡ vững chắc để leo lên. Những mẫu vật nhỏ vui vẻ bên chiếc cọc tre hay chiếc sào phủ đầy rêu. Giống như cây họ Ráy (Philodendron) và Trầu Bà (Pothos), Trầu Bà Lá Xẻ (Monstera deliciosa) mọc rễ trên không từ thân của nó và nó sẽ tự bám vào giá đỡ với những rễ đó. Nếu nó quá mập mạp và mọc ra nhiều hơn không gian đã phân bổ, hãy cắt các ngọn thân cây trở lại bằng cách cắt bỏ tới một phần ba chiều dài của thân cây. Điều này sẽ làm cho thân cây còn lại phân nhánh và làm cho nó trở nên rậm rạp hơn. Sử dụng phần ngọn của thân đã cắt làm cành giâm và vun gốc để tạo cây mới. Rất hiếm khi loài cây này ra hoa trong nhà, nhưng ngoài tự nhiên, cụm hoa là một bông nhỏ, màu trắng kem, hình muỗng bao quanh một bông hoa nhỏ như ngón tay được bao phủ bởi những bông hoa nhỏ. Khi chín hoàn toàn, bông mo giống chuối thực sự là “ngon” – nó có thể ăn được và có vị như dứa.

Loại cây này gây độc cho người và vật nuôi nên cần để ở nơi khuất. Các mô của nó có chứa các tinh thể canxi oxalat, và nếu lăn phải, các tinh thể này sẽ xâm nhập vào các mô mềm của môi, lưỡi và cổ họng, gây sưng đau, chảy nước dãi và nôn mửa. Nếu bạn nghi ngờ một người hoặc vật nuôi đã ăn phải các bộ phận của cây này, hoặc nếu người hoặc vật nuôi có các triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, hãy gọi cho đường dây nóng khẩn cấp địa phương, trung tâm kiểm soát chất độc hoặc bác sĩ thú y. Các tinh thể cũng có trong trái cây xanh, chưa chín và không an toàn để ăn cho đến khi nó chín. Chờ cho đến khi trái cây chín hoàn toàn, có mùi thơm, mềm và mãng cầu trước khi bạn thử ăn.

MÔI TRƯỜNG TỐI ƯU HÓA

Điều kiện để chăm sóc cây Trầu Bà Lá Xẻ (Split-leaf Philodendron) bao gồm:

ÁNH SÁNG VỪA

Ánh sáng có màng lọc và không tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời phù hợp với loại cây này.

NHIỆT ĐỘ THẤP

Nhiệt độ ban ngày từ 21 đến 27°C, nhiệt độ ban đêm từ 15 đến 21°C.

ÍT NƯỚC

Tưới nước bất kì khi nào bầu đất khô tới 2,5 cm.

ĐỘ ẨM

Phun sương cho cây bằng bình phun nước hoặc bình xịt cầm tay. Đặt cây vào đĩa hứng hoặc khay nước, đảm bảo đáy chậu không trực tiếp chạm vào nước bằng cách đặt lên giá đỡ hoặc đá cuội.

SANG BẦU ĐẤT

Sử dụng bất kì bầu đất hữu cơ đa năng nào thoát nước tốt để kết hợp với phân bón hữu cơ, nấm cộng sinh và các vi khuẩn có lợi khác.

PHÂN BÓN

Sử dụng phân bón hữu cơ ở cả dạng nước và dạng bột mà có thành phần ni-tơ cao hơn hai thành phần còn lại (phot-pho và ka-li). Bón cho cây hai tuần một lần trong mùa sinh trưởng, bón mỗi tháng một lần vào mùa đông.

SANG CHẬU

Khi sang chậu, chuyển cây tới chậu có đường kính lớn hơn đường kính chậu cũ 10 cm. Khi cây lớn cần một chậu nặng để giữ ngọn cây.

NHÂN GIỐNG

Cây Trầu Bà Lá Xẻ (Split-leaf philodendron) dễ dàng nhân giống bằng cách cắt ngọn giâm cành và chiết cành

NHỮNG VẤN ĐỀ PHỔ BIẾN

Đề phòng bệnh nâu đầu lá (trang 246), bệnhWatch for brown leaf tips (page 246), mealybugs (page 262), and root rot (page 272).

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác