- Biên tập: Dũng Cá Xinh
- Người dịch: Hạnh Nguyên
ENGLISH
Most people want to replace their houseplant’s original pot with something more attractive. After all, your companion plant should fit into your decor in a container that complements your home and those cheap, thin-walled plastic pots that come from the nursery don’t quite reach the mark.
Up-potting.
When you first get your plant, examine it to see if it would profit from being moved into a larger container (up-potting). Check by pulling the plant out of its pot and looking at the root ball. This will not harm the plant if you treat it gently.
If there are only a few roots visible on the sides of the root ball and the potting medium starts to fall apart when you poke it with your finger just push the plant back into its container and wait a year or so before up-potting. If you pull your plant out of its cheap plastic container and the root ball is covered by a healthy network of white roots strongly holding together the mass of potting medium in a compact ball, then you can go ahead and up-pot your plant into a larger container.
Another factor to consider is the rate at which plants grow. Some houseplants grow slowly by nature and some grow fast, but both will eventually need to be up-potted. When you’re certain your plant is ready for a new, larger pot, use a tape measure to determine the diameter of the old original pot. It’s important to know the size of the container whenever it comes time to move your plant up to a larger pot.
The new pot should be no more than 2 to 4 inches larger than the current pot. Why? Because a small plant with a small root system is physically incapable of mining a large volume of soil for moisture with the result that the potting medium stays too wet too long and the roots rot. You have to move a plant up in increments until you get your plant into the size of pot you want it to live in for a very long time.
For a slow-growing plant the new pot should be 2 inches larger in diameter. For a fast-growing plant the new pot should be 4 inches larger. In other words, when you up-pot a slow-growing plant in a 4-inch pot, move it into a 6-inch pot. This will give you 1 inch of fresh potting medium packed around all sides of the root ball. When you up-pot a fast-growing plant in a 4-inch pot, put it into an 8-inch pot. This will give you 2 inches of fresh potting medium packed around all sides of the root ball. A really vigorous plant growing rapidly will quickly fill 2 inches of fresh potting medium with healthy roots, but a slow-growing plant cannot do so.
Keep in mind that some houseplants are destined to always be small, even when fully mature. An African violet comes to mind as a kind of plant that can never become large, like a tree. It will always be small even when fully mature and can live quite happily in a 4-inch pot. A rubber tree in a 4-inch pot, by contrast, will quickly outgrow the pot and need to be up-potted to a bigger container. Since the rubber tree is a forest giant in the wild, it can easily reach the ceiling in your home if you give it a large enough pot.
Re-potting.
If your houseplant has reached the perfect size for your space (i.e., you do not want it to get much larger than it is), you don’t want to move it into a larger pot. To restrict (or maintain) a plant’s size you re-pot it and put it back into the same container, or a same-size container.
Pull the plant out of its container and exam- ine the roots. You’ll probably see a tangled mass of solid roots and you won’t be able to see any potting medium. Using a clean, sterile, sharp knife, slice off 1 inch of the root ball on all sides and across the bottom. Pack the bottom of the pot with 1 inch of fresh potting medium and put your plant back in its pot, then pack the sides of the pot with 1 inch of fresh potting medium. In two to three years your plant will once again need to be re-potted and you’ll just repeat
this process.
TIẾNG VIỆT
Hầu như mọi người đều muốn thay chậu trồng cây cảnh trong nhà ban đầu bằng chậu khác trông hấp dẫn hơn. Rốt cuộc, cây phải nằm trong chiếc chậu phù hợp với trang trí trong ngôi nhà để tô điểm cho nó. Những chậu nhựa rẻ tiền, thành mỏng đến từ vườn ươm hoàn toàn không đáp ứng được tiêu chuẩn này.
Lên chậu.
Đầu tiên, khi bạn muốn lấy cây, hãy kiểm tra xem liệu nó có thể phát triển tốt nếu được chuyển sang chậu lớn hơn (từ bầu) hay không. Kiểm tra bằng cách nhấc cây ra khỏi chậu và nhìn vào bóng rễ. Điều này sẽ không gây hại cho cây nếu bạn thực hiện nhẹ nhàng.
Nếu bạn chỉ nhìn thấy một vài rễ ở hai bên của bóng rễ và đất bầu bắt đầu rơi ra khi bạn dùng ngón tay chọc vào, bạn cần cho cây trở lại giá thể và đợi một năm hoặc lâu hơn trước khi lên chậu. Nếu bạn nhấc cây ra và bóng rễ được bao phủ bởi mạng lưới rễ trắng, khỏe mạnh bám chặt vào nhau và giữ chặt được đất bầu thì bạn có thể lên chậu cho cây.
Một yếu tố khác cần xem xét là tốc độ phát triển của cây. Một số cây trồng trong nhà phát triển chậm, một số phát triển nhanh, nhưng cả hai loại đều cần được lên chậu. Khi bạn chắc chắn cây đã sẵn sàng lên chậu mới lớn hơn, hãy sử dụng thước dây để xác định đường kính của chậu cũ. Biết được kích thước của chậu rất quan trọng nếu bạn muốn cho cây lên chậu lớn hơn.
Chậu mới không được lớn hơn chậu hiện tại từ 5cm đến 10cm. Tại sao? Bởi vì một cây nhỏ với bộ rễ nhỏ không có khả năng giữ ẩm nếu ở trong lượng đất lớn. Kết quả là ruột bầu ẩm ướt quá lâu và rễ bị thối. Bạn phải lên chậu cho cây từng chút một cho đến khi chậu có kích thước như bạn muốn và cây sẽ sống trong đó một thời gian dài.
Đối với cây phát triển chậm, chậu mới phải có đường kính lớn hơn 5cm. Đối với cây phát triển nhanh, chậu mới phải lớn hơn 10cm. Nói cách khác, bạn nên cho cây phát triển chậm trong chậu 10cm lên chậu 15cm. Khi ấy, 2.5cm đất bầu mới sẽ bao xung quanh tất cả các mặt của bóng rễ. Bạn nên cho cây phát triển nhanh trong chậu 10cm lên chậu 20cm. Khi ấy, 5cm đất bầu mới sẽ bao xung quanh tất cả các mặt của bóng rễ. Một cây phát triển mạnh sẽ nhanh chóng lấp đầy 5cm đất bầu mới với rễ khỏe mạnh, nhưng cây phát triển chậm thì không.
Hãy nhớ rằng một số cây cảnh trong nhà luôn nhỏ kể cả khi chúng đã hoàn toàn trưởng thành. Hoa Violet châu Phi được biết đến như một loại thực vật không bao giờ có thể lớn bằng một cây thân gỗ. Nó sẽ luôn nhỏ bé ngay cả khi đã trưởng thành. Thế nên, nó sẽ sống khá “hạnh phúc” trong một chiếc chậu 10cm. Ngược lại, một cây Đa Búp Đỏ trong chậu 10cm sẽ nhanh chóng phát triển và cần được chuyển sang chậu lớn hơn. Vì cây Đa Búp Đỏ là cây đại thụ trong rừng, nên nó có thể dễ dàng vươn tới trần nhà nếu bạn trồng nó trong một cái chậu lớn.
Sang chậu.
Cây trồng trong nhà có thể đạt đến kích thước hoàn hảo trong không gian nhà bạn (nghĩa là bạn không muốn nó lớn hơn so với hiện tại), và bạn không muốn chuyển nó vào chậu lớn hơn. Khi đó, để hạn chế (hoặc duy trì) kích thước của cây, bạn hãy trồng cây vào lại chậu cũ hoặc sang chậu mới có cùng kích thước với chậu cũ.
Kéo cây ra khỏi thùng và kiểm tra rễ. Bạn có thể sẽ thấy một khối rễ rắn chằng chịt và bạn sẽ không thể nhìn thấy bất kỳ giá thể nào. Sử dụng một con dao sạch, vô trùng, sắc bén, cắt bỏ 2.5cm của bóng rễ ở các mặt bên và phần dưới. Bọc đáy chậu với 2.5cm đất bầu mới và đặt cây trở lại chậu, sau đó bọc các mặt bên của chậu bằng 2.5cm đất bầu mới. Sau hai đến ba năm, cây sẽ cần được trồng lại lần nữa và bạn chỉ cần lặp lại quá trình này.