Shopee Cỏ Dại
Lazada Cỏ Dại
Tiki Cỏ Dại[Ebook Việt Hoá] What's wrong with my houseplant (Có vấn đề gì với cây trong nhà của tôi?) - David Deardorff & Kathryn Wadsworth, Ánh sáng
[Ebook Việt Hoá] What’s wrong with my houseplant?: LIGHT (Ánh sáng)
![[Ebook Việt Hoá] What’s wrong with my houseplant?: LIGHT (Ánh sáng)](https://vn1.vdrive.vn/codai.net/2021/03/2-lights-anh-sang.jpg "[Ebook Việt Hoá] What’s wrong with my houseplant?: LIGHT (Ánh sáng)")
Th1
- Biên tập: Dũng Cá Xinh
- Người dịch: Hạnh Nguyên
TIẾNG ANH
Plants eat light! They harvest solar energy and convert it to chemical energy. They turn sun- light into sugar and they “burn” the sugar in order to grow, flower, and thrive. In the com- plete absence of light all plants die sooner or later. The amount of time they can live with- out light depends on how much sugar, starch, or complex carbohydrates they have manufactured and stored in their tissues. If they cannot manu- facture food they have to metabolize stored food until the stores run out. Without light, plants starve to death.
All houseplants originally came to us from native habitats where they had evolved and adapted to local environmental conditions for millions of years. Houseplants whose native habitat is the shady floor of a rainforest, for example, thrive under low light conditions. But keep in mind that even in shady natural habi- tats, plants are not really in permanent shade. They still receive a significant amount of ambi- ent light from the sky (aka skylight: blue light that radiates from the sky). Conversely, plants whose native habitat is the brilliant sun of a des- ert require the maximum amount of light your home can provide.
The intensity and duration of light, and a plant’s distance from the light source are the most important environmental parameters to consider as you prepare for success with any houseplant. Houses designed for humans are dark compared to houses built for plants such as a greenhouse filled with bright light. When we bring a companion plant into our homes we need to be very cognizant of the intensity of light that particular plant needs and how long it needs it. In the plant portraits section of this book each plant’s light requirement, whether high, medium, or low, is listed.
As you place your plants in the right light, bear in mind that they need to be acclimated to their new home. Acclimatize a recently acquired plant to full sun slowly over a period of a cou- ple of weeks. Give it two hours a day for four days, then four hours a day for four days, then six hours for four days, and so forth. By the time your plant tolerates eight hours a day of full intense sun it will be acclimated well enough to tolerate full sun all day without burning.
Light attributes in your home. The first thing you’ll need to do is figure out which window faces which direction. In the morning, when you’re having your coffee, which window gives you the best view of the sunrise? That window faces east. As you face that east window, know that south is on your right and north is on your left. West is behind you.
The second thing you’ll need to figure out is how far away from the window your plant is going to live. If the leaves of your plant are 2 feet away from the window then your plant is only getting one-fourth of the light it would receive if it were right next to the window. This phe- nomenon is called the inverse square law, and you can use this simple mathematical formula to help your plants get the light they need. Who knew there’d be math when all you want to do is grow a plant? But really, it’s simple. All you need is a tape measure and a calculator (or a piece of paper and pencil if you’re old school).
According to this law, the intensity of light decreases as the square of the distance from the source of the light. So, if the plant is 2 feet away, then 2 squared (2 × 2) = 4, and your plant is only getting one-fourth of the light available. Four feet away = one-sixteenth the light (4 × 4 = 16), and so forth. As you can see, the further your plant is from a light source, the less energy it receives. The same rule applies to artificial light, by the way.
High light. Full sun all day, south-facing window
The brilliant, intense sunlight of a cloud- less summer day at noon as it pours through a south window is the brightest possible light for a houseplant. Imagine a houseplant sitting in its pot on the sill of a south window. The plant has received direct sunlight all morning and will receive it all afternoon as well. The intensity and duration of light is at its maximum. The num- ber of hours of light in a south window changes from summer, when the days are long, to win- ter, when the days are short, but it is always intense, direct, full sunlight. A barrel cactus or agave thrives under these conditions, while an African violet would die. In fact, the majority of good houseplants will not do well in the intense unfiltered light of a south window but those that require high light will do very well indeed.
High light. Bright indirect light, south-facing window
The brilliant, intense sunlight of a cloud- less summer day at noon as it pours through a south window is the brightest possible light for a houseplant. Imagine drawing a sheer, lacy, or gauzy white curtain over a south window. The curtain hangs between the plant and the window; your plant is now receiving very bright, but filtered light. Though the plant is no longer exposed to direct sun, it’s still in a high light situation. You can further modify the light intensity by your choice of curtains. The more “see through” the curtain the brighter the light, and the heavier the curtain the less light.
Medium light. Full sun half a day, east- and west-facing windows.
In contrast to the light of a south window, it is impossible for an east or west window to receive a full day of sunshine. They receive only a half-day of intense, direct sunshine; the rest of the day they receive only skylight. East or west windows give plants a medium light regime.
An east window will be high light intensity in the morning when the sun is rising and the air is cool. East windows will be low light intensity all afternoon. Most houseplants will perform quite well in an east window with cool morning light.
A west window will be high light intensity all afternoon when the sun is setting and the air temperature is hot. West windows will be low light intensity all morning long. Heat lovers like many cacti and succulents will actually do fine in a west window because they prefer those hot afternoons.
Medium light. Dappled light.
Venetian blinds on a south, east, or west window that gets full, direct, intense sunlight simulate the kind of dap- pled light a plant receives from an overhanging tree. A plant on the sill of a window with Vene- tian blinds receives alternating bands of intense hot sun and cool shade that move across the leaves as the sun moves across the sky. You con- trol how much light the plant gets by opening or closing the blinds to make the bars of light and shade narrow or wide. Thus, the plant gets half direct, intense sun and half cooling shade, both of which move across the plant’s surface.
Medium light. Filtered light.
Drawing a sheer or gauzy curtain over a south-, east-, or west- facing window creates filtered light.
Low light. Shade all day, north-facing windows.
Windows that face north never receive any direct sunshine. The only light they receive is the ambient blue light that radiates from the sky. North windows are a low light regime, espe- cially in winter when the sun is low in the sky and the days are short. The majority of houseplants will not do well in a north window; cast-iron plant and a few others do okay in a north win- dow. If a north window is all you have to work with, you might consider growing houseplants in artificial light rather than natural daylight.
Low light. Ambient light all day from sky- lights in the ceiling.
Many homes have skylights in the ceilings of various rooms in the house. They bring the ambient blue light of the sky into your home all day long. Plants that pre- fer low light levels will do especially well in the light provided by these skylights. However, sky- lights also allow a patch of direct, intense sun- shine to move across your room from morning to night. If your plant is in a location that will be spotlighted by a patch of brilliant, intense sunlight, you might need to move it out of that patch for a couple hours each day. The path that patch of sunshine takes across your room changes with the seasons. Observe the patch’s path so that your plant does not get sunburn.
Artificial light.
With artificial light you can for- get about your windows and skylights and grow houseplants anywhere. Well, almost anywhere, and not all houseplants.
A very large array of light fixtures suitable for houseplants is available today. They range from simple desk lamps with containers for houseplants at the base to complex systems of multi-stacked shelves with lighting above each shelf. With these light systems in place, any dark corner can be brightened up with houseplants.
No matter what system you use, choose a light source that gives off the proper wave- lengths of light for your plant. Different kinds of bulbs emit different wavelengths of light, and plants use different wavelengths of light for dif- ferent purposes. You need blue and red light if all you want is good foliage growth, but you need red and far red light if you want your plant to make flowers. Look at the packaging the bulb comes in to determine its light quality.
Standard cool-white daylight fluorescent tubes emit light in the blue and red range and are very suitable for vegetative growth. They do a very good job for foliage plants. The spe- cial fluorescent bulbs designed to promote plant growth and flowering, called grow lights, are expensive but are designed to emit the right quality of light (blue, red, and far red). They also avoid the heat load generated by incandescent, high-intensity discharge lamps, high pressure sodium, and metal halide lights. LED lights are a low-heat artificial light source, as well as being energy efficient.
A final consideration is the size of the plant you want to grow. Tall plants, like palms, other trees, and large shrubs, are very difficult (often impossible) to get close enough to your light source for the light to do much good due to the inverse square law discussed earlier.
Your best option for growing houseplants under artificial lights in your home is to concen- trate on low-growing plants that can be posi- tioned close to the bulbs. African violets, lady’s slippers, and moth orchids are some of the very best choices for this purpose.
TIẾNG VIỆT
Thực vật “ăn” ánh sáng! Chúng hấp thụ năng lượng mặt trời và chuyển hóa thành năng lượng hóa học. Chúng biến ánh sáng mặt trời thành đường và “đốt cháy” đường để sinh trưởng, ra hoa và phát triển. Nếu sống trong điều kiện thiếu ánh sáng, tất cả các cây sớm hay muộn đều sẽ chết. Khoảng thời gian chúng có thể duy trì sự sống khi không có ánh sáng phụ thuộc vào lượng đường, tinh bột hoặc cacbohydrat phức tạp mà chúng đã sản xuất và lưu trữ trong các mô. Nếu không thể tạo ra thức ăn mới, chúng phải chuyển hóa thức ăn dự trữ cho đến khi hết sạch. Không có ánh sáng, thực vật sẽ chết vì đói.
Tất cả cây trồng trong nhà đều đến từ môi trường sống bản địa của mình. Ở nơi đó, chúng đã tiến hóa và thích nghi với điều kiện môi trường hàng triệu năm. Ví dụ, có loại cây trồng tại nhà có môi trường sống bản địa là tầng râm mát của rừng nhiệt đới, phát triển mạnh trong điều kiện ánh sáng yếu. Nhưng hãy nhớ rằng, ngay cả trong môi trường tự nhiên râm mát, thực vật không phải luôn ở trong bóng râm. Chúng vẫn nhận được một lượng ánh sáng đáng kể từ trên trời (hay còn gọi là giếng trời: ánh sáng xanh phát ra từ bầu trời). Ngược lại, khi thực vật có môi trường sống bản địa là nơi có ánh nắng mặt trời rực rỡ như sa mạc, bạn cần cung cấp cho chúng lượng ánh sáng tối đa có thể.
Cường độ và thời lượng ánh sáng cũng như khoảng cách của cây trồng đến nguồn sáng là các thông số môi trường quan trọng nhất cần xem xét khi bạn muốn trồng cây thành công. Những ngôi nhà được thiết kế cho con người thường tối hơn nhiều so với nhà cho cây trồng như nhà kính ngập tràn ánh sáng. Khi trồng một cây cảnh trong nhà, chúng ta cần phải biết được cường độ và thời lượng ánh sáng mà nó cần. Trong phần chân dung thực vật của cuốn sách này, từng nhu cầu về ánh sáng của thực vật, cho dù ánh sáng mạnh, trung bình hay yếu, đều được liệt kê.
Khi bạn đặt cây ở nơi có ánh sáng thích hợp, hãy nhớ rằng chúng cần được làm quen với nhà mới. Từ từ cho cây mới mua ở nơi có đầy nắng trong khoảng vài tuần. Cung cấp ánh sáng cho nó hai giờ một ngày trong bốn ngày, sau đó bốn giờ một ngày trong bốn ngày, sau đó sáu giờ trong bốn ngày, v.v. Vào thời điểm cây có thể chịu được nắng gắt tám tiếng một ngày, nó đã đủ khả năng thích nghi để chịu được nắng cả ngày mà không bị cháy.
Các thuộc tính ánh sáng trong nhà bạn. Điều đầu tiên bạn cần làm là xem cửa sổ quay về hướng nào. Vào buổi sáng, khi bạn đang thưởng thức cà phê, cửa sổ nào cho bạn tầm nhìn đẹp nhất về cảnh mặt trời mọc? Cửa sổ đó sẽ hướng về phía Đông. Khi bạn đang đối diện với cửa sổ phía Đông thì phía Nam ở bên phải và phía Bắc ở bên trái của bạn. Phía Tây là ở phía sau bạn.
Điều thứ hai bạn cần biết là khoảng cách giữa vị trí đặt cây trồng và cửa sổ. Nếu lá cây cách cửa sổ 60cm thì cây sẽ chỉ nhận được một phần tư lượng ánh sáng so với ngay cạnh cửa sổ. Hiện tượng này được gọi là quy luật bình phương nghịch đảo. Bạn có thể sử dụng công thức toán học đơn giản này để giúp cây của bạn nhận được ánh sáng cần thiết. Bạn đâu ngờ bạn sẽ phải làm toán khi tất cả những gì bạn muốn làm là trồng cây cơ chứ? Nhưng thực sự, nó rất đơn giản. Tất cả những gì bạn cần là thước dây và máy tính (hoặc một mảnh giấy và bút chì).
Theo định luật này, cường độ ánh sáng giảm bằng bình phương khoảng cách từ nguồn sáng. Vì vậy, nếu cây cách cây 60cm (2 feet), thì 2 bình phương (2 × 2) = 4, và cây của bạn chỉ nhận được một phần tư lượng ánh sáng sẵn có. Nếu khoảng cách là 120cm (4 feet) thì cây sẽ nhận được một phần mười sáu ánh sáng (4 × 4 = 16), v.v (Công thức tính theo feet, 1 feet = 30cm). Như bạn có thể thấy, cây càng cách xa nguồn sáng, thì năng lượng mà nó nhận được càng ít. Quy tắc tương tự cũng áp dụng cho ánh sáng nhân tạo.
Ánh sáng mạnh. Nắng cả ngày từ cửa sổ hướng Nam
Ánh nắng chói chang, gay gắt của một ngày hè ít mây vào buổi trưa khi chiếu qua cửa sổ phía Nam là ánh sáng chói nhất đối với cây trồng trong nhà. Hãy tưởng tượng một cái cây trong chậu đang được đặt trên ngưỡng cửa sổ phía nam. Cây đã nhận được ánh nắng trực tiếp cả buổi sáng và suốt cả buổi chiều nữa. Cường độ và thời gian của ánh sáng đã đạt cực đại. Số giờ sáng từ cửa sổ hướng Nam thay đổi từ mùa hè sang mùa đông, khi ngày dài chuyển thành ngày ngắn. Tuy nhiên, ánh sáng đó luôn là ánh sáng mặt trời trực tiếp và gay gắt. Xương Rồng Thùng (Barrel Cactus) hoặc cây Thùa (Agave) sẽ phát triển mạnh trong điều kiện này nhưng Violet châu Phi sẽ chết nếu cũng ở sống ở điều kiện đó. Trên thực tế, phần lớn cây cảnh trong nhà sẽ phát triển tốt trong điều kiện ánh sáng mạnh không được lọc qua rèm từ cửa sổ hướng Nam, nhưng cây cần ánh sáng mạnh sẽ sinh trưởng rất tốt.
Ánh sáng mạnh. Ánh sáng gián tiếp từ cửa sổ hướng Nam
Ánh nắng chói chang, gay gắt của một ngày hè ít mây vào buổi trưa chiếu qua cửa sổ phía Nam là ánh sáng chói nhất đối với cây trồng trong nhà. Bạn nên treo một tấm rèm trắng mỏng trên cửa sổ phía Nam. Khi đó, cây sẽ nhận được ánh sáng gián tiếp đã được lọc qua rèm. Mặc dù cây không còn tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, nhưng nó vẫn ở trong điều kiện ánh sáng mạnh. Bạn có thể thay đổi cường độ ánh sáng bằng cách lựa chọn loại rèm thích hợp. Màn càng “xuyên thấu” thì cường độ ánh sáng càng lớn, và rèm càng dày thì càng ít ánh sáng.
Ánh sáng trung bình. Nửa ngày nắng cùng cửa sổ hướng Đông và Tây.
Ngược lại với ánh sáng từ cửa sổ hướng Nam, cửa sổ hướng Đông hoặc hướng Tây không thể nhận được ánh nắng cả ngày. Chỉ nửa ngày nắng gay gắt và trực tiếp chiếu qua hai hướng cửa sổ này. Thời gian còn lại trong ngày chúng chỉ nhận được ánh sáng kiểu “giếng trời”. Cửa sổ hướng Đông hoặc hướng Tây mang đến cường độ ánh sáng trung bình cho cây.
Cửa sổ hướng Đông sẽ cho cường độ ánh sáng cao vào buổi sáng khi mặt trời mọc và không khí mát mẻ. Trong buổi chiều, cường độ ánh sáng sẽ xuống thấp. Hầu hết các cây trồng trong nhà rất ưa thích ánh sáng ban mai mát mẻ từ cửa sổ hướng Đông.
Cửa sổ hướng Tây sẽ có cường độ ánh sáng cao vào cả buổi chiều khi mặt trời lặn và nhiệt độ không khí nóng. Cường độ ánh sáng thấp vào suốt buổi sáng. Nhiều loài Xương Rồng và cây mọng nước ưa nhiệt rất hợp với cửa sổ hướng Tây vì chúng thích những buổi chiều nóng nực đó.
Ánh sáng trung bình. Ánh sáng lốm đốm.
Rèm xếp lớp trên cửa sổ hướng Nam, Đông hoặc Tây đón được ánh sáng mặt trời gay gắt, trực tiếp và đầy đủ. Cây nhận được ánh sáng qua rèm này tương tự như loại ánh sáng đặc biệt xuyên qua tán các cây cao mà nó nhận được trong tự nhiên. Cây trồng trên bệ cửa sổ có rèm xếp sẽ nhận những dải ánh nắng gay gắt và dải bóng râm mát đan xen khi mặt trời di chuyển trên bầu trời. Bạn có thể kiểm soát lượng ánh sáng mà cây nhận được bằng cách mở hoặc đóng rèm để làm thay đổi độ rộng, hẹp của các dải ánh sáng và bóng râm. Do đó, cây trồng sẽ có được một nửa ánh nắng trực tiếp, cường độ cao và một nửa bóng râm làm mát di chuyển khắp bề mặt cây.
Ánh sáng trung bình. Ánh sáng gián tiếp.
Treo tấm rèm mỏng trên cửa sổ hướng Nam, Đông hoặc Tây sẽ tạo ra ánh sáng gián tiếp.
Ánh sáng yếu. Râm mát cả ngày, cửa sổ hướng Bắc.
Cửa sổ quay mặt về hướng Bắc không bao giờ nhận được ánh nắng trực tiếp. Ánh sáng duy nhất mà từ cửa sổ hướng Bắc là ánh sáng xanh từ bầu trời. Cửa sổ hướng Bắc nhận cường độ ánh sáng yếu, đặc biệt là vào mùa đông khi mặt trời gần hơn và ngày ngắn. Phần lớn các cây trồng trong nhà sẽ không hợp cửa sổ hướng Bắc. Tuy nhiên, cây thuộc họ Măng Tây (cast-iron plant) và một số loại thực vật khác vẫn sống tốt. Nếu nhà bạn chỉ có cửa sổ hướng Bắc, bạn nên cân nhắc trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo thay vì ánh sáng ban ngày tự nhiên.
Ánh sáng yếu. Ánh sáng cả ngày từ giếng trời trên trần nhà.
Nhiều ngôi nhà có giếng trời ở các phòng trong nhà. Chúng mang ánh sáng xanh của bầu trời vào nhà bạn suốt cả ngày. Những cây trồng thích cường độ ánh sáng thấp sẽ phát triển tốt dưới ánh sáng từ giếng trời. Tuy nhiên, giếng trời cũng cho phép một phần ánh nắng trực tiếp, gay gắt di chuyển khắp phòng từ sáng đến tối. Nếu cây của bạn ở vị trí bị ánh sáng trực tiếp chiếu vào, bạn có thể phải di chuyển nó ra khỏi khu vực đó vài giờ mỗi ngày. Đường đi của tia nắng đó trong căn phòng của bạn sẽ thay đổi theo mùa. Quan sát đường đi của vệt nắng đó để đặt cây sao cho chúng không bị cháy nắng.
Ánh sáng nhân tạo.
Với ánh sáng nhân tạo, bạn sẽ không cần cửa sổ hay giếng trời gì hết. Bạn có thể trồng cây trong nhà ở bất cứ đâu! Chà, bạn có thể trồng ở hầu hết mọi nơi trong nhà nhưng không phải tất cả các loại cây trong nhà.
Ngày nay có rất nhiều loại đèn chiếu sáng thích hợp cho việc trồng cây trong nhà. Chúng bao gồm các loại đèn để bàn đơn giản với chậu cây ở đế đến hệ thống phức tạp gồm nhiều kệ xếp chồng lên nhau với hệ thống chiếu sáng phía trên mỗi kệ. Với hệ thống ánh sáng này, bất kỳ góc tối nào cũng có thể được chiếu sáng khi trồng cây trong nhà.
Dù bạn sử dụng hệ thống nào thì hãy chọn nguồn sáng phát ra bước sóng thích hợp cho cây. Các loại bóng đèn khác nhau phát ra các bước sóng khác nhau và thực vật cũng sử dụng các bước sóng ánh sáng khác nhau cho các mục đích khác nhau. Bạn cần ánh sáng xanh và đỏ nếu bạn muốn tán lá phát triển tốt, nhưng bạn cần ánh sáng đỏ và siêu đỏ (far-red light) nếu bạn muốn cây ra hoa. Xem hộp đựng bóng đèn để xác định loại ánh sáng của nó.
Bóng đèn huỳnh quang cho ánh sáng trắng mát ban ngày tiêu chuẩn phát ra ánh sáng trong dải màu xanh lam và đỏ rất thích hợp cho sự phát triển sinh dưỡng của cây. Loại bóng đèn này phát ra ánh sáng rất tốt đối với các loại cây trồng cho tán lá đẹp. Loại đèn này đặc biệt thiết kế để thúc đẩy thực vật phát triển và ra hoa. Vì thế, nó được gọi là đèn “phát triển”, dù đắt tiền nhưng nó phát ra loại ánh sáng phù hợp (xanh lam, đỏ và siêu đỏ). Chúng cũng tránh tải nhiệt tạo ra bởi đèn sợi đốt, đèn phóng điện cường độ cao, đèn Natri cao áp và đèn Halogen kim loại. Đèn LED là nguồn ánh sáng nhân tạo tỏa nhiệt thấp cũng như tiết kiệm năng lượng.
Điều cuối cùng bạn cần cân nhắc là kích thước của cây. Các loại cây cao, như cọ, các cây thân gỗ khác và cây bụi lớn rất khó (thường là không thể) nhận được đủ ánh sáng vì khoảng cách với nguồn sáng không đủ gần (quy luật bình phương nghịch đảo đã thảo luận trước đó).
Lựa chọn tốt nhất của bạn khi trồng cây cảnh dưới ánh sáng nhân tạo trong nhà là trồng các loại cây mọc thấp có thể đặt gần bóng đèn. Hoa Violet Châu Phi, hoa thuộc Chi Vệ Hài và hoa Lan Hồ Điệp là phù hợp nhất dưới điều kiện ánh sáng nhân tạo.
