• Biên tập: Dũng Cá Xinh
• Người dịch: Mai Nhung

ENGLISH

Ivy (Hedera helix) can find a safe haven in any home, whether potted or rooted in a vase of water. It will grow happily in semi-darkness for months with zero attention or care. Many nurseries and garden centers also carry other super easy and equally low maintenance spe- cies, such as Algerian ivy (H. algeriensis), Irish ivy (H. hibernica), Japanese ivy (H. rhombea), Persian ivy (H. colchica), Nepal ivy (H. nepalen- sis), or Russian ivy (H. pastuchovii). Ivy starts life as a broadleaf evergreen vine. However, like a teenager, it alters its appearance and behavior dramatically when it reaches sexual maturity, turning itself into a bush and changing its leaf size and shape. Cuttings taken from the bushy adult remain shrubby; they’re not capable of becoming vine-like again. Cuttings of the juve- nile vines will remain juvenile for many years, probably indefinitely as houseplants indoors. Ivy should remain indoors, because it is highly inva- sive. It is illegal to even sell the wild species in Oregon, for example. But the more than 500 cul- tivars of H. helix are much more mannerly and well behaved. So long as they are maintained indoors, in their juvenile state, they are unable to flower. Thus, they are unable to form black berries (beloved by birds—and rats!) and escape cultivation through dissemination of their seeds. All can, of course, escape by rooting into the soil wherever a stem touches the ground, so watch your pots on summer vacations out of doors.

People treasure ivy as a houseplant for its attractive juvenile leaves. The leaves are glossy, dark green, leathery, and palmately lobed like a maple leaf. Leaf size varies between culti- vars, with the normal size being 2 to 4 inches across. Small-leaf and miniature-leaf cultivars (‘Needlepoint’ and ‘Needlepoint Miniature’, for example) have leaves 1 to 2 inches across. Leaf shape varies from deeply lobed, to ruf- fled, arrow-shaped, or divided into leaflets. And leaf color varies from the standard glossy dark green to variegated with crisp white blotches or yellow patches.

Ivy foliage is poisonous to people and pets if it is eaten in large quantities. It can also cause severe skin irritation (contact dermati- tis) if the sap gets on the skin, so keep it in an out-of-the-way place. If you think a victim is in serious trouble, call your local emergency hot- line, poison control center, or vet.

OPTIMUM HOUSEHOLD ENVIRONMENT

Read the Introduction for the specifics of each recommendation.

MEDIUM LIGHT.

Bright filtered light serves these plants best. Avoid full sun.

LOW TEMPERATURE.

Daytime 65 to 75°F, night- time 55 to 65°F.

MODERATE WATER.

Water whenever the top of the potting medium becomes dry to a depth of 1 inch.

HUMIDITY.

Mist your plant occasionally, espe- cially in hot weather, with a spray bottle of water on a mist setting, or use a handheld mis- ter. Put the pot in a saucer or tray of water, making sure the bottom of the pot never sits directly in the water by raising the pot up on pot feet or pebbles.

POTTING MEDIUM.

Use any good organic, well-drained, general-purpose potting soil that incorporates organic fertilizer, mycorrhizal fungi, and other beneficial microbes.

FERTILIZER.

Use any organic fertilizer, in either a powder or liquid formulation, where the first number (nitrogen) is higher than the other two. Apply once a month.

POTTING.

When your plant needs up-potting, shift it to a container with a diameter 2 inches larger than the current pot. Re-pot in spring or fall every two years.

PROPAGATION.

Ivy is easy to propagate from stem tip cuttings.

COMMON PROBLEMS

Watch for leaves changing color (page 249), spi- der mites (page 263), and leaf spot fungus (page 269).

Tiếng Việt

Cây Thường Xuân (Hedera helix) có thể tìm thấy nơi trú ẩn an toàn trong bất kỳ ngôi nhà nào, dù trồng trong chậu hay cắm rễ trong bình nước. Nó sẽ phát triển tốt trong bóng tối trong nhiều tháng mà không cần sự quan tâm hay chăm sóc nào. Nhiều vườn ươm và trung tâm vườn cũng thực hiện các yêu cầu bảo dưỡng siêu dễ dàng và không kém phần thấp, chẳng hạn như cây Thường Xuân Algeria (H. algeriensis), cây Thường Xuân Ailen (H. hibernica), cây Thường Xuân Nhật Bản (H. rhombea), cây Thường Xuân Ba Tư (H. colchica ), Thường Xuân Nepal (H. nepalen- sis), hoặc Thường Xuân Nga (H. pastuchovii). Cây Thường Xuân bắt đầu cuộc sống như một cây nho thường xanh lá rộng. Tuy nhiên, giống như một thiếu niên, nó thay đổi hình dạng và hành vi đáng kể khi đến tuổi trưởng thành về mặt sinh sản, biến mình thành một bụi cây và thay đổi kích thước và hình dạng lá. Hom lấy từ cây trưởng thành rậm rạp vẫn còn cây bụi; chúng không có khả năng trở lại giống như cây nho. Các cành giâm của những cây còn non sẽ vẫn nhỏ trong nhiều năm, có thể là vô thời hạn như những cây trồng trong nhà. Cây Thường Xuân nên được trồng trong nhà, vì nó có tính xâm nhập cao. Ví dụ, thậm chí bán các loài hoang dã ở Oregon là bất hợp pháp. Nhưng có hơn 500 loài H. helix. Miễn là chúng được duy trì trong nhà, ở trạng thái chưa trưởng thành, chúng sẽ không thể ra hoa. Do đó, chúng không thể hình thành quả mọng đen (được chim — và chuột yêu quý!) Và thoát khỏi việc trồng trọt thông qua việc phổ biến hạt giống của chúng. Tất nhiên, tất cả các cây đều có thể nhan giống bằng cách cắm rễ vào đất ở bất cứ nơi nào thân cây chạm đất, vì vậy hãy để ý những chậu cây của bạn trong các kỳ nghỉ hè ngoài cửa.

Mọi người trân trọng cây Thường Xuân như một loại cây trồng trong nhà vì những chiếc lá non hấp dẫn của nó. Những chiếc lá bóng, màu xanh đậmvà có hình thùy như lá phong. Kích thước lá khác nhau giữa các loại cây trồng, với kích thước bình thường là chiều ngang từ 5 đến 10 cm. Các giống cây lá nhỏ (ví dụ: ‘Needlepoint’ và ‘Needlepoint Miniature’) có các lá có chiều ngang từ 2,5 đến 5 cm. Hình dạng lá thay đổi từ chia thùy sâu, đến hình dải, hình mũi tên, hoặc chia thành các lá chét. Và màu sắc của lá thay đổi từ màu xanh lá cây sẫm bóng tiêu chuẩn đến màu loang lổ với các đốm trắng hoặc các mảng màu vàng rõ nét. Lá Thường Xuân có thể gây độc cho người và vật nuôi nếu ăn phải nó với số lượng lớn. Nó cũng có thể gây kích ứng da nghiêm trọng (tiếp xúc với da) nếu nhựa cây dính vào da, vì vậy hãy giữ nó ở nơi vắng vẻ. Nếu bạn cho rằng nạn nhân đang gặp rắc rối nghiêm trọng, hãy gọi đường dây nóng khẩn cấp, trung tâm kiểm soát chất độc hoặc bác sĩ thú y tại địa phương.

MÔI TRƯỜNG TỐI ƯU HÓA

Những chỉ dẫn để chăm sóc cây Thường Xuân Algerian (Algerian Ivy) bao gồm:

ÁNH SÁNG VỪA

Ánh sáng có màng lọc là thích hợp nhất. Tránh ánh nắng mặt trời cả ngày

NHIỆT ĐỘ THẤP.

Nhiệt độ ban ngày từ 18 to 24°C, nhiệt độ ban đêm từ 13 đến 18°C.

ÍT NƯỚC

Tưới nước bất kì khi nào bầu đất khô tới 2,5 cm.

ĐỘ ẨM

Phun cho cây thường xuyên, đặc biệt là khi trời nóng, với bình phun nước hoặc bình xịt cầm tay. Đặt cây vào đĩa hứng hoặc khay nước, đảm bảo đáy chậu không trực tiếp chạm vào nước bằng cách đặt chậu vào giá đỡ hoặc đá cuội.

SANG BẦU ĐẤT

Sử dụng bất kì loại bầu đất hữu cơ đa mục đích nào thoát nước tốt mà kết hợp với phân bón hwuux cơ, nấm cộng sinh và các loại vi khuẩn có lợi khác.

PHÂN BÓN

Sử dụng bất kì loại phân bón hữu cơ nào ở dạng bột hoặc dạng lỏng mà thành phần ni-tơ cao hơn hai thành phần còn lại (phot-pho và ka-li). Bón cho cây mỗi tháng một lần.

SANG CHẬU

Khi sang chậu, chuyển cây tới chậu có đường kính lớn hơn đường kính chậu hiện tại 5 cm. Sang chậu vào mùa xuân hoặc mùa thu, hai năm một lần.

NHÂN GIỐNG

Cây Thường Xuân dễ dàng nhân giống bằng cách cắt ngọn giâm cành.

NHỮNG VẤN ĐỀ PHỔ BIẾN

Đề phòng bệnh thay màu lá (trang 249), bệnh ve nhện (trang 263) và bệnh nấm lá (trang 269).

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác