• Nguồn: [Ebook] The Unexpected Houseplant: 220 Extraordinary Choices for Every Spot in Your Home – Tovah Martin
• Biên tập: Dũng Cá Xinh (Tháng 02/2022)
• Dịch: Vui Nguyễn 

English

HELIOTROPE

SUMMER IS A series of sensations. Summer is sticky skin and beating sun streaming through the panes. It’s the breeze from open windows. Summer is serenaded by the soothing saw of insects outdoors and the annoying hum of flies inside. Somewhere in that brew, there’s the scent of heliotrope. Summer wouldn’t be summer without that intrinsic element.

Certain scents are particularly seductive. The fact that heliotrope combines the aromas of baby powder, apples, and vanilla has everything to do with why I grow the plant. We’re talking about Heliotropium arborescens, not to be confused with Valeriana officinalis (sometimes known as garden heliotrope, but with a decidedly cheesy smell and never used as a potted plant or houseplant, as far as I know). Heliotropium arborescens has a comforting, feel-good, uplifting scent. Nobody could be depressed for long with a heliotrope by your side. Your dog might be your best friend, but take a deep whiff of his wet fur and tell me, which would you rather inhale, Fido or heliotrope flowers? On the strength of its scent, heliotrope is often invited inside. But I’ve given up trying to accommodate heliotrope indoors. Its dimensions definitely fit—that’s not the problem. The difficulty lies in my growing conditions. I just can’t summon the necessary sun to grow a plant that was named for its love of light. To be honest, I’m not sure that any home could cobble together conditions that would please a heliotrope. In summer, you might stand a chance.

So I grow heliotrope outdoors on my porch. Every year, I stuff a window box chockfull of heliotrope to spill over its ample edges and billow its scent into the thick summer air. In fact, as I type this, the full force of a heliotrope blossom chorus is pouring its aroma through the screen of my office window to seduce me away from my desk. The ploy isn’t likely to succeed, considering that I’m enjoying the benefits of the plant’s company while also getting my work accomplished. This experience is what growing heliotrope is all about.

The foliage isn’t bad looking. Heliotropium arborescens has long, slender, flannel-like leaves etched with pronounced veins. Their color is dark green, making the blue flowers stand out like jewels. Most blue heliotropes are upright and branching. The ‘Alba’ form (which takes the fragrance to another level) has a more lax, loosely trailing habit. All benefit from pinching, but are somewhat self-branching.

Not many blossoms boast the clear violet hue of heliotrope blossoms. The individual flowers are tiny, about the size of forget-me-nots. But they socialize together in long, dense clusters of flowers to achieve the composition. On the strength of their physical virtues, breeders developed a seed strain named ‘Marine’ that is particularly floriferous and royal purple, but it lacks the deep-throated redolence for which the plant is prized, and that’s a major pity. The lack of fragrance is nothing short of betrayal. On the other hand, ‘Iowa’ highlights the vanilla ingredient in the aromatic brew, while lightening the flower color to baby blue.

Other than full sun, heliotropes are relatively undemanding. They tolerate drought to some extent, but be careful. After a few wilts, they will be goners. On that note, heliotrope tends to do best with ample root room, so a deep window box is your best plan of action. And a city balcony would work beautifully for heliotrope, especially if it basks in sunbeams. If you’re adventurous and want to try heliotrope indoors, give it a south-facing window, water very sparingly, and keep the foliage dry. The moment you see gray mold, whisk the offending part away and keep your fingers crossed. Don’t expect blossoms in winter or even early spring. Summer is a heliotrope’s moment in the sun.

Heliotropium arborescens

• ALSO CALLED: cherry pie, turnsole

 

FLOWERS	Tiny purple or white open-face blossoms in dense clusters crowning the plant
FOLIAGE	Long, felted leaves
OTHER ATTRIBUTES	Heavenly and unique fragrance
SIZE	1–2 feet (30–61cm) in height
EXPOSURE	Bright south
WATER REQUIREMENTS	Moderate—do not overwater. Keep the foliage dry if possible.
OPTIMUM NIGHTTIME TEMPERATURE	55–65°F (12–18°C)
RATE OF GROWTH	Medium
SOIL TYPE	Organic container mix
FERTILIZING	Early spring to late autumn
PROBLEMS	Mealy bugs and whiteflies. Requires bright sun to blossom. Prone to bacterial infections, especially when grown indoors. Heliotrope is toxic.

Tiếng Việt

CHI VÒI VOI (HELIOTROPE)

Mùa hè là một chuỗi cảm giác khó chịu. Mùa hè làm da nhớp nháp với ánh nắng chiếu xuyên qua các tấm kính. Gió lùa vào từ những ô cửa sổ đang mở. Mùa hè trở nên nổi bật bởi tiếng côn trùng bay nhẹ nhàng bên ngoài và tiếng vo ve khó chịu của ruồi bên trong. Đâu đó trong không khí có mùi hương của Heliotrope. Mùa hè sẽ không còn là mùa hè nếu thiếu đi nó.

Nó có mùi hương đặc biệt quyến rũ. Thực tế đó là sự kết hợp của sữa bột trẻ em, táo và vani, đó là lí do tại sao tôi trồng nó. Chúng ta đang nói về Heliotropium arborescens, đừng nhầm lẫn với Valeriana officinalis (đôi khi được biết đến là Heliotrope trồng trong vườn, nhưng nó có mùi rất đặc trưng, theo như tôi biết, nó không bao giờ được sử dụng làm cây trồng trong chậu hoặc trồng trong nhà). Heliotropium arborescens có mùi hương thoải mái, dễ chịu và kích thích. Không ai có thể chán nản lâu nếu có một chậu Heliotrope bên cạnh. Chú chó bạn nuôi có thể là người bạn tốt nhất của bạn, nhưng hãy vuốt ve và hít sâu bộ lông ẩm ướt của nó và cho tôi biết, bạn thích mùi hương nào, Fido hay Heliotrope? Với ưu thế về mùi hương, Heliotrope thường được trồng trong nhà. Nhưng tôi đã từ bỏ việc cố gắng trồng Heliotrope trong nhà. Kích thước của nó chắc chắn vừa vặn, nhưng đó không phải là vấn đề. Khó khăn nằm ở điều kiện trồng trọt của tôi. Tôi không thể mang lại cho nó lượng mặt trời mà nó cần. Thành thật mà nói, tôi không chắc rằng ngôi nhà nào cũng có thể tập hợp được tất cả các yếu tố làm hài lòng Heliotrope. Vào mùa hè, có thể bạn sẽ có cơ hội.

Vì vậy, tôi trồng Heliotrope trên hiên nhà. Hàng năm, tôi để chúng trên khung cửa sổ đầy ắp Heliotrope, sau đó nó tỏa hương vào không khí oi bức mùa hè. Thực tế, khi tôi gõ những dòng này, toàn bộ đội quân Heliotrope của tôi đang tỏa hương thơm ngát qua tấm màn cửa sổ để dụ dỗ tôi rời khỏi bàn làm việc. Ý đồ của chúng không có khả năng thành công, vì tôi đang hưởng lợi từ chúng đồng thời tôi cũng đang hoàn thành công việc của mình. Đây là kinh nghiệm khi tôi trồng Heliotrope.

Lá trông không tệ. Heliotropium arborescens có những chiếc lá dài, mảnh, có các đường gân rõ rệt. Lá có màu xanh đậm, làm cho những bông hoa màu xanh lam càng thêm nổi bật, trông chúng như những viên ngọc. Hầu hết những bông Heliotrope màu xanh lam đều mọc thẳng và phân nhánh. “Alba” (có hương thơm ở cấp độ khác) có thói quen mọc khác biệt. Tất cả đều thích cắt tỉa, nhưng chúng cũng hay tự phân nhánh.

Không có nhiều loài hoa có sắc tím của Heliotrope. Những bông hoa riêng lẻ nhỏ xíu, có kích thước bằng những bông hoa anh đào. Nhưng chúng thường tụ lại với nhau thành những cụm hoa dài và dày. Dựa trên những đặc điểm tốt này của nó, các nhà lai tạo đã phát triển một dòng cây tên là ‘Marine’ có hoa màu tím hoàng gia nhưng nó không có mùi thơm đặc trưng mà giống Heliotrope được đánh giá cao, và đó là một điều đáng tiếc lớn. Việc thiếu hương thơm không khác gì là phản bội. Mặt khác, ‘Lowa’ nổi bật với hương vani, đồng thời màu xanh lơ của nó làm sáng cả cây hoa.

Khác với nhu cầu ánh nắng đầy đủ, Heliotrope có thể chịu được hạn hán ở một mức độ nào đó, nhưng hãy cẩn thận. Sau một vài lần héo, chúng sẽ chết. Lưu ý rằng, Heliotrope sẽ phát triển tốt nhất trong không gian gốc rộng rãi, vì vậy khung cửa sổ sâu là tốt nhất. Ban công thành phố sẽ có tác dụng tuyệt vời đối với Heliotrope, đặc biệt nếu nó chìm trong ánh nắng. Nếu bạn là người thích mạo hiểm và muốn thử trồng Heliotrope trong nhà, hãy đặt nó ở cửa sổ hướng Nam, tưới ít nước và giữ những tán lá khô. Nếu bạn nhìn thấy nấm mốc, hãy bứt phần đó đi. Đừng mong rằng hoa sẽ nở vào mùa đông hoặc thậm chí đầu mùa xuân. Mùa hè là thời điểm Heliotrope rực rỡ dưới ánh nắng mặt trời.

Heliotropium arborescens

• HAY CÒN ĐƯỢC GỌI LÀ: cherry pie, turnsole

1. 
   Tra cứu tên khoa học của các loài cây thuộc chi Heliotropium bằng hình ảnh

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác