• Nguồn: [Ebook] The Unexpected Houseplant: 220 Extraordinary Choices for Every Spot in Your Home – Tovah Martin
• Biên tập: Dũng Cá Xinh (Tháng 02/2022)
• Dịch: Vui Nguyễn 

English

I wish that I could claim that it’s all domestic bliss. But no. Some plants categorically refuse my most ardent affection and concerted attention. I try. I fuss. I nurse. I don’t kill them with kindness, but I give them extra quality time. Nonetheless, they spurn me again and again.

Maybe it’s only me. Perhaps these plants have an attitude against my happy little home. But I don’t think so. From gossiping with other gardeners, I suspect the plants in this section thwart most of us with equanimity. Rather than just skipping over these plants, I decided to expose them. In the spirit of full disclosure, I feel you need to know what won’t work on your windowsill. You also need the tools to give these plants your best shot. In most cases, I have suggested other applications so you can get these goodies into your life (like growing them outdoors in summer) and out of your indoor system.

All the houseplants in this section are desirable. There are plenty of houseplants I haven’t mentioned in this book, but that’s because I’m not even tempted to invite them in. You’ll be intrigued by the plants I’ve included here. I wouldn’t blame you for adopting them, bringing them home, and struggling to create a relationship, just as I did. But when they drop dead (or worse—when they slowly, painfully perish) let me be the first to say it: I told you so.

ABUTILONS

AT ONE TIME, I was obsessed with abutilons. They have the wide-eyed wonder of their kin, hollyhocks, with big, bell-shaped flowers. And everyone loves a hollyhock. Why not bring that childlike ambiance into a home? Of course, there are several differences between abutilons and holly-hocks. For example, abutilons don’t stack up their blossoms on lighthouse-like tall spires, but instead hold their blooms in clusters that dole out their goods one flower at a time. Abutilons are generous, but not effusive. You want that in a flower.

And they have history. Abutilons were originally known as parlor maples, grown in nineteenth-century homes before central heating kept things sufficiently (and evenly) warm for the average tropical. But mostly what I found appealing about abutilons is that they were the heroes of the working class. Florists such as my mother-in-law, Joy Logee Martin, would weave abutilons (which she dubbed “wedding bells”; she was no fool in the marketing department) into wedding bouquets and anniversary corsages for customers who could not afford roses in a little Connecticut mill town. She tucked them into teenagers’ suit jackets (nobody had a tuxedo) before they left for the prom. Abutilons had a past. And I felt fairly strongly that they needed a future as well.

Since then, I’ve cooled on abutilons as houseplants. As I see it, the problem has a lot to do with their other fans. Unfortunately, whiteflies are also avid aficionados of this plant, and so are aphids. Spider mites pay call. And beyond that, even if you vanquish the pests, abutilons are a wild card. If you grow them indoors, they need a sunny window to secure flowers. If you grow them outdoors, bright light will shrivel the foliage and lead to general decline. On the other hand (and this is where the guesswork comes in), give them too little light and you forfeit flowers. Achieving the right balance isn’t always easy, and light is just the beginning. It can be dicey to find an equilibrium between overpotting and enough root room to prevent constant thirst. Stabilizing fertilizer between yellowing leaves and so much food that the plant fails to flower is tricky. Even in the best of all worlds, the leaves tend to sulk and turn downward in a home. I no longer bother with abutilons as houseplants. But I can never resist getting a few abutilons in spring to grow in outdoor containers footsteps from the front door, where they do just fine.

True, abutilons have sentimental value for me. But that’s not the only reason I’m a sucker. Abutilons offer an incredibly broad flower color range that spans from white through all the pinks to peach and red. Those colors aren’t just straight-on shades. Reminiscent of single peonies, they include luminous shell and coral hues that you don’t find in every bloom up and down the block. The color range has increased, and abutilons have gained poise with time. Way back, the original parlor maples were tall, gangly affairs with flowers on the very top. But by the time I came on the horticultural scene, Abutilon ×hybridum had progressed to the point that it was no longer tree-size. You can grow a nice, full abutilon that stands 2 to 3 feet (60–90cm) tall and is covered with flowers. Some bloom better than others as small plants. The butter-yellow ‘Moonchimes’ and garnet red ‘Clementine’ became the benchmarks.

Abutilon × hybridum isn’t the only game in town. Along came Abutilon pictum ‘Thompsonii’, with gold-flecked leaves and heavily veined, peach-colored blossoms in abundance on a compact plant. Other variegated abutilons are available, but none bloom with equal zeal. The exception is Abutilon megapotamicum ‘Variegatum’, with small, mottled gold leaves and matching yellow blossoms dangling from bright red calyces. The flowers really do resemble a Chinese lantern. Another bonus of Abutilon megapotamicum ‘Variegatum’ is that the overall growth habit is horizontal rather than stark upright. Recently, there has been much intermarriage, bringing larger, nodding flowers on compact plants.

Outdoors, abutilons maintain a stiff upper lip in chilly weather. More than once, I’ve watched abutilons endure a light frost (my advice: don’t push it). Every year there comes a moment when I decide an abutilon needs to be sacrificed in autumn, and it refuses to die. In New England, however, it’s just forestalling the inevitable. At some point, it’s doomsday.

If you’ve opted to bring your abutilons indoors in autumn rather than going the sacrificial route, keep in mind they need bright light to blossom indoors. They should be watered when dry, they require strict pruning to keep them in shape, they should be fertilized regularly from spring through autumn, and they are bug magnets. That’s all you need to know. Besides that, they’re easy.

• ALSO CALLED: Chinese lantern, parlor maple

FLOWERS	White, pink, orange, red, coral, yellow, and all points in between
FOLIAGE	Maple-shaped; variegated versions available
OTHER ATTRIBUTES	New varieties blossom throughout the year when light levels are ample
SIZE	2–3 feet (60–90cm) in height
EXPOSURE	South indoors, dappled sun outside
WATER REQUIREMENTS	Very thirsty
OPTIMUM NIGHTTIME TEMPERATURE	50–60°F (10–15°C)
RATE OF GROWTH	Fast
SOIL TYPE	Any rich, humusy soil mix
FERTILIZING	Early spring to late autumn
PROBLEMS	Prone to whiteflies (major issue), aphids, and spider mites

 

---

Tiếng Việt

Tôi ước tôi có thể khẳng định rằng những loại cây tôi đang trồng mang đến hạnh phúc cho tôi. Nhưng không. Một số loài cây từ chối tình cảm nồng nhiệt và sự quan tâm của tôi. Tôi đã cố gắng làm quen với chúng. Quấy rầy chúng. Chăm bẵm chúng. Tôi không giết chúng bằng sự tử tế mà cho chúng thêm những khoảng thời gian chất lượng. Tuy nhiên, chúng lại hắt hủi tôi hết lần này đến lần khác.

Có lẽ chỉ có tôi. Có lẽ những loại cây này có thái độ chống với ngôi nhà nhỏ hạnh phúc của tôi. Nhưng tôi không nghĩ như vậy. Từ việc tán gẫu với những người làm vườn khác, tôi nghi ngờ những cây trong mục này đang thách thức sự bình tĩnh của chúng ta. Thay vì bỏ qua những loại cây này, tôi đã quyết định phơi bày chúng. Với tinh thần phơi bày tất cả, tôi cảm thấy bạn nên biết những loại cây nào không phát triển tốt trên những bậu cửa sổ. Bạn cũng cần các công cụ để có được những chậu cây đẹp nhất. Đa số các trường hợp, tôi đã đề xuất các ứng dụng khác để bạn có thể đưa những những loại cây này vào cuộc sống của mình (như trồng chúng ngoài trời vào mùa hè) và bên ngoài ngôi nhà.

Tất cả các loại cây trồng trong nhà ở phần này đều đáng mơ ước. Có rất nhiều loại cây trồng trong nhà mà tôi chưa đề cập đến trong cuốn sách này, nhưng đó là bởi vì tôi không muốn mời chúng tham gia. Bạn sẽ bị hấp dẫn bởi những loại cây tôi đã đưa vào đây. Tôi sẽ không trách mắng bạn vì đã nhận nuôi chúng, đưa chúng về nhà và đấu tranh để tạo dựng một mối quan hệ như tôi đã làm. Nhưng khi chúng chết (hoặc tệ hơn thế – chúng chết dần chết mòn), hãy để tôi là người đầu tiên nói với bạn câu này: Tôi đã nói với bạn rồi mà.

CÂY CỐI XAY (ABUTILON)

Tôi bị ám ảnh với cây Cối xay. Chúng trông thật ngây thơ với những bông hoa to, hình chuông. Mọi người đều yêu Thục quỳ. Tại sao bạn lại không mang bầu không khí ngô ngê đó vào nhà? Tất nhiên, có một số điểm khác biệt giữa cây Cối xay và cây Thục quỳ. Ví dụ: Hoa của cây Cối xay không xếp tầng như ngọn hải đăng, mà thay vào đó, chúng nở thành từng cụm, cứ một bông một. cây Cối xay rất hào phóng, nhưng không phô trương. Đó là những thứ bạn cần ở một bông hoa.

Chúng cũng có lịch sử riêng của mình. Ban đầu cây Cối xay được biết với tên gọi cây Phong trong nhà, được trồng trong những ngôi nhà ở thế kỷ 19, trước khi hệ thống sưởi khiến mọi ngóc ngách của ngôi nhà ấm lên. Nhưng hầu hết những gì tôi thấy hấp dẫn ở cây Cối xay đó là chúng là những anh hùng của tầng lớp lao động. Những người bán hoa như mẹ chồng tôi, Joy Logee Martin, sẽ kết những bông hoa này lại thành một bó hoa cưới (bà hay tự gọi chúng là “chuông đám cưới”; bà ấy rất giỏi trong việc tiếp thị) và hoa cài ngực cho những khách hàng không thể mua hoa hồng ở một thị trấn nhỏ thuộc bang Connecticut như chỗ chúng tôi. Bà ấy cài chúng vào áo vét của đám thanh niên (không ai mặc tuxedo) trước khi chúng đi dự vũ hội. Cây Cối xay cũng có quá khứ. Và tôi cảm thấy khá rõ ràng rằng chúng cũng có một tương lai xán lạn phía trước.

Kể từ đó, tôi đã rất thích thú với cây Cối xay. Tuy nhiên, tôi thấy rằng, chúng cũng có rất nhiều vấn đề liên quan nhiều đến những người hâm mộ khác. Thật không may, ruồi trắng cũng là fan cuồng của loài cây này, cả rệp cũng vậy. Ve nhện cũng không ngoại lệ. Và hơn thế nữa, kể cả khi bạn đã diệt sạch sâu bệnh thì cây Cối xay cũng chỉ là một loài cây dại, nếu bạn trồng chúng trong nhà thì bạn cần có cửa sổ đầy nắng để bảo vệ hoa. Nếu bạn trồng ngoài trời, ánh sáng mạnh sẽ làm tán lá bị héo và dẫn đến suy kiệt. Mặt khác (đây chỉ là phỏng đoán), nếu không đủ ánh sáng, chúng sẽ không ra hoa. Để đạt được sự cân bằng thật không phải dễ, ánh sáng mới chỉ là bắt đầu. Sẽ rất khó trong việc cân bằng giữa trồng quá nhiều và đủ chỗ cho rễ để ngăn chặn tình trạng cần nước liên tục. Việc ổn định phân bón giữa những lá vàng úa và quá nhiều phân bón khiến cây không ra hoa cũng là một công việc khó. Ngay cả khi chúng đang sống trong những điều tốt đẹp nhất thế giới, những chiếc lá vẫn hay ỉu xìu và rũ xuống. Tôi không còn bận tâm đến việc cây Cối xay có phải là cây trồng trong nhà không. Nhưng tôi không bao giờ cưỡng lại được việc mua một vài chậu Cối xay vào mùa xuân để trồng trong những chậu cây ở bậc cửa trước, nơi chúng vẫn phát triển tốt.

Đúng vậy, cây Cối xay có giá trị về mặt tình cảm đối với tôi. Nhưng đó không phải là lý do duy nhất khiến tôi trở thành fan của chúng. Cây Cối xay có rất nhiều màu, trải dài từ trắng cho đến hồng đào và đỏ. Những màu sắc này không chỉ dừng lại tại đó. Nó gợi nhớ đến những bông mẫu đơn đơn lẻ, chúng có màu san hô và vỏ sò lấp lánh mà bạn không tìm thấy ở đâu khác. Phạm vi màu sắc đã tăng lên và cây Cối xay trở nên cân bằng theo thời gian. Trước đây, cây Phong trong nhà rất cao và có hoa ở trên đỉnh. Nhưng vào thời điểm tôi đến làm vườn, Abutilon × hybridum đã phát triển đến mức không còn là kích thước của cây nữa. Bạn có thể trồng cây Cối xay đẹp và phát triển đầy đủ với chiều cao từ 2 đến 3 feet (60–90cm) và được bao phủ bởi hoa. Một số cây có hoa nở rất đẹp. ‘Moonchimes’ màu vàng bơ và ‘Clementine’ màu đỏ ngọc hồng lựu đã trở thành tiêu chuẩn của loại cây này.

Abutilon × hybridum không phải loại cây duy nhất bán trong thị trấn. Cùng với đó còn có Abutilon pictum ‘Thompsonii’, với những chiếc lá đốm vàng và những bông hoa màu đào có nhiều đường gân trên một cái cây nhỏ. Những loại cây Cối xay loang lổ khác cũng có sẵn, nhưng không có loài nào nở bằng lòng nhiệt thành. Ngoại trừ Abutilon megapotamicum ‘Variegatum’, với những chiếc lá vàng nhỏ, lốm đốm và những bông hoa màu vàng treo lủng lẳng trên những đài hoa màu đỏ tươi. Những bông hoa này thực sự giống một chiếc đèn lồng Trung Quốc. Một điểm cộng khác của Abutilon megapotamicum ‘Variegatum’ là thói quen tăng trưởng tổng thể theo chiều ngang chứ không theo chiều dọc. Gần đây, có nhiều sự kết hợp đan xen mang đến những bông hoa lớn hơn trên những thân cây nhỏ gọn.

Ở ngoài trời, cây Cối xay chịu được thời tiết lạnh giá. Đã rất nhiều lần tôi chứng kiến ​​cây Cối xay phải chịu đựng sương giá nhẹ (lời khuyên của tôi: đừng đẩy nó vào tình thế này). Mỗi năm sẽ có một thời điểm mà tôi quyết định cần phải có một cây Cối xay hy sinh vào mùa thu, ấy vậy mà nó không chịu chết. Tuy nhiên, ở New England, đó chỉ là một điều không thể tránh khỏi. Vào một thời điểm nào đó, ngày tận thế sẽ đến.

Nếu bạn đã quyết định mang cây Cối xay vào trong nhà vào mùa thu thay vì trưng bày nó mỗi dịp lễ tết, hãy nhớ rằng chúng cần ánh sáng mạnh để nở hoa trong nhà. Bạn nên tưới cho chúng trước khi đất khô, chúng cần bạn cắt tỉa nghiêm ngặt để có hình dạng đẹp. Bón phân thường xuyên từ mùa xuân đến mùa thu, chúng sẽ là những thỏi nam châm hút sâu bọ. Đó là tất cả những gì bạn cần biết. Ngoài ra, chúng rất dễ trồng.

• CÒN ĐƯỢC GỌI LÀ: cây Đèn lồng Trung Quốc, cây Phong phòng khách

1. 
   Tra cứu tên khoa học của các loài cây thuộc chi Abutilon (Chi Cối Xay) bằng hình ảnh

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác