- Nguồn: Sách tiếng Anh bản cứng: The indestructible houseplant: 200 beautiful plants that everyone can grow – Tovah Martin
- Biên tập: Dũng Cá Xinh (Tháng 10/2021)
- Dịch: Quỳnh Nhi
English
TRADESCANTIA
Tradescantia brings me back. The inch plant runs through all the nascent memories of the many houseplants I met early in the game. I was only a teenager when I first fell in love with Logee’s Greenhouses, the place where my budding interest in horticulture initially laid down roots and flourished. Before that, I mostly favored marigolds, tulips, and hyacinths stuffed into suburban foundation plantings. But I got deep into it at Logee’s. My recollections are dominated by 100-year-old Ponderosa lemons, mammoth kumquat trees, and massive camellias. But weaving those highlights together is the little inch plant that found a home in the greenhouses more than fifty years before I arrived and could be found lurking in nooks off the beaten track. (Logee’s had plenty of hidden scenic detours where little jogs off the aisles could lead you into wonderful tangles with groping vines and creeping tropicals.)
The plant encountered in those thickets of jungle-under-glass was Tradescantia fluminensis, probably one of the least exciting of the clan, with small, cheerful shiny green leaves along fast-moving stems. You could weed this plant out in gobs and come back the next week to find another few fistfuls. The joke was that it grew an inch every night, and another common name is speedy Henry. Recently speedy Henry has become even more racy. Now there are variegated versions, plus one with pink streaks in the foliage. They strike me as tarted-up versions of the old faithful. But whether you want to go with the party animal or the plain vanilla, aside from pruning and a slight tendency to get whitefly, all are absolutely carefree.
My Tradescantia fluminensis memories are entangled with another close relative: bridal veil, Gibasis geniculata, classified at one time as Tradescantia multiflora. Bridal veil has slender, pointed leaves at regular intervals on lax, jointed stems. As you might imagine from the name, it produces a veil of tiny white blossoms, almost like baby’s breath.
Both plants are rooted deep in gardening traditions, but I recommend white velvet, Tradescantia sillamontana. This robust plant is indomitable but also ravishingly beautiful. It fits better with a more modern milieu. It is swank, with thick, succulent leaves covered in a hoar of fleece. It can tolerate really low light. If you give it bright sunshine, it grows faster into a tight mass of creeping leaves and has an overall tidier appearance than the light-lacking edition. But it doesn’t meander all over the place no matter what sort of conditions you provide. Instead, it just gets denser. And then pink flowers appear nestled in the tips, playing fetchingly off the white fuzz. In terms of drinking, it’s like a succulent—feel free to forget it once in a while.
I’m also fond of Tradescantia zebrina. It was strongly associated with the psychedelic era, but only for its far-out metallic silver-and-purple striped leaves (a deep violet streak runs down the center of each leaf, while a pair of purple stripes lines the edges). You could stuff a handful of this plant into your macramé hanging basket, and it would root in a blink and be dangling down to the flare in your bell-bottoms in no time. And in the days when we were forever headed to the next sit-down strike, who had a minute to water? Tradescantia zebrina is cool with lapses in care. It gets a little hairy when you forget to prune, but I keep it in check. I still grow T. zebrina as a ground cover below other plants, but I no longer use it as a stand-alone specimen. And I got over macramé many moons ago.
Equally colorful and thoroughly modern is Tradescantia spathacea, formerly known as Rhoeo spathacea and also called Moses in the bulrushes (plus Moses in his cradle, men in a boat, and oyster plant). The original version—nothing to sneeze at—was adorned by green leaves on the upper surface with pink-burgundy below. Rather than dangling down, it forms elongated rosettes rising from the base that give it a more buttoned-down look. But the plant spin doctors added some additional icing on the cake. Newbie ‘Golden Oyster’ has amber leaves etched by green pinstripes and red undersides. This stunner makes a great window box, or you can use it below other plants to hide their soil. Moses in the bulrushes is neat enough to perform that service, and the showy leaves are not the only highlight of this package. The cradle-like bracts nestle into the foliage (the bulrushes, if you will) with their little blossoms. It’s very cute.
TRADESCANTIA
Tradescantia
ALSO CALLED inch plant, bridal veil, Moses in the bulrushes, Moses in his cradle, men in a boat, oyster plant
EASIEST
SIZE |
Almost all are trailing plants, except Moses in the bulrushes, which stands less than 6 inches (15 cm) high |
FOLIAGE |
Very variable but usually colorful; generally on trailing stems |
OTHER ATTRIBUTES |
Some versions have flowers, but the blossoms are rarely the highlight |
EXPOSURE |
East or west is fine; not necessary to grow it directly in a window |
WATER REQUIREMENTS |
Can tolerate very wet conditions, but it isn’t necessary to water often, as it rarely wilts |
OPTIMUM NIGHTTIME TEMPERATURE |
50–70°F (10–21°C) |
RATE OF GROWTH |
Very fast |
SOIL TYPE |
Humusy potting soil with compost included |
FERTILIZING |
Early spring to late autumn; won’t pout if you forget |
ISSUES |
Be vigilant with your pruning shears; can look untidy quickly |
COMPANIONS |
Aglaonemas, begonias, crotons, dracaenas, ferns, ficus, ivies, mosses, nerve plants, peperomias, and polka dot plants |
One reason inch plants are so adored is that they grow in low light. I haven’t pushed it; I usually give them a fairly bright east- or west-facing window. But I suspect you could sit them in a badly lit exposure and still make out fine. They might get a little stretchy, but pruning would help keep them looking smart. And don’t feel apologetic about harboring these relics from the hippie era. Be green and be proud.
Tiếng Việt
Khi nói về cây Tradescantia, chúng gợi nên nhiều kỷ niệm – Cây inch (tên gọi khác của cây Tradescantia) là một loại cây không thể thiếu trong những ngày đầu bắt đầu làm vườn của nhiều người trồng cây trong nhà mà tôi đã từng gặp. Khi tôi mới chỉ là một thiếu niên khi lần đầu tiên làm việc tại Logee’s Greenhouses, nơi mà niềm yêu thích chớm nở của tôi đối với nghề làm vườn đã bén rễ và nảy nở. Trước đó, tôi chủ yếu chỉ trồng hoa vạn thọ, hoa tulip và dạ lan hương thường được trồng ở các khu vực ngoại ô, nhưng tôi bắt đầu tìm hiểu sâu tất cả những loại cây ở Logee’s. Ký ức của tôi ở nơi này chủ yếu là về những cây chanh Ponderosa 100 tuổi, cây quất khổng lồ và cây hoa trà khổng lồ. Nhưng giữa những điểm nổi bật đó là một loại cây nhỏ bé đã được tìm thấy ở đâu đó trong nhà kính hơn năm mươi năm trước khi tôi đến và có thể ẩn nấp trong các ngóc ngách của con đường bị che phủ. (Logee’s có rất nhiều đường vòng tuyệt đẹp ẩn trong đó những đường mòn nhỏ ngoài lối đi có thể dẫn bạn đến những nơi ẩn náu tuyệt vời của những dây leo đang mò mẫm phát triển và những loài cây nhiệt đới.)
Loài thực vật gặp phải trong những bụi rậm không được để ý đến đó là cây Tradescantia fluminensis, có lẽ là một trong những loài có đặc điểm kém thu hút nhất trong Chi, với những chiếc lá xanh bóng nhỏ, mọc ra dọc theo thân cây dây leo. Một điều thú vụ là chúng phát triển thêm một inch mỗi đêm, và một tên thông dụng khác là ‘Henry siêu tốc’. Cây ‘Henry siêu tốc’ gần đây thậm chí còn phát triển mạnh mẽ hơn. Bây giờ có những loại có lá nhiều màu, cộng với một số loại có những vệt màu hồng trên tán lá. Người ta thường nói tôi là một người ngốc nghếch khi cứ quanh quẩn ở những loại cây cũ chưa được lai tạo. Nhưng cho dù trồng loại cây chưa được lai tạo hay đã được lai tạo, ngoài việc phải cắt tỉa thường xuyên và cây có thể bị rệp trắng thì chẳng phải để tâm về bất cứ điều gì nữa.
Ngoài những kỷ niệm về cây Tradescantia fluminensis, tôi cũng có một vài ấn tượng với cây: bridal veil (mạng che mặt), Gibasis geniculata, được xếp vào loài Tradescantia multiflora. Cây ‘Bridal veil’ có các lá mảnh, nhọn, mọc cách đều nhau trên thân cây leo có khớp nối. Như bạn có thể tưởng tượng từ cái tên, chúng có những bông hoa nhỏ mày trắng mọc ra, nhìn xa như một tấm màn che mặt của những cô dâu.
Cả hai loại cây đều được biết đến từ rất lâu bởi những người làm vươnc, nhưng tôi khuyên bạn nên trồng cây ‘White velvet’, Tradescantia sillamontana. Loài cây mạnh mẽ nhưng cũng đẹp mê hồn, chúng phù hợp hơn với những đồ nội thất theo hơi hướng hiện đại hơn. Với những chiếc lá dày mọng nước được bao phủ bởi một lớp lông mỏng tựa như lông cừu, chúng có thể chịu được ánh sáng thực sự yếu. Nếu bạn đặt chúng dưới ánh sáng rực rỡ, chúng sẽ phát triển thật sự rất nhanh thành một khối lá leo chằng chịt, nhưng nhìn tổng thể chúng lại trông gọn gàng hơn những chậu cây được đặt dưới ánh sáng yếu. Tất nhiên chúng không mọc linh tinh ở khắp nơi trong bất cứ điều kiện nào, thay vào đó, chúng chỉ trở nên dày đặc hơn. Và sau đó những bông hoa màu hồng xuất hiện nép mình trong các ngọn cây, trên lớp lông tơ màu trắng. Về việc tưới nước thì thỉng thoảng bạn hãy quên chúng đi.
Tôi cũng rất thích cây Tradescantia zebrina, nhìn chúng như lạc vào trong ảo giác chỉ với những chiếc lá sọc có màu tím bạc (một vệt tím đậm chạy dọc giữa mỗi chiếc lá và một cặp sọc tím chạy dọc các mép lá). Bạn có thể đặt một số ít cây này vào giỏ treo Macramé của mình, và chúng sẽ mọc rễ trong nháy mắt và lủng lẳng xuống ngay lập tức. Và trong những ngày thật sự bận rộn, làm sao để có thời gian tưới nước cho chúng? Cây Tradescantia zebrina vẫn phát triển rất tốt khi thỉnh thoảng bạn thật sự bận, không thể chăm sóc chúng. Chúng có thể mọc ra rất nhiều lá lộn xộn nếu như bạn quên cắt tỉa, còn tôi thì luôn luôn kiểm tra để cắt tỉa chúng sao cho gọn gàng hơn. Tôi vẫn trồng T. zebrina như một lớp phủ trên mặt đất bên dưới các cây khác, nhưng tôi không còn trồng nó trong một chậu cây riêng nữa.
Có một loại cây không kém phần hiện đại mà còn có nhiều màu sắc đó là là cây Tradescantia spathacea, trước đây được gọi là Rhoeo spathacea và còn được gọi là Moses in the bulrushes (và Moses in his cradle, men in a boat và cây sò huyết). Những cây gốc chưa được lai tạo không có điểm nào chê, được tô điểm bởi những chiếc lá xanh ở mặt trên với màu đỏ tía ở dưới, thay vì mọc ra ở thân cây leo và rủ xuống, những tán lá xếp lại thành hình dạng như một bông hoa thuôn dài mọc ra từ phần gốc. Nhưng những nhà lai tạo thực vật đã lai tạo chúng, thêm vài đặc điểm khác nổi bật vào. Giống mới có tên là ‘Golden Oyster’ có những chiếc lá màu hổ phách được tô thêm bởi các đường sọc màu xanh lá cây và mặt dưới lá có màu đỏ. Những giống cây này là một sự lựa chọn tuyệt vời để làm một loại cây che phủ dưới những cây khác. Cây Moses in the bulrushes rất phù hợp vì chúng trông rất gọn gàng, và những chiếc lá sặc sỡ không phải là điểm nổi bật duy nhất. Những bông hoa nhỏ bé tuy không quá nổi bật nhưng rất đáng yêu có thể mọc ra từ những tán lá đó.
TRADESCANTIA
Tradescantia
THƯỜNG ĐƯỢC GỌI LÀ inch plant, bridal veil, Moses in the bulrushes, Moses in his cradle, men in a boat, oyster plant
KÍCH THƯỚC |
Hầu hết tất cả đều là thực vật bám, ngoại trừ cây T.Moses có dạng thân cây, cao chưa đến 6 inch (15 cm) |
TÁN LÁ |
Có rất nhiều loại có những tán lá khác nhau nhưng thường có nhiều màu sắc |
ĐẶC ĐIỂM KHÁC |
Một số loại có hoa, nhưng hiếm có loại nào có những bông hoa nổi bật |
VỊ TRÍ ĐẶT |
Đông hay Tây đều được; không cần thiết đặt chúng trên cửa sổ có ánh sáng trực tiếp |
YÊU CẦU VỀ TƯỚI NƯỚC |
Có thể chịu được điều kiện rất ẩm ướt, nhưng không cần thiết phải tưới nước thường xuyên, vì nó hiếm khi bị héo |
NHIỆT ĐỘ VỀ ĐÊM TỐI ƯU |
50–70°F (10–21°C) |
TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG |
Rất nhanh |
LOẠI ĐẤT |
Bầu đất mùn có bao gồm phân trộn |
BÓN PHÂN |
Đầu mùa xuân đến cuối mùa thu; không có vấn đề gì nếu bạn quên |
VẤN ĐỀ |
Cắt tỉa chúng thường xuyên để cây trở nên gọn gàng |
KẾT HỢP |
Aglaonemas, begonias, crotons, dracaenas, ferns, ficus, ivies, mosses, nerve plants, peperomias, và polka dot plants |
Một lý do khiến cây inch được yêu thích như vậy là chúng có thể phát triển trong điều kiện ánh sáng yếu. Tôi không hề vì điều đấy mà đặt chúng ở những góc có ánh sáng yếu; tôi thường đặt chậu cây ở cửa sổ hướng Đông hoặc hướng Tây khá sáng sủa. Bạn có thể đặt chúng ở nơi có ánh sáng yếu, chỉ là cây sẽ vươn dài ra vì tìm kiếm nguồn sáng, nhưng không sao, chỉ cần cắt tỉa một chút chúng sẽ lại đẹp và gọn gàng. Và đừng cảm thấy có lỗi khi đặt những cây này trong môi trường có điều kiện kém, chúng vẫn xanh tốt.