• Nguồn: [Ebook] New Plant Parent: Develop Your Green Thumb and Care for Your House-Plant Family – Darryl Cheng
• Biên tập: Dũng Cá Xinh (Tháng 01/2022)
• Dịch: Team Codai.net 

English

The Plant Parenthood Mentality

The first tagline I used for my blog, House Plant Journal, was: “A journal for my house plants.” Although it was completely redundant, I wanted to emphasize that I would be documenting my experiences with my house plants—I enjoyed watching them grow and change. Naturally, when I started out, I looked to books and the Internet for guidance. As I read more and more plant-care advice, I found an imbalance, where the appreciation of house plants was assumed to be mostly visual, while their maintenance was looked upon as a chore, focused on identifying and solving problems. Hardly anyone talked about the long-term satisfaction of owning house plants. Instead, there was an accumulation of “tips and tricks” that would lead one to believe that plants are either super-easy to care for, requiring little consideration of environmental conditions, or finicky drama queens that keel over and die if you don’t stand there and mist them every five minutes.

Most plant-care advice is given as a set of instructions tied to individual plant species. The advice reads like a baking recipe that advertises guaranteed results. At the same time, a plant’s supposed imperfections are highlighted, and blame is assigned for failure to overcome them: overwatering, underwatering, and so forth. The expectation derived from such advice is that a plant should always look the same or even grow to a state of thriving perfection, except when it mysteriously fails to do so. Reading the reassurance of, “This plant is easy to care for,” only adds to one’s feelings of being a bad plant parent when a few leaves turn yellow and fall off.

I think a shift in the plant-care mind-set is needed. In documenting my experiences with house plants, I focused on understanding what environmental factors were most important for house-plant enjoyment. I wasn’t looking for perfection—I just wanted to know that I was doing everything I could and that the plant was trying its best too. I applied my engineering thinking to the

hobby: optimize my care efforts for maximum house-plant satisfaction. My goal in writing this book is to empower you to understand your home’s growing conditions, to be observant, and to accept what nature has in store. It’s about equipping you with the right knowledge and expectations, so you will know that you’re doing the best you can, given the conditions in your home. Finally, I want to help you break away from old habits and ways of thinking that hinder you from truly enjoying plant parenthood.

Easy Versus Hard—What Do You Expect?

Plant experts are constantly telling you which plants are foolproof, but what really makes a particular house plant easy or hard to care for? Of course, a lot has to do with how much effort and patience you’re willing to put into its care, but what you expect from the plant is just as important.

Some plants demand attention to prevent permanent damage. Take wilting, for example. When their soil dries out completely, some leafy plants, such as the peace lily and the maiden-hair fern, become dramatically wilted. With a good soaking, the peace lily will perk up and look just fine, but the maidenhair fern may not recover. A plant that you can easily kill can be reasonably described as hard to care for, and some plants require more vigilance to keep them alive! Fortunately, as you’ll see in this book, most of the plants you will grow are more forgiving.

If you don’t want to put time and energy into plant care, growing certain kinds of plants will be hard for you. Growing lots of plants, especially large ones, can be overwhelming if you don’t enjoy the process of caring for them. If you need to spend an hour moving plants around simply to water them, you might consider them hard to care for. This book will help you contain your plants for ease of watering and schedule their care sensibly.

If you expect every plant to look “beautiful” all the time and never drop a leaf, then every plant will seem hard to care for. Truly, I tell you, this is an impossible expectation to meet, so get used to removing some dead leaves. Older leaves must die off to balance the resources required for new ones. Most plants develop physical imperfections despite all efforts, and every plant will look different once it has adjusted to living in your home. If you know to expect this, you will learn to appreciate your plants’ resourcefulness and character.

And, of course, any plant is hard to care for if you don’t understand its needs. Can you give it the amount of light it needs to survive or to thrive? Do

you know how to assess soil moisture and how to properly water a plant? The rest of this book should help you develop confidence—you’ll know what you’re doing! When you understand your growing conditions and care methods, many house-plant “problems” fall into the unavoidable and non-life-threatening category: They are your problems, not the plant’s problems. But if you can change your expectations and accept what nature has in store, you’ll get great enjoyment from your plants for many years.

Understanding the Adjustment Period

Most of the house plants we buy are grown rapidly in conditions that are nearly impossible to reproduce inside our homes. Thus, every plant you bring home faces an adjustment period. The greater the difference in any of the original growing conditions compared to our homes, the more impact the adjustment period will have on the plant. The most influential factor for plant adjustment is light, because it determines the rate and direction of growth, given adequate water and air flow. And it’s not as simple as “there’s less sun”; it’s the fact that your walls and ceiling are opaque to the sky.

During the adjustment period, there’s a risk of older leaves yellowing, leaf tips becoming crispy brown, and of a plant’s developing leggy or lopsided growth patterns. After some weeks or months, the rate of leaf death will balance the rate of leaf growth—the plant has stabilized, for now. Sometime after that, the plant will likely take on a new shape optimized for its new home. The next adjustment will come when it is time to repot the plant or replenish the soil. You can suffer through the changes your plants undergo, or you can enjoy the process of helping them through the adjustment period, removing dead leaves and pruning them to a pleasing shape.

Subjective Life Span

I call the length of time a plant can be enjoyed, as opposed to how long it can survive, the plant’s subjective life span. Just like baby plants that are “not ready for sale” because they appear too small and less presentable, a healthily growing plant may develop to the point where it is no longer aesthetically pleasing or convenient to care for. It can also be the case that some plants just don’t stay “nice looking” indoors for very long, although they are still technically alive. Like all living things, a plant changes over time. With luck, you’ve had years of enjoying it, watching it grow, flower, maybe even produce some offshoots. Now it needs your help, and, fortunately, you have options: You can reshape it by pruning, reset it by pruning (you may be able to propagate tips), or reset it by propagation. Once you know how it grows and how it reproduces, you’ll be able to find a way to extend its life. Outdoor gardeners are familiar with perennial and annual plants; indoor gardeners should adopt a similar awareness of the different life cycles of their plants for the sake of enjoying the hobby—you’re not taking care of a sculpture!

There are some wonderfully long-lived house plants and even some seemingly immortal ones that can be enjoyed for generations. These plants accomplish everlasting life in two different ways: first, by preserving aesthetic qualities throughout their life span (some with pruning, some without), and second, by producing offshoots, which are essentially clones, for your continued enjoyment. We’ll meet some of those, but we’ll also learn satisfying skills for regenerating plants that lose their pleasing form.

“Overwatering” Overplayed

When I was starting out with house plants, I kept encountering the command “Don’t overwater!” This advice on its own seemed to imply that one should err on the side of watering less. But what, exactly, does this mean? Do I just trickle in some water on a frequent basis? Does it mean to never drench the soil? Because the advice is rarely followed up with specific instructions, people tend to be anxious whenever they start pouring water onto soil. They also think that the act of watering a plant is the caretaker’s only responsibility. This book will help you understand that the amount of light a plant receives determines its water usage, and show you how soil aeration helps with maintaining soil structure. When the light is right and the roots are happy, the plant is working. When the plant is working, it will use up water correctly.

“Low Light” Versus No Light

The most important lesson you’ll learn from this book is how to gauge the intensity of light a plant is receiving. Light, not fertilizer, is a plant’s main food—it’s what a plant “eats” to produce carbohydrates. Many articles like to use catchy phrases such as “10 best houseplants for low light” or “thrives in low light,” but there’s always confusion surrounding the definition of low light and even what it means to be thriving. In general, “low light” is brighter than you think—when horticulturalists say a plant can grow in low light, they are referring to a daily high of 50 to 100 foot-candles. Your windowless office’s artificial lighting, while it might seem bright to you, may only be putting out 30 foot-candles at your desk. Yes, a plant might technically survive there, but it can hardly thrive! Truthfully, after watching that plant go through a grueling adjustment period where 80 to 90 percent of its foliage dies off, most people would dismiss it as being dead.

Furthermore, a plant growing in low light typically needs much less water than a plant in bright light. Once you’ve learned how to be an effective plant parent by tailoring your care to a plant’s specific needs based on the environment you’ve provided for it, you will be far less dependent on all that plant-specific advice that gets recycled on the Internet.

Purpose of Plant Parenthood

The natural world balances life and death, beauty and decay, growth and decline. Beyond the visual enjoyment a well-placed plant provides is the deep satisfaction that comes from caring for its needs, watching it grow, and even mourning its loss. Once you understand the adjustment period and accept the concept of a subjective life span for house plants, you will be freed from feeling disappointed and discouraged when you find that your plant has changed. I hope that after reading this book you will come to appreciate the special character a house plant develops after years of ownership and care. And as for the plants you lose interest in over the long term—give them away or experiment with propagation. Focus on understanding your environment, do the best you can for your house plants, and let nature take its course. Those are the hallmarks of a “green thumb.”

You’ll have a far greater plant parenthood experience if you deepen your appreciation for how plants grow as opposed to simply how they look at a given moment.

Tiếng Việt 

Tác dụng tinh thần của chăm sóc cây trồng

Khẩu hiệu đầu tiên tôi sử dụng cho blog House Plant Journal của mình là “Tạp chí dành cho cây trồng trong nhà”. Mặc dù nó hoàn toàn thừa thãi nhưng tôi muốn nhấn mạnh rằng tôi sẽ ghi lại những kinh nghiệm của mình với cây trồng trong nhà — tôi rất thích xem chúng phát triển và thay đổi. Đương nhiên, khi tôi bắt đầu, tôi tìm hướng dẫn từ các cuốn sách và Internet. Khi tôi đọc ngày càng nhiều lời khuyên về chăm sóc cây trồng, tôi nhận thấy sự mất cân bằng trong việc mọi người đánh giá quá cao vẻ bề ngoài của cây trồng và coi việc bảo dưỡng cây trồng là việc vặt, họ không tập trung vào việc xác định và giải quyết vấn đề. Hầu như không ai nói đến sự thỏa mãn lâu dài khi sở hữu cây trồng trong nhà. Thay vào đó, họ tập hợp các “mẹo và thủ thuật” để khiến người ta tin rằng thực vật siêu dễ chăm sóc, đòi hỏi ít yêu cầu về điều kiện môi trường, hoặc những loại cây đầy rẫy drama sẽ chết nếu bạn không đứng đó và phun sương mỗi năm phút.

Đa số những lời khuyên về chăm sóc cây trồng đều được đưa ra dưới dạng một tập hợp các hướng dẫn gắn liền với các loài cây riêng lẻ. Những lời khuyên đó giống như một công thức nướng bánh và quảng cáo kết quả. Đồng thời, những khuyết điểm được cho là không hoàn hảo của cây trồng sẽ được liệt kể và đổ lỗi cho việc không khắc phục được chúng: tưới quá nhiều nước, tưới không đủ nước, v.v.: Những kỳ vọng xuất phát từ những lời khuyên như vậy là nói rằng cây trồng phải luôn giống nhau hoặc thậm chí phát triển đến trạng thái phát triển hoàn hảo, trừ khi nó thất bại một cách bí ẩn. Đọc lời trấn an “cây này rất dễ chăm sóc” chỉ làm tăng thêm cảm giác bạn là một người cha mẹ tồi tệ khi một vài chiếc lá chuyển sang màu vàng và rụng.

Tôi nghĩ rằng cần phải thay đổi tư duy chăm sóc cây trồng. Khi ghi chép lại những kinh nghiệm mà tôi rút ra được khi làm việc với cây trồng trong nhà, tôi tập trung vào việc hiểu yếu tố môi trường nào là quan trọng nhất đối với cây trồng trong nhà. Tôi không tìm kiếm sự hoàn hảo — tôi chỉ muốn đảm bảo rằng tôi đang làm mọi thứ có thể và cây trồng cũng đang cố gắng hết sức. Tôi đã áp dụng tư duy đó vào sở thích của mình: tối ưu hóa mọi nỗ lực chăm sóc để đạt được sự hài lòng tối đa về cây trồng trong nhà. Mục tiêu của tôi khi viết cuốn sách này là giúp bạn hiểu được điều kiện phát triển của ngôi nhà mình, có óc quan sát và chấp nhận những gì thiên nhiên ban tặng. Đó là cách trang bị cho bạn kiến thức và kỳ vọng, do đó bạn sẽ biết rằng bạn đang làm tốt nhất có thể với điều kiện ngôi nhà của mình.

Dễ vs Khó — Bạn Mong Đợi Điều Gì?

Các chuyên gia về cây trồng liên tục cho bạn biết loại cây nào là tốt, nhưng điều gì thực sự khiến cho một loại cây trồng trong nhà dễ chăm sóc hay khó chăm sóc? Tất nhiên, có rất nhiều thứ liên quan đến việc bạn sẵn sàng bỏ ra bao nhiêu công sức cũng như kiên nhẫn để chăm sóc nó. Những gì bạn mong đợi từ cây trồng cũng quan trọng không kém.

Một số loại cây cần được chú ý để tránh bị hỏng vĩnh viễn. Ví dụ như hiện tượng héo rũ. Khi đất khô hoàn toàn, một số loại cây như Lan ý (Peace lily) và Dương xỉ tiên nữ (Maidenhair fern) sẽ bị héo úa. Khi được tưới nước, lá cây Lan ý sẽ vểnh lên và trông như bình thường, nhưng cây Dương xỉ tiên nữ thì không như vậy, nó có thể không phục hồi được nữa. Một loại cây mà bạn có thể dễ dàng giết chết sẽ được mô tả là loại cây khó chăm sóc và một số loài cây cần cảnh giác hơn để chúng có thể sống sót được! May mắn thay, những loại cây bạn thấy trong cuốn sách này đều dễ phục hồi.

Nếu bạn không muốn dành thời gian và sức lực cho việc chăm sóc cây trồng thì việc trồng một số loại cây sẽ rất khó khăn đối với bạn. Việc trồng nhiều cây, đặc biệt là những cây lớn, có thể quá sức nếu bạn không quan tâm đến quá trình chăm sóc chúng. Nếu bạn cần dành một giờ để di chuyển cây xung quanh khi tưới nước, bạn có thể coi chúng là những loại cây khó chăm sóc. Cuốn sách này sẽ giúp bạn tưới nước dễ dàng hơn và lên lịch chăm sóc chúng một cách hợp lý.

Nếu bạn muốn cây nào trông cũng “đẹp” và không bao giờ rụng lá, thì cây nào cũng sẽ khó chăm sóc đối với bạn. Tôi phải nói với bạn rằng, rụng lá là một điều hiển nhiên, vì vậy hãy làm quen với nó. Những chiếc lá già phải rụng đi để cân bằng nguồn lực cho những chiếc lá mới. Hầu hết các loài thực vật đều phát triển không hoàn hảo về thể chất dù bạn có nỗ lực như thế nào và mỗi loại cây sẽ có khả năng thích nghi với môi trường trong nhà khác nhau. Nếu bạn biết điều này, bạn sẽ học được cách đánh giá cao sự tháo vát và tính cách của cây trồng.

Và tất nhiên, loại cây nào cũng khó chăm sóc nếu bạn không hiểu rõ nhu cầu của chúng. Bạn có thể cung cấp lượng ánh sáng cần thiết để chúng tồn tại hoặc phát triển hay không? Bạn có biết cách đánh giá độ ẩm của đất và tưới cây đúng cách hay không? Phần còn lại của cuốn sách này sẽ giúp bạn phát triển sự tự tin — bạn sẽ biết mình đang làm gì! Khi bạn hiểu điều kiện phát triển và phương pháp chăm sóc của mình, những “vấn đề” về cây trồng trong nhà sẽ thuộc loại không thể tránh khỏi và không đe dọa đến tính mạng: Đó là vấn đề của bạn, không phải vấn đề của cây trồng. Nhưng nếu bạn có thể thay đổi kỳ vọng của mình và chấp nhận những gì thiên nhiên ban tặng, bạn sẽ nhận được niềm hứng thú tuyệt vời mà cây trồng mang lại trong nhiều năm.

Hiểu Về Thời Gian Điều Chỉnh

Hầu hết các loại cây trồng trong nhà mà chúng tôi mua đều phát triển nhanh chóng trong điều kiện gần như không thể sinh trưởng trong nhà. Vì vậy, mỗi cây bạn mang về nhà đều phải đối mặt với một giai đoạn điều chỉnh. Sự khác biệt giữ môi trường ban đầu càng lớn thì thời gian điều chỉnh càng có nhiều tác động đến cây trồng. Yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến việc điều chỉnh của cây trồng là ánh sáng, bởi vì nó quyết định tốc độ và hướng phát triển (nếu cây được cung cấp đủ nước và không khí).

Trong thời gian điều chỉnh, lá già sẽ bị vàng, đầu lá chuyển sang màu nâu và phát dừng phát triển. Sau một vài tuần hoặc vài tháng, tỷ lệ lá chết sẽ cân bằng với tốc độ phát triển của lá — đó là khi cây đã ổn định. Một thời gian sau đó, cây có thể sẽ có hình dạng mới, tối ưu hóa với ngôi nhà mới. Lần điều chỉnh tiếp theo sẽ diễn ra khi cần thay chậu hoặc bổ sung đất. Bạn có thể sẽ phải chịu đựng những thay đổi mà cây trải qua hoặc bạn có thể tận hưởng quá trình giúp chúng vượt qua giai đoạn điều chỉnh. Hãy loại bỏ lá già và cắt tỉa chúng sao cho đẹp mắt nhất.

Tuổi Thọ Chủ Quan

Tôi có thể gọi khoảng thời gian mà cây trồng được tận hưởng, trái ngược với thời gian sống, là tuổi thọ chủ quan của cây. Cũng giống như những cây con “chưa sẵn sàng để bán” vì chúng còn quá nhỏ và kém tươi, một cây đang phát triển khỏe mạnh có thể phát triển đến mức không còn tính thẩm mỹ hoặc không thuận tiện cho việc chăm sóc. Cũng có trường hợp cây không giữ được vẻ đẹp khi ở trong nhà quá lâu, mặc dù về mặt kỹ thuật, chúng vẫn còn sống. Giống như tất cả các sinh vật sống khác, cây cối thay đổi theo thời gian. Nếu may mắn, bạn có thể thưởng thức nó trong vài năm, chứng kiến cách nó lớn lên, ra hoa, thậm chí là phân nhánh. Bây giờ nó cần sự giúp đỡ của bạn, và may mắn thay, bạn có các lựa chọn: Bạn có thể tạo lại dáng bằng cách cắt tỉa, khôi phục lại bằng cách cắt tỉa  (bạn có thể dùng các mẹo nhân giống) hoặc khôi phục lại bằng cách nhân giống. Khi bạn đã biết cách nó phát triển và sinh sản, bạn sẽ tìm ra cách để kéo dài tuổi thọ của nó. Khi những người làm vườn ngoài trời đã quen thuộc với các loại cây lâu năm và hàng năm, họ sẽ áp dụng những nhận thức tương tự về các vòng đời khác nhau của cây trồng để tận hưởng sở thích của mình.

Một số cây trồng trong nhà có tuổi thọ tuyệt vời và thậm chí một số cây dường như bất tử. Những cây này có được cuộc sống vĩnh cửu theo hai cách khác nhau: thứ nhất, bảo tồn tính thẩm mỹ trong suốt vòng đời của chúng (một số cần cắt tỉa, một số không), và thứ hai là tạo ra các nhánh, về cơ bản là vô tính, để bạn tiếp tục thưởng thức chúng.

Nhấn mạnh vào “Tưới quá nhiều nước” 

Khi tôi bắt đầu trồng cây trong nhà, tôi liên tục phải nghe câu nói “Đừng tưới quá nhiều nước!” Lời khuyên này có vẻ mang ý là tôi nên tưới một ít nước. Nhưng chính xác điều này có nghĩa là gì? Tôi chỉ nên nhỏ vài giọt nước? Tôi không nên làm ướt đất? Bởi vì lời khuyên hiếm khi kèm theo hướng dẫn cụ thể, mọi người thường lo lắng bất cứ khi nào họ bắt đầu đổ nước lên đất. Họ nghĩ rằng tưới nước cho cây là trách nhiệm duy nhất của người chăm sóc. Cuốn sách này sẽ giúp bạn hiểu rằng ánh sáng mà cây nhận được sẽ quyết định đến việc cây sử dụng nước của cây và cho bạn thấy rằng thông khí trong đất sẽ giúp duy trì cấu trúc đất như thế nào. Khi có ánh sáng thích hợp và rễ cây hạnh phúc, cây trồng sẽ phát triển. Khi cây phát triển, nó sẽ sử dụng nước một cách chính xác.

“Ánh sáng thấp” vs Không ánh sáng

Bài học quan trọng nhất mà bạn sẽ học được từ cuốn sách này là cách đánh giá cường độ ánh sáng mà cây nhận được. Không phải phân bón, ánh sáng mới là thức ăn chính của cây — đó là thứ mà cây “ăn” để tạo ra carbohydrate. Nhiều bài báo muốn sử dụng các cụm từ hấp dẫn, chẳng hạn như “10 cây trồng trong nhà phù hợp nhất với ánh sáng yếu” hoặc “phát triển mạnh trong ánh sáng yếu”, nhưng luôn có sự nhầm lẫn xung quanh định nghĩa về ánh sáng yếu và thậm chí ý nghĩa của việc phát triển mạnh. Nói chung, “ánh sáng yếu” sáng hơn bạn nghĩ. Khi các nhà làm vườn nói rằng một loại cây có thể phát triển trong điều kiện ánh sáng yếu, đó là khi họ đang đề cập đến mức độ ánh sáng hàng ngày từ 50 đến 100 feet-candles. Mặc dù ánh sáng nhân tạo trong văn phòng không có cửa sổ có vẻ khá sáng đối với bạn nhưng nó chỉ đạt 30 feet-candle. Đúng vậy, về mặt kỹ thuật, một loại cây có thể tồn tại ở đó, nhưng nó khó có thể phát triển! Thành thật mà nói, sau khi cây trải qua một giai đoạn điều chỉnh đầy mệt mỏi, khoảng 80 đến 90% tán lá của nó chết đi, hầu hết mọi người sẽ phủ nhận rằng nó đang chết.

Hơn nữa, cây trồng trong điều kiện ánh sáng yếu thường cần ít nước hơn nhiều so với cây trồng trong điều kiện ánh sáng mạnh.

Mục đích của việc chăm sóc cây trồng

Thế giới tự nhiên cần cân bằng giữa sự sống và cái chết, vẻ đẹp và tàn lụi, sinh trưởng và suy tàn. Ngoài sự thích thú về mặt thị giác, cây trồng được đặt ở vị trí phù hợp còn mang tới sự hài lòng sâu sắc khi bạn quan tâm đến nhu cầu của nó, nhìn nó phát triển và thậm chí thương tiếc cho sự mất mát của nó. Một khi bạn hiểu rõ về giai đoạn điều chỉnh và chấp nhận khái niệm về tuổi thọ chủ quan của cây trồng trong nhà, bạn sẽ thoát khỏi cảm giác thất vọng và chán nản khi thấy cây của mình đã thay đổi. Tôi hy vọng sau khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ hiểu được tính cách đặc biệt của cây trồng trong nhà sau nhiều năm sở hữu và chăm sóc. Đối với những cây mà bạn không quan tâm trong thời gian dài — hãy cho chúng đi hoặc thử nhân giống. Tập trung vào việc hiểu môi trường sống của bạn, làm những gì tốt nhất có thể cho cây trồng trong nhà và hãy để thiên nhiên đi theo hướng của nó. Đó là những đặc điểm nổi bật của “người có khiếu trồng cây”.

Bạn sẽ có trải nghiệm làm cha mẹ tuyệt vời hơn nhiều nếu bạn đánh giá sâu sắc về cách thực vật phát triển thay vì chỉ đơn giản là cách chúng trông như thế nào tại một thời điểm nhất định.

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác