Biên dịch: Huyền Nguyễn
Biên tập hình ảnh và dàn trang: Dũng Cá Xinh
IV – CHĂM SÓC VÀ NHÂN GIỐNG – CARE AND CULTIVATION
20. Đối phó với các loại sâu bọ gây bệnh thông thường (Dealing with common pests)
Những loại sâu bọ gây bệnh thông thường có thể nhỏ nhưng nếu bạn sơ suất, nhiều loài gây hại có thể nhanh chóng phá hỏng cây trồng trong nhà của bạn. Bằng cách thường xuyên kiểm tra sâu bệnh, bạn có thể tiến hành loại bỏ trước khi chúng xâm nhập vào cây trồng của bạn, phòng khi việc kiểm soát trở nên khó khăn hơn.
NGĂN SÂU BỆNH XÂM NHẬP VÀO NHÀ CỦA BẠN
Sâu bệnh có thể xâm nhập vào nhà bạn qua những cây bạn mới mua, vì vậy khi mua, hãy luôn kiểm tra thật kĩ xem trên lá, thân và hoa có sâu bệnh hay không, đồng thời xem có côn trùng bò trên phân trộn không. Cửa sổ và cửa ra vào mở rộng cũng tạo điều kiện cho sâu bọ xâm nhập vào bên trong, nhưng bằng cách kiểm tra sức khỏe cây trồng hàng tuần, bạn sẽ có thể kiểm soát sâu bệnh bằng cách đơn giản là nhặt bỏ chúng. Một số ít loài gây hại, chẳng hạn như nhện, rất khó nhìn thấy bằng mắt thường, vì vậy hãy chú ý đến các dấu hiệu nhận biết và thực hiện các biện pháp cần thiết để giữ cho cây của bạn không bị sâu bệnh.
RỆP CÂY (APHIDS)
- VẤN ĐỀ: Rệp cây hay còn được gọi là ruồi xanh hoặc ruồi đen là những loài côn trùng hút nhựa cây phổ biến có thể phát triển dài tới 7mm (1⁄4in). Chúng làm cho lá méo mó hoặc quăn queo, nụ hoa còi cọc và tổng thể kém phát triển. Rệp cũng tiết ra mật ong dính, có thể dẫn đến sự phát triển của nấm mốc (xem trang 215).
- GIẢI PHÁP: Tìm rệp trên nụ hoa, thân cây và dưới lá. Để loại bỏ chúng, hãy đeo găng tay nilon và bóp nhẹ, sau đó lau sạch. Đối với sự xâm nhập với số lượng rệp lớn, hãy thử dùng dung dịch xà phòng loãng hoặc thuốc trừ sâu để loại bỏ chúng khỏi cây.
BỌ TRĨ (THRIPS)
Những con côn trùng biết bay nhỏ bé này khiến lá chuyển sang màu bạc
- VẤN ĐỀ: Còn được gọi là ruồi sấm, những con côn trùng nhỏ, có cánh, hút nhựa cây này chỉ dài 2mm (1⁄16in) và khó nhìn thấy trừ khi chúng bay xung quanh. Nhộng (con non) của chúng không có cánh. Thiệt hại do loài côn trùng này gây ra đó là lá có màu xanh xỉn và biến thành màu bạc, gây ra các chấm đen nhỏ trên bề mặt phía trên. Chúng cũng làm cho chồi và nụ hoa bị méo mó, trong khi hoa có thể có những mảng trắng và mất màu, hoặc nụ có thể không mở được.
- GIẢI PHÁP: Sử dụng bẫy dính để bắt những con côn trùng nhỏ bé này hoặc sử dụng thuốc trừ sâu kiểm soát bọ trĩ.
KIẾN ĐUỔI KÌM (EARWIGS)
- VẤN ĐỀ: Những con côn trùng màu nâu sống về đêm này dài tới 15mm (1⁄2in) và có những chiếc kìm đặc biệt ở đuôi. Chúng ăn hoa và lá, phần thân sau nhỏ dần thành bộ xương có gân. Mặc dù chúng không phải là loài gây hại cây trồng thông thường nhưng chúng có thể tấn công một số loài cây đang ra hoa.
- GIẢI PHÁP: Kiểm tra cây của bạn vào ban đêm và loại bỏ bất kỳ con côn trùng nào bạn tìm thấy. Đồng thời kiểm tra bên trong các chậu cảnh gần đó, nơi chúng có thể ẩn náu trong ngày.
Nhận biết kiến đuôi kìm bằng chiếc râu dài và những chiếc kìm ở phần đuôi
SÂU TRÒN (STEM AND BULB EELWORMS)
- VẤN ĐỀ: Loài côn trùng cực nhỏ giống như giun này không thể được nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng chúng có thể gây hại nghiêm trọng, ăn dịch của cây và dẫn đến lá bị méo mó, thường có đốm vàng. Các ngọn thân và chồi cũng có thể chuyển sang màu đen và chết. Sâu tròn cũng có thể lây nhiễm vào củ, dẫn đến các triệu chứng tương tự trên tán lá, cũng như các vết phồng hoặc đốm màu vàng ở mặt dưới của lá.
- GIẢI PHÁP: Loại bỏ các bộ phận bị ảnh hưởng của cây ngay khi bạn nhìn thấy chúng và mua những củ giống chắc chắn, khỏe mạnh từ các nhà cung cấp có uy tín. Không có thuốc hóa học giúp kiểm soát tác hại của loài sâu này.
Bằng mắt thường không thể nhìn thấy sâu tròn, để phát hiện tình trạng sâu bệnh hãy chú ý những chiếc lá vàng méo mó
NẤM MỐI (FUNGUS GNATS)
- VẤN ĐỀ: Còn được gọi là ruồi Sciarid, những con côn trùng màu nâu xám này có kích thước dài tới 4mm (1⁄4in). Chúng gây phiền toái, nhưng thường không ăn thực vật sống; chúng chỉ đơn giản là bay xung quanh chúng và tiếp xúc phân trộn trong khay hạt giống. Ấu trùng của chúng là những con giòi màu trắng với đầu đen, lớn hơn một chút so với con trưởng thành và ăn lá hoặc rễ mục, chúng thường gây hại cho cây con và hiếm khi gây hại cho cây trưởng thành.
- GIẢI PHÁP: Sử dụng bẫy dính để bắt nấm mối, và phun thuốc diệt sâu bọ Steinernema feltiae để kiểm soát ấu trùng.
Kiểm tra cây hàng tuần và nếu có thể bạn hãy loại bỏ bất kỳ loại côn trùng nào bạn thấy.
RỆP SÁP (MEALYBUGS)
- VẤN ĐỀ: Những loài gây hại hút nhựa cây này trông giống như những cành củi nhỏ màu trắng, chúng khiến cây phát triển méo mó hoặc còi cọc. Đầu tiên, bạn sẽ nhận thấy một chất màu trắng mịn ở giữa lá và thân cây hoặc dưới tán lá – những con rệp hoặc những quả trứng màu hồng cam của chúng đang ẩn náu trên cây. Loài rệp sáp này cũng tiết ra mật ong, có thể dẫn đến nấm mốc (xem trang 215), và một số loài rệp cũng gây hại cho rễ.
- GIẢI PHÁP: Khi bạn đi mua cây mới về trồng, hãy kiểm tra lỗi trước khi mua. Loại bỏ các bộ phận bị sâu bệnh hoặc bôi dung dịch loãng của các sản phẩm làm từ xà phòng hoặc rượu mạnh bằng bàn chải (thử nghiệm với một khu vực nhỏ của cây trước để kiểm tra xem nó có phù hợp cho cây của bạn không). Hoặc bạn có thể sử dụng mồi nhử pheromone để bẫy những con đực trưởng thành và phá vỡ quá trình sinh sản của chúng. Vứt bỏ những cây bị nhiễm bệnh nặng, bởi thuốc trừ sâu thường không hiệu quả trong trường hợp này.
Một chất màu trắng mịn che giấu rệp sáp và trứng của chúng
RẦY XANH ĐUÔI ĐEN (LEAFHOPPER)
Rầy làm lá bị đốm nhẹ
- VẤN ĐỀ: Những con côn trùng nhỏ, màu xanh lục nhạt này dài khoảng 3mm (1⁄8in), và có thể nhảy từ lá này sang lá khác, bay những khoảng cách ngắn khi bị quấy rầy. Con rệp non tồn tại ở hình nhộng màu trắng kem, không có cánh và màu trắng của chúng có thể dễ phát hiện hơn con trưởng thành. Cả rệp non và trưởng thành đều gây ra hiện tượng lốm đốm nhạt trên bề mặt lá, dù thiệt hại không ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây.
- GIẢI PHÁP: Bạn không cần làm gì cả vì loại rệp này hiếm khi gây ra các tác hại nghiêm trọng.