Alocasia Black Velvet (Môn Nhung Lá Đen): Hướng dẫn nhân giống để có nhiều cây hơn

Alocasia Black Velvet (Môn Nhung Lá Đen): Hướng dẫn nhân giống để có nhiều cây hơn.

Hôm trước em (Dũng Cá Xinh) đã chia sẻ một bài về việc hướng dẫn nhân giống nhiều cách đối với các loài chi Caladium, cụ thể là em áp dụng cho Caladium Strawberry Star (anh chị xem thêm bài Caladium Strawberry Star – Cây Môn Kem Dâu Tây: Cách chăm sóc, nhân giống và các vấn đề thường gặp ạ). Hôm nay em xin phép chia sẻ thêm một bài về một số cách nhân giống em đã áp dụng cho các cây thuộc chi Alocasia, ở đây là Alocasia Poly (Môn quan âm Poly *) và Alocasia Black Velvet (Môn Nhung Lá Đen *) dựa theo kinh nghiệm cá nhân và một số tài liệu tham khảo ạ.  

(*) Alocasia ‘Poly’ lúc đầu em cũng bị nhầm do đọc một số tài liệu có ghi: Đây là một cây lai tạo (hybrid) từ cây Alocasia x Amazonica. Nhưng sau nhiều tài liệu đính chính và có giá trị tin cậy hơn thì có vẻ như đây là một nhầm lẫn. Cây này không đến từ Amazon và chưa từng được bắt gặp trong bất kỳ khu rừng mưa nhiệt đới nào trong tự nhiên, ở bất cứ địa điểm nào. Đây là cây lai, có thể là giữa Alocasia sanderiana và Alocasia Loweii. Những nhà khoa học theo chủ nghĩa kỳ dị (adoirdist) John Banta và Julius Boo (hoặc là Boos, em ko nhớ rõ lắm) đã tìm ra nguồn gốc của nó xuất phát từ một vườn ươm ở Miami vào những năm 1950, vườn ươm Amazon Nursery, thuộc sở hữu của Salvadora Mauro. Vì thế ông đặt tên các cây theo vườn ươm của mình là Alocasia Amazonica. Poly được cho rằng là một thể cây đa bội lai tạo ổn định (stable hybrid polyploid) bởi nhà Rotolantes, sở hữu vườn SilverKrome. 

Poly là một loài được lai từ Sanderiana, vì vậy sẽ có một số trường hợp cây có những nhiễm sắc thể (chromosomal) không khớp. Tên gốc của nó là Poly bởi vì những người tạo ra nó đã nghĩ đây là một thể cây đa bội (polyploid). Nhưng sau này tam sao thất bản cây bị đổi tên thành Polly (như kiểu ngựa Polly cho nó dễ thương ^^). Nhưng thực tế tên nó phải là ‘Poly’! Theo những gì em đọc được ở một tài liệu, khi họ nuôi cấy mô (tissue culture) thì đã trộn nhiều mẫu (samples) chứ không phải một cây. Đôi khi một số cây sẽ có những khiếm khuyết trong quá trình nuôi. Và những khác biệt này nếu đủ lớn sẽ quyết định đến việc một loài mới được tuyên bố, và sau nhiều thế hệ cấy mô họ sẽ quyết định các khác biệt đó có đủ ổn định không, nếu đủ thì cây sẽ được cấp bằng sáng chế và chính thức thương mại. Alocasia reginula đã ra đời như thế. Đây là cây thuần chủng mọc đầy đồng. Sau đó công ty TC đã tạo ra một cây mới “ngon lành” hơn và sau nhiều thế hệ lai tạo, khi các điểm “ngon lành” này được duy trì ổn định, loài cây mới là Alocasia reginula ‘Black Velvet’ đã ra đời. 

Trước khi bắt đầu bài viết, em xin nhấn mạnh Alocasia là một chi thực vật tuyệt vời với vô số loài (species) và giống (cultivars) có màu sắc lá tuyệt đẹp. Anh chị em có thể tham khảo hình ảnh và tên khoa học các giống, loài Alocasia em tổng hợp trong bài này ạ: Tra cứu tên khoa học của các loài cây thuộc chi Alocasia (Chi Ráy) bằng hình ảnh 

Về chăm sóc và các vấn đề liên qua thì Alocasia Black Velvet cũng sẽ tương tự với các loài Alocasia khác, không quá khó sống nhưng để lá to, màu đẹp thì cần nhiều kinh nghiệm và thử nghiệm về giá thể, chế độ chăm và môi trường nơi cây sống. Phần này đã có rất nhiều anh chị trong group chia sẻ, em xin đi qua phần này ạ.

Em xin tập trung vào vấn đề nhiều anh chị em quan tâm là làm sao để nhân giống nhanh và nhiều nhất từ số ít cây Alocasia Black Velvet thành con đàn cháu đống như các anh chị hay up lên chia sẻ. Em thì do kinh tế có hạn nên chỉ thường tập trung chơi các cây rẻ tiền (như các bài em chia sẻ trước), nhưng thi thoảng có anh em họ quý thì tặng cho vài cây nghiên cứu. Sau một thời gian dài nghiên cứu và nghịch ngợm, em cũng có một số cây đã nhân giống thành công. Từ một cây Alocasia Black Velvet, nếu biết chăm cho nó to ra và thực hiện nhiều phương pháp nhân giống cũng một lúc, có thể ngay lập tức có được 5,6 “thành phần” có thể trồng thành cây độc lập. Và từ 5,6 “thành phần” này sau khi thành cây to, thì tiếp tục “mổ xẻ”. Lúc này không còn là phép nhân nữa mà chính là luỹ thừa trong toán học, miễn là quy trình chuẩn, tỷ lệ chết ít thì anh chị em có thể dễ dàng nhân bản nhanh với số lượng nhiều. 

Một đàn "con thơ" tầm hơn chục chậu Alocasia Black Vetvet thu hoạch được sau một ngày mưa. Ảnh chụp trong phòng làm việc của em tại Hà Nội, Tháng 10/2020
Một đàn “con thơ” tầm hơn chục chậu Alocasia Black Vetvet thu hoạch được sau một ngày mưa. Ảnh chụp trong phòng làm việc của em tại Hà Nội, Tháng 10/2020
Cận cảnh một Baby Alocasia Black Vetvet thu hoạch được sau một ngày mưa. Ảnh chụp trong phòng làm việc của em tại Hà Nội, Tháng 10/2020
Cận cảnh một Baby Alocasia Black Vetvet thu hoạch được sau một ngày mưa. Ảnh chụp trong phòng làm việc của em tại Hà Nội, Tháng 10/2020
Cận cảnh một Baby Alocasia Black Vetvet thu hoạch được sau một ngày mưa. Ảnh chụp trong phòng làm việc của em tại Hà Nội, Tháng 10/2020
Cận cảnh một Baby Alocasia Black Vetvet thu hoạch được sau một ngày mưa. Ảnh chụp trong phòng làm việc của em tại Hà Nội, Tháng 10/2020

Do thời gian trước em không lưu được nhiều ảnh quá trình “mổ xẻ” cây, em xin mượn chùm ảnh của các anh chị vuonghongvanloan, Pinay GardernerFrenond  để minh hoạ combo “mổ xẻ” để nhân giống từ một cây Alocasia Black Velvet Mama thành đàn con thơ.

Trước khi nhân giống theo em nên có sẵn một dàn khoảng 4,5 cây thật to, cho phát triển tự nhiên để cây ở thể trạng tốt nhất
Trước khi nhân giống theo em nên có sẵn một dàn khoảng 4,5 cây thật to, cho phát triển tự nhiên để cây ở thể trạng tốt nhất
Khi cây to hãy cứ liên tục nhân giống theo kiểu tách ra, lúc đó trong vườn sẽ có cây với số tuổi khác nhau, kích thước lá cũng khác nhau.
Khi cây to hãy cứ liên tục nhân giống theo kiểu tách ra, lúc đó trong vườn sẽ có cây với số tuổi khác nhau, kích thước lá cũng khác nhau.
Đây là một cây hoàn hảo để nhân giống, khả năng rất cao cây có củ ở dưới và trong chậu có thể nhìn rõ có tối tiểu 2 cụm rễ thân lá (gọi là Tuber). Từ cây này có thể chia ra được khoảng 5,6 "thành phần" để ươm thành 5,6 cây to, nhỏ khác nhau.
Đây là một cây hoàn hảo để nhân giống, khả năng rất cao cây có củ ở dưới và trong chậu có thể nhìn rõ có tối tiểu 2 cụm rễ thân lá (gọi là Tuber). Từ cây này có thể chia ra được khoảng 5,6 “thành phần” để ươm thành 5,6 cây to, nhỏ khác nhau.
Nếu cây chỉ có 1 tuber, thì tách tuber ra thành 1 cây, củ thì cắt ra thành nhiều lát, mỗi lát có rễ chùm xung quanh là có thể trồng riêng được. Kinh nghiệm của em là không nên chia củ ra qua nhiều, nên chia thành 2, 3 lát để đảm bảo mỗi lát có nhiều rễ xung quanh.
Nếu cây chỉ có 1 tuber, thì tách tuber ra thành 1 cây, củ thì cắt ra thành nhiều lát, mỗi lát có rễ chùm xung quanh là có thể trồng riêng được. Kinh nghiệm của em là không nên chia củ ra qua nhiều, nên chia thành 2, 3 lát để đảm bảo mỗi lát có nhiều rễ xung quanh.
Một tuber bám vào 1 củ thì Tuber đương nhiên tách được thành 1 cây và củ thì chia ra được làm 2,3 "thành phần" (nếu trồng sống hết thì sẽ được 2,3 cây con)
Một tuber bám vào 1 củ thì Tuber đương nhiên tách được thành 1 cây và củ thì chia ra được làm 2,3 “thành phần” (nếu trồng sống hết thì sẽ được 2,3 cây con)
Thường củ của Alocasia sẽ có hình dáng thế này. Nó không tròn mập và nhiều mắt ngủ dễ nhìn như các cây thuộc chi Caladium.
Thường củ của Alocasia sẽ có hình dáng thế này. Nó không tròn mập và nhiều mắt ngủ dễ nhìn như các cây thuộc chi Caladium.
Trường hợp cây có nhiều hơn 1 tuber, nhấc bầu rễ lên, rũ đất, cần chặt tay vào gốc tuber và tách ra. Rất dễ dàng.
Trường hợp cây có nhiều hơn 1 tuber, nhấc bầu rễ lên, rũ đất, cần chặt tay vào gốc tuber và tách ra. Rất dễ dàng.
Không cần một lực quá mạnh là có thể dễ dàng tách các Tuber ra với nhau vì rễ của chúng vào chung vào củ, không có xu hướng quấ quít lẫn nhau.
Không cần một lực quá mạnh là có thể dễ dàng tách các Tuber ra với nhau vì rễ của chúng bám nhẹ chung vào củ, không có xu hướng quấn quít lẫn nhau.
Tách của ra khỏi Tuber cũng dễ vô cùng, rễ báo vảo củ không quá chặt, chỉ cần một lực nhỏ là có thể tách củ ra khỏi các tuber.
Tách củ ra khỏi Tuber cũng dễ vô cùng, rễ bám vào củ không quá chặt, chỉ cần một lực nhỏ là có thể tách củ ra khỏi các tuber.
Dù Alocasia to nhỏ ra sao thì củ của nó vẫn có hình thù "quái thai". Có thể so sánh củ của các loài thuộc chi Alocasia thì giống khoai lang còn của của các cây thuộc chi Caladium thì giống khoai tây. Một dài ngắn không cố định còn một cái thì có xu hướng bầu dục.
Dù Alocasia to nhỏ ra sao thì củ của nó vẫn có hình thù “quái thai”. Có thể so sánh củ của các loài thuộc chi Alocasia thì giống khoai lang còn của của các cây thuộc chi Caladium thì giống khoai tây. Một dài ngắn không cố định còn một cái thì có xu hướng bầu dục, tròn trịa.
Cố gắng khi cắt củ thì giữ ở mỗi phần còn nhiều rễ, khi trồng em thấy tỷ lệ sống và đâm cây con nhanh hơn nhiều là củ ít rễ.
Cố gắng khi cắt củ thì giữ ở mỗi phần còn nhiều rễ, khi trồng em thấy tỷ lệ sống và đâm cây con nhanh hơn nhiều là mảnh củ ít rễ.
Với các tuber được tách ra gồm rễ, cuống lá và lá có thể trồng được thành cây độc lập. Nhưng nếu vẫn muốn tận dụng chia đôi thành 2 cây thì cứ mạnh dạn cắt như hình. Phần cuống lá không cần có rễ vẫn có thể ra rễ khi cắm xuống đất (rồi bọc ni lông kín để giữ ẩm cho đến khi phần gốc này bung rễ mới)
Với các tuber được tách ra gồm rễ, cuống lá và lá có thể trồng được thành cây độc lập. Nhưng nếu vẫn muốn tận dụng chia đôi thành 2 cây thì cứ mạnh dạn cắt như hình. Phần cuống lá không cần có rễ vẫn có thể ra rễ khi cắm xuống đất (rồi bọc ni lông kín để giữ ẩm cho đến khi phần gốc này bung rễ mới). Dĩ nhiên phần rễ còn lại của tuber trồng lại nó lại ra lá mới. Trong ảnh là thí nghiệm trên cây Alocasia Poly. 
Với phương pháp này thì quan trọng nhất là phải khử trùng dụng cụ cắt và chống nấm, vi khuẩn xâm nhập vết cắt. Có thể sử dụng các loại chế phẩm gốc đồng như Copper Oxychloride.
Với phương pháp này thì quan trọng nhất là phải khử trùng dụng cụ cắt và chống nấm, vi khuẩn xâm nhập vết cắt. Có thể sử dụng các loại chế phẩm gốc đồng như Copper Oxychloride. Trong ảnh là thí nghiệm trên cây Alocasia Poly. 
Một nhãn hiệu Made in Vietnam phòng trừ các bệnh từ gốc như nấm, thối,... rất hiệu quả.
Một nhãn hiệu Made in Vietnam phòng trừ các bệnh từ gốc như nấm, thối,… rất hiệu quả.

Như vậy từ một cây Alocasia Black Velvet không cần quá to, miễn là có củ thì có thể chia ra được thành các cây con như sau:

  • Tách các tubers (1 tuber gồm 1 vài cuống lá kèm lá dính với nhau và chung một hệ thống rễ) ra. Mỗi tuber được tính là 1 cây con.
  • Cắt sát gốc Tuber sẽ được 2 phần. Phần cuống và lá không rễ đem giâm sẽ được một cây con. Phần dưới của tuber gồm rễ, gốc và một vài lá non tiếp tục trồng cây sẽ đâm lá mới. Như vậy là lại được 2 cây con. 
  • Củ của Alocasia Black Velvet thì chia làm 2 hoặc 3 phần, cố gắng mỗi phần dính nhiều rễ, đem ươm ở giá thể nhẹ, ẩm nhiều thì sẽ lại có 2,3 “cây con”.

Như vậy có phải từ 1 cây to sơ sơ anh em đã chia ra được 5,6 cây con rồi không ạ? Vậy nếu từ 5,6 cây con này chia mỗi cây thành 5,6 cây con tiếp thì có phải là 5 x 5 hay 6 x 6 là được 25, 36 cây không ạ. Cứ cho có tỷ lệ hao hụt thì đến lần nhân giống đời CHÁU trở đi thì đến đời CHẮT là anh em có đủ cây chơi nhoè và có thể pass lại cho bạn bè cùng chơi ạ! 

Em chúc anh chị một tuần mới thật nhiều niềm vui và an lành ạ! 

  1. Cây Alocasia Bambino Narrow Leaf Môn Quan Âm Bambino Lá Hẹp chậu nhựa
  2. Cây Alocasia Black Velvet (Little Queen Alocasia, Môn Đen Lá Nhung) chậu nhựa 8cm
  3. Tra cứu tên khoa học của các loài cây thuộc chi Alocasia (Chi Ráy) bằng hình ảnh

Để lại một bình luận

0988110300
chat-active-icon