- Nguồn: bonsai-nbf.org
- Lược dịch: Dũng Cá Xinh (06/08/2021)
Trong chương trình Bonsai Vòng Quanh Thế Giới (Bonsai Around the World) kỳ này, chúng tôi sẽ đưa bạn đến vùng đất mới.
The National Bonsai & Penjing Collection of Australia (Bộ sưu tập Cây cảnh & Hòn non bộ Quốc gia của Úc) là nơi trưng bày 120 cây Bonsai, là sự kết hợp của các khoản đóng góp và cho mượn đã được đào tạo và trồng 100% bởi các nghệ nhân Úc. Chúng tôi đã nói chuyện với Giám tuyển Leigh Taafe về mối quan hệ cá nhân của anh ấy với Bonsai và sự phát triển của bộ sưu tập Bonsai ở thủ đô Canberra của Úc.
Taafe cho biết hành trình của anh ấy từ một người có sở thích chơi cây cảnh đến vị trí cao nhất trong bộ sưu tập bắt đầu sau khi anh ấy xem bộ phim Karate Kid phiên bản gốc, bộ phim sử dụng Bonsai như một nguyên mẫu cho sự bình yên bên trong và biểu tượng của Karate nên là gì. Anh mở một vườn ươm Bonsai thương mại vào năm 2000, mở các lớp học, hội thảo và cho các văn phòng và nhà hàng địa phương thuê Bonsai trong khoảng 13 năm.
Ảnh hưởng chính đến kiểu dáng Bonsai của Taafe đến từ quyển Complete Book of Bonsai (Sách Toàn tập về Bonsai) của Harry Tomlinson, đây là nguồn cảm hứng và thông tin duy nhất của anh trước khi internet trở thành một nguồn thông tin thịnh hành về Bonsai.
“Một khi tôi trở thành một chuyên gia, tôi học cách chỉ tập trung vào những gì tôi đang làm hơn là bất kỳ ai khác,” anh nói. “Tôi là người thu thập thông tin, nhưng ngoài bảo trì và kỹ thuật, tôi đã cố gắng tạo ra phong cách riêng của mình.”
Năm 2010, Taafe chính thức tham gia với vai trò trợ lý giám tuyển trong 3 năm sau đó vươn lên vị trí giám tuyển. Trong khi bộ sưu tập được mở cửa cho công chúng về mặt kỹ thuật vào tháng 9 năm 2008, những cây này được đặt trên một cơ sở tách biệt với vị trí hiện tại của nó, được thành lập vào năm 2013 tại National Arboretum in Canberra (Vườn ươm Quốc gia ở Canberra).
“Chúng tôi đã bắt đầu từ đầu,” Taafe nói. “Chúng tôi bắt đầu thu thập cây vào năm 2007 với mục đích xây dựng một bộ sưu tập quốc gia – bắt đầu vốn không phải là một bộ sưu tập”.
Vườn ươm, được xây dựng như một đài tưởng niệm những người bị mất trong đám cháy tàn phá hàng dặm đất vào đầu những năm 2000, nơi có khoảng 100 khu rừng cũng như các khu vườn, sân chơi và một trung tâm du khách. Khu trưng bày cây cảnh có khoảng 70 cây đã sẵn sàng để trưng bày nhưng cũng có một khu vực nhỏ dành cho những cây đang trải qua nhiều giai đoạn bảo dưỡng khác nhau.
Những cây cần giữ ấm vào mùa đông, như hoa Giấy, được bảo quản trong hộp thủy tinh với máy sưởi để ngăn nhiệt độ hạ thấp vào ban đêm. Taafe cho biết nhiệt độ ở Canberra có thể lên tới âm 8 độ C (hoặc khoảng 17 độ F).
Các tác phẩm trưng bày (displays) trong Bộ sưu tập Cây cảnh & Hòn non bộ Quốc gia được bố trí đơn giản theo hướng thẩm mỹ và hấp dẫn, không giới hạn cây trong khu vực dành cho các nghệ nhân hoặc khu vực cụ thể. Mỗi cây đều được tạo kiểu và trồng bởi các nghệ nhân Australia, vì Australia áp đặt các yêu cầu kiểm dịch nghiêm ngặt đối với hàng hóa nhập khẩu.
“Ngay từ đầu, chúng tôi đã quyết định bộ sưu tập sẽ là một đại diện cho nghệ thuật Bonsai ở Úc,” Taafe nói.
Một chương trình cho mượn, thông qua đó bộ sưu tập thu nhận cây từ các nghệ nhân trên khắp đất nước trong thời gian lên đến hai năm một lần, giúp cộng đồng Bonsai Úc rộng lớn hơn tham gia và cung cấp “một sự sắp xếp năng động, luôn thay đổi của Bonsaivà hòn non bộ”, anh ấy nói. Đôi khi, các nghệ sĩ từ các quốc gia khác nhau sẽ ghé lại các buổi trưng bày và sự kiện, nhưng bộ sưu tập không có bất kỳ cây nào mà các nghệ sĩ đến thăm Úc đã tạo kiểu từ nguyên liệu thô.
Cây cổ nhất trong bộ sưu tập, có niên đại từ năm 1880, đã trải qua khoảng 100 năm trồng trong hàng rào và cây trẻ nhất chỉ khoảng 18 năm tuổi. Vật trưng bày không còn sống lâu đời nhất tại bộ sưu tập là một gốc cây đã hoá thạch có tuổi đời 165 triệu năm.
Taafe cho biết các nghệ nhân Bonsai người Úc có xu hướng bị ảnh hưởng bởi cảnh quan xung quanh của họ, đặc biệt là khi tạo kiểu cho các loài bản địa. Nhưng kỹ thuật của họ cũng được nhào nặn bởi các nghệ nhân Nhật Bản và Châu Âu.
Taafe nói: “Một số kiến thức ban đầu của chúng tôi có từ những năm 70, khi những bậc thầy như John Naka đến tham gia các hội thảo và những điều tương tự, vì vậy chúng tôi có ảnh hưởng của Nhật Bản,” Taafe nói. “Nhưng khi tôi nhìn vào bộ sưu tập của mình, nó không được cách điệu quá mức. Đó là một vẻ ngoài khá tự nhiên. ”
Ông nói thêm rằng bộ sưu tập là sự hợp tác giữa cộng đồng cây cảnh Úc và chính phủ ACT. Khoảng 60 tình nguyện viên đã thực hiện khoảng 140 giờ làm việc mỗi tuần để đảm bảo bộ sưu tập đạt mức tương đương với 175.000 du khách mà bộ sưu tập nhận được mỗi năm.
Taafe cho biết mối quan hệ của anh với Bonsai đã thay đổi trong những năm qua, từ niềm đam mê với nghệ thuật tạo cây thu nhỏ đến con đường thương mại, vốn là phương tiện nuôi sống cho gia đình anh. Anh ấy là người duy nhất trong gia đình thực sự gắn bó với Bonsai – niềm yêu thích không được truyền lại qua nhiều thế hệ.
Nhưng khi trở thành người quản lý bộ sưu tập quốc gia Úc, trọng tâm của anh chuyển sang làm cho tác phẩm nghệ thuật trở nên sẵn có cho tất cả mọi người.
“Tôi chỉ muốn chia sẻ về Bonsai, không chỉ những gì chúng tôi có ở đây được trưng bày mà còn cả kiến thức,” anh nói. “Hy vọng rằng tôi đang khơi dậy sự quan tâm đến những người khác có thể tham gia vào cây cảnh.”