- Biên tập: Dũng Cá Xinh
- Người dịch: Mai Nhung
ENGLISH
Bird’s nest fern (Asplenium nidus) is a gorgeous true fern, though it doesn’t look like one. Its long, strap-shaped leaves sprout directly from a very short, mostly underground rhizome. Leaves aren’t divided or compound or even ferny. They are bright chartreuse-green, like a Granny Smith apple, and have a black midrib. Indoors in a pot, they’ll easily get 2 feet tall. A dozen or more of these big beautiful leaves grow in a rosette from the crown at the soil line, arching out and away from the center like the spokes of a wheel. The overall shape of the plant is like a large basket, or a bird’s nest, thus the common name. Leaf edges are smooth and, in some cultivars, rip- pled or undulating. Brown spots (sori) on the undersides of the leaves contain the spores by which this and all ferns reproduce. Those leaves that sporulate gradually turn brown and even- tually die. The old, dead leaves curl up at the base of the plant, and you can just cut them off to keep your plant tidy and fresh-looking. Shiny new green leaves quickly replace old brown decrepit ones.
If you like to give your plants a summer vaca- tion outdoors, watch this one carefully for snail and slug damage. Those creatures love to feast on ferns, and one snail can easily and quickly disfigure the gorgeous leaves. This fern is also sensitive to chemical sprays—insecticides, fungi- cides, leaf-polishing agents. Any chemical other than insecticidal soap, in fact, causes a phyto- toxic reaction that burns the foliage and turns the leaves brown.
OPTIMUM HOUSEHOLD ENVIRONMENT
Read the Introduction for the specifics of each recommendation.
MEDIUM LIGHT.
This plant prefers moderately bright filtered light and will even tolerate quite a bit of shade in low light conditions. However, it will not tolerate full sun.
MODERATE TEMPERATURE.
Daytime 70 to 80°F, nighttime 60 to 70°F.
AMPLE WATER.
Water whenever the top of the potting medium becomes dry to a depth of 0.5 inch. This fern needs a lot of water but fares poorly if the soil is soggy.
HUMIDITY.
This plant needs high humidity. Mist it daily with a spray bottle of water on a mist set- ting, or use a handheld mister. Put the pot in a saucer or tray of water, making sure the bottom of the pot never sits directly in the water by rais- ing the pot up on pot feet or pebbles. Consider putting a humidifier in the room and growing this fern with orchids and bromeliads.
POTTING MEDIUM.
Use any potting medium designed for semi-terrestrial orchids, one that incorporates organic fertilizer, mycorrhizal fungi, and other beneficial microbes. Be sure it is rich in organic matter yet very well drained.
FERTILIZER.
Use any liquid organic fertilizer where the first number (nitrogen) is higher than the other two. Apply at half-strength every two weeks through the growing season.
POTTING.
When your plant needs up-potting, shift it to a container with a diameter 2 inches larger than the current pot. Even though you’re using smallish pots, choose heavy ones to pre- vent these top-heavy plants from toppling over.
PROPAGATION.
Bird’s nest fern can’t be divided and has to be raised from spores, a difficult task for the average houseplant grower.
COMMON PROBLEMS
Watch for leaves turning brown (page 251) and scale insects (page 262).
Tiếng Việt
Lan Tổ Điểu (Asplenium nidus) là một loài dương xỉ thực sự tuyệt đẹp, mặc dù nó không giống một loài dương xỉ nào. Những chiếc lá dài, hình dây đeo của nó mọc trực tiếp từ một thân rễ rất ngắn, chủ yếu ở dưới đất. Các lá không phân chia hoặc hợp chất hoặc thậm chí không có lông tơ. Chúng có màu xanh lục tươi sáng, giống như quả táo Granny Smith, và có gân giữa màu đen. Ở trong chậu, chúng sẽ dễ dàng cao thêm 60 cm. Một chục hoặc nhiều hơn những chiếc lá to đẹp này mọc thành hình hoa thị từ ngọn ở đường đất, cong ra xa tâm như nan hoa của bánh xe. Hình dạng tổng thể của cây giống như một cái giỏ lớn, hoặc tổ chim, vì vậy có tên chung. Mép lá nhẵn và ở một số giống lá có rãnh hoặc nhấp nhô. Các đốm nâu (sori) ở mặt dưới của lá chứa các bào tử mà nhờ đó chúng và tất cả các loài dương xỉ sinh sản. Những lá bào tử dần dần chuyển sang màu nâu và chết dần. Những chiếc lá già và chết cuộn tròn ở gốc cây, và bạn có thể cắt bỏ chúng để giữ cho cây luôn gọn gàng và tươi mới. Những chiếc lá mới xanh bóng nhanh chóng thay thế những chiếc lá cũ đã mục nát màu nâu.
Nếu bạn muốn cho cây của mình nghỉ hè ở ngoài trời, hãy quan sát kỹ điều này để biết ốc sên gây hại. Những sinh vật đó thích ăn dương xỉ, và một con ốc sên có thể dễ dàng và nhanh chóng làm biến dạng những chiếc lá tuyệt đẹp. Cây dương xỉ này cũng nhạy cảm với thuốc xịt hóa học — thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, chất làm bóng lá. Trên thực tế, bất kỳ hóa chất nào khác ngoài xà phòng diệt côn trùng đều gây ra phản ứng độc hại thực vật làm cháy lá và chuyển lá sang màu nâu.
MÔI TRƯỜNG TỐI ƯU HÓA
Những chỉ dẫn để chăm sóc cây Lan Tổ Điểu (Bird’s nest fern) bao gồm:
ÁNH SÁNG VỪA
Loài cây này cần ánh sáng có màng lọc và thậm chí chịu được sống được trong bóng râm khi điều kiện thiếu sáng. Tuy nhiên, cây không chịu được ánh sáng mặt trời cả ngày.
NHIỆT ĐỘ THẤP
Nhiệt độ ban ngày từ 21 đến 26°C, nhiệt độ ban đêm từ 15 đến 21°C.
NHIỀU NƯỚC
Tưới nước bất kì khi nào bầu đất khô tới 1 cm. Loài cây này cần nhiều nước nhưng sẽ cần ít nếu đất ẩm.
ĐỘ ẨM
Loài cây này cần ẩm cao. Phun cho cây hàng ngày với bình phun nước hoặc bình xịt cầm tay. Đặt chậu vào đĩa hững hoặc khay chứa nước, đảm bảo đáy chậu không trực tiếp chạm vào nước bằng cách đặt chậu lên giá đỡ hoặc đá cuội. Cân nhắc một máy làm ẩm trong phòng hoặc trồng loại cây này với các cây họ lan và các cây họ dứa.
SANG BẦU ĐẤT
Sử dụng bát kì loại phân bón nào được thiết kế cho các loại lan bán cạn thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng để kết hợp với phân bón hữu cơ, nấm cộng sinh và các loại vi khuẩn có lợi khác.
PHÂN BÓN
Sử dụng bất kì loại phân bón hữu cơ ở dạng lỏng nào mà có thành phần ni-tơ cao hơn hao thành phần còn lại (phot-pho và ka-li). Bón cho cây hai tuần một lần trong suốt mùa sinh trưởng.
SANG CHẬU
Khi cần sang chậu, chuyển cây tới một chậu có đường kính lớn hơn đường kính chậu cũ 5 cm. Thậm chí, sử dụng những chậu nhỏ, nặng để tránh ngọn cây quá cao.
NHÂN GIỐNG
Lan Tổ Điểu (Bird’s nest fern) không thể nhân giống bằng cách phân chia và chúng sinh sản bằng bào tử, một nhiệm vụ khó khăn của những cây trồng trỏng nhà.
NHỮNG VẤN ĐỀ PHỔ BIẾN
Đề phòng bệnh lá chuyển nâu (trang 251) và bệnh rệp vảy (trang 262).