Lan Hài (Slipper Orchids) – Giống Cypripedium (Phần 16)

GIỐNG CYPRIPEDIUM

Loài Cypripedium guttatum Sw.

PHÂN BỐ THEO ĐỊA DƯ. Loài này được phân bố rộng rãi, người ta tìm thấy chúng tại vành đai bắc cực. Xuất hiện ở vùng Tây-bắc Thái Bình dương, từ các tỉnh miền tây Canada, Alaska, Siberia, Yukon, Nhật Bản, Trung Quốc, Manchuria và vùng Trung Á của Liên Xô cũ. Nguồn gốc của loài var. guttatum là ở Nhật Bản. Biến thể của loài này cũng phát triển một cách riêng biệt tại một vùng của Bắc Mỹ. Tuy loài var. yatabeanum được thấy phần nhiều tại châu Á, nhưng có hai biến loài cùng tồn tại và ở dạng quá độ được tìm thấy ở quần đảo Aleutian và những vùng trung gian khác.

MÔI TRƯỜNG SỐNG. C. guttatum thường được tìm thấy ở những vùng đầm lầy và đồng cỏ, trên các triền đồi dốc, đôi khi cũng thấy trong các khu rừng cây bu-lô hoặc trong các bụi cây. Trong thời kỳ phát triển chúng cần có nhiều độ ẩm và phù hợp với vùng đất có độ cao ngang mực nước biển cho đến khoảng 4.000 – 5.000 m.

NHỮNG LƯU Ý KHI TRỒNG. Chúng không đòi hỏi điều kiện gì nhiều ngoài yêu cầu khí hậu lạnh, ánh sáng tốt và độ ẩm tương đối.

MÔ TẢ. Cây cao chừng 15 – 35 cm. Chúng có những tuyến lông mịn và lông tơ có khớp màu nâu. Phần gốc của thân được bao bọc bởi khoảng 2 – 3 lớp vỏ lụa. đốt trên các lớp vỏ lụa có 2 lá, với hình dạng ê-lip rộng, nhọn đầu và hướng lên phía trên, dài khoảng 7 – 15 cm và rộng khoảng 2,5 – 6 cm. Lá bắc ở vòi hoa dài khoảng 2,5 – 3 cm, rộng 1,5 cm.

Hoa chỉ có một hoa màu trắng hoặc kem, có nhiều đốm màu nâu hoặc đỏ tía. Lá đài sau hình trứng và nhọn đầu, có hình lòng chảo sâu, tạo thành cái mũ chụp lên ở loài var. yatabeanum, còn lá đài sau của loài var. guttatum lại dựng lên trên. Chiều dài của lá đài sau đo được khoảng 2 – 3 cm, rộng 1,5 cm. Phần giống lá đài ở đầu chia thành hai và là thành phần nhỏ nhất của hoa, chúng chỉ đo được 1,5 cm chiều dài và khoảng 6 – 8 mm chiều rộng.

Các cánh hoa, ở phần kết nối với gốc thì rộng nhưng ở phần đầu thì tròn hoặc tù. Mép của các cánh hoa gần như gợn sóng. Chiều dài của mỗi cánh hoa chỉ chừng 1,5 – 2 cm, và chỗ rộng nhất cũng chỉ khoảng 7 – 9 mm. Phần cuối của tùi thì tròn nhưng ở phần đầu thì bẹt. Chiều dài của túi dao động từ khoảng 2 – 2,5 cm, rộng khoảng 1 cm.

Loài này được chú ý bởi có nó một lớp giống sáp. C. guttatum var. guttatum Sw. có hoa màu trắng điểm thêm những đốm màu hồng sậm hoặc màu đỏ tía, trong khi đó loài C. guttatum var. yatabeanum Makino thì lại có hoa màu kem ngả xanh lá hoặc vàng có những chấm màu vỏ cây dà hoặc màu nâu của cây dái ngựa.

MÙA RA HOA. Vào khoảng từ tháng Sáu đến tháng Tám tùy thuộc vào độ cao nơi chúng sinh trưởng.

TÊN CHUNG. C. guttatum là tên gọi được thống nhất, còn gọi theo đặc tính của cây Lan thì gọi là Lan Hài Vệ nữ đốm.

Hình trên: Lan hài Vệ nữ đốm – Cypripedium gauttatum var. yatabeanum

Lê Quỳnh

“Hạnh phúc là biết mình thực sự cần cái gì và có được cái mình cần. Những cái bạn thực sự cần và bạn đang có có thể là những điều rất giản dị xung quanh bạn: một sớm mai thức dậy bạn thấy khỏe mạnh không đau yếu và ngắm một bông hoa nở bên cửa sổ, bạn ăn một bữa ăn ngon và đầm ấm với những người thân, bạn uống một tách trà nóng với một người bạn tri kỷ để cùng nhau hàn huyên, tâm sự…”

Xem các bài khác