Thông tin thêm về cây Babysun Rose – Hoa Hồng Mặt Trời Nhỏ – Aptenia cordifolia ‘Variegata’ (Variegated Baby Sun Rose)

Thông tin thêm về cây Babysun Rose – Hoa Hồng Mặt Trời Nhỏ  – Aptenia cordifolia ‘Variegata’ (Variegated Baby Sun Rose)

Aptenia cordifolia là một loài thực vật có hoa thuộc ngành Thực Vật Có Hoa, bộ Caryophyllales (bộ Cẩm Chướng) trong họ Aizoaceae (Họ Phiên hạnh), chi Aptenia. Loài này được (L.f.) Schwantes mô tả khoa học đầu tiên năm 1928.

  • Tên thông dụng: Baby sun rose, red aptenia (Eng.); rooi brakvygie, brakvygie (Afr.); Ibohlololo, uncolozi omncane (Zulu)
Một chậu cây Babysun Rose chụp tại vườn admin Codai.net (Dũng Cá Xinh) sáng ngày 3/9/2020
Một chậu cây Babysun Rose chụp tại vườn admin Codai.net (Dũng Cá Xinh) sáng ngày 3/9/2020

Loài cây mọng nước với lá bóng bảy với hoa nhỏ màu hồng Magenta này là một cây vô cùng thông dụng để làm cây thảm hoặc cây phủ nền. Ở Việt Nam hiện nay rất chuộng loại .Var – Aptenia cordifolia ‘Variegata’ – Babysun Rose Var với lá cẩm thạch có phần giữa màu xanh và viền màu trắng rất sang.

Mô tả

Aptenia cordifolia – Babysun Rose là một loài cây mọng nước (succulent) thường xanh (evergreen, lá xanh quanh năm, không rụng lá vào thu, đông) phát triển rất nhanh, thường là cây lâu năm với chiều cao khoảng 25 – 30cm. Rễ cây nhiều thịt và khá dày. Các chồi mọng nước có dạng bốn góc hoặc tròn, có thể dài tối đa 60cm, bò sát mặt đất. Các tế bào bàng quang hoặc tế bào nước được sắp xếp chặt chẽ trên bề mặt của thân cây và lấp lánh dưới ánh sáng mặt trời. Các lá màu xanh lục dày thịt, phẳng, hình trái tim hoặc hình bầu dục, dài 60 x 25 mm, mọc cách xa nhau và sắp xếp thàh từng đôi hoặc xếp đơn lẻ. Tế bào nước nằm rải rác trên bề mặt lá.

Cận cảnh lá cây Babysun Rose chụp tại vườn admin Codai.net (Dũng Cá Xinh) sáng ngày 3/9/2020
Cận cảnh lá cây Babysun Rose chụp tại vườn admin Codai.net (Dũng Cá Xinh) sáng ngày 3/9/2020

Hoa của cây Babysun Rose có các màu: Tím, đỏ, cam, trắng, kích thước từ nhỏ đến trung bình, bóng, thường có đường kính 15mm và và mọc đơn lẻ hoặc thành từng chùm trên cuống hoa ngắn. Hoa đầu cuối được tìm thấy ở các ngã ba của cành. Hoa tự thụ phấn và ra hoa từ mùa xuân đến mùa thu (tháng 8 đến tháng 4). Nếu có nắng to thì gần như là nở quanh năm. Hoa nở vào các giờ sáng trong ngày (từ giữa trưa đến đầu giờ chiều, tương tự hoa sam hoặc hoa mười giờ).

Quả là một quả nang có bốn khoang không có nắp (locules). Mỗi buồng chứa một hạt lớn màu nâu đen, bề mặt sần sùi.

Ảnh chụp cận cảnh hạt đã già của cây Babysun Rose - Aptenia cordifolia
Ảnh chụp cận cảnh hạt đã già của cây Babysun Rose – Aptenia cordifolia
Hạt của cây Babysun Rose - Aptenia cordifolia
Hạt của cây Babysun Rose – Aptenia cordifolia
Ảnh chụp cận cảnh Hạt của cây Babysun Rose - Aptenia cordifolia
Ảnh chụp cận cảnh Hạt của cây Babysun Rose – Aptenia cordifolia

Tình trạng bảo tồn

Babysun Rose – Aptenia cordifolia – Cây Hoa Hồng Mặt Trời Nhỏ không có tên trong danh sách các loài có nguy cơ theo Interim Red Data List (October 2007)

Phân bố và tập tính

Aptenia cordifolia –  Cây Babysun Rose xuất hiện tự nhiên trong các khu vực nhiều mưa vào mùa hè của Nam Phi ở độ cao 20-800m. Chúng thường mọc dọc theo các vùng ven biển của Eastern Cape và cũng được tìm thấy ở KwaZulu-Natal.

Nguồn gốc của tên và các khía cạnh lịch sử

Chi Aptenia thuộc họ Mesembryanthemaceae hoặc vygie. Họ này có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, mesembria, có nghĩa là giữa trưa, và anthemom, có nghĩa là hoa, đề cập đến những loài có hoa nở vào buổi chiều (buổi trưa).

Tên của chi, Aptenia N.E.Brown, có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, apten, có nghĩa là không có cánh, và dùng để chỉ loại hạt không cánh. Tên loài, cordifolia có nguồn gốc từ các từ trong tiếng Latinh, cordi, có nghĩa là trái tim, và folium, có nghĩa là lá. Vậy tên cây có nghĩa là loài cây có lá hình trái tim và hạt không có cánh.

Chi này là loài đặc hữu của Nam Phi và bao gồm bốn loài, ngoài Babysun Rose (Aptenia cordifolia) ra thì còn có: Aptenia geniculiflora, Aptenia haeckelianaAptenia lancifolia. Tất cả đều xảy ra ở các vùng mưa mùa hè của Nam Phi.

  • Aptenia geniculiflorais là một loại cây lâu năm rụng lá (deciduous) mọc thẳng với các nhánh có 4 góc. Nó mang những bông hoa màu trắng đến vàng nhạt và xuất hiện trên những mảnh đất khô trong bụi rậm rạp ở Namibia đến Eastern Cape.
Cây Aptenia geniculiflora
Cây Aptenia geniculiflora
  • Aptenia haeckeliana là loại cây mọng nước lâu năm, mọc thẳng trên mặt đất, thân có 4 góc. Các lá phẳng; hoa màu vàng nhạt. Nó hay mọc tự nhiên từ các căn hộ karroid dọc từ Cảng Elizabeth đến Alexandria.
Cây Aptenia haeckeliana
Cây Aptenia haeckeliana
Cây Aptenia lancifolia
Cây Aptenia lancifolia
  • Aptenia lancifolia (Aptenia tím) là loại cây mọng nước lâu năm, cao 300 mm. Nó mang trên mình những bông hoa màu đỏ tươi với những chiếc lá hẹp hoặc hình mũi mác và xuất hiện ở Northern Cape.

Sinh thái học

Những bông hoa tươi sáng bóng bẩy thu hút bướm, ong và các loại côn trùng khác. Babysun Rose là loại cây chịu hạn tốt, và chịu được người chăm lười, không thường xuyên tưới nước ^^.

Cây Babysun Rose được trồng cùng Bàng Cẩm Thạch Lá Tim trên sân thượng nhà admin Codai.net (Dũng Cá Xinh). Đây đều là những cây ưa nắng to, tưới ít nước.
Những bông hoa tươi sáng bóng bẩy thu hút bướm, ong và các loại côn trùng khác. Là loại cây chịu hạn tốt, chịu được lượng mưa lớn và không thường xuyên tưới nước.

Công dụng

Aptenia cordifolia – Babysun Rose – Hoa Hồng Mặt Trời Nhỏ được sử dụng trong y học như một chất chống viêm, làm băng (thuốc đắp) và chất khử mùi. Cây cũng được sử dụng như một loại bùa yêu và may mắn. Cây được sử dụng như là thuốc ở Zulu với công dụng làm thuốc xổ nhẹ cho trẻ sơ sinh; bột màu đen được sử dụng để tiêm chủng và chống lại tà ma, phù thuỷ (ma thuật). Thân và lá bỏng đắp vào các khớp đau nhức.

Nó cũng được sử dụng như một loại cây cảnh và được trồng trên các sườn núi khô hoặc bờ kè dốc để giữ đất cũng như trang trí.

Do đặc tính bò lan nên cây Babysun Rose có tác dụng chống trôi nước khá tốt
Do đặc tính bò lan nên cây Babysun Rose có tác dụng chống trôi nước khá tốt

Cách trồng Aptenia cordifolia – Babysun Rose

Aptenia cordifolia là một loài cây chuyên dụng để phủ nền, phủ mặt đất rất nổi tiếng. Nó là một loại cây lý tưởng cho các khu vườn ven biển vì khả năng chịu được độ mặn, nước biển và có khả năng phát triển trên đất nhiều cát. Nó có thể được sử dụng để trồng ven đường hoặc mỏm đá, sườn dốc bậc thang, cũng như dọc theo các bờ kè ven đường. Babysun Rose yêu cầu ánh nắng đầy đủ hoặc bóng râm bán phần; nó có thể được trồng bên dưới cây to. Nếu trồng trong điều kiện không thuận lợi, cây sẽ yếu và có thể chết.

Aptenia cordifolia – Cây Babysun Rose dễ dàng được nhân giống và trồng từ hạt cũng như giâm cành. Có thể gieo hạt vào cuối thu, đầu mùa hè. Cây cũng có thể được chia nhỏ và có thể trồng các chồi lan (runners) thẳng xuống đất. Trước khi trồng, bạn hãy chuẩn bị luống vườn bằng cách xới đất lên; thêm phân trộn và một số loại phân bón tan chậm. Sau khi cây bén rễ, nó cần ít nước hơn. Hãy cắt tỉa cây để duy trì dáng dấp của nó. Cây có thể trở thành cỏ dại nếu gặp điều kiện lý tưởng.

  • Tưới nước: Chỉ tưới khi cây thật khô. Do là dạng cây lá mọng nước nên nó có thể chịu được việc đất khô. Trung bình như codai.net chỉ tưới nước khi thật khô, tầm 3 – 5 ngày vào mùa thu, đông và 2,3 ngày mùa hè.
  • Chú ý đặc biệt: Chỉ tưới nước vào đất bằng cách dùng các loại bình vòi dài nhỏ. Tưới vào đất và tránh tuyệt đối tưới vào gốc cũng như vào cành lá, dễ làm cho cây bị ủng (đây là chú ý chung khi tưới nước đối với sen đá, xương rồng cactus và các loại cây mọng nước succulents khác) 
  • Ánh sáng: Có thể để trong môi trường ánh sáng trung bình đến cao. Có nắng cây có xu hướng ra hoa nhiều. Tuy nhiên tránh để cây ở chỗ có khả năng dính nước mưa. Dính mưa xong nếu có nắng to đột ngột cây dễ bị khô cành
  • Vị trí: Tránh các chỗ có khả năng bị nước mưa hoặc nước chảy vào, điều kiện lý tưởng là cửa sổ có ánh sáng hoặc ánh nắng, thông thoáng và khi mưa không bị hắt vào.
  • Cách xử lý khi cành bị ủng hoặc khô: Mạnh dạn cắt cành bị ủng, khô, sau đó loại bỏ phần hỏng và giữ lại phần không bị làm sao. Sau đó tạo lỗ và cắm cành không có các chỗ ủng, khô lại vào đất. Chỉ tầm 1 tuần là cành giâm ra rễ và trở thành một cây độc lập. Khi cắt chú ý dùng kéo sắc và vô trùng (ngâm cồn pha loãng hoặc nhúng ngâm nước sôi để tiệt trùng). Chi tiết về cách xử lý này cả nhà có thể xem TẠI ĐÂY ạ. 

Nguồn tham khảo

  • Bohnen, P. 1995. More flowering plants of the southern Cape. The Still Bay Conservation Trust, Still Bay.
  • Court, D. 2000. Succulent flora of southern Africa. Balkema, Rotterdam.
  • Goldblatt, P. & Mannning, J. 2000. Cape plants. A conspectus of the Cape flora of South Africa. Strelitzia 9. National Botanical Institute, Pretoria and Missouri Botanical Garden, Missouri.
  • Herre, H. 1971. The genera of the Mesembryanthemaceae. Tafelberg, Cape Town.
  • Hutchings, A., Scott, A.H., Lewis, G. & Cunningham, A.B. 1996. Zulu medical plants: an inventory. University of Natal Press, Pietermaritzburg.
  • Joffe, P. 2001. Creative gardening with indigenous plants. A South African guide. Briza Publications, Pretoria.
  • Pooley, E. 1998. A field guide to wildflowers of KwaZulu-Natal and the Eastern Region. Natal Flora Publications Trust, Durban.
  • Rowley, G.D. 1980. Name that succulent. Stanley Thornes, Cheltenham, UK.
  • Sajeva, M. & Costanzo, M. 2000. Succulents II. The new illustrated dictionary. Timber Press, Oregon, USA.
  • Smith, G. 2005. Gardening with succulents. Struik, Cape Town.
  • Smith, G.F. & Van Wyk, B-E. 2008. Guide to succulents. Briza Publications, Pretoria.
  • Van Wyk, B-E., Van Oudtshoorn, B. & Gericke, N. 1997. Medicinal plants of South Africa. Briza Publications, Pretoria.

 



Trả lời

0988110300
chat-active-icon