Khu vui chơi này nằm trong công trình Fuji Kindergarten, một vườn trẻ tại tỉnh Tachikawa (Nhật Bản) được xây dựng quay một cái cây Zelkova.
Kính, thép và gỗ được kết hợp với nhau trong một thế kế quanh thân cây giúp cho trẻ em có thể chơi và khám phá không gian này. Cái cây này có tuổi đời hơn 50 năm, đã từng bị bật gốc sau đó được trồng lại và giờ đây trở thành mái nhà cho toàn bộ góc sân chơi. Công trình này do văn phòng kiến trúc Tezuka Architects thực hiện.
Dưới đây là bai diễn thuyết của Kiến trúc sư Takaharu Tezuka. Trong buổi trò chuyện thú vị này, ông sẽ chia sẻ về kiến trúc của ngôi trường này, nơi mà trẻ em được sống trọn thế giới tuổi thơ của mình.
00:17 Đây là trường mẫu giáo chúng tôi xây vào năm 2007. Trường được xây theo vòng tròn.Mái nhà được thiết kế theo kiểu vòng tròn mở. Nếu bạn có con, hẳn bạn biết là chúng thích tạo ra các vòng tròn lắm. Đây là thiết kế của phần mái.
00:38 Và tại sao chúng tôi thiết kế như vậy? Thầy hiệu trưởng có nói là, “Tôi không muốn xây lan can đâu.” Tôi mới nói, “Như thế thì không được.” Nhưng thầy nhấn mạnh: “Vậy theo anh việc căng tấm lưới từ rìa mái nhà để đỡ bọn trẻ khi chúng bị ngã có ổn không?” (Tiếng cười) Tôi lại nói, “Không được đâu”.
01:00 Và dĩ nhiên, chính quyền cũng yêu cầu, “Dĩ nhiên là các anh phải xây lan can chứ.”Nhưng chúng tôi đã thể hiện ý tưởng đó xung quanh những cái cây. Có ba cái cây chìa cành ra. Và thế là chúng tôi biến sợi dây này thành lan can. Nhưng dĩ nhiên là dây dợ chẳng để làm gì. Bọn trẻ đều ngã vào lưới. Và ngày càng nhiều, nhiều hơn, và nhiều hơn thế. (Tiếng cười)Thường thì có 40 em chơi xung quanh cái cây. Bé trai đang đu cành, thích cái cây tới mức ăn luôn nó. (Tiếng cười)
01:49 Mỗi khi có việc gì đấy, các em lại ngồi ở rìa. Nhìn từ dưới lên rất đẹp. Y hệt bầy khỉ trong sở thú. (Tiếng cười) Đến giờ ăn rồi. (Tiếng cười) (Vỗ tay)
02:11 Chúng tôi xây phần mái thấp nhất có thể, vì chúng tôi muốn thấy bọn trẻ khi chúng ở trên mái, chứ không chỉ khi ở dưới mái. Và nếu mái quá cao, ta chỉ thấy mỗi trần nhà.
02:26 Còn chỗ rửa chân – thì có nhiều kiểu vòi nước. Với ống nước mềm dẻo kiểu này, bọn trẻ tha hồ xịt nước vào các bạn của chúng, tắm táp, và kiểu như cậu bé đứng trước là rất bình thường. Nhưng nếu nhìn kỹ, bạn sẽ thấy chú nhóc không rửa đôi ủng đâu, mà là đổ nước vào đấy luôn. (Tiếng cười)
02:52 Nhà trường duy trì không gian mở gần như cả năm. Không có ranh giới giữa bên trong và bên ngoài. Nó có nghĩa ngôi trường cơ bản là một chiếc mái. Và cũng không có vách ngăn giữa các lớp với nhau. Vì vậy cũng chẳng có vách cản âm. Khi bọn trẻ phải ở trong một căn phòng yên lặng, sẽ có vài em cảm thấy lo lắng. Nhưng ở trường chúng tôi, chẳng có lý do gì để lo lắng cả. Bởi vì không hề có ranh giới.
03:32 Và như lời thầy hiệu trưởng, nếu cậu bé ngồi cuối lớp không thích ở trong lớp nữa, thế thì cứ để cậu ta đi. Trước sau gì cu cậu cũng về, bởi lớp học là một vòng tròn mà. (Tiếng cười)
03:47 Vấn đề ở đây là, trẻ con hay tìm cách trốn ở một nơi nào đó. Nhưng ở trường tôi, các em đi, rồi lại quay về. Đó là một điều rất tự nhiên.
03:59 Thứ hai, chúng tôi rất cân nhắc đến tiếng ồn. Bạn biết đấy, ồn ào một chút giúp trẻ ngủ ngon hơn. Bọn trẻ đâu có ngủ ở nơi yên tĩnh tuyệt đối. Và ở trường chúng tôi, các em rất tập trung trong giờ học. Loài người đã từng sinh trưởng trong rừng, nơi có nhiều tiếng ồn. Vì thế trẻ em cần tiếng ồn. Chúng ta vẫn có thể nói chuyện ở một quán rượu ồn ào. Bạn không nên im lặng.
04:42 Bạn biết đấy, ngày nay, chúng ta luôn cố kiểm soát mọi thứ. Thế giới quanh ta luôn rộng mở. Và bạn biết rằng ta vẫn có thể trượt tuyết dù nhiệt độ mùa đông là -20 độ C. Mùa hè, ta vẫn đi bơi. Mặc cho cát nóng hầm hập 50 độ. Và cơ thể chúng ta có khả năng chống nước. Thế nên, bạn chẳng thể tan ra khi trời mưa. Trẻ con cũng thế, chúng cần được ở ngoài trời. Và chúng ta nên làm thế đối với chúng.
05:21 Đây là cách các em phân chia lớp học. Đáng lẽ phải giúp đỡ giáo viên chứ. Nhưng mà chúng không làm. (Tiếng cười) Tôi không bắt cậu nhóc vào đấy đâu. Đây là lớp học. Và đây là bồn rửa tay. Bọn trẻ đang nói chuyện ở cạnh cái giếng. Trong lớp lúc nào cũng có cây. Chú khỉ đứng dưới đang cho đồng bọn ở phía trên ăn. (Tiếng cười) Lại là khỉ nữa. (Tiếng cười) Mỗi lớp có ít nhất một giếng trời. Đây là nơi Ông già Nô en đi xuống mỗi mùa Giáng sinh.
06:18 Đây là tòa nhà phụ, ở ngay bên phải ngôi trường hình ô van. Tòa nhà chỉ cao 5 mét, với 7 tầng. Dĩ nhiên, chiều cao trần nhà là rất thấp. Vì thế, ta phải cẩn thận. Chúng tôi cho các con đến đây, một gái và một trai. Bọn trẻ đang cố chui vào. Cậu nhóc bị va đầu rồi. Nhưng không sao. Đầu chú nhóc chắc lắm. Đỡ đau ngay ấy mà. Vì đó là con trai tôi. (Tiếng cười) Và thằng bé đang xem liệu nhảy ra có được không. Tiếp theo là các cháu khác.
07:11 Bạn biết đó, ở Tokyo kẹt xe kinh khủng. (Tiếng cười) Cô tài xế đằng trước cần được học lái. Ngày nay, trẻ con cần một chút mạo hiểm. Trong trường hợp này, bọn trẻ học cách giúp đỡ nhau. Đây là xã hội. Ngày nay chúng ta đang dần thiếu đi cơ hội làm việc này.
07:47 Còn đây là tranh miêu tả chuyển động của một cậu bé từ 9:10 đến 9:30. Chu vi tòa nhà là 183 mét. Đúng là chẳng nhỏ tí nào. Một buổi sáng cậu bé này di chuyển được 6000 mét.Nhưng đó chưa phải là bất ngờ đâu. Các cháu ở trường này di chuyển trung bình 4000 mét.Và các cháu đạt được khả năng vận động cao nhất so với các cháu ở các trường khác. Thầy hiệu trưởng nói, “Tôi không dạy dỗ các em nhiều, cứ cho các em ở trên mái. Cứ để chúng như bầy cừu”. (Tiếng cười) Chúng cứ tha hồ chạy. (Tiếng cười)
08:57 Theo tôi, không cần phải kiểm soát chúng, cũng đừng bao bọc quá nhiều, đôi lúc chúng cần phải vấp ngã. Chúng cần chút ít trầy xước. Như thế chúng mới biết được cách tồn tại trong thế giới này. Theo tôi, kiến trúc có khả năng thay đổi thế giới, thay đổi cuộc sống chúng ta. Và, đây là một trong các nỗ lực để thay đổi cuộc sống con trẻ.
09:39 Xin chân thành cám ơn.
09:41 (Vỗ tay)
Theo TED Talks
Dịch bởi Ngoc-Anh Nguyen, Nguyen Trang (Rin)