Cây Melocanna Baccifera, cọ Talipot, tre Việt Nam… là những cây để cho hoa một lần phải mất rất nhiều năm.
Trong tự nhiên, không phải loài cây nào cũng may mắn có khả năng cho hoa hàng năm, song cũng có những loài cây có khoảng thời gian cho hoa chậm một cách khó hiểu. Có những loài phải tốn đến vài năm, vài chục năm nhưng cũng có loài để nở hoa một lần lại phải mất cả thế kỷ.
1. Cọ Talipot: 30 – 80 năm/lần
Đây là loại cây được xem như cây quốc gia tại Sri Lanka, nó là một loài cọ khổng lồ, chiều cao có thể lên tới 25m, thân cây với đường kính từ 1- 1,5m. Talipot còn đạt kỉ lục về cụm hoa lớn nhất với hàng triệu bông hoa và dài từ 6 – 8 m.
.
Trong khoảng 30 – 80 năm tuổi, loài cọ này cũng chỉ nở hoa có một lần. Vòng đời của cây sau khi nở hoa cũng khép lại do toàn bộ dinh dưỡng dự trữ đều dành cho quá trình tạo quả. Chỉ cần một cơn mưa, hàng trăm ngàn quả với kích cỡ bằng trái bóng golf sẽ rụng khỏi cây, lúc này cũng là thời điểm cọ Talipot kết thúc cuộc đời mình.
2. Cây Melocanna Baccifera: 44 – 48năm/lần
Loài cây này thuộc vào họ tre, trúc, chiếm hầu hết số lượng các loài cây cùng họ tại Ấn Độ. Khoảng 44 – 48 năm cây mới cho hoa một lần, đôi khi là lâu hơn.
Nhưng những người dân bản địa lại mong cho việc này diễn ra lâu hơn nữa, hoặc không xảy ra nữa càng tốt. Nguyên nhân là do quá trình phát tán hạt giống của cây khiến rất nhiều loài động vật gặm nhấm bị thu hút và chuột đen là một trong số đó.
Số lượng chuột đen tăng đột biến mỗi khi cây ra hoa có nguy cơ khiến dịch bệnh bùng phát. Không những vậy, trong lúc thu nhặt hạt cây, chúng cũng sẽ đục khoét luôn kho lương thực của người dân, gây ra nạn đói cho người dân.
3. Tre Việt Nam: 60 – 100 năm/lần
Hình ảnh lũy tre hùng vĩ cao vút chắc hẳn bất cứ người Việt Nam nào cũng cảm thấy quen thuộc ở. Nhưng để chiêm ngưỡng được hình ảnh hoa tre thì không phải ai cũng có may mắn ấy, loài hoa này theo kinh nghiệm truyền lại là có chu kỳ nở hoa từ 60 – 100 năm.
Tre chỉ nở hoa duy nhất một lần dù chúng thuộc nhóm thực vật sống nhiều năm. Cây sẽ bị lụi tàn và chết ngay sau khi nở hoa một lần duy nhất rồi ra quả
4. Cọ Madagascar: 100 năm/lần
Tại Madagascar, đây là loài cọ có kích thước rất khổng lồ với kích thước lên tới 20m. Cũng là loài cọ lớn nhất tại đây nhưng cọ Tahina trở nên đặc biệt hơn cả là vì chúng chỉ ra hoa, kết quả một lần trong đời và việc này chỉ xảy ra sau… 100 năm.
Tahina là loài cọ khổng lồ, thân có chiều cao lên tới 20m, trung bình đường kính thân là 0,5m và đường kính lá khoảng 5m. Trên thực tế, đây là loại cọ lớn nhất từng được phát hiện tại Madagascar.
Nhưng điểm đặc biệt ở loài cọ này không chỉ có vậy, chúng còn có vòng đời vô cùng kỳ lạ. Chỉ sau khi thân đạt tới chiều cao tối đa và sắp xếp theo kiểu cột đèn thì các chùm hoa mới xuất hiện. Chúng thường nở hoa sau 30-50 năm, một số cây sau 100 năm mới nở hoa.
Những bông hoa giống như lời chào vĩnh biệt của chúng đối với cuộc đời.
Hoa của loài này nở thành chùm, chim chóc cùng các loài côn trùng sẽ đến lấy mật ngay sau khi hoa nở, giúp thúc đẩy quá trình thụ phấn. Sau khi được thụ phấn, hoa có thể phát triển thành quả.
Cọ Tahina dồn tất cả chất dinh dưỡng dự trữ cho quá trình nở hoa. Vậy nên sau khi hoa biến thành quả, chúng sẽ chết vì cạn kiệt dưỡng chất. Vì thế mà cọ Tahina còn được gọi với cái tên là “cọ tự sát”. Tại Madagascar, số lượng cá thể ngoài tự nhiên của Tahina hiện nay còn chưa tới 100 nên loài cọ này được liệt vào danh sách vô cùng nguy cấp.
5. “Nữ hoàng của Andes”: 80 – 150 năm/lần
Đây là loài cây được mệnh danh là “nữ hoàng của dãy Andes”, chúng chỉ được tìm thấy ở Peru và Bolivia. Loài này được gọi là Puya raimondii, họ dứa, cao từ 3-4m. Nhưng chiều cao của “nữ hoàng” khi ra hoa có thể lên đến 12m, cho ra cụm hoa cả ngàn bông chứa tới mười triệu hạt giống. Cây cũng sẽ từ biệt cuộc đời sau khi phát tán hết hạt giống.
Cây Puya khá giống với cọ Madagascar ở điểm này. Với điều kiện sống ở độ cao từ 3.000 – 4.800m cùng khí hậu rất khắc nghiệt, chúng cần khoảng thời gian rất lâu, từ 80-150 năm để tích trữ cho mình đủ dinh dưỡng phục vụ cho lần sinh sản đầu tiên cũng như là cuối cùng của mình.
Sinh sản lâu là vậy nhưng các cây con của loài này có nguy cơ chết yểu do bị giẫm đạp hoặc ăn nhầm bởi gia súc rất cao. Và môi trường sống của loài Puya đang bị thu hẹp dần do việc chăn thả gia súc cũng như những tác động khác từ phía con người. Ở Peru, số lượng cây Puya còn khoảng 800.000 cây và 35.000 cây ở Bolivia.