Cultivars (viết tắt của “giống cây được trồng”) là những cây mà bạn thường mua và chúng thường được nhân giống không bằng hạt, mà thay vào đó là bằng cách sinh sản thụ động (ví dụ, thông qua việc cắt cành). Với phương pháp nhân giống này, bạn có thể chắc chắn rằng con cháu của chúng sẽ giữ lại các đặc điểm của bố mẹ chỉ trong một thế hệ duy nhất. Đó là, cây trưởng thành từ hạt giống của các giống cây đã được trồng có thể khiến bạn thất vọng, không giữ được hình dáng và đặc điểm như ban đầu. Hãy cùng Cỏ Dại tìm hiểu về sự khác biệt giữa cây giống và các biến thể nhé!
Cây giống là gì?
Cây giống là một khái niệm quan trọng trong thế giới cây cỏ, và nó đòi hỏi một sự hiểu biết cặn kẽ về cách các loài cây được trồng và truyền dạy trong nông nghiệp và ngành công nghiệp cây trồng. Hãy tìm hiểu thêm về cây giống và cách chúng hình thành ban đầu.
Cây giống là gì? Một cây giống là một cây cỏ được tạo ra hoặc duy trì qua quá trình nhân giống không dựa trên hạt giống. Mục tiêu của việc sử dụng cây giống là đảm bảo rằng cây con sẽ thừa hưởng các đặc điểm và tính chất quan trọng từ cây cha mẹ. Điều này có ý nghĩa là nếu bạn trồng một cây từ hạt giống của cây cha mẹ, không phải lúc nào bạn cũng sẽ có một cây con giống hệt cây cha mẹ.
Cách cây giống hình thành ban đầu:
- Cây lai (Hybrid): Một số cây giống được tạo ra thông qua sự lai tạo hoặc giao phối giữa hai loài cây hoặc giữa các biến thể của cùng một loài. Mục tiêu là kết hợp các đặc điểm tốt của từng loài để tạo ra một cây giống mới có các tính chất ưu điểm hơn. Ví dụ, cây lai có thể có màu sắc rực rỡ hơn, khả năng chịu nhiệt tốt hơn, hoặc kích thước lớn hơn so với các cây cha mẹ.
- Cây biến đổi (Plant Mutations): Một số cây giống có nguồn gốc từ biến đổi genetic hoặc đột biến tự nhiên của các cây cha mẹ. Các biến thể này thường xuất hiện trong tự nhiên hoặc được nhận biết và phát triển bởi con người. Ví dụ, một cây có thể trải qua một biến đổi di truyền ngẫu nhiên để tạo ra hoa có màu sắc khác biệt, và nếu đặc điểm này được thụ động duy trì và phát triển, nó có thể trở thành một cây giống mới.
Biến đổi genetic là gì? Biến đổi genetic hoặc biến đổi di truyền là quá trình thay đổi cấu trúc gen của một sinh vật bằng cách chèn, xóa, hoặc thay đổi các đoạn gen cụ thể. Quá trình này được thực hiện trong phòng thí nghiệm và có thể được sử dụng để tạo ra các đặc điểm mới hoặc cải thiện các đặc điểm hiện có của một sinh vật.
Biến đổi genetichoặc biến đổi di truyền có thể áp dụng cho các loại sinh vật khác nhau, từ vi khuẩn và cây cỏ đến động vật và người. Mục tiêu của việc biến đổi gen thường là tạo ra các đặc điểm mong muốn trong một sinh vật, như tăng cường khả năng chịu bệnh, tạo ra sản phẩm thụ động hoặc thậm chí cải thiện chất lượng dinh dưỡng của thực phẩm.
Tại sao cây giống quan trọng?
Cây giống đóng một vai trò quan trọng và không thể thiếu trong lĩnh vực nông nghiệp và ngành công nghiệp cây trồng. Dưới đây là một số lý do tại sao cây giống quan trọng:
- Tăng năng suất nông nghiệp: Cây giống được thiết kế để có hiệu suất tốt hơn, sản lượng lớn hơn, và thời gian trưởng thành nhanh hơn. Điều này giúp nâng cao năng suất trong nông nghiệp, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về thực phẩm của thế giới đang gia tăng.
- Khả năng chịu điều kiện môi trường khắc nghiệt: Một số cây giống được tạo ra để chịu được điều kiện môi trường khắc nghiệt như hạn hán, đất chua, hoặc nhiệt độ cực đoan. Điều này giúp bảo vệ nông dân khỏi rủi ro mất mùa và mất lợi nhuận.
- Kháng sâu bệnh và cỏ dại: Cây giống có thể được thiết kế để chống lại các loài sâu bệnh gây hại và cỏ dại, giảm sự phụ thuộc vào thuốc trừ sâu và herbicide. Điều này có lợi cho môi trường và sức kháng của cây trồng.
- Cải thiện chất lượng thực phẩm: Cây giống có thể được phát triển để cải thiện chất lượng dinh dưỡng, vị trí thơm, và giá trị dinh dưỡng của thực phẩm. Điều này có ý nghĩa trong việc cung cấp thực phẩm dinh dưỡng cho người tiêu dùng.
- Đáp ứng yêu cầu thị trường: Cây giống cho phép nông dân và nhà sản xuất thích nghi với nhu cầu thị trường. Chúng có thể tạo ra các sản phẩm đặc biệt hoặc thay đổi đặc điểm của cây để đáp ứng yêu cầu của người mua hàng, chẳng hạn như kích thước, màu sắc, hoặc thời gian thu hoạch.
- Đảm bảo sự đồng nhất: Cây giống giúp đảm bảo rằng các cây trồng trong một vùng cụ thể có tính đồng nhất về kích thước, hình dạng và chất lượng, điều này quan trọng trong ngành nông nghiệp thương mại và thúc đẩy tiến trình thu hoạch và sản xuất.
Tóm lại, cây giống đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm, bảo vệ môi trường và đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đối với nông dân và người tiêu dùng, sự phát triển và sử dụng cây giống là một phần quan trọng của việc cải thiện năng suất và chất lượng trong nông nghiệp và ngành công nghiệp cây trồng.
Phân loại cây giống: Thuật ngữ “cây giống” thường được sử dụng trong phân loại thực vật. Khi đưa ra tên khoa học đầy đủ cho một cây giống cụ thể, phần của tên chỉ ra cây giống chính đi sau tên chi và tên loài. Hơn nữa, chữ cái đầu tiên của tên cây giống thường được viết hoa, và tên thường được bỏ trong dấu ngoặc đơn đơn. Bằng cách này, chúng ta có thể phân biệt cây giống cụ thể hơn và tham khảo chúng trong môi trường nghiên cứu và trồng trọt.
Tóm lại, cây giống là một khía cạnh quan trọng của nông nghiệp và ngành công nghiệp cây trồng, và chúng đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp các loại cây cỏ tối ưu để đáp ứng nhu cầu của thế giới đang thay đổi.
Các cây giống so với các biến thể
Trái ngược với cây giống, một “biến thể” (thỉnh thoảng được viết tắt là var.) thường có thể được tìm thấy tự nhiên trong vương quốc thực vật. Các cây được trồng từ hạt của nó thường sẽ giữ nguyên các đặc điểm của loại ban đầu.
Cây biến thể là gì? Cây biến thể là một loại cây được trồng từ hạt giống và có những đặc điểm giống hệt cây cha mẹ. Cây biến thể, còn được gọi là cây biến đổi gen (GMO – Genetically Modified Organism), là cây cỏ mà gen của chúng đã được sửa đổi hoặc thay đổi bằng cách chèn, xóa, hoặc điều chỉnh gen để tạo ra các đặc điểm mới hoặc cải thiện các đặc điểm hiện có. Quá trình này thường được thực hiện trong phòng thí nghiệm bằng cách sử dụng kỹ thuật bioteknologi để can thiệp vào di truyền của cây.
Nếu bạn nhớ rằng “cây giống” đại diện cho “biến thể được trồng,” bạn sẽ không gặp vấn đề gì khi nhớ sự khác biệt giữa hai loại này. Trong khi một “biến thể” thường là một hiện tượng tự nhiên, một biến thể được trồng tồn tại chỉ vì nó đã được nhân giống thông qua sự can thiệp của con người. Việc duy trì sự tồn tại của nó (trong hình dạng mong muốn) từ thế hệ này sang thế hệ khác đòi hỏi sự tham gia của con người – chính như một mảnh đất được canh tác có thể giữ nguyên hình dáng và cấu trúc của nó chỉ thông qua sự nỗ lực liên tục của con người. Trên thực tế, từ “trồng trọt” xuất phát từ gốc Latin có nghĩa “làm việc với đất đai” hoặc “chăm sóc một điều gì đó với niềm tin tôn thờ tôn giáo.” Gốc Latin này cũng mang lại cho chúng ta những từ như “văn hóa” và thậm chí cả “tôn giáo.”
Khi một biến thể được đặt tên trong văn bản (ví dụ, trong một cuốn sách, trên mạng, hoặc trên nhãn cây), nó nên xuất hiện khác biệt so với tên cây giống. Thay vì được trình bày trong dấu ngoặc đơn (với chữ cái đầu viết hoa), nó nên được in nghiêng và viết thường – giống như tên loài, mà nó đứng sau.
Vấn đề pháp lý và lý do tại sao cây giống được phát triển
Quá trình nhân giống cây trồng là một nhiệm vụ phức tạp, xa xỉ hơn so với việc đơn giản lưu giữ hạt giống ở cuối mùa mọc và sau đó gieo hạt vào năm sau. Để hiểu rõ hơn về quá trình này, hãy xem cây giống như một “bằng sáng chế” đối với thế giới thực vật, một “bằng sáng chế” mang lại lợi nhuận khi cây cỏ này được bán ra thị trường. Bằng sáng chế này thường thuộc về người phát triển cây cỏ, và điều này đặt ra một loạt các vấn đề pháp lý và tài chính thú vị.
Theo thông tin từ phần mở rộng của Đại học Oregon, “Nếu một loại cây cỏ được bằng sáng chế, bạn cần phải có một giấy phép từ người sở hữu bằng sáng chế đó để có thể tạo ra cây giống của loại cây đó, ngay cả khi bạn trồng nó trong sân của riêng bạn.” Hai điều này có nghĩa là ngay cả khi bạn có kiến thức và kỹ thuật đủ để nhân giống cây cỏ theo cách thụ động, bạn cũng phải tuân theo quy tắc pháp lý nghiêm ngặt. Điều này đặt ra một rào cản pháp lý đáng kể cho việc nhân giống cây cỏ và tạo ra sự cản trở trong việc tự thực hiện quy trình này.
Đại học Oregon là gì? Đại học Oregen hay còn gọi là “Oregon State University” (OSU), là một trường đại học công lập tại Oregon, Hoa Kỳ. Được thành lập vào năm 1868, Đại học Oregon là một trong những trường đại học lâu đời nhất và lớn nhất ở Oregon. Trường có nhiều cơ sở và chi nhánh trải dài trên khắp tiểu bang Oregon.
Đại học Oregon cung cấp một loạt các chương trình học về nhiều lĩnh vực, bao gồm khoa học, kỹ thuật, nghệ thuật, khoa học xã hội, kinh doanh, nông nghiệp, và nhiều lĩnh vực khác. Trường nổi tiếng về chất lượng giảng dạy và nghiên cứu, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và khoa học tự nhiên.
Đại học Oregon cũng nổi bật trong việc nghiên cứu và phát triển về cây trồng biến đổi gen (GMO) và nghiên cứu các vấn đề môi trường. Trường có một loạt các viện nghiên cứu và cơ sở học thuật cung cấp nguồn lực mạnh mẽ cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ.
Một hạn chế như vậy đối với việc nhân giống cây cỏ tạo động lực tài chính cho các nhà phát triển cây cỏ đầu tư vào nghiên cứu và phát triển cây cỏ mới. Nhờ vào việc bảo vệ pháp lý và quyền sở hữu trí tuệ của họ thông qua bằng sáng chế, họ có khả năng thu được lợi nhuận từ các cây cỏ độc đáo và phát triển mới mẻ. Điều này đặt ra câu hỏi về mục đích của việc phát triển cây giống từ góc nhìn của người tiêu dùng.
Vậy thì cây giống mới có gì đặc biệt để đề xuất, khi mà đã có các phiên bản gốc của cùng một loại cây? Thực tế, một cây giống có thể có một đặc điểm cụ thể mà nổi trội hơn hoặc ít nhất là khác biệt so với phiên bản gốc. Ví dụ, người yêu cây bụi đốt lâu đời có nhu cầu về một phiên bản cây giống đốt lâu nhỏ gọn hơn và dễ quản lý hơn. Thấu hiểu điều này, các nhà phát triển cây cỏ đã tiến hành lai tạo cây giống đốt lâu nhỏ gọn hơn và đặt tên nó là ‘Rudy Haag’.
Cây bụi đốt là gì? Cây bụi đốt còn được gọi chính xác là “cây bụi đốt lâu” hoặc “đốt lâu” (Euonymus alatus), là một loại cây cỏ gỗ bụi thuộc họ Celastraceae. Cây này nổi tiếng với lá mùa đông đặc biệt, có màu đỏ sáng vào mùa thu, tạo nên một cảnh quan ấn tượng trong vườn hoa và cảnh quan. Cây bụi đốt lâu có xuất xứ từ vùng Bắc Trung Hoa và được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới vì vẻ đẹp mà nó mang lại trong mùa thu.
Một trong những đặc điểm nổi bật của cây bụi đốt lâu là khả năng thay đổi màu sắc của lá vào mùa thu. Lá ban đầu có màu xanh, nhưng khi mùa thu đến, chúng chuyển sang màu đỏ rực rỡ, tạo nên cảnh quan tuyệt đẹp. Cây bụi đốt lâu thường được sử dụng để tạo ra các hàng rào sống, bờ rào, hoặc để trang trí vườn cây.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng cây bụi đốt lâu có khả năng lan rộng và trở thành một loại cây xâm nhập, có thể cạnh tranh với cây hoang dại địa phương và gây ra vấn đề về môi trường. Do đó, trong một số khu vực, việc trồng và sử dụng cây bụi đốt lâu có thể bị hạn chế hoặc cấm để bảo vệ môi trường tự nhiên.
Tương tự, cây cỏ bướm đã lâu bị chỉ trích vì tính xâm nhập của nó. Thực tế, loại cây cỏ bướm gốc được coi là một trong những loài cây xâm nhập tồi tệ nhất ở Bắc Mỹ. Để giải quyết vấn đề này, đã xuất hiện cây giống cây cỏ bướm ‘Blue Chip’, một phiên bản không xâm nhập và thân thiện hơn với môi trường tự nhiên.
Cây cỏ bướm là gì? Cây cỏ bướm là một loại cây cỏ hoặc cây bụi thuộc họ Scrophulariaceae (hiện nay thường được xem xét trong họ Plantaginaceae). Tên gọi “cây cỏ bướm” thường được sử dụng để chỉ một loài cây cụ thể, có tên khoa học là Buddleja davidii, nhưng cũng có thể áp dụng cho một số loài khác thuộc cùng họ.
Buddleja davidii, hay cây cỏ bướm phổ biến, là một loại cây cỏ bụi có nguồn gốc ở miền trung và tây nam Trung Quốc. Cây này được trồng rộng rãi vì hoa của nó có khả năng thu hút bướm và các loài côn trùng khác. Hoa của cây cỏ bướm thường có màu sắc tươi sáng và thơm ngát, là một nguồn thức ăn quan trọng cho các loài bướm và côn trùng xung quanh. Do đó, cây cỏ bướm thường được trồng để hỗ trợ sinh thái cho các loài bướm và côn trùng, đặc biệt trong các khu vườn hoa và cảnh quan.
Mua các giống cây ở đâu
Có nhiều nơi khác nhau mà bạn có thể tìm thấy các loại cây cỏ để thỏa mãn nhu cầu của bạn. Dưới đây là một số ví dụ về những nơi phổ biến để tìm kiếm cây cỏ:
- Vườn cây cỏ thương mại: Các vườn cây cỏ thương mại thường là điểm đầu tiên mà nhiều người nghĩ đến khi họ muốn mua cây. Những nơi này thường có một loạt các cây giống và cây cỏ, bao gồm cả những cây đã được lai tạo để có các đặc điểm đặc biệt như màu sắc tươi sáng, hoa lớn, hoặc khả năng chịu hạn chế về thời tiết.
- Vườn cây cỏ bản địa: Nếu bạn quan tâm đến việc hồi phục và duy trì cảnh quan bản địa hoặc muốn thúc đẩy đa dạng sinh học, các vườn cây cỏ bản địa là một lựa chọn tốt. Chúng thường cung cấp cây của các chi và loài gốc trong khu vực của bạn, giúp duy trì sự cân bằng tự nhiên và cung cấp thức ăn cho động vật hoang dã.
- Thị trường nông sản địa phương: Thị trường nông sản địa phương có thể là một nguồn tuyệt vời để tìm kiếm cây cỏ. Nhiều nông dân và người trồng cây cỏ nhỏ quy mô thường mang cây cỏ của họ đến thị trường này để bán. Điều này có thể giúp bạn tìm thấy các loại cây phù hợp với vùng địa lý của bạn và thậm chí họ còn có thể cung cấp lời khuyên về việc chăm sóc cây.
- Trung tâm vườn hoặc vườn cỏ công cộng: Một số trung tâm vườn và vườn cỏ công cộng cũng có các chương trình bán cây cỏ cho công chúng. Điều này có thể giúp tạo sự nhận thức về cây cỏ bản địa và các loại cây được quản lý cẩn thận trong cộng đồng.
- Trang web mua sắm trực tuyến: Nếu bạn không muốn đi xa để mua cây cỏ, có nhiều trang web mua sắm trực tuyến chuyên về cây cỏ và cây giống. Bạn có thể tìm thấy một loạt các lựa chọn và thậm chí có thể đặt hàng trực tuyến và được giao hàng đến cửa nhà.
Nhớ rằng khi chọn cây cỏ, quan trọng để xem xét yếu tố như khí hậu, độ ánh sáng, và đặc điểm của khu vực trồng trọt của bạn để đảm bảo rằng cây cỏ sẽ thích hợp và phát triển tốt trong môi trường của bạn.