Những ảnh hưởng di truyền của Lan Cattleya (Phần 4)

NHỮNG ẢNH HƯỞNG DI TRUYỀN CỦA HỌ LAN CATTLEYA – BÀI 4.

(Tiếp theo và hết).

Epidendrum có xu hướng truyền điểm mạnh của mình cho những cây lai đa hệ tuy nhiên không nhiều. Epidendrum ciliare rất nổi bật về hình dạng, kích thước của hoa cùng thói quen sinh trưởng. Các lá đài và cánh hoa ở một số cây lai nghiêng đối xứng khiến cho bông hoa không khép kín.

Một loài khác gọi là “reedstemmed epidendrum” (epidendrum với thân giống cây sậy) cũng nổi bật về nhiều mặt khi truyền cho những cây lai. Loài Cattleya coccinea thân sậy thậm chí cũng có thói quen sinh trưởng và hoa của chúng trông cũng giống với Epidendrum – giống cha mẹ của chúng.

Loài này từ lâu đã được biết đến như là Cattleya aurantiaca, nay được gọi là Guarianthe aurantiaca. Là loài không có hương thơm và các cây lai từ nó cũng vậy. Loài này nổi trội về hình dạng hoa, thói quen sinh trưởng, kết cấu đẹp, số lượng hoa, màu đậm với cánh hoa cứng. Hoa của các cây lai giống hình cái ly, và đặc điểm này cũng truyền lại cho thế hệ con cháu của chúng. Cây lai sẽ có hoa to và màu sắc bắt mắt một khi cho kết hợp với loài có hoa to, loài này chủ yếu ra hoa vào mùa xuân, vì thế chúng thường được dùng để lai tạo.

Guarianthe bowringiana là một loài khác, mãi cho đến thời gian vừa rồi mới đượ nhận định thuộc giống Cattleya. Loài này được dùng lai tạo rất tốt để cho ra một loài lai có màu hoa đậm, gọi là loài Lan mọc thành cụm. Cũng tương tự như Guarianthe aurantiaca, Guarianthe bowingiana không có hương thơm, cho đến các cây lai từ chúng cũng vậy. Điểm nổi trội của loài này là về hình dạng hoa, thói quen sinh trưởng mạnh mẽ, số lượng hoa, màu sắc nổi bật, cánh hoa khỏe đẹp.

Guarianthe skinneri (Cattleya skinneri) là loài thứ 3 trong giống này với đặc điểm nổi bật của nó thể hiện trong các cây Cattleya nhiều hoa với kích thước từ nhỏ đến trung bình. Những nhận xét đối với loài Guarianthe boweingiana hầu hết cũng đúng với loài này. Phần lớn những cây loài này được thêm từ alba (trắng), nhưng thực tế chúng có những chấm nhỏ hồng đậm trong họng của môi. Bởi vậy mà nó thực sự không hẳn là alba và những cây lai từ chúng cho ra hoa màu hồng hoặc màu oải hương.

Loài Laelia anceps này của Mexico, rất cứng cáp, đặc điểm nổi trội là khả năng chịu đựng khí hậu lạnh của Cattleya. Đặc điểm mà loài này truyền lại cho các cây lai là vòi hoa dài và giả hành bốn cạnh. Là loài chuyển giao có các cây lai hình dạng hoa đẹp với kích thước lớn, cánh hoa bẹt và cứng cáp. Màu sắc của hoa trong quá trình lai tạo với các giải màu khác nhau bị thoái hóa, chỉ trừ màu vàng.

Nhóm này cho đến mãi gần đây mới thuộc về giống (được gọi là) Schomburgkia (Hạc đỉnh) nhưng ngày nay người ta chuyển sang Laelia, đó là Laelia splendida, sản sinh ra những cây lai với vòi hoa rất dài, hoa mọc thành cụm gần ngọn với đặc tính nổi trội là phát triển các màu đồng và màu cam lạ mắt. Chúng truyền cho các thế hệ con cháu tính sinh trưởng mạnh mẽ cùng số lượng hoa. Chúng có khuynh hướng truyền cho cây lai cũng có hoa có những đoạn gợn sóng do cánh hoa của chúng vốn quăn.

Loài này được đặt vào giống Cattleya, Epidendrum, Encyclia và Euchile, chúng có một quá khứ bị đẩy qua lại, thời điểm này đến thời điểm khác, nhưng nay chúng được gọi là Prosthechea citrina. Tuy ít dùng để lai tạo nhưng loài này cũng có một số loài lai khá hấp dẫn. Loài này có thói quen xấu là mọc ngược, và khi cho lai tạo với loài mọc xuôi thường cho kết quả trung tính (giữa ngược và xuôi) do vậy thuận tiện nhất là trồng theo kiểu ghép. Hương của loài này khá nồng và truyền lại cho con cháu đặc tính đó cùng hình dạng cái ly của hoa. Tuy nhiên chúng chỉ cho ta một hoặc hai hoa trên một vòi hoa với số lượng hoa khá ít.

Rhyncholaelia digbyana (một thời gian dài gọi là Brassavola digbyana), là một nguồn có môi hình tua rất nổi bật trong loài Cattleya lai phức hợp. Các cây lai thường có hương thơm hấp dẫn và khá cứng cáp. Đặc điểm nổi trội của nó là hình dạng hoa với cái môi có tua, với cánh hoa cứng cáp. Nếu đem lai tạo với Rhyncholaelia digbyana như cây cha mẹ trực hệ thì trên mỗi vòi hoa thường chỉ có một hoặc hai hoa, nhưng những hoa này lại rất lớn. Loài này khi trồng cần có ánh sáng mạnh để ra hoa và cũng cần làm như vậy đối với những cây lai từ chúng. Loài này ra hoa quanh năm.

HẾT

Nguồn: Hội Hoa lan Hoa kỳ

Lê Quỳnh

“Hạnh phúc là biết mình thực sự cần cái gì và có được cái mình cần. Những cái bạn thực sự cần và bạn đang có có thể là những điều rất giản dị xung quanh bạn: một sớm mai thức dậy bạn thấy khỏe mạnh không đau yếu và ngắm một bông hoa nở bên cửa sổ, bạn ăn một bữa ăn ngon và đầm ấm với những người thân, bạn uống một tách trà nóng với một người bạn tri kỷ để cùng nhau hàn huyên, tâm sự…”

Xem các bài khác