Shopee Cỏ Dại
Lazada Cỏ Dại
Tiki Cỏ DạiKiến thức
Làng cây cảnh Phụng Công, Văn Giang, Hưng Yên
Th10
Men theo con đường đê tương đối ngoằn ngèo, mù mịt đầy bụi và cát phục vụ một công cuộc “lột xác” lên đô thị, nhóm tác giả đã tìm được đến xã Phụng Công, Văn Giang, Hưng Yên – vùng đất mới nổi tiếng lên với nghề trồng hoa, cây cảnh.
Khác hẳn với những gì chúng tôi vừa trải qua trên đường đi, một khung cảnh vô cùng thanh bình hiện ra trước mắt là con đê, luỹ tre làng cùng bạt ngàn màu xanh của các loại cây cảnh.
Một cây có thể đánh đổ cả sào lúa
Đã khoảng hơn hai chục năm nay, từ khi nghề trồng hoam cây cảnh bắt đầu thâm nhập vào vùng đất này, đời sống của người dân xã Phụng Công nơi đây đã trở nên sung túc hơn rất nhiều. Những ngôi nhà cao tầng dần dầnđua nhau mọc lên khiến không gian có cảm giác chật chội hơn. Dường như không có mét vuông đất nào trong khu vực này trống. Những vạt đất nhỏ chạy dọc theo đường bê tông của làng được người dân tận dụng trồng hoa với đủ màu sắc trông rất vui mắt.
Chúng tôi theo chân một nhóm nông dân đang cố gắng hì hụi chuyển những cây Sanh (Ficus benjamina, một loại cây cảnh cùng chi Ficus – chi Sung) từ ngoài đồng về nhà. Hôm nay ở nhà ông Huynh tại thôn Ngò sẽ thu hoạch gần 2 sào cây sanh được trồng khoảng 6 năm tuổi, những cây sanh có gốc rễ xù xì được bứng lên, sang chậu vào các chậu cảnh trong sân nhà tiếp tục quá trình chăm sóc. Ông Huynh cho hay, nhà ông có gần một mẫu ruộng (3600 mét vuông) đều trồng cây cảnh, 2 sào ông trồng cây sanh đã bắt đầu có thể thu hoạch, chuyển sang bước vào giai đoạn tạo dáng, chỉnh thế. Những cây sanh đưa từ ngoài đồng về trông thì khá đơn giản, chưa có thế, có “hồn” nhưng giá cũng có thể tới 200-400.000đ, chỉ cần có sự can thiệp thêm bàn tay con người thì trong một thời gian không lâu nữa là giá của từng cây sẽ khác rất nhiều.
“Một cây cảnh dư sức đánh ngã cả sào lúa”, ông Huynh khẳng định như vậy khi tôi hỏi về việc so sánh giá trị kinh tế giữa trồng các loại cây cảnh so với trồng lúa.
Cả xã Phụng Công có hơn 500 mẫu đất, chủ yếu đều trồng cây cảnh, hầu như gia đình nào ngoài phần đất sẵn có được chia cũng thuê thêm đất ngoài để trồng cây. Câu chuyện của chúng tôi trở nên rôm rả khi bà Đỗ Thị Nghề, hàng xóm của ông Huynh sang chơi và tham gia. Nhà bà Nghề có hơn một mẫu đất thì 7 sào trồng cây cảnh, còn lại đào ao thả cá và nuôi lợn. Bà nhẩm tính từ đầu năm tới giờ, gia đình bà đã thu được hơn 50 triệu đồng trong đó 28 triệu thu hoạch từ cây cảnh, còn lại là từ cá và lợn. Bà bảo, chỉ trồng các loại cây “vớ vẩn” cũng thu nhập đến cả chục triệu một năm. Anh con trai lớn nhà bà, vào những lúc rỗi rãi, thường chở cây thời vụ đi bán dạo trong nội đô thành phố cũng có thể kiếm được vài trăm ngàn một ngày.
Như nhiều ngành nghề khác, cây cảnh ở Phụng Công cũng được chia thành năm bảy loại. Nhà ít kỹ thuật thì trồng các cây hoa thời vụ “đầu tư ít mà thu hồi vốn nhanh” như cây Trà, cây Sung…; người có kỹ thuật thì chơi các loại cây thế, cây lâu năm.
Ở xã Phụng Công này số người có đủ phẩm chất cũng như tính kiên trì để chơi cây cảnh thế như anh Phạm Văn Minh không nhiều. Mới chỉ 32 tuổi nhưng vườn cây thế với hơn 30 gốc đủ loại như Sanh, Si, Lộc Vừng, Phi Lao, Đa… trong vườn đã có giá trị lên đến cả tỉ đồng, có cây tuổi cũng đã gần bằng tuổi anh.
Chỉ vào cây Sanh ngay trước cửa nhà, anh Minh cho hay: “Người ta đã trả 70 triệu cây này nhưng mà tôi không bán”, rồi anh kể về nghề của mình: “Không phải ai cũng có thể chơi được cây thế. Quan trọng nhất là phải có đam mê, mà thích không chưa đủ, phải có khả năng cân nhắc đánh giá phôi (phôi là cây lúc còn mộc, chưa được chỉnh sửa gì) bởi nếu biết nhìn nhận, biết đánh giá, phôi sau khi được chỉnh sửa có thể cho giá trị gấp 10 lần chỉ trong một thời gian rất ngắn. Như cây Sanh này chẳng hạn, tôi mua chỉ có 2,5 triệu, hôm trước hôm sau đã có người đã trả 4 triệu và giờ thì… 70 triệu chưa bán”. Để phục vụ cho nhu cầu sản xuất các loại cây thế, anh Minh cũng có tới 5 sào ruộng chuyên để trồng “phôi”, anh còn đi khắp các tỉnh tìm mua cây phôi về tạo thế.
Cây cảnh ở làng này được khách hàng cả nước đổ về “ăn hàng”: Từ Bắc Ninh, Quảng Ninh cho tới tận Nghệ An… “Hầu như chúng tôi không phải mất công sức marketing, người tứ xứ họ nghe danh rồi đổ về đây mà mua cây”, bà Nghề rất tự hào về vùng đất nổi tiếng này. Rồi bà cũng diễn tả nỗi lo lắng của mình về các dự án qui hoạch vùng đất chỗ này đang chuẩn bị triển khai “chúng tôi đã bao đời nay gắn với ruộng đồng, cây cảnh lại đem đến cho chúng tôi cuộc sống sung túc, lâu dài vậy mà người ta lại đang định thu hồi toàn bộ đất canh tác này để xây dựng khu đô thị, chẳng biết rồi tương lai sau này sẽ thế nào?”.
Thêm vài người hàng xóm bênh cạnh nhà ông Huynh kéo sang chơi, có lẽ họ đều biết chúng tôi là phóng viên nên đều mong muốn thể hiện quan điểm của cá nhân về dự án xây dựng khu đô thị – thương mại – du lịch Văn Giang đang được gấp rút chuẩn bị cho xây dựng ngay trên những mảnh ruộng đang được trồng cây cảnh này.
Nỗi lo của những người nông dân mất đất
Ông Nguyễn Văn Tú, Phó chủ tịch xã Phụng Công đã đón tiếp chúng tôi khi ông vừa đi đăng ký thương hiệu “bánh tẻ Phụng Công” ở Cục sở hữu trí tuệ về. Hoá ra, Phụng Công không chỉ mỗi nổi tiếng về trồng hoa, cây cảnh mà còn rất nổi tiếng với món bánh tẻ cực kỳ dân dã.
Đề cập đến vấn đề “khá nhạy cảm” hiện nay ở Phụng Công: Thu hồi đất để xây dựng khu đô thị, du lịch, thương mại, ông Tú cho hay, chính ông và lãnh đạo xã cũng mới chỉ có thông tin là sẽ xây dựng khu đô thị ở đây chứ còn chính xác chi tiết ra sao thì chịu. Ông bảo mới nghe thấy ông Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Hưng – đơn vị chủ dự án, nói là ở khu đô thị sẽ có cây, có công viên, bệnh viện, khu dân cư… Theo thiết kế qui hoạch, diện tích đất của Phụng Công nằm trong dự án lên tới 2.381.644m2, có nghĩa là toàn bộ tất cả diện tích đất canh tác hiện nay ở làng Phụng Công sẽ thuộc về dự án xây dựng khu đô thị này.
Mức đền bù mà người ta dự kiến thanh toán cho mỗi sào ruộng ở đây sẽ là 19.500.000đ, đó là đa số người dân nói vậy chứ theo ông Tú thì đất trồng cây cảnh sẽ được đền bù và hỗ trợ 30.000.000đ/sào. Sở dĩ có những thông tin khác nhau vì cho đến giờ, mặc dù đã có các quyết định của UBND tỉnh Hưng Yên phê duyệt dự án xây dựng khu đô thị du lịch thương mại Văn Giang với thời gian thực hiện từ 2004-2006 nhưng đến nay cũng mới chỉ triển khai họp ở cấp đảng bộ xã, các ban chấp hành đoàn thể, cán bộ lão thành… chứ họp với dân thì chưa có. Có lẽ lãnh đạo biết sự không đồng tình của người dân nên họ chuẩn bị làm công tác tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trước rồi mới triển khai đến nhân dân.
Chuyển cây si cảnh từ ngoài đồng về nuôi trong chậu cảnh.
Một ngày lang thang ở Phụng Công, chúng tôi đều cảm nhận được nỗi lo lắng của người dân nơi đây khi không có đất trong tay rồi nghề trồng cây cảnh mất đi. Và nỗi lo lắng đó có cơ sở khi bao năm nay cuộc sống của họ vẫn gắn bó với nghề trồng cây cảnh, với cánh đồng này. Kế hoạch triển khai hỗ trợ việc làm của chủ dự án là Công ty Việt Hưng ở mãi trên Hà Nội không làm họ yên tâm. Anh Tú cho biết, mặc dù chủ dự án có thông báo kế hoạch giải quyết việc làm cho lao động địa phương theo hướng như đưa lao động xuất khẩu, đào tạo nghề cho lao động địa phương, nhận lao động vào làm tại dự án… nhưng đến thời điểm này, chưa xuất khẩu được lao động nào, số lao động đào tạo thì mới tuyển được 42 thanh niên đi học nghề… vệ sĩ.
Bàn về dự án, anh Nguyễn Văn Minh, người của thôn Ngò nói rằng, quan điểm của anh là có đền bù tới… 150 triệu/sào thì anh cũng không đồng ý, anh lý giải là chỉ có mảnh đất và cái nghề trồng cây cảnh mới đem lại lợi ích lâu dài cho anh, cho đời con anh và cho cả cái cái xã với 6000 nhân khẩu này, chứ có tiền mà chẳng có nghề ngỗng gì thì “miệng ăn núi còn lở nữa là”. Ngay cả cán bộ xã cũng vậy, mặc dù khi nói chuyện với chúng tôi vẫn thể hiện quan điểm rõ ràng là “chấp hành quyết định của cấp trên” nhưng tôi đọc được sự lo lắng của họ. Bởi họ cũng chính là những người con của mảnh đất Phụng Công, họ cũng có vài sào đất trồng cây cảnh và cuộc sống của gia đình cũng trông cả vào đấy.
Chúng tôi đặt vấn đề liệu lãnh đạo xã có lường trước việc khi hết đất, thiếu việc làm sẽ nảy sinh nhiều vấn đề tiêu cực hay không? Ông Tú nói rằng lãnh đạo xã đều đã lường đến điều này nhưng bây giờ vẫn chưa thể nói trước điều gì, vẫn chỉ hy vọng vào những điều tốt đẹp mà dự án mang lại như những gì họ đã phổ biến.
Trời đã ngả về chiều, mặc dù mấy ngày này Hà Nội đang rất nóng bức nhưng ở đây trời vẫn khá dịu mát, những cơn gió mơn man trên những thửa ruộng bạt ngàn màu xanh cây cảnh. Con đê như dải lụa uốn lượn ôm lấy những ngôi làng như muốn chở che trước sức tấn công của đô thị hoá. Anh bạn đồng nghiệp lục túi tìm chiếc khẩu trang đeo lên để chuẩn bị lên đường về Hà Nội. Chờ đợi chúng tôi ở phía trước là con đường mù mịt bụi…
Đức Hoà – DanTri
