GIỐNG CYPRIPEDIUM
Cypripedium corrugatum Franch
Loài này có quan hệ gần với loài C. tibeticum và tên của chúng có lẽ là đồng nghĩa với C. ventricosum, cũng có thể đây là biến loài của C. tibeticum. Có lẽ nên tiến hành ngay việc nghiên cứu trong số các loài của Châu Á để gạt bỏ những khó khăn trong việc phân biệt các loài, những cái tên kép của biến thể hay những cái tên đồng nghĩa.
PHÂN BỐ THEO ĐỊA DƯ. Loài này và các biến thể của nó obesum phân bố ở tỉnh Vân Nam, Trung quốc.
MÔI TRƯỜNG SỐNG. Chúng ưa sống ở các cánh đồng cỏ lộ thiên và rìa những khu rừng thông. Điều kiện lý tưởng cho loài này là độ cao từ 2.900-3.200 m.
NHỮNG LƯU Ý KHI TRỒNG. Tham khảo cách trồng loài C. cordigerum.
MÔ TẢ. Thân cao từ 18-30 cm trên thân rễ, có nhiều lá. Lá dài từ 10-12,5 cm thuôn và nhọn đầu, quanh mép lá có lông mịn.
Lá bắc rộng chỉ đỡ duy nhất một bông hoa. Hoa cao tới 10 cm, mọc theo chiều thẳng đứng. Các lá đài và các cánh hoa đổi màu từ xanh lá dần lan ra một màu nâu hạt dẻ với những vân màu đỏ tía. Lá đài sau hình trứng thuôn và sắc nhọn. Lá đài bên cũng có hình dạng giống vậy, đầu lá chia làm hai thùy như răng.
Các cánh hoa hình trứng như mũi mác và nhọn đầu. Túi có dạng như phỏng cầu, xung quanh mép có gấp nếp. Màu nâu sẫm với những vân gần như đen ở môi. Túi của loài này thì nhỏ hơn loài var. obesum.
MÙA RA HOA. Tháng Sáu.
Cypripedium cruciatum Dulac (xem C. calceolus)
Cypripedium debile Reichb. f.
PHÂN BỐ THEO ĐỊA DƯ. Lan C. debile là loài Lan hài đặc hữu của Nhật Bản và Trung Quốc.
MÔI TRƯỜNG SỐNG. Môi trường sống ưa thích của loài Lan này thường là dưới những bóng cây loang lổ trong rừng thưa, trên độ cao 1.450 m hoặc hơn.
NHỮNG LƯU Ý KHI TRỒNG. Người ta trồng nhiều ở các vườn của Nhật, nhưng không thấy loài này ở các vườn ở Anh hay Bắc Mỹ. Khí hậu ẩm, đất giàu acid, mát mẻ sẽ dễ trồng thành công hơn.
MÔ TẢ. Thân của chúng mảnh mai và uốn cong, mang trên thân một cặp lá. Hai cái lá hình trái tim gần như đối xứng nhau, có ba cạnh và không có lông. Lá dài từ 4-5 cm, gần như không có cuống và mọc ở nửa trên của thân.
Có một bông hoa nhỏ duy nhất mang màu vàng ngả xanh, cách lá bắc một khoảng cách, hoa đo chiều ngang được 4 cm. Các cánh hoa và lá đài cũng màu xanh xỉn. Lá đài sau hình dáng như mũi mác nhọn, cong về phía trước giống như cái mộc che lấy túi. Lá đài bên hình dạng cũng tương tự vậy. Các cánh hoa cũng hình mác to bản và trải rộng ra. Cái túi thân dẹt, màu trắng kem, có nếp nhăn ở riềm của môi, các đốm và đường vân màu đỏ tía và màu nâu ô-liu.
MÙA RA HOA. Tháng Sáu và tháng Bảy.
Hình trên: Lan hài Cypripedium debile