Lan Hài Hồ Chí Minh

Bị quên lãng bởi chiến tranh, sau năm 1975, không thể thấy bóng dáng loài cây này khi một số nhà sưu tầm cố gắng tìm kiếm lan Delenatii ở Khánh Hòa. Lan Delenatii được xem như đã tuyệt tích.

Các nhà sinh vật lại tìm thấy lan delenatii trong những cây Lan xuất cảng làm được liệu ở Trung QuốcBất một cách ngờ, vào năm 1990. Giống lan hài này đã được phục hồi kể từ đó.

Lan hài Paphiopedilum vietnamense, cây Lan “mẹ” tạo ra lan hài Hồ Chí Minh thì có một số phận ít sóng gió hơn. Cũng là một loài cây đặc hữu, lan Vietnamense được phát hiện vào năm 1998 ở Cao Bằng. Hai nhà trồng lan người Đức là ông Olaf Gruss và ông Holger Perner đặt cái tên giàu ý nghĩa Vietnamense (Việt Nam).

Theo ông Đỗ Khắc Tài, một nhà sưu tầm hoa Lan, đang sinh sống tại thành phố Bochum, Đức, lan hài Hồ Chí Minh là một loài cây lai giữa hai loài Lan hài bản địa đặc biệt quý hiếm của Việt Nam. Hai loài này có tên khoa học lần lượt là Paphiopedilum vietnamense và Paphiopedilum delenatii. Nhưng sở dĩ tên Paphiopedilum hochiminh chưa được các cơ quan liên quan của thế giới công nhận do Hiệp hội hoa Lan quốc tế chưa công nhận tên gọi này.

Một nhà trồng lan người Đức đã nhân giống thành công cây Lan Delenatii với cây Lan VietnamenseNăm 1999, là ông Popow. Năm 2002, cây lai nở hoa và được ông đặt tên theo tên vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam: là lan hài Hồ Chí Minh (Paphiopedilum Ho Chi Minh).

Khi Popow đem mẫu lan hài Hồ Chí Minh đi chứng nhận, ông không xuất trình được giấy tờ hợp pháp của cây cha và cây mẹ bởi vì cả hai loài cây này đều nắm nằm trong danh sách cấm xuất cảng của CITES (Công ước quốc tế về buôn bán các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp).

(Ph.T.Kh. sưu tầm)