HỌC TỪ VIỆT NAM VỀ ĐẤY!
Lại nói chuyện về người Lào. Bài trước tôi viết về những gì tôi học được từ người Lào. Bài này tôi viết về mấy điều mà người Lào học được từ người Việt “cao quý” chúng ta.
Số là một hôm, tôi có việc qua tỉnh Savanakhet, đường 9 nối liền Quảng Trị với tỉnh Savanakhet của Lào khá rộng, mặt đường tốt, xe cộ qua lại thưa vắng, song người Lào lại giới hạn tốc độ xe chỉ được chạy 60 km/giờ. Xe chúng tôi chạy bon bon trên đường 9, bỗng mấy chú cảnh sát giao thông của nước sở tại hiện ra và ra hiệu dừng xe rồi phạt vì chạy quá tốc độ. Thôi đành, mình vi phạm thì phải chịu phạt thôi. Chẳng cãi, chẳng xin làm gì, nộp phạt xong, lái xe của chúng tôi mới hỏi:
- Ở đây cũng bắn tốc độ sao? Mà đường tốt vậy, sao không cho xe chạy nhanh hơn.
- Học ở Việt Nam về đấy!
Mấy chú Cảnh sát Lào nói tiếng Việt rất sõi. Chúng tôi đành cười rồi đi cho lẹ. Rồi một hôm lên Vientiane, đi trong nội thành, chú lái xe của chúng tôi cho xe quẹo phải. Đi đúng luật thi xe phải chuyển vào làn ngoài bên phải rồi mới quẹo, song chú lái xe của ta quen thói muốn quẹo đâu thì quẹo, muốn rẽ đâu thì rẽ, vậy là chú đang đi ở làn giữa, cứ đánh tay lái rồi quẹo.
Cảnh sát Lào ra hiệu dừng xe và đương nhiên là phạt. Cấm cãi! Chú lái xe của ta theo thói quen của người Việt cao quý, móc bóp đưa chú cảnh sát mấy đồng Kíp. Chú cảnh sát ngắm nghía đồng tiền một lúc rồi nói:
- Bằng này chỉ đủ uống cà phê đá thôi, chứ không uống được cà-phê sữa!
Chú lái xe của ta cười, và lấy làm lạ, rằng ở Lào cũng có chuyện “phải biết điều” với cảnh sát giao thông. Hiểu được ý đó, chú cảnh sát Lào nói bằng tiếng Việt:
- Học từ Việt Nam về đấy!
“Học từ Việt Nam về đấy!”, cái câu nói mới đau xót làm sao! Mang cái danh người Việt cao quý, người Việt thông minh, người Việt giỏi giang, người Việt trọng nghĩa, khối nước đã và đang nhìn vào Việt Nam, học hỏi từ Việt Nam. Vậy họ học từ ta cái gì? Hay là học cách làm thế nào để vi phạm luật pháp, làm thế nào để hối lộ và được hối lộ?
Đành rằng, không phải tất cả cảnh sát giao thông đều nhận hối lộ; đành rằng chẳng phải người dân nào cũng thường đi hối lộ, song một con sâu cũng làm rầu nồi canh.
Không biết các bạn thế nào, không biết những người trong ngành cảnh sát thế nào, chứ cá nhân tôi thì tôi thấy nhục lắm. Nhục lắm, nhục quá đi!
Ph. T. Kh.