- Nguồn: Sách tiếng Anh bản cứng: The indestructible houseplant: 200 beautiful plants that everyone can grow – Tovah Martin
- Biên tập: Dũng Cá Xinh (Tháng 10/2021)
- Dịch: Quỳnh Nhi
English
Working on this book is like having a reunion. It has given me a good excuse to reunite with plants I tended at Logee’s Greenhouses many years ago. When I came to Logee’s in the 1970s as the first nonfamily member on permanent staff, most of the mature plants in the catacomb of greenhouses earned their keep as stock plants. But a few display plants in the more geriatric greenhouses were relics from several generations back, when the glass houses were more about Victorian indulgence-in-anything-green and less about making cold cash.
Originally the greenhouse was the playground of a shoemaker with a penchant for plants but without next of kin. When he passed away in 1892, the greenhouse went to his neighbors, the Logee family. I doubt the ponytail palm that gave the original greenhouses their tropical mood was part of his collection—the hothouse froze during its initial winter with the Logee family and only a jasmine survived. But it was quite possible that Grandpa Logee harbored that particular ponytail palm in his front parlor. The parlor, a testimony to all things high Victorian and horticultural, hadn’t changed much with time. But the bulk of its plants, except a few begonias, eventually migrated over to the greenhouses’ catchall areas. The fern house was where the ponytail palm dwelled, along with some bona fide palms and other botanical white elephants.
By the time I made the ponytail palm’s acquaintance, the plant was no longer in its prime. It had an immense, bloated base that made clear how the plant earned the nickname elephant foot tree. But the foliage end of the display was shaggy. I could see why it was called ponytail palm, but it didn’t hold a candle to the breathtaking examples with gently wavy hairdos that I later encountered elsewhere.
But that original ponytail palm, currently called Nolina recurvata but known until recently as Beaucarnea recurvata, possessed one trait that secured its place in the parlor and later in the Logee collection. Even though it could not be propagated for sale and definitely wasn’t pulling its weight in the earnings-per-square-footage arena, the plant required almost no care. There it sat, with its bulging base tapering to a long woody neck and then sending a shower of long leaves flowing out like a fountain. It needed water only twice a week at most. Even in the driest, hottest weather it never cried out for care.
My prototypical ponytail palm introduction was with a plant that had long since burst out of its container. That was my first lesson: Give this plant an ample (but not overly big), shallow, and wide container from the get-go because it is going to expand, and that’s a good thing. But although it was sitting in a cracked pot that leaked water like a sieve, the ponytail palm wasn’t bothered. And, furthermore, it demanded no direct light. It was perfectly happy in the shade; in fact, it preferred wallowing in the shadows. Ponytail palms can tolerate bright (but not too bright) light, but only if they’ve been acclimated. Suddenly treating a ponytail to a major dose of lumens will lead to brown leaves.
I pulled out my battered 1890 edition of Henderson’s Handbook of Plants and found the ponytail palm listed in its pages. I think the word used as a descriptor was grotesque, which is pretty much on target—no disrespect intended. The seedlings begin to develop their woody, onion-like, aboveground bulbs fairly early in the game, and those water-retaining units continue to swell with time. In nurseries, baby ponytail palms are generally sold as little clusters. The sooner you divide off individual ponytails, the faster they’ll reach the mature fountain effect—if you don’t overwater, which can be a killer. If you keep in mind that ponytails were designed to store water in their swollen parts in preparation for drought, you’ll be on safe ground.
Henderson’s Handbook mentions ponytail palm’s flowers. The plant is in the lily family, but I have never witnessed the blossom show in person. Apparently it looks like a plume of white or a gigantic polygonum (aka knotweed or fleece vine). Henderson’s refers to 4,000 to 5,000 tiny flowers clustered together on an eruption that juts up 36 inches (91 cm) or more. This could be a handful if it occurred indoors, but that’s unlikely to happen. More of an issue is what to do when the foliar display becomes too tall and needs to be disciplined, which is the issue I most often have to field when I’m taking calls on the radio. You can cut the ponytail back and it will sprout several ponytails from the wound. It won’t have the same shock value, but it will look okay.
If you like grotesque—and I must admit I find it immensely appealing—you should celebrate it. Rather than treating the plant like a slightly dorky relic, harness that oddity. This sleeper has the potential to steal the scene. Play up its Victorian roots and pot it in an urn, perhaps something wrought iron and gargoyled. Inside you’ll have the fountain of your dreams without the splash. Or try a matched pair of containers. You’ll suddenly turn a throwaway moment into a heart-stopper.
PONYTAIL PALM
Nolina recurvata
ALSO CALLED elephant foot tree
EASIEST
SIZE |
Eventually 24 to 36 inches (61 to 91 cm) or taller |
FOLIAGE |
Long, thin, grass-like, gently curving leaves flow like a fountain |
OTHER ATTRIBUTES |
Forms a large bloated bulb at the base |
EXPOSURE |
East or west; sudden bright light will cause scorching |
WATER REQUIREMENTS |
Thanks to the water-retaining bulb it can endure periods without water, but don’t overdo it |
OPTIMUM NIGHTTIME TEMPERATURE |
55–70°F (12–21°C) |
RATE OF GROWTH |
Slow |
SOIL TYPE |
Humusy potting soil with compost included |
FERTILIZING |
Early spring to late autumn |
ISSUES |
Can become stretchy over time—that’s when surgery is necessary |
COMPANIONS |
Aglaonemas, begonias, crotons, dracaenas, ferns, ficus, ivies, mosses, nerve plants, peperomias, and polka dot plants |
Ponytail palms require very little care. You might need to clip the ends of the leaves if they turn brown, but cutting off too much will ruin the coiffure. If the bottom leaves turn yellow, pull them from the base. The only thing you really need to worry about is yellowing leaves. That’s what I love about plants that have been grown for centuries: The fact that they lived in our homes when the environment wasn’t easy says everything about their personalities.
Tiếng Việt
Làm việc trên cuốn sách này giống như có một cuộc nhìn lại những loại cây trước đây tôi đã từng trồng. Đó là lý do chính đáng để tôi nhìn lại những cây mà tôi đã chăm sóc tại Logee’s Greenhouses nhiều năm trước. Khi tôi đến Logee’s vào những năm 1970, tôi là nhân viên đầu tiên, hầu hết các cây trưởng thành trong những ô trồng cây của nhà kính đều được giữ lại làm cây dự trữ. Nhưng một số cây trưng bày trong các nhà kính thường có tuổi đời rất lâu năm, có thể có từ thời Victoria, mặc dù không kiếm được nhiều tiền từ việc bán những cây đó.
Nhà kính ban đầu là nơi của một người thợ đóng giày đã trồng rất nhiều loại cây trong đó nhưng ông không có con cái hay họ hàng. Vì vậy, khi ông qua đời vào năm 1892, nhà kính được đưa lại cho những người hàng xóm của ông, gia đình Logee. Tôi nghi ngờ cây cọ đuôi ngựa mang lại cho các nhà kính ban đầu tâm trạng nhiệt đới của chúng là một phần trong bộ sưu tập của anh ấy — cây cọ bị đóng băng trong mùa đông đầu tiên với gia đình Logee và chỉ có một bông hoa nhài sống sót. Nhưng rất có thể ông nội Logee đã nuôi cây cọ đuôi ngựa đặc biệt đó trong phòng khách phía trước của mình. Phòng khách, một minh chứng cho tất cả những gì cao cấp của thời Victoria và văn hóa làm vườn, đã không thay đổi nhiều theo thời gian. Nhưng phần lớn các loài thực vật của nó, ngoại trừ một số cây thu hải đường, cuối cùng đã di cư đến các khu vực nuôi trồng trong nhà kính. Ngôi nhà của cây dương xỉ là nơi cư ngụ của cọ đuôi ngựa, cùng với một số cọ chân chính và voi trắng thực vật khác.
Vào thời điểm tôi đang làm quen với cây cọ đuôi ngựa, cây không còn là những cây nhỏ nữa, chúng có phần củ đã rất lớn, phình to làm rõ ràng cách mà loài cây này có biệt danh là cây chân voi. Nhưng phần cuối tán lá của màn hình xù xì. Tôi có thể hiểu lý do tại sao nó được gọi là cọ đuôi ngựa, nhưng nó không có tác dụng đối với những ví dụ ngoạn mục với những lọn tóc gợn sóng nhẹ nhàng mà sau này tôi đã gặp ở những nơi khác.
Nhưng loài cọ lông đuôi ngựa ban đầu đó, hiện được gọi là Nolina recvata nhưng được biết đến gần đây với tên gọi Beaucarnea recvata, sở hữu một đặc điểm duy nhất đảm bảo vị trí của nó trong phòng khách và sau đó là trong bộ sưu tập Logee. Mặc dù nó không thể được nhân giống để bán và chắc chắn không kéo trọng lượng của nó trong đấu trường thu nhập trên mỗi thước vuông, nhưng cây hầu như không cần chăm sóc. Nó ngồi ở đó, với phần gốc phình to của nó thuôn vào một cổ gỗ dài và sau đó tạo ra một làn mưa lá dài chảy ra như một đài phun nước. Nó chỉ cần nước tối đa hai lần một tuần. Ngay cả trong thời tiết khô hạn nhất, nóng nhất, nó không bao giờ kêu lên vì được chăm sóc.
Bài giới thiệu cây cọ đuôi ngựa nguyên mẫu của tôi là với một loại cây đã nở ra khỏi thùng chứa của nó từ lâu. Đó là bài học đầu tiên của tôi: Cung cấp cho cây này một thùng chứa rộng rãi (nhưng không quá lớn), nông và rộng ngay từ đầu vì nó sẽ mở rộng và đó là một điều tốt. Nhưng mặc dù nó đang ngồi trong một cái chậu nứt, rò rỉ nước như một cái sàng, nhưng cây cọ đuôi ngựa vẫn không hề bận tâm. Và, hơn nữa, nó không cần ánh sáng trực tiếp. Nó hoàn toàn hạnh phúc trong bóng râm; trên thực tế, nó thích sống trong bóng tối. Cây cọ đuôi ngựa có thể chịu được ánh sáng chói (nhưng không quá chói), nhưng chỉ khi chúng đã được thích nghi. Đột ngột xử lý tóc đuôi ngựa với liều lượng lớn lumen sẽ dẫn đến lá màu nâu.
Tôi lôi ấn bản năm 1890 của Henderson’s Handbook of Plants ra và tìm thấy cây cọ đuôi ngựa được liệt kê trong các trang của nó. Tôi nghĩ rằng từ được sử dụng như một mô tả là kỳ cục, mà khá nhiều mục tiêu – không có ý định thiếu tôn trọng. Các cây con bắt đầu phát triển thân gỗ, giống như củ hành ở trên mặt đất khá sớm trong trò chơi, và các bộ phận giữ nước đó tiếp tục phình ra theo thời gian. Trong các vườn ươm, cọ đuôi ngựa con thường được bán dưới dạng các cụm nhỏ. Bạn chia các đuôi ngựa riêng lẻ càng sớm, chúng sẽ càng nhanh chóng đạt được hiệu ứng đài phun nước trưởng thành — nếu bạn không tưới quá mức, đây có thể là một kẻ giết người. Nếu bạn lưu ý rằng tóc đuôi ngựa được thiết kế để trữ nước trong các bộ phận bị sưng của chúng để chuẩn bị cho hạn hán, bạn sẽ ở trên vùng đất an toàn.
Henderson’s Handbook đề cập đến hoa cọ đuôi ngựa. Cây thuộc họ hoa huệ, nhưng tôi chưa bao giờ tận mắt chứng kiến hoa nở. Rõ ràng nó trông giống như một chùm màu trắng hoặc một hình đa giác khổng lồ (hay còn gọi là cây hà thủ ô hoặc cây nho lông cừu). Henderson’s đề cập đến 4.000 đến 5.000 bông hoa nhỏ tụ lại với nhau trên một vụ phun trào cao 36 inch (91 cm) trở lên. Điều này có thể là một số ít nếu nó xảy ra trong nhà, nhưng điều đó khó có thể xảy ra. Một vấn đề nữa là phải làm gì khi màn hình lá trở nên quá cao và cần được xử lý, đây là vấn đề tôi thường gặp phải nhất khi thực hiện các cuộc gọi trên đài. Bạn có thể cắt tóc đuôi ngựa ra sau và nó sẽ mọc ra vài sợi tóc đuôi ngựa từ vết thương. Nó sẽ không có giá trị sốc như nhau, nhưng nó sẽ ổn.
Nếu bạn thích những thứ kỳ lạ — và tôi phải thừa nhận rằng tôi thấy chúng vô cùng hấp dẫn — bạn nên trồng chúng. Thay vì coi những cái cây đó như một loại cây kỳ lạ không hề bắt mắt thì hãy khai thác sự kỳ quặc đó. Kẻ ngủ nướng này tiềm ẩn nguy cơ trộm cắp hiện trường. Đặt những gốc cây có từ thời Victoria của chúng vào một cái bình, có lẽ là một thứ gì đó bằng sắt rèn và có xếp hình. Bên trong, bạn sẽ có đài phun nước cho những giấc mơ của mình mà không cần giật gân. Hoặc thử cặp chậu phù hợp và đặt 2 cây vào mỗi bình, bạn có thể ghép lại và tạo hình cho chúng thành hình trái tin chẳng hạn.
PONYTAIL PALM
Nolina recurvata
THƯỜNG ĐƯỢC GỌI LÀ elephant foot tree
KÍCH THƯỚC |
Cuối cùng là 24 đến 36 inch (61 đến 91 cm) hoặc cao hơn |
TÁN LÁ |
Những chiếc lá dài, mỏng như cỏ, uốn lượn nhẹ nhàng như một đài phun nước |
ĐẶC ĐIỂM KHÁC |
Có một củ lớn, phình to ở gốc |
VỊ TRÍ ĐẶT |
Đông hoặc Tây; sẽ bị cháy nếu đặt dưới ánh nắng quá gắt |
YÊU CẦU VỀ TƯỚI NƯỚC |
Nhờ bầu giữ nước, nó có thể chịu đựng trong thời gian không có nước, nhưng đừng vì điều đấy mà thường xuyên quên tưới nước |
NHIỆT ĐỘ VỀ ĐÊM TỐI ƯU |
55–70°F (12–21°C) |
TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG |
Slow |
LOẠI ĐẤT |
Bầu đất mùn có bao gồm phân trộn |
BÓN PHÂN |
Đầu mùa xuân đến cuối mùa thu |
VẤN ĐỀ |
Có thể trở nên co giãn theo thời gian — đó là lúc cần thiết phải phẫu thuật |
KẾT HỢP |
Aglaonemas, begonias, crotons, dracaenas, dương xỉ, ficus, ivies, rêu, cây thần kinh, peperomias và cây chấm bi |
Cây cọ đuôi ngựa cần rất ít chăm sóc. Bạn có thể cần phải cắt các phần cuối của lá nếu chúng chuyển sang màu nâu, nhưng nếu cắt quá nhiều sẽ làm hỏng mất phần lá đó. Nếu các lá phía dưới chuyển sang màu vàng, hãy cắt chúng ra khỏi phần gốc, vấn đề duy nhất bạn thực sự cần lo lắng về loại cây này là lá úa vàng. Đó là điều tôi yêu thích về những loài cây đã được trồng trong nhiều thế kỷ: Việc chúng sống trong nhà của chúng ta khi có môi trường sống tương đối không phù hợp đã nói lên tất cả về mọi điều về đặc tính của chúng.