- Nguồn: Sách tiếng Anh bản cứng: The indestructible houseplant: 200 beautiful plants that everyone can grow – Tovah Martin
- Biên tập: Dũng Cá Xinh (Tháng 10/2021)
- Dịch: Team Codai.net
English
When I open my eyes in the morning, no matter what the hour, Einstein is patrolling the bedroom window and surveying the dawn maneuvers in the backyard. By the time I get out there, the deer prancing and skunk waltzing have broken up for the day. Einstein won’t reveal what transpired, even though he witnessed all the dirty deeds from his perch. At one time, I had a plant on the pedestal right in front of his favorite bedroom window. That strategic position is now dedicated to his front-and-center surveillance missions. The hoya and fern have to stand aside.
Even though it was displaced, the hoya is happy taking a backseat. In fact, a full-frontal east-facing window might be a little too much for its complexion at certain times of year. Hoyas can easily sunburn—that’s their only caveat. This explains why Hoya compacta keeps a permanent position in my bedroom and doesn’t go outside with the rest of the summer sojourners. But the hoya’s dislike of sunrays is only one facet of the justification. This plant is so swank that waking up would not be the same without it. And hoyas require absolutely no maintenance, which is another good reason to recommend the plant for a perpetual, very visible position.
Like most gardeners, I launch out of bed fairly quickly after waking. But in bad weather I take a few minutes to enjoy the surrounding scenery and soak up the vibes from the glass cloche beside my bed and the houseplants in the window. First impressions are everything, and the hoya is impeccably dressed no matter what the season. Yes, it is a contortionist. But I love kinky. I do yoga; the hoya does yoga.
Once I’m up and running, there’s no looking back. If the bed doesn’t get smoothed out and the pillows aren’t plumped immediately, chances are they’ll be forgotten in the mad rush. The hoya doesn’t always get watered. Despite the fact that its root system is wedged into an urn that it probably outgrew ages ago (but looks so chic), it chugs along without batting a leaf. It never drops foliage. And the dark green (there are variegated versions), crinkly leaves form a chain, which is how it earned its nickname of Hindu rope vine.
Not only does Hoya compacta win the congeniality award in the genus and earn the best-dressed designation, the performance doesn’t end after the first act. In spring and summer, it bursts into blossoms, a series of three concentric five-pointed stars similar to its relative the milkweed. It’s a pale pink constellation within a white star within a cream-colored asterisk, just the sort of upbeat thing you need to see in the morning. Some people don’t like the scent, but I adore it. It’s like baby powder mixed with molasses. Granted, the blossoms shed onto the floor after the show, but not before they’ve appeared for a lengthy engagement.
Blossoms on hoyas result only from neglect. Fortunately, I love the container in which my Hoya compacta resides, and I’m not about to grant a graduation in the foreseeable future. That’s the secret ingredient to achieving flowers. In so many instances, relatives inherit an ancient hoya that draped around their mother’s or aunt’s or grandmother’s house and generously repot it into a larger new container. The promotion makes watering easier, but you won’t see flowers for years. Lavish feeding will bring similar results, or lack thereof.
Although I have a specimen Hoya carnosa, I keep it only because I’m a sap for anything with history. My dog-eared Henderson’s Handbook of Plants and General Horticulture (1890) claims it was introduced in 1802 and hails it as a steadfast survivor capable of enduring the dustiest parlor. The fact that it does nothing much but stay alive was fine with everyone back then. As for me, it is sufficient that H. carnosa does nothing much beyond being nostalgic. But that’s only because it requires almost no care.
My variegated Hoya kerrii (it came from a mom-and-pop greenhouse without a label, and these plants go under several names, including Hoya kerrii ‘Albomarginata’ and Hoya kerrii ‘Splash’) is equally cool with neglect. However, when it comes to growth, this particular hoya takes painfully slow to another level. The ultra-thick, leathery, distinctly heart-shaped leaves are extraordinarily unique, but you can spend a lifetime waiting for this plant to fill out. While you’re standing by, be absolutely sure not to give it bright light, because that will scorch all the progress you’ve already made. Take it from a sadder-but-wiser hoya grower.
I rank Hoya lanceolata subsp. bella, Hoya pubera, and Hoya lacunosa in the more difficult category. They aren’t really challenges to grow, but they are not indestructible. They seem more prone to root mealybug than the diehards, and it is not hard to sabotage them. Steer toward the old faithfuls, unless you are ready for a challenge.
Hoyas serve an important role in any home because they spill down. Have you noticed that most vines tend toward slightly ill-kempt behavior? Hoyas are tidy. Hoya carnosa is almost buttoned down, while H. compacta is pulled together in a strictly nontraditional sort of way. But vines introduce a display quandary for some gardeners. Hanging baskets can be hell to deal with indoors. They bop you on the head when you’re attempting to shut the window. They swing around when you’re trying to water, and you end up sprinkling the floor. They make whatever they are cradling the polar opposite of low maintenance. But if you use a tall container or urn rather than a hanging pot to house showering plants, all your problems are solved. Your hoya will drape majestically down, you will get a sort of peekaboo look at the container’s silhouette, and you will have created an instamatic sculpture. Not bad for a day’s work.
HOYA
Hoya
ALSO CALLED porcelain flower, wax flower, Hindu rope vine
EASIEST
SIZE |
Drapes down |
FOLIAGE |
Usually long, thin, and leathery; Hoya compacta has crinkled leaves, and variegated versions are available |
OTHER ATTRIBUTES |
One of the few very tidy vines; the flowers are way cool and fragrant |
EXPOSURE |
East or west; does not like very bright light |
WATER REQUIREMENTS |
Keep soil moderately moist |
OPTIMUM NIGHTTIME TEMPERATURE |
60–70°F (15–21°C) |
RATE OF GROWTH |
Slow |
SOIL TYPE |
Rich, humusy, peaty potting soil with compost included |
FERTILIZING |
Early spring to late autumn |
ISSUES |
Can be prone to scale and mealybug; fails to blossom unless pot-bound |
COMPANIONS |
Begonias, ferns, ivies, nerve plants, peace lilies, peperomias, philodendrons, and pileas |
Tiếng Việt
Bất cứ khi tôi thức dậy vào buổi sáng, Einstein đang nằm ở bệ cửa sổ phòng ngủ và quan sát những thứ đang xảy ra ở sân sau. Nhưng khi tôi nhìn ra ngoài đó, những con hươu và chồn hôi đã chạy đi mất. Einstein sẽ không tiết lộ điều gì đã xảy ra, mặc dù nó chứng kiến tất cả. Có lần, tôi đã trồng một chậu cây ngay bệ sửa sổ yêu thích của nó, đó là vị trí mà nó thích nằm và quan sát tất cả mọi thứ đang diễn ra ở trong sân. Vì vậy mà cây Cẩm cù (Hoya) và cây Dương xỉ (Fern) phải dẹp sang một bên và nhường chỗ cho nó.
Mặc dù đã bị dời khỏi nơi có ánh sáng tốt nhất, nhưng cây Hoya vẫn ổn với những vị trí khác. Trên thực tế, một cửa sổ hướng Đông có vẻ không cung cấp đủ ánh sáng cho cây Hoya vào một số thời điểm nhất định trong năm. Có một điều duy nhất cần chú ý đó là Hoyas có thể dễ dàng bị cháy nắng. Điều này giải thích tại sao mà cây Hoya compacta được đặt ở một vị trí cố định và ít được mang ra ngoài vào mùa hè khi mà những ánh nắng bắt đầu hơi gay gắt. Nhưng việc cây Hoya không ưa nắng gắt chì là một phần nhưng cây Hoyas thật sự không cần quá nhiều sự chăm sóc, đó là một lý do để thuyết phục bạn nên trồng một cây ở trong nhà.
Giống như hầu hết những người làm vườn khác, tôi thường thức dậy và rời khỏi giường rất sớm. Nhưng trong những ngày trời âm u hay se lạnh một chút, tôi lại muốn dành vài phút nằm trên giường để tận hưởng khung cảnh xung quanh và cảm nhận rõ hơn về những chiếc lồng kính có cây cảnh và những cây trồng trên bệ cửa sổ. Vào bất kể mùa nào, Hoyas đã làm tôi thật sự rất ngạc nhiên về sự gọn gàng của chúng. Chúng có những hình dạng khác nhau nhưng tôi thích sự kỳ lạ đó.
Một khi tôi bắt đầu làm gì đó, tôi hầu như đều không nhớ được những thứ nhỏ nhặt. Khi mới ngủ dậy nếu giường và gối không được làm phẳng ngay lập tức, tôi có thể quên mất việc đó trong lúc quá bận rộn. Vì vậy mà không phải lúc nào mà cây Hoya của tôi cũng được tưới nước. Mặc dù rễ của chúng được trồng vào một chậu trông có vẻ rất cổ (nhưng trông rất sang trọng), chúng vẫn có thể sống tốt mà có thể là không cần một chiếc lá nào và không bao giờ bị rụng. Có những chiếc lá màu xanh lá cây đậm (nhiều phiên bản khác nhau), nhăn nheo tạo thành một chuỗi, và chúng được gọi là cây nho dây Hindu.
Cây Hoya compacta không chỉ được coi như là giống đẹp nhất trong chi Hoyas mà còn nhiều điều thú vị khác về chúng nữa. Vào mùa xuân và mùa hè, những chùm hoa bắt đầu xuất hiện, một chùm hoa với những bông hoa như ngôi sao năm cánh màu hồng nhạt và điểm ở giữa là những ngôi sao nhỏ hơn màu hồng, chúng tựa như là cây bông sữa. Thật tốt khi vào mỗi buổi sáng bạn lại được ngắm nhìn và ngửi được hương thơm của chúng. Một số người không thích mùi hương, nhưng tôi thì lại rất thích. Những bông hoa có mùi thơm ngọt dịu như bột sữa cho em bé vậy. Đành rằng, những bông hoa sẽ bị héo và rụng xuống sau đó, nhưng những bông hoa rất bền và sẽ ở lại khoe sắc một khoảng thời gian dài trước khi chúng bị héo.
Có thể khi bạn ‘bỏ bê’ những chậu cây Hoyas đã góp phần giúp chúng có thể nở ra những bông hoa ngọt ngào đó. May mắn thay, tôi rất thích chậu cây Hoya compacta của tôi và nghĩ rằng sẽ không đổi cho chúng trong một khoảng thời gian dài. Đó có vẻ là yếu tố giúp cây Hoya ra hoa. Có thể trong trường hợp bạn nhận được chậu cây Hoya đã được bà hay mẹ bạn trồng rất lâu năm, khi bạn nhận chúng về, bạn đã chuyển chúng vào những chậu cây lớn hơn. Việc đổi chậu mới giúp bạn có thể tưới nước cho cây thoải mái hơn nhưng đổi lại sẽ rất lâu nữa bạn mới lại thấy những chùm hoa nở rộ. Bón phân quá nhiều cũng sẽ dẫn đến tình trạng trên.
Mặc dù tôi có một chậu cây Hoya carnosa, nhưng tôi chỉ giữ lại chúng vì chúng mang ý nghĩa lịch sử. Quyển sách Henderson’s Handbook of Plants and General Horticulture (xuất bản năm 1890) (Sổ tay Thực Vật và Làm vườn Phổ Thông của Henderson) tuyên bố rằng loài cây này được giới thiệu vào năm 1802 và ca ngợi khả năng sinh tồn tuyệt vời của chúng trước những điều kiện sống khắc nghiệt và nghèo nàn nhất.. Việc sống sót trong điều kiện khó khăn đó là điều rất tốt cho những người muốn trồng chúng. Đối với tôi, việc trồng cây H.carnosa không gì hơn là việc lưu giữ lại những kỉ niệm nhưng hơn hết là chúng không cần phải chăm sóc quá nhiều.
Cây Hoya kerrii có nhiều màu của tôi (nó đến từ một nhà kính hiện đại và những cây này được đặt một số tên, bao gồm Hoya kerrii ‘Albomarginata’ và Hoya kerrii ‘Splash’) cũng tuyệt vời không kém. Tuy nhiên, trong thời gian phát triển, những cây Hoya này lại phát triển trậm lại đến mức đáng kinh ngạc. Những chiếc lá hình trái tim cực kỳ dày và có hình dáng cực kỳ độc đáo, nhưng có thể bạn sẽ dành cả đời để chờ loại cây này trổ bông. Khi bạn bắt đầu trồng nó, hãy chú ý không nên đặt chậu cây ở những vị trí ánh sáng quá gắt vì có thể bị cháy lá. Nên lấy nó từ một người trồng Hoya có nhiều kinh nghiệm hơn để học hỏi được nhiều hơn về cách trồng cây đó.
Tôi đánh giá những cây như cây Hoya lanceolata subsp. bella, Hoya pubera, và Hoya lacunosa ở loại cây trồng khó hơn, không phải là trồng nó quá khó mà là chúng không phải loại cây không thể phá hủy (bất hoại). Chúng có vẻ dễ bị rệp sáp hại rễ và không khó để phá hoại. Nên trồng những loại cây cũ dễ trồng, nếu bạn muốn trồng những loại kể trên thì bạn nên sẵn sàng tinh thần để trải qua những thử thách lớn hơn.
Cây Hoyas đóng một vai trò quan trọng trong bất kỳ ngôi nhà nào vì chúng là một loại dây leo. Bạn có nhận thấy rằng hầu hết các loài dây leo có xu hướng leo linh tinh không? Riêng cây Hoyas thì rất gọn gàng và ngăn nắp. Nhưng những cây dây nho như một thứ trưng bày rất tuyệt vời trong khu vườn và những người làm vườn là những nhà thiết kế. Những chiếc giỏ treo thường gây ra nhiều bất tiện trong nhà vì: Chúng có thể đụng vào đầu bạn khi bạn đang cố gắng đóng cửa sổ hoặc lắc lư khi bạn đang cố gắng tưới nước và nước có thể làm rơi vãi ra sàn nhà. Những cáy cây Hoya đã làm tất cả mọi thứ để có thể sống sót trong những điều kiện sống kém nhất, nhưng nếu bạn sử dụng một cái bình cao thay vì chậu treo để trồng cây trong nhà, mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết. Cây Hoya của bạn sẽ rũ xuống một cách gọn gàng, chiếc bình sẽ không bị che lấp hoàn toàn và bạn sẽ có một tầm nhìn tốt nhất. Khung cảnh đó không tồi cho một ngày làm việc.
Chi Lan Cẩm Cù
Hoya
Thường được gọi là porcelain flower, wax flower, Hindu rope vine
KÍCH THƯỚC |
Dây leo |
TÁN LÁ |
Day leo thường dài, lá mỏng và nhiều da; Hoya compacta có lá nhăn, và các phiên bản khác. |
ĐẶC ĐIỂM KHÁC |
Một trong số ít những cây dây leo gọn gàng; những bông hoa rất thơm |
VỊ TRÍ ĐẶT |
Đông hoặc Tây; không thích ánh sáng quá chói |
YÊU CẦU VỀ TƯỚI NƯỚC |
Giữ đất ẩm vừa phải |
NHIỆT ĐỘ VỀ ĐÊM TỐI ƯU |
60–70°F (15–21°C) |
TỶ LỆ TĂNG TRƯỞNG |
Chậm |
LOẠI ĐẤT |
Đất bầu giàu mùn, than bùn có bao gồm phân trộn |
BÓN PHÂN |
Đầu mùa xuân đến cuối mùa thu |
VẤN ĐỀ |
Có thể bị vảy và rệp sáp; không nở hoa trừ khi bị ràng buộc vào chậu một khoảng thời gian khá lâu |
KẾT HỢP |
Begonias, dương xỉ, ivies, cây thần kinh, hoa loa kèn hòa bình, peperomias, philodendrons và cọc |