[Ebook Việt Hoá] The indestructible houseplant – Begonia

English

Begonias, indestructible? Easy for me to say: Begonia is almost my middle name. Over my long and deep green past, I have grown just about every begonia known to humanity. Well, not really, because there are upward of 900 species out there, not to mention the thousands of cultivars created by folks like me, who feel 900 is not nearly enough. But during my twenty-five-year tenure at Logee’s Greenhouses in Danielson, Connecticut, I curated the begonia collection happily and intensively. The assemblage originally included the rhizomatous, rex, cane, angel wing, semperflorens, semi-tuberous, tuberous, and hiemalis groups. I do not recommend them all as bulletproof, but some are pretty tough cookies.

All begonias are irresistible. But you need to know which members of this alluring family are toughest so you can succeed without shedding tears. First, you need to focus on the rhizomatous group. This is where you will find the wonderful hand-me-down begonias you inherited from your grandmother. Before central heat, indoor plumbing, and all the other modern conveniences, a few stalwart begonias were chugging along in less-than-ideal home settings. The two stars of the show were pond lily begonia, Begonia ‘Erythrophylla’ (aka beefsteak begonia), and star begonia, B. ‘Ricinifolia’ (aka castor bean begonia, probably the first begonia hybrid). You likely know these two most-wanted heirlooms on sight. Pond lily begonia has smooth, shiny, round leaves with a bronze cast. Star begonia has (you guessed it) star-shaped green leaves with a chenille of bristly red hairs on the leaf petioles. Both are nearly unkillable, although they can come down with powdery mildew if continually subjected to poor air circulation and dank conditions. But generally they are impervious. And although powdery mildew defaces some leaves, the plant will survive the affliction. In general, the only problems gardeners face with these vintage rhizomatous begonias is how to give old, gnarly plants new life.

While we’re on the subject, here’s how to rejuvenate rhizomatous begonias and give them further zest. First, cut back the old rhizomes. Rhizomatous begonias send up growth from arms and legs that creep along the top of the soil. These swollen appendages are not particularly handsome; indeed, they look slightly arthritic. But they are your targets for makeover surgery. Do not cut them back to their fat, woody origins. Instead, try to save some younger sections and remove straggly growth. If you do it correctly, you will have a newly invigorated plant. It’s like molting. And, of course, if you don’t mind the straggly presentation, there’s no harm in leaving your inherited begonia alone.

Pond lily and castor bean begonias are just the beginning. The plant has come a long way. There are loads of rhizomatous begonias out there, and many are equally rock solid. In a family that can be dicey, many are not prima donnas. Begonia ‘Zip’, B. ‘River Nile’, B. ‘Tiger Kitten’, and many others aim to please. These add some dash to your home with their colorful, mottled, or striped leaves. There are some truly challenging rare species of rhizomatous begonias, but most of the readily available rhizomatous are a cakewalk.

Flowers are also in your cards with the rhizomatous clan, especially in late winter, when they send up wands of tiny colorful blooms to quell the pangs of cabin fever. The pink, salmon, or white blossoms are adorable, and they make all the difference at a time of year when you’re starving for color.

Although rhizomatous begonias are relatively easy, they will not endure constantly wet foliage or consistently damp roots. Do not drench this plant. In fact, if you lean in the drier direction, your relationship will be better. Another trick is to aim the watering can at the soil surface rather than the leaves. Begonias don’t like wet foliage. Do not grant them overly generous root room, as there is not a begonia on Earth that likes to swim in its pot. Their root systems grow horizontally, so most prefer shallow containers to deep pots.

The majority of begonias like to be stationed in an east- or west-facing window where they receive good light but not baking sun. A north-facing window is pushing it. South works in winter, but can scorch in summer. Begonias do not like chilly conditions.

When working begonias into the indoor scenery, I play up their texture because many have furry, eyelashed leaves. Since I’m a collector, the dialogue is often between several begonias grown side by side. But ferns and orchids are good growing mates too. The tapestry that results can read well with upholstered furniture and nubby throws for the sofa. Begonias work equally well in a Victorian home or a contemporary scene. Put a begonia in a spare modern setting and its leaf shape says a lot, even in a limited space.

Coming in at second place behind rhizomatous begonias would be the angel wing branch of the cane group. You have probably encountered these majestic plants in your travels. Their leaves come in all sizes, they tend to be wing shaped, and they can have intriguing markings. Flower umbels can be immense and colorful, and they hold steady in pristine condition for weeks. Although angel wings are not that difficult to grow, they require some strategic and frequent pruning to keep the plant appealing. Otherwise you will be staring at a forest of naked stems with leaves at their tips. It’s not a happy picture. With pruning, they can be quite elegant. This is the plant for anyone who is fond of taking cuttings.

Whichever way you go with begonias, good things are in store. They offer diversity beyond your wildest dreams. You could explore this family for decades and not grow even slightly bored. I know this from experience.

BEGONIA

Begonia

EASY

SIZE	Ranging from 3 to 30 inches (7 to 76 cm) high
FOLIAGE	Extremely diverse, with all sorts of leaf shapes, textures, and sizes available
OTHER ATTRIBUTES	Midwinter blossoms
EXPOSURE	East or west
WATER REQUIREMENTS	Allow soil to dry out between waterings
OPTIMUM NIGHTTIME TEMPERATURE	55–70°F (12–21°C)
RATE OF GROWTH	Medium
SOIL TYPE	Rich, humusy, peaty potting soil with compost included
FERTILIZING	Early spring to late autumn
ISSUES	Powdery mildew can be a problem
COMPANIONS	African violets, bromeliads, ferns, mosses, nerve plants, plectranthus, and any other low-light individuals

MORE, MORE, MORE: PROPAGATING BEGONIAS

If you want to share your begonias with admirers, it’s easier than you think. Begonias are particularly simple to propagate, and there are several ways to do it.

With rhizomatous begonias, you have the option of clipping off one of the creeping arms and legs that wander on the surface of the container. They usually already have roots attached that anchor them to the soil. Simply pull off that leg (if it has growth on the tip, all the better) and lay it on top of a new container with half the rhizome and the roots buried. Young rhizomes will make handsome new plants faster than old, woody individuals. But any version should work.

You can also use rhizomatous and rex begonia leaves to make new plants. One method is to take off the leaf with its leaf stem, dip it in rooting hormone, and stick it in new soil like an umbrella, firming the soil around the base of the stem and watering the soil around it. This method takes longer; it is usually one to two months before little plantlets appear clustered around the leaf stem. During that time, keep it in a cloche to raise humidity.

Leaf wedges are also an option with rhizomatous and rex begonia leaves. Cut off a leaf, remove its leaf stem, and divide it into pie-like wedges, making sure the middle sinus is included in each wedge. Dip the pointed tip in rooting hormone, push one third of the wedge into soil, firm it in, and water it. As with other leaf cuttings, a cloche helps to keep humidity high during rooting.

You can easily root angel wing and cane type begonias by cuttings. Cut the stem a few inches from the tip and strip off or diminish side leaves to prevent wilting. Dip the stem in rooting hormone, firm the stem into soil, and put it in a cloche for a few weeks while roots are formed. This is a great gift to share with friends who admire your menagerie. And what a resourceful way to recycle cuttings when your cat has caused an “accident.”

Tiếng Việt

Thu Hải Đường (Begonias), không thể phá hủy? Thu Hải Đường – Begonia gần như rất quan trọng đối với tôi. Trong suốt khoảng thời gian làm vườn lâu dài của mình, tôi đã trồng được tất cả các loại cây Thu hải đường được biết đến hiện nay. Chà, không hẳn, bởi vì có tới 900 loại ở ngoài kia, chưa kể đến hàng nghìn giống cây trồng được tạo ra bởi những người giống như tôi, những người cảm thấy con số 900 là chưa đủ. Nhưng trong suốt 25 năm làm việc tại Logee’s Greenhouses ở Danielson, Connecticut, tôi đã nhân giống và tạo ra bộ sưu tập thu hải đường một cách vui vẻ và chuyên nghiệp. Tổ hợp ban đầu bao gồm các nhóm thân rễ, Rex, Cane, Angle Wing, trường sinh, rễ dạng bán củ, rễ dạng củ và Hiemalis. Tôi không mong chúng có sức chịu đựng tốt trong mọi điều kiện, nhưng có vài loại thật sự cứng cáp.

Tất cả thu hải đường đều có một sức hấp dẫn không thể cưỡng lại được. Nhưng bạn cần biết loại nào có khả năng sống tốt trong mọi điều kiện sống mà không cần tốn quá nhiều công sức chăm sóc. Đầu tiên, bạn cần tập trung vào nhóm thân rễ. Đây là nơi bạn sẽ tìm thấy những cây thu hải đường tuyệt vời mà bạn được thừa hưởng từ bà của mình. Trước khi có nhiệt độ trung tâm, hệ thống ống nước trong nhà và tất cả các tiện nghi hiện đại khác, một số cây thu hải đường cứng cáp đang sống trong những môi trường nhà kém lý tưởng. Hai giống cây tiêu biểu là cây thu hải đường ao, Begonia ‘Erythrophylla’ (hay còn gọi là thu hải đường bò bít tết) và thu hải đường sao, B.‘Ricinifolia’ (hay còn gọi là thu hải đường thầu dầu, có lẽ là giống thu hải đường lai đầu tiên). Bạn có thể đã biết đến và rất mong muốn có được hai loại này. Thu hải đường ao có lá tròn, nhẵn, bóng, một số lá có chuyển sang màu nâu đậm. Cây thu hải đường sao có lá màu xanh lục hình sao với một lớp lông tơ màu đỏ ở các cuống lá. Cả hai đều gần như không thể phá hủy (bất hoại), mặc dù chúng có thể bị nấm phấn nếu liên tục chịu điều kiện lưu thông không khí kém và ẩm ướt. Nhưng nhìn chung chúng không thấm nước. Và mặc dù bệnh phấn trắng làm rụng một số lá, nhưng cây sẽ sống sót sau đó. Nói chung, vấn đề duy nhất mà người làm vườn phải đối mặt với những loại cây Thu hải đường này là làm thế nào để cho những cây già, cứng cáp này có sức sống mới.

Chúng tôi đang nghiên cứu về chủ đề này và đây là cách làm trẻ hóa cây Thu hải đường thân rễ và mang lại cho chúng nhiều sức sống hơn nữa. Đầu tiên, cắt bỏ phần thân rễ già. Thu hải đường thân rễ phát triển từ các thân cây và chân leo dọc trên mặt đất. Những phần nhánh phụ bị phình ra không được đẹp mắt cho lắm, nhưng chúng là mục tiêu của bạn để có thể làm cho cây Thu hải đường đẹp hơn. Đừng cắt chúng về gốc thân gỗ, mập mạp. Thay vào đó, hãy cố gắng để lại một số phần lá non hơn và loại bỏ những phần mọc lệch lạc. Nếu bạn làm đúng cách, bạn sẽ có một cây mới tràn đầy sinh lực. Nó giống như một sự lột xác. Và, tất nhiên, nếu bạn không quá bận tâm đến cách mọc lộn xộn của chúng, sẽ không có chuyện gì xảy ra khi bạn để yên cho cây thu hải đường tiếp tục phát triển.

Thu hải đường ao và Thu hải đường sao chỉ là sự khởi đầu. Những cái cây đã đi được một chặng đường dài. Có vô số những loại cây thu hải đường ở ngoài đó, và nhiều cây có sức sống mạnh mẽ dù trong điều kiện sống nào. Những loại trong nhà đều là ngẫu nhiên có được, nhiều cây không phải là cây đầu tiên. Begonia ‘Zip’, B. ‘River Nile’, B. ‘Tiger Kitten’, và nhiều cây khác tạo nên sự hài lòng khi đặt vào không gian sống. Chúng tạo thêm điểm nhấn cho ngôi nhà của bạn với những chiếc lá đầy màu sắc, có đốm hoặc sọc. Có một số loài Thu hải đường quý hiếm thực sự rất khó kiếm, nhưng hầu hết các loài thân rễ sẵn có đều rất dễ tìm kiếm và nuôi trồng.

Với loại Thu Hải đường thân rễ, chúng có thể ra hoa, đặc biệt là vào cuối mùa đông, khi chúng nở ra những chùm hoa nhỏ đầy màu sắc đánh tan sự lạnh lẽo của mùa đông và giải tỏa những căng thẳng áp lực hay buồn chán của bạ. Những bông hoa màu hồng, màu cá hồi hoặc trắng rất đáng yêu và chúng tạo nên sự khác biệt vào thời điểm này trong năm.

Mặc dù trồng cây thu hải đường tương đối dễ dàng, nhưng chúng sẽ không chịu được khi tán lá ẩm ướt hoặc rễ ẩm ướt liên tục. Đừng làm ướt cây. Trên thực tế, nếu bạn ít tưới cây hơn thì cây Thu Hải Đường có thể dễ sống hơn. Một mẹo khác là hướng bình tưới vào bề mặt đất chứ không phải là lá. Thu hải đường không thích tán lá ướt. Đừng đặt chúng vào một chậu cây quá rộng rãi, vì không có loài thu hải đường nào thích điều đó. Hệ thống rễ của chúng phát triển theo chiều ngang, vì vậy nên dùng chậy cây nông hơn chậu sâu.

Phần lớn thu hải đường thích được đặt ở cửa sổ quay mặt về hướng Đông hoặc Tây, nơi chúng nhận được ánh sáng tốt nhưng không bị nắng gắt. Hướng Nam rất tốt nếu mùa đông về, nhưng có thể bị cháy nắng trong mùa hè. Thu hải đường không thích môi trường lạnh giá.

Khi trồng thu hải đường vào không gian trong nhà, tôi rất thích cấu tạo của chúng vì nhiều cây có lông và lá có lông. Vì tôi là một nhà sưu tập nên tôi thường đặt những cây Thu Hải đường cạnh nhau. Nhưng dương xỉ và cây phong lan cũng rất tốt khi đặt cùng những cây Thu hải đường. Những cây Thu hải đường được đặt trong một ngôi nhà thời Victoria hoặc một khung cảnh đương đại mang lại những khung cảnh rất tốt. Đặt cây Thu hải đường trong một khung cảnh hiện đại và hình dạng chiếc lá của chúng có thể tạo nên nhiều điểm nhấn, ngay cả trong một không gian hạn chế.

Đứng ở vị trí thứ hai sau thu hải đường thân rễ sẽ là nhánh Angle Wing của nhóm Cane. Chắc hẳn bạn đã từng bắt gặp những loài thực vật này trong chuyến du lịch của mình. Lá của chúng có đủ loại kích cỡ, chúng có xu hướng hình cánh và có thể có những đặc điểm hấp dẫn. Các Umbels hoa to lớn và đầy màu sắc, và chúng có thể giữ nguyên như thế trong vài tuần mà không bị héo hay rụng. Mặc dù loại Angle Wing không khó trồng nhưng chúng đòi hỏi một số yêu cầu về chăm sóc và cắt tỉa thường xuyên để giữ cho cây trông hấp dẫn hơn. Nếu không, bạn sẽ nhìn chằm chằm vào một cái cây trơ trọi với những cái lá ở đầu ngọn. Đó không phải là một khung cảnh đẹp. Với việc cắt tỉa, chúng có thể yêu cầu khá cao. Đây là loại cây dành cho những ai thích chăm sóc cắt tỉa.

Cho dù bằng cách nào mà bạn biết đến và muốn trồng Thu hải đường, những loại tốt nhất đều ở cửa hàng. Họ cung cấp đa dạng tất cả những giống cây mà bạn mong muốn. Có thể là bạn sẽ phải nghiên cứu khám phá cây Thu hải đường trong một khoảng thời gian dài và có thể sẽ rất buồn chán nếu nó không có sự tiến triển nào. Từ những kinh nghiệm thực tế mà tôi đã biết đến điều này.

BEGONIA

Thu Hải Đường

Nếu bạn muốn chia sẻ cây Thu hải đường của mình với những người thích chúng, điều đó dễ dàng hơn bạn nghĩ. Nhân giống cây Thu hải đường rất đơn giản và có một số cách để thực hiện.

Với thu hải đường thân rễ, bạn có thể lựa chọn cắt bỏ một trong những cành của chúng và dây leo trên bề mặt của chậu. Chúng thường có rễ bám vào đất. Đơn giản chỉ cần kéo phần rễ đó ra (nếu nó mọc ở phần ngọn thì càng tốt) và đặt nó lên trên một thùng mới có chôn một nửa thân rễ và rễ. Những thân rễ non sẽ tạo ra những cây mới đẹp hơn. Nhưng phần nào cũng có sức sống rất dẻo dai.

Bạn cũng có thể sử dụng thân rễ và lá thu hải đường để làm cây mới. Một phương pháp khác là ngắt bỏ lá kèm theo thân lá, nhúng vào hóc môn tạo rễ, và cắm vào đất mới như một chiếc ô, làm chắc đất quanh gốc và tưới ẩm cho đất xung quanh. Phương pháp này mất nhiều thời gian hơn; thường là một đến hai tháng trước khi những cây con nhỏ mọc thành cụm xung quanh thân lá. Trong thời gian đó, cho nó một túi bọc ngoài bảo vệ để tăng độ ẩm.

Lá nêm cũng là một lựa chọn với lá thu hải đường và thân rễ. Cắt bỏ một chiếc lá, bỏ cuống lá và chia chúng thành các nêm giống như chiếc bánh, đảm bảo rằng xoang giữa được bao trong mỗi nêm. Nhúng đầu nhọn vào chất kích thích tạo rễ, đẩy một phần ba thanh nêm vào đất, cố định chặt và tưới nước. Cũng như các phương pháp giâm cành lá khác, lồng kính chụp cây giúp giữ độ ẩm cao trong quá trình ra rễ.

Bạn có thể dễ dàng cắm rễ cây Angel Wing Begonias (Cane Begonias) bằng cách giâm cành. Cắt thân cây cách ngọn một vài inch và tước bỏ hoặc cắt bớt các lá bên để tránh bị héo. Nhúng thân cây vào chất kích thích tạo rễ, cố định thân cây vào đất và đặt nó trong một miếng vải trong vài tuần khi rễ hình thành. Đây là một món quà tuyệt vời để chia sẻ với những người thích bộ sưu tập cây Thu Hải đường của bạn. Và cũng là một cách khéo léo để tái chế cành giâm khi con mèo của bạn không may gây ra “tai nạn”.