1. Chăm sóc lan trưởng thành.
– Giai đoạn này cây sinh trưởng mạnh và biểu hiện những đặc tính của loài. Sự sai lầm về phương pháp chăm sóc lan sẽ dẫn đến tình trạng cây suy dinh dưỡng, lớn chậm nẩy chồi nhiều và không đạt được về chiều cao, số lá phù hợp cho các giai đoạn về sau.
– Với giống Dendrobium: chiều cao và đường kính của củ giả lớn gấp 2 – 3 lần, số lá nhiều hơn 3 – 4 lần so với giai đoạn trước đó.
– Với giống Vanda: chiều dài lá và chiều rộng lá sau gấp 1,5 – 2 lần lá trước.
– Với Phalaenopsis: diện tích lá to gấp 2 – 4 lần so với thời kỳ cây con.
Đặc điểm sinh trưởng ở giai đoạn này.
– Đỉnh ngọn tiếp tục ra lá mới.
– Màu lá xanh bóng, lá dầy, cứng, dạng lá cân đối.
– Thân tích trữ dinh dưỡng đầy đủ (thân mập, chắc và cứng).
– Rễ lớn, các chóp rễ phần màu xanh dài.
Thời gian ra hoa.
– Khả năng ra hoa đồng đều tùy thuộc vào loài và chế độ chăm sóc. Thời gian hợp lý nhất để hoàn tất một chu kỳ nuôi trồng từ lan con đến lúc ra hoa như sau: Dendrobium cây cấy mô 10 – 12 tháng, cây gieo hạt 12 – 16 tháng – Phalaenopsis nuôi cấy mô 12 – 16 tháng – Vanda tách chiết khoảng 20 – 24 tháng.
1.1. Điều chỉnh yếu tố môi trường.
Ở giai đoạn này cây Lan sinh trưởng và phát triển mạnh, do đó yếu tố môi trường ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cây, các yếu tố ảnh hưởng chủ yếu là ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm và chất dinh dưỡng.
1.2. Tưới nước.
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tưới nước:
– Loài lan:
+ Loài nhiều lá, lá to dễ thoát nước cần tưới nhiều: Phalaenopsis.
+ Loài nhiều rễ khí sinh cần tưới nước thường xuyên: như Dendro.
+ Loài có thân giả hành to, lá dày, thoát nước ít, tưới ít hơn.
+ Loài lan đa thân tưới ít hơn so với lan đơn thân, vì đơn thân không có giả hành mập để dự trữ nước.
– Thời kỳ sinh trưởng:
+ Thời kỳ cây ra rễ, mọc chồi cần tưới nhiều hơn.
+ Khi cây phân hóa mầm hoa, ra hoa cần tưới nhiều.
+ Thời kỳ cây nghỉ, tưới ít hơn.
– Các mùa
+ Mùa mưa: độ ẩm cao, do vậy việc tưới cần tính toán cụ thể số lần tưới, lượng nước tưới.
+ Mùa khô: Đa số loại loan vào thời kỳ nghỉ để chuẩn bị cho ra hoa, vì vậy cần giữ ẩm và tưới ít
– Chất trồng và chậu.
+ Giá thể là xơ dừa loại to, than củi, dớn và loại chậu thoáng tưới nhiều.
+ Giá thể là rêu, vỏ thông, sơ dừa nghiền thì tưới ít hơn.
– Cách tưới.
+ Tưới nhẹ theo kiểu phun sương hạt nhỏ, tưới đi tưới lại nhiều lần. Tưới lá trước sau đó tưới chậu.
+ Nếu lá cây nhăn có nếp gấp, giả hành nhăn nhúm biểu hiện thiếu nước.
+ Dùng ngón tay thọc nhẹ vào chậu nếu thấy trên khô, nhưng dưới ướt tay thì không tưới. Hoặc 2 giờ chiều, nhấc kiểm tra chậu thấy đáy chậu khô, chứng tỏ lượng nước tưới ngày hôm đó chưa đủ.
+ Đảm bảo giữa 2 lần tưới trong ngày, giá thể luôn ẩm.
* Duy trì độ ẩm trong vườn.
+ Phần lớn các loại lan sinh trưởng và phát triển tốt ở độ ẩm từ 50 – 80%. Nếu độ ẩm thấp, sẽ làm chồi hoa khó ra, nụ bị thui, mầm non cong queo, lá non bị sun lại.
+ Với các cơ sở sản xuất mang tính công nghiệp, thường làm vườn trông lan kiểu hiện đại vơi hệ thống làm mát, quạt thông gió… dễ dàng điều chỉnh và duy trì độ ẩm trong vườn. Đối với các vườn lan không có hệ thống này, cần đảm bảo duy trì độ ẩm trong vườn theo cách:
– Trong vườn để một số chậu nước để đảm bảo độ ẩm trong vườn.
– Dùng các khay nhựa, làm các phên gỗ đặt lân lên trên khay và đặt các chậu lan lên trên.
– Tưới tưới xuống nền đất.
– Phun nước dạng phun sương vào không khí trong vườn.
1.3. Điều chỉnh ánh sáng.
– Ở giai đoạn Lan trưởng thành, cây sinh trưởng và phát triển mạnh, tùy theo từng loại lan, cần điều chỉnh ánh sáng cho phù hợp.
+ Lan Cattleya, Dendrobium ánh sáng phù hợp ở giai đoạn này là 50 – 60%.
+ Phlaenopsis là 30 – 40%, trong khi đó Vanda, Ascocentrum là 80 – 90%.
Để đảm bảo điều chỉnh ánh sáng, khi làm giàn cần làm hệ thống móc kéo để dẽ dàng điều chỉnh ánh sáng.
* Một số dấu hiệu nhận biết để điều chỉnh ánh sáng.
– Cây đủ sáng lá có màu xanh vàng, ngoại trừ Phalaenopssi là có màu xanh tím.
– Cây còi cọc chậm lớn, lá cây úa vàng hay có những đốm nâu lớn trên lá hoặc lá hơi uốn cong, điều này chứng tỏ quá nắng, cần điều chỉnh ánh sáng ngay và cho cây vào chỗ ánh sáng yếu.
2. Bón phân, bổ sung dinh dưỡng.
Đánh giá hiện trạng sinh trưởng và phát triển mầm hoa.
Căn cứ theo tuổi lan, chúng ta tiến hành đánh giá sinh trưởng của lan trên cơ sở màu sắc lá, số lá, kích thước lá và sự phát triển của bộ rễ, sự phân hóa mầm hoa.
Khi cây sinh trưởng và phát triển tốt lá to, đúng màu sắc của giống, số lá lớn hơn giai đoạn cây con 2 lần, số lượng rễ phát triển mạnh. Một số giống lan như Hồ điệp, khi lá màu xanh tím biểu hiện cây sinh trưởng tốt, chuẩn bị ra phân hóa mầm hoa và ra hoa.