Cách chăm sóc Địa Lan thời kỳ ra hoa
Muốn điều tiết được thời kỳ ra hoa của Địa Lan trước hết cần phải hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến việc ra hoa của nó, từ đó để có cách chăm sóc Địa Lan một cách phù hợp nhất.
Đặc điểm thời kỳ ra hoa của Địa Lan
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc ra hoa của Địa Lan và tác dụng của chúng cũng hết sức phức tạp. Ngoài các yếu tố khí tượng thì còn cần phải biết chăm sóc Địa Lan như liên quan đến nước, phân bón và trạng thái sinh trưởng của Địa Lan.
Sự hình thành mầm hoa của Địa Lan có liên quan trực tiếp đến trạng thái dinh dưỡng của cây. Cây khỏe mạnh là tiền đề quan trọng cho Địa Lan mang hoa và hoa nở được bình thường vì thời gian mang hoa của Địa Lan là khá dài, thường vào khoảng 8 tháng cho nên nó đòi hỏi phải có nhiều dinh dưỡng hơn các loài hoa Lan khác. Cây khỏe mạnh thân giá to sẽ dự trữ được nhiều dinh dưỡng, cành hoa dài và ra nhiều hoa, chất lượng tốt. Chăm sóc Địa Lan lúc này chủ yếu là phải bón phân cho Địa Lan hợp lý, tỉa mầm, khống chế sinh trưởng dinh dưỡng tăng sinh trưởng sinh thực. Đối với Địa Lan trưởng thành từ tháng 1 – 6 là thời kỳ sinh trưởng dinh dưỡng, lúc này bón đạm là chính giúp cho cây sinh trưởng khỏe, từ tháng 6-10 Địa Lan bắt đầu chuyển sang sinh trưởng thực nên cần tăng lượng bón lân và kali, giảm đạm nhằm thúc đẩy phân hóa mầm hoa. Thời kỳ sinh trưởng dinh dưỡng của lan là ở mùa xuân, hè nên cần tiến hành tỉa mầm, mỗi một giả hành chỉ nên để lại khoảng 1-2 mầm nách phát dục bình thường sinh trưởng khoẻ mạnh, làm như vậy sẽ giảm bớt lượng dinh dưỡng bị tiêu hao ở Địa Lan, thúc đẩy sinh trưởng sinh thực. Thời gian phân hóa, mầm hoa cần phải được khống chế nước đảm bảo cho giá thể khô, giảm lượng nước trong tế bào, tăng cường độ dịch tế bào, khống chế sinh trưởng dinh dưỡng, làm như vậy cũng sẽ giúp thúc đẩy được phân hóa mầm hoa và chùm hoa vươn dài, làm cho Địa Lan sớm ra hoa.
Mối quan hệ giữa độ lớn của giả hành với độ dài cành hoa và số lượng hoa
Đường kính giả hành = 4,4 cm – Chiều dài cành hoa = 23,3 cm – Số lượng hoa = 10
Đường kính giả hành = 3,8 cm – Chiều dài cành hoa = 17,4 cm – Số lượng hoa = 10
Đường kính giả hành = 3,6 cm – Chiều dài cành hoa = 17,9 cm – Số lượng hoa = 8
Đường kính giả hành = 3,4 cm – Chiều dài cành hoa = 14,6 cm – Số lượng hoa = 6
Cũng đã có thí nghiệm chứng minh rằng, lượng ánh sáng thích hợp cho Địa Lan cũng có khả năng làm thúc đẩy giả hành phình to. Nhiệt độ không khí cũng có liên quan mật thiết đến thời gian ra hoa sớm hay muộn của Địa Lan. Trong điều kiện bình thường, tổng tích ôn từ khi xuất hiện nụ đến ra hoa khá ổn định, vào khoảng từ 1650 – 1820°c. Nhiệt độ bình quân/ngày cao hơn 15°C thì thời gian từ xuất hiện nụ đến nở hoa là khoảng 110 – 120 ngày. Khi nhiệt độ không khí giảm xuống khoảng 14-15°c thì thời gian xuất hiện nụ đến nở sẽ kéo dài vào khoảng 130 ngày. Người trồng Địa Lan có thể căn cứ vào số liệu khí tượng để có thể dự tính thời gian hoa nở nhằm xác định một cách chắc chắn thời gian đưa ra thị trường đáp ứng với nhu cầu thị trường.
Mối quan hệ giữa nhiệt độ và thời gian nở hoa
Nhiệt độ bình quân/ngày = 15,8°C – Từ xuất hiện nụ đến ra hoa = 110 ngày
Nhiệt độ bình quân/ngày = 15,1°C – Từ xuất hiện nụ đến ra hoa = 122 ngày
Nhiệt độ bình quân/ngày = 14.2°C – Từ xuất hiện nụ đến ra hoa = 132 ngày
Chăm sóc Địa Lan lúc ra hoa
Người ta thường nói nghìn ngày trồng hoa một giờ ngắm hoa là để nói rằng kỹ thuật thúc cây ra hoa không dễ. Thực tế chứng minh, qua điều tiết, chăm sóc tỷ mỷ không những có thể thúc đẩy cho Địa Lan ra nhiều hoa, hình dạng đẹp, màu sắc rực rỡ, hương thơm đậm đà mà còn có thể kéo dài được thời gian ra hoa, cành hoa đẹp.
Điều tiết ánh sáng cho Địa Lan
Từ khi cây Địa Lan bắt đầu mang nụ đến khi nở hoa phải mất vài tháng thế nên cần phải thường xuyên di chuyển chậu hoa sao cho cây Lan thường xuyên nhận được ánh sáng, tránh tình trạng hoa lá mọc lệch sẽ làm ảnh hưởng đến giá trị trang trí của cây hoa. Khi hoa nở thì tùy thuộc tình hình cụ thể mà đưa cây hoa vào chỗ râm mát nhưng vẫn cần nhận được ánh sáng tán xạ, tránh ánh sáng mạnh, sẽ trực tiếp làm tổn thương hoa dẫn đến hoa bị héo mất màu, chóng tàn.
Điều chỉnh độ ẩm cho Địa Lan
Thời kỳ ra hoa của Địa Lan thường rất mẫn cảm với độ ẩm của giá thể.Nếu giá thể quá khô sẽ dẫn tới phần mềm của rễ bị héo, hoa khó phát triển, hoa nở cũng không bình thường. Nhưng nếu như tưới nước quá nhiều hoặc bị đọng nước mưa, rễ sẽ thiếu oxy dẫn tới bị thối, bệnh xâm nhập làm cho cành hoa ngừng phát triển, nụ bị rụng. Chính vì vậy việc cấp nước cho Địa Lan lúc này cần phải căn cứ vào tình hình cụ thể của giá thể để tưới. Nếu như gặp lúc thời tiết đặc biệt như nhiệt độ cao, khô hanh gió lớn thì có thể cải thiện môi trường trồng Địa Lan bằng cách tưới phun sương. Cần giữ cho lá sạch bóng, không được phun nước trực tiếp vào hoa.
Bổ sung dinh dưỡng cho Địa Lan
Địa lan từ lúc bắt đầu mang nụ cho đến kết thúc ra hoa cần tiêu thụ một lượng dinh dưỡng rất lớn, đặc biệt là những nguyên tố có liên quan đến ra hoa như lân, kali, cần được bổ sung ở các giai đoạn khác nhau. Thông thường từ lúc phân hóa mầm hoa đến khi bắt đầu ra hoa, mỗi tháng cần phun KH2PO4 một lần với nồng độ 0,1% – 0,2%.
Bảo vệ cây
– Cần chú ý những việc sau:
+ Chú ý phòng chống rét: phần lớn Địa Lan đều ra hoa vào khoảng đông xuân nên rất dễ bị gió lạnh, sương muối gây hại, vì vậy cần phải tiến hành hàng loạt các biện pháp phòng chống rét như gió Tây Bắc hoặc đưa cây vào phòng ấm mới có thể đảm bảo Địa Lan ra hoa bình thường.
+ Giữ cho cành hoa đứng thẳng: Địa Lan có nhiều hoa, chùm hoa to, chính vì thế nếu như thấp cành hoa bị nghiêng thì phải lập tức cắm cọc chống đỡ.
+ Tác động cơ giới: tránh va chạm của người, gia súc, cần phun thuốc diệt khuẩn đề phòng chống bệnh hại.
+ Tỉa hoa đúng lúc
Địa lan từ khi ra nụ đến hoa nở tiêu hao nhiều dinh dưỡng, vì vậy cũng cần một lượng dinh dưỡng lớn. Khi trồng lan cần tránh để cây Lan kéo dài thời gian ra hoa, nên tỉa bớt những nụ xấu và hoa đã tàn nhằm giảm bớt lượng dinh dưỡng bị tiêu hao. Đồng thời khi hoa đã nở hoàn toàn thì có thể cắt cả cành hoa cắm vào lọ để nhằm giúp cho cây có thể sớm nảy mầm, làm như vậy rất có lợi cho sự sinh trưởng và ra hoa của cây năm tới.
Chăm sóc Địa Lan sau khi cắt hoa
Cần xem xét cụ thể để xác định xem nên giữ nguyên chậu cũ hay là phải thay chậu khác to hơn hoặc tách cây hoặc dồn vào và lập kế hoạch chăm sóc Địa Lan.
Thông thường nếu như một chậu Địa Lan chỉ có khoảng 2-3 cây, cây sinh trưởng khỏe, giả hành vẫn bình thường, giá thể còn tốt thì không nên đổi chậu, chỉ cần chăm sóc Địa Lan bằng việc nước phân đầy đủ và phòng trừ sâu bệnh hại kịp thời, bón phân theo định kỳ mỗi tháng tỉa mầm một lần cho đến trước khi ra hoa, làm như vậy sẽ có tác dụng tập trung dinh dưỡng, cây mập năm sau sẽ ra nhiều hoa và hoa đẹp.
Nếu như sau khi hái hoa mà trong chậu còn có khoảng 3-4 cây hoàn toàn khỏe mạnh và choán hết mặt chậu, không còn chỗ nào cho cây mới mọc lên, hoặc mặc dù bề mặt chậu vẫn còn rộng nhưng phía dưới không còn không gian để cho rễ phát triển thì cần phải thay bằng chậu to hơn. Chậu dùng để thay phải được rửa sạch khử trùng, dưới lót bằng ngói vỡ, đá dăm cho dễ thoát nước, trên phủ thêm 1 lớp giá thể và chất dinh dưỡng hữu cơ, nên sử dụng phân phân giải chậm sẽ tốt hơn cho sinh trưởng của cây. Sau đó hãy chuyển cả khóm sang chậu mới đã chuẩn bị, điều chỉnh sao cho mầm non có không gian để phát triển, đưa giá thể vào xung quanh và dùng que chọc xuống lấp đầy 1/3 thân giả, cách mép chậu khoảng 2-3cm.
Nếu như sau khi thu hoa trong chậu có trên 4 cây khỏe mạnh hoặc thân giả không lá đầy chậu, không còn không gian cho mầm dưới phát triển, hoặc do chăm sóc Địa Lan không tốt, cây không có khả năng nảy mầm, có nhiều cây nhưng yếu, giá thể mục nát biến chất thì cần phải tách cây thay chậu ngay hoặc là dồn chậu. Thông thường sẽ dùng dao sắc cắt đi khoảng 1/3 rễ, cắt bỏ lá già, vẩy bám trên thân, sau đó căn cứ vào từng trường hợp cụ thể để quyết định tách cây to nhỏ. Cho dù là khóm to hay nhỏ, mỗi khóm nên cần có cây mẹ đã có hoa và những cây sinh trưởng khoẻ mạnh chưa ra hoa đang nảy mầm, đồng thời cần tỉa hết những cây yếu và mầm yếu, mỗi cây chi cần giữ lại khoảng 1-2 mầm khoẻ là có thể ghép chậu đảm bảo cho năm sau có được 2 cây ra hoa. Dùng thuốc tím 0,5% để ngâm rễ khoảng 5-10 phút, sau đó bỏ ra đặt ở chỗ râm mát cho khô rồi đem trồng vào chậu, mỗi chậu giữ lại 1/3 thân cũ, trồng bổ sung cây mới, sau khi trồng hãy tưới nước xối mạnh để cho tạp chất trong chậu theo nước trôi xuống đáy chậu trôi ra ngoài. Sau khi trồng một tuần tưới nước bằng cách phun vào lá chờ cho rễ mới phát sinh rồi mới bắt đầu tiến hành bón phân tưới nước.
Dù là đổi chậu hay tách cây, để đảm bảo cho Địa Lan chóng hồi phục và sinh trưởng nhanh, ngoài việc định kỳ bón phân còn cần phải phun định kỳ 10 ngày/ lần bằng ure 0,1% và super lân 0,2%, đồng thời phải định kỳ tỉa mầm, giữ lại những mầm khoẻ mạnh. Trong điều kiện bình thường mỗi năm mọc mầm 2 lần, phần lớn vào mùa xuân và hè nhưng nhiều mầm dinh dưỡng thì chỉ nên giữ lại khoảng 3 mầm là đủ, còn những mầm phát sinh vào mùa thu có cả mầm dinh dưỡng và mầm hoa thì cần phải chờ đến khi có thể phân biệt được mầm hoa và mầm dinh dưỡng, khi đó sẽ chọn giữ lại những mầm hoa khoẻ mạnh, bỏ hết các mầm dinh dưỡng và mầm hoa yếu ớt nhằm tập trung chất dinh dưỡng cần thiết cho ra hoa.
Phòng chống giá rét cho Địa Lan
Mùa đông, nhiệt độ thấp, gió to khô hanh khiến cho việc chăm sóc Địa Lan, loại cây ưa khí hậu ấm, thường gặp phải rất nhiều khó khăn; vì vậy việc chăm sóc Địa Lan qua đông là hết sức quan trọng. Mùa đông giá lạnh có khi nhiệt độ xuống thấp dưới 10°c nhất thiết phải đưa cây Lan vào trong nhà ấm. Ban đêm cần phải đóng cửa sổ, ban ngày thời tiết tốt thì nên mở hết cửa sổ cho thông khí và đón nhận ánh sáng. Khi thời tiết lạnh quá có thể bỏ chậu lan vào trong túi nylon, khi lạnh vừa thì mở miệng ra túi, nếu quá lạnh phải buộc hoặc khâu miệng túi lại hoặc dùng túi nylon đậy lên. Khi đợt lạnh đã qua bỏ Địa Lan ra đặt trong phòng sưởi ấm bằng bóng đèn khoảng 60-100W. Ở phía Nam vào mùa đông thời tiết thường ấm áp hơn, vì vậy không nhất thiết phải có sự chăm sóc Địa Lan đặc biệt nhưng phải ngừng bón phân tưới nước khi nhiệt độ xuống thấp.