Theo phong thủy thì cây Quất là biểu tượng của sự may mắn, bình an, sum vầy và hòa thuận. Mỗi dịp Tết đến Xuân về, các gia đình đều mua về một chậu Quất với mong muốn cho gia đình được may mắn, bình an. Đẹp là vậy nhưng khi mùa hè đến thì những quả Quất cũng không còn nữa nên cây cũng còn phù hợp để trưng ra. Rất nhiều gia đình muốn trồng lại cây Quất đó để cho dịp Tết năm sau nhưng do không nắm được kỹ thuật nên không phải ai cũng có thể trồng. Sau đây, xin mời các bạn hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu cách trồng, chăm sóc cây quất sau Tết.
Cách chăm sóc cây Quất sau Tết
Suốt khoảng thời gian Tết khi bạn trưng cây Quất bạn cần phải giữ ẩm cho cây bằng cách dùng tay vẩy nước lên lá mỗi ngày hoặc dùng bình xịt để phun nước. Ngoài ra bạn còn phải tưới nhẹ phần gốc cho cây khoảng 1-2 lần/1 tuần, sao cho cây không bị rụng nhiều lá hoặc quả. Chỉ thế bạn mới có thể trồng lại cây Quất sau Tết.
Chuẩn bị trước khi trồng lại cây Quất
Trong khoảng thời gian bạn chơi Quất thì khoảng 2 tuần bạn nên bón 1 lượng nhỏ phân vi sinh cho cây. Khi bạn định trồng lại cây thì trước đó 10 ngày bạn hãy dùng thuốc để kích thích nó ra rễ. Bạn có thể dùng A-H502; Orgamin pha với nước theo tỉ lệ hướng dẫn trên bao bì rồi tưới vào gốc cây cho rễ mới của cây được hình thành, giúp cây đủ sức thích nghi với môi trường mới. Ngoài ra bạn cần ngắt 1/2 số lá trên cây và ngắt toàn bộ những quả còn lại, như vậy sẽ giúp cây không cần quá nhiều dinh dưỡng và nước khi mà rễ cây chưa phát triển để bám vào đất trồng mới.
Chuẩn bị đất trồng
Đất mới để trồng cây phải là đất tơi xốp, giàu chất dinh dưỡng, thoáng khí và đủ ẩm, độ pH dao động từ 5-6 để đảm bảo cây sẽ phát triển tốt. Nếu bạn trồng cây ở đất vườn thì cần chọn chỗ đất cao vì đất trũng dễ làm cho cây bị thối rễ. Nếu bạn trồng cây trong chậu thì cần chọn chậu to hơn tán của cây, có lỗ thoát nước, tránh ngập úng, khi cây lớn hơn thì cần phải thay chậu cho tương xứng.
Bổ sung chất dinh dưỡng cho cây
Khi bạn trồng cây được khoảng 5 đến 7 ngày thì hãy xới nhẹ phần đất quanh gốc cây để đất tơi xốp hơn và cây hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn. Sau 15 ngày thì bạn cần bổ sung thêm chất dinh dưỡng cho cây bằng cách bón phân vào quanh gốc bằng cách bón trực tiếp hoặc hòa phân vào nước rồi tưới xung quanh gốc cây. Loại phân phù hợp để bón cho Quất là phân hữu cơ, phân chuồng đã oai mục hoặc phân NPK theo tỉ lệ( 12:5:10).
Tỉa cây, tạo dáng cho cây quất
Với những cây Quất chơi vào ngày Tết thì đa số là những cây có thế đẹp, dáng đẹp nên khi trồng lại bạn chỉ việc tỉa bớt lá cho gọn. Nếu bạn không thích thế cũ của cây thì có thể trồng cây cho xanh tốt rồi cắt tỉa tạo thế mới theo ý bạn. Có điều, khi làm việc đó bạn cần dùng các dụng cụ chuyên dụng để không làm hỏng cành của cây, và việc cắt tỉa phải được thực hiện vào những ngày nắng. Cứ sau 10-15 ngày bạn cần phải cắt tỉa hoặc uốn cành một lần. Khi bạn cắt tỉa cành thường xuyên cũng góp phần giúp cây nhận được nhiều ánh sáng, có nhiều dinh dưỡng, làm cho việc mọc lá nhanh hơn, hoa nở nhiều hơn dành cho dịp Tết năm sau.
Trồng lại cây vào chậu
Bạn cần phải đảo quất, đánh bầu để trồng lại Quất, nếu bạn trồng ở ngoài vườn thì bạn cần mang cây vào trong chậu trồng khoảng tháng 6 dương lịch để tiếp tục chăm sóc cây. Nếu cây đã được trồng ở trong chậu thì cần đổi sang một chậu khác to hơn giúp kích thích cây ra hoa đúng dịp Tết.
Bạn cần tưới đủ nước cho gốc cây trước khi đảo gốc từ ngoài vườn vào chậu, đánh cách gốc từ 20 đến 30 cm xung quanh gốc để cho phần đất đó kết dính vói nhau, tránh để tình trạng vỡ bầu hoặc nứt bầu.
Đường kính tán cây, đường kính chậu và cây sẽ quyết định là bầu to hay bầu nhỏ. Bạn cần dùng dụng cụ chuyên dụng như cuốc, thuổng moi đất ở xa gốc khoảng 60 đến 100 cm, rồi đào rãnh rộng 20cm, sâu 40 cm rồi tỉa bỏ bớt đất cho tới khi bầu vừa với đường kính đã định. Khi làm việc này bạn có thể chặt bỏ một phần rễ có đường kính trên 1 cm không quấn được quanh bầu, các rễ dài, mềm dùng dây nilon để quấn quanh bầu và buộc chặt rễ qua gốc.
Kích hoa tạo quả cho quất vào năm sau
Bạn cần phải để Quất vào nơi râm mát khoảng 5 đến 7 ngày sau khi đánh bầu, bỏ bớt 1/2 lá của cây sau đó mang vào chậu trồng và chăm sóc. Bón phân cho cây cách 20 ngày 1 lần, đảm bảo đất của chậu Quất đủ ẩm, nên đặt chậu ở nơi không có nắng gắt, không có gió mạnh và thoáng mát.
Khi cây ra hoa đợt đầu vào khoảng tháng 7 hoặc tháng 8 thì bạn nên ngắt bớt lá, hoa và quả của cây đi rồi tiếp tục bón đạm và kali cho cây vào khoảng tháng 9 tháng 10 giúp cây tăng trưởng rồi ra hoa tiếp vào tháng 11 để có quả Quất chín vào đúng dịp Tết Nguyên Đán.
Phòng trừ sâu, bệnh hại cây quất
Một số loài gây bệnh cho Quất là sâu, rệp, nấm. Chúng tấn công ào rễ, thân và lá của cây. Hàng ngày khi tưới và chăm sóc cây bạn cần để ý quan sát kỹ để kịp thời phát hiện và xử lý sâu bệnh hại cây. Bạn có thể dùng các dụng cụ chuyên dụng để bắt sâu bọ hoặc dùng nước muối pha loãng để rửa lá, bón cho gốc và dùng nước vôi để trị nấm. Biện pháp cuối cùng mới dùng đến thuốc trừ sâu.
Khi bạn dùng Quất ngoài mục đích để làm cảnh mà để tắm cho bé trị rôm sảy thì không được phun thuốc trừ sâu cho cây vì như vậy sẽ không tốt cho sức khỏe.
Sau đây chúng tôi xin giới thiệu tới bạn một số cách phòng trừ bệnh hại cây, bạn cần tìm hiểu kỹ về dấu hiệu bệnh để tìm ra đúng biện pháp với từng loại bệnh cụ thể.
Khi bạn thấy lá cây có những đốm sần sùi màu nâu nhạt mọc cao lên trên mặt lá, xung quanh đốm có quầng nâu vàng, trên quả Quất cũng có các dấu hiệu tương tự ở lá nhưng nhiều đốm sần sùi hơn, thậm chí một số cành bánh tẻ của cây cũng bị sùi lên và chết khô
Khi thấy các dấu hiệu này là cây Quất của bạn đã bị bệnh loét do vi khuẩn Xanthomonas campestric pv. citri. Đây là loài vi khuẩn có thể gây hại trên rất nhiều loại cây có múi khác như bưởi, cam, quýt, chanh nhất là vào mùa ẩm ướt. Khi cây bị nhiễm bệnh nặng thì lá cây sẽ bị vàng, rụng sớm, cây thì yếu ớt và còi cọc, cành cây sẽ bị chết khô từ chỗ bị bệnh trở lên. Quả của cây sẽ bị cứng khô và không ăn được rồi rụng. Nếu cây đã bị mắc bệnh thì rất khó để chữa trị do vậy cần phải phòng bệnh bằng cách khi ta trồng cây thì bón cân đối giữa đạm, lân, kali và bón bổ sung những loại phân hữu cơ đã hoai mục giúp tăng sức đề kháng cho cây.
Bạn cần phải vệ sinh vườn bằng cách thường xuyên cắt bỏ những cành, lá, quả bị bệnh mà vẫn ở trên cành hoặc đã rụng xuống đất rồi đem đi đốt bỏ.
Với Quất để trưng Tết đôi khi còn có loại sâu chui vào quả để gây hại ở phần vỏ của quả làm cho phần cùi màu trắng của vỏ bị nổi u khiến cho quả bị rụng, nếu không rụng thì các u đó cứ lớn dần khiến quả bị biến dạng.
Khi cây Quất bị sâu hại kiểu này chính là loại sâu thuộc bộ Lepidotera, họ Yponomeutidae. Loại sâu này gây hại cho quả từ nhỏ cho đến lớn. Nếu chúng xâm nhập sớm thì quả sẽ rụng, muộn hơn thì quả vẫn lớn nhưng sẽ bị biến dạng. Khi con sâu trong quả Quất đến tuổi trưởng thành nó sẽ chị ra khỏi quả và kéo một lớp tơ mỏng tạo thành lớp kén màu xám trắng hay xanh nhạt trên cuống, vỏ, cành hoặc phiến lá rồi nó sẽ hóa nhộng nằm ở bên trong.
Bạn có thể dùng một số cách sau để hạn chế loại sâu này: Cần liên tục kiểm tra để tìm và loại bỏ những quả bị nhiễm bệnh, kể cả những quả đã rụng rồi đem tiêu hủy để giết được con sâu bên trong quả; cần tưới nước hàng ngày để cắt lá tỉa cành và chăm sóc cây, nếu thấy con nhộng nào xuất hiện thì diệt ngay; có thể phun thuốc trừ sâu nếu thấy nhộng xuất hiện vì làm vậy sẽ diệt được sâu non khiến nó không thể chui vào trong quả, nếu vườn nhiều sâu có thể phun thuốc 2-3 lần mỗi lần cách nhau 7 đến 10 ngày.
Khi bạn thấy trên lá bánh tẻ và lá non của cây Quất xuất hiện những đường ngoằn ngoèo to bằng sợi chỉ hoặc to hơn, nó có màu lấp lánh như bạc khiến cho là cong queo thậm chí là co rúm lại làm cho cây bị chậm phát triển, không lớn được.
Đó là các dấu hiệu của cây Quất đã bị sâu vẽ bùa làm hại. Loại sâu này chúng gây hại nhiều trên các loại cây có múi khi cây đang ở thời điểm ra lá non và những thời điểm mà khi bạn làm gốc cho cây ra quả theo kế hoạch. Chúng làm cho lá của cây không phát triển làm hoa và quả dễ rụng, đồng thời còn làm nơi cho các vi khuẩn khác dễ xâm nhập gây hại.
Bạn có thể dùng một số biện pháp sau để phòng tránh: Cần hạn chế việc làm cho lá của cây Quất mọc thành nhiều đợt để hạn chế nguồn cung cấp thức ăn cho cá loại sâu trong vườn; Khi cây có số lá bị hại khoảng 10% trở lên mới bắt đầu phun thuốc, nhớ là nên phun trực tiếp vào chỗ có sâu gây hại không phun giàn trải.