• Biên tập: Dũng Cá Xinh
• Người dịch: Mai Nhung

ENGLISH

People have cultivated wax plant (Hoya carnosa) for 200 years. That this semi-succulent subtrop- ical vine so often survives neglect in doctor’s offices and dim parlor corners is testament to its durability. You will be astonished when it trans- forms itself by bursting into fragrant bloom, even under adverse conditions. Wax plant twines up a trellis or other support, reaching 10 feet in height and 1 to 2 feet in width. Its stems twist around in a counterclockwise circle until they bump into something. When they touch an object they’ll wrap themselves around it and corkscrew their way up to the top. Stems are clothed in pairs of handsome, dark green leaves up to 4 inches long. Leaves are so thick, firm, and waxy, they feel almost like plastic. Some cul- tivars have leaves variegated in creamy white or cream with a pink tinge.

The intricate jewel-like flowers seem not to belong to the sturdy vine that supports them. Each satiny flower, only 0.5 inch in diameter, is borne in a tight, crown-like cluster (umbel) of ten to 30 flowers. These clusters look like little nosegays. Flowers are white to very pale pink or dark pink, with a star-shaped red-orange corona in the center. Their sweet scent is heavenly. The flower clusters are held on spurs (specialized short stems). Each spur is long-lived and flow- ers year after year, so don’t remove them when you’re deadheading your plant after flowering is finished. The flowers produce a lot of sugary sweet nectar to attract pollinators, and excess nectar sometimes drips out of the flowers and onto the floor. While your plant is developing flower buds or is actively blooming don’t move it to a new location or try to re-pot it. It will freak out and drop all its flower buds.

MEDIUM LIGHT.

Bright light filtered by sheer cur- tains or a half-day of morning sun from an east window provides enough light for wax plant to flower well. It will tolerate low light, meaning it won’t die, but it won’t flower for you either. Avoid hot afternoon summer sun, which will scorch the foliage.

MODERATE TEMPERATURE.

Daytime 70 to 80°F, nighttime 60 to 70°F.

MODERATE WATER.

Water whenever the top of the potting medium becomes dry to a depth of 1 inch.

HUMIDITY.

Wax plant’s thick, semi-succulent leaves tolerate dry air very well, so average home humidity is adequate.

POTTING MEDIUM.

Use any good organic, well-drained, general-purpose potting soil that incorporates organic fertilizer, mycorrhizal fungi, and other beneficial microbes.

FERTILIZER.

Use any organic fertilizer, in either a powder or liquid formulation, where the sec- ond number (phosphorus) is higher than the other two to promote flowering. Apply every two weeks through the growing season, once a month in winter.

POTTING.

When wax plant needs up-potting, shift it to a container with a diameter 2 inches larger than the current pot. Hoyas have a repu- tation of blooming more reliably when they are slightly rootbound.

PROPAGATION.

Wax plant is easy to propagate from stem tip cuttings or by layering. This plant has milky white sap that dries to rubber and will stain clothing and furniture. Use a damp cloth to wipe up the sap when you prune wax plant or take cuttings.

COMMON PROBLEMS

Watch for failure to flower (page 247), mealy- bugs (page 262), and root rot (page 272).

Tiếng Việt

Con người đã trồng cây Cẩm Cù (Hoya carnosa) từ hơn 200 năm trước. Rằng cây leo cận nhiệt đới nửa mọng nước này thường sống sót khi bị bỏ quên trong các văn phòng bác sĩ và các góc phòng khách tối tăm là minh chứng cho độ bền của nó. Bạn sẽ ngạc nhiên khi nó tự biến đổi thành bông thơm, ngay cả trong nhữngo điều kiện bất lợi. Cây Cẩm Cù (Hoya carnosa) mọc thành giàn hoặc các giá đỡ khác, cao tới hơn 3m và chiều rộng từ 30 đến 60 cm. Thân cây của nó uốn lượn theo vòng tròn ngược chiều kim đồng hồ cho đến khi chúng va vào vật gì đó. Khi chạm vào một vật thể, chúng sẽ quấn lấy vật đó và vặn nút theo đường lên đến đỉnh. Thân được bao bọc thành những cặp lá xanh đậm, đẹp đẽ, dài tới 10 cm. Lá rất dày, chắc và có chất sáp, sờ gần giống như nhựa. Một số loại có lá loang lổ màu trắng kem hoặc kem pha chút hồng.

Những bông hoa có cấu tạo phức tạp như ngọc  dường như không phù hợp để những cây leo vững chãi nâng đỡ chúng. Mỗi bông hoa của cây, đường kính chỉ 1 cm, được sinh ra trong một cụm chặt chẽ giống như vương miện (tán hoa) gồm từ 10 đến 30 bông. Những cụm này trông giống như những cái mũi nhỏ. Hoa có màu trắng đến hồng rất nhạt hoặc hồng đậm, với một vầng hào quang màu đỏ cam hình ngôi sao ở trung tâm. Mùi hương ngọt ngào của chúng thực sự rất tuyệt. Các cụm hoa được tổ chức trên cựa (thân ngắn chuyên biệt). Mỗi cành sống lâu năm và ra hoa kết trái năm này qua năm khác, vì vậy đừng loại bỏ chúng khi bạn đang tỉa cành cho cây sau khi ra hoa kết thúc. Những bông hoa tiết ra nhiều mật hoa ngọt có đường để thu hút các loài thụ phấn, và mật hoa thừa đôi khi nhỏ ra khỏi hoa và xuống sàn. Trong khi cây đang phát triển nụ hoa hoặc đang nở rộ, đừng di chuyển đến một vị trí mới hoặc cố gắng trồng lại cây, cây sẽ rụng hết nụ hoa.

ÁNH SÁNG VỪA

Ánh sáng có màng lọc được che bởi rèm hoặc nửa ngày nắng sáng từ cửa sổ hướng Đông đủ sáng cho cây Cẩm Cù (Hoya carnosa) để ra hoa tốt. Nó chịu được mức ánh sáng thấp, có nghĩa là chúng sẽ không chết nhưng cũng sẽ không ra hoa. Tránh ánh sáng mặt trời vào buổi chiều nóng, thứ mà sẽ đốt cháy tán lá của cây.

NHIỆT ĐỘ THẤP

Nhiệt độ ban ngày từ 21 đến 26°C, nhiệt độ ban đêm từ 15 đến 21°C.

ÍT NƯỚC

Tưới nước bất kì khi nào bầu đất khô tới 2,5 cm.

ĐỘ ẨM

Cây Cẩm Cù (Hoya carnosa) có lá dày, mọng nước và chịu được không khí khô hạn rất tốt. Cây yêu cầu độ ẩm trung bình trong nhà.

SANG BẦU ĐẤT

Sử dụng bất kì bầu đất hữu cơ đa mục đích nào thoát nước tốt mà kết hợp với phân bón hữu cơ,nấm cộng sinh và các loại vi khuẩn có lợi khác

PHÂN BÓ

Sử dụng bất kì loại phân bón hữu cơ ở cả dạng nước hoặc dạng lỏng mà có thành phần phot-pho cao hơn hai thành phần còn lại (ni-tơ và ka-li) để kích thích cây nở hoa. Bón cho cây hai lần một tuần, mỗi tháng một lần vào mùa đông.

SANG CHẬU

Khi cây Cẩm Cù (Hoya carnosa) cần sang chậu, chuyển cây tới chậu mới có đường kính lớn hơn đường kính chậu hiện tại 5 cm. Cây khi nở hoa trông sẽ thật hơn khi có một chút rễ bao quanh.

NHÂN GIỐNG

Cây Cẩm Cù (Hoya carnosa) dễ dàng nhân giống bằng cách cắt ngọn giâm cành hoặc bằng cách tỉa. Loại cây này có nhựa cây màu trắng sữa, khô thành cao su sẽ làm ố quần áo và đồ đạc. Dùng khăn ẩm lau sạch nhựa cây khi bạn cắt tỉa cây hoặc giâm cành.

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

Đề phòng cây không nở hoa (trang 247), bệnh rệp sáp (trang 262) và bệnh thối rễ (trang 272).

Dũng Cá Xinh

Có những ngày mưa gió, ngày nắng chói chang nhưng khi mở cửa ra hàng hoa dại vẫn nằm đó dưới bậc thềm. Không nhạt không úa mà vẫn còn vẻ tươi trong như ngày nào.

Xem các bài khác