Nguồn: Basicbonsai
Dịch: Admin codai.net NVDzung (14/09/2019)
Cây Bonsai, gợi cảm giác thiên nhiên, hấp dẫn hơn nhiều so với với các cây trồng trong nhà (indoor plants, houseplants) trung bình và cho cảm giác bình yên cũng như thích thú cao hơn hẳn. Rất nhiều người đã muốn mua một cái cây với mong muốn trồng như một cây Bonsai trong nhà (indoor bonsai). Nhưng làm thế nào để bạn biết được cây nào thích hợp làm Bonsai trong nhà và cây nào thì cần trồng ngoài trời (outdoors)?
Khi mọi người nghe nói tôi có cây bonsai, họ thường hỏi “Tôi có thể giữ cây bonsai này trong nhà không?” Trong bài này, tôi sẽ cùng thảo luận về sự khác nhau giữa việc giữ cây bonsai indoor và outdoor, cũng như các nhu cầu làm vườn cơ bản để không bị quá phụ thuộc vào điều kiện hoàn cảnh sống của bạn, giúp cho cây của bạn khoẻ mạnh và hạnh phúc.
Cây Bonsai indoor có phải lựa chọn tốt nhất?
Đây là ưu nhược của cây Indoor và Outdoor, nhưng nếu muốn tìm hiểu kỹ hơn, hãy đọc cả bài nhé.
Indoor Bonsai Trees
Ưu điểm:
- Tiện cho ai không có nhiều diện tích trồng cây
- Cải thiện môi trường và thẩm mỹ
- Dễ ngắm
Nhược điểm:
- Bị giới hạn các loài thực vật để chọn
- Yếu hơn cây ngoài trời
- Mọc và phát triển chậm
Outdoor Bonsai Trees
Ưu điểm:
- Đa dạng chủng loài để chọn lựa
- Cây khoẻ hơn, mọc nhanh hơn
Nhược điểm:
- Yêu cầu diện tích và không gian ngoài trời
- Cần phải tưới nước và chăm nhiều hơn
Bạn có thể chăm cây Indoor Bonsai đẹp không?
Để bắt đầu tôi muốn thảo luận các yếu tố cốt lõi để một cây hạnh phúc:
- Ánh sáng mặt trời
- Nước
- CO2
Hãy nhớ lại bài học sinh vật ở trường cấp 2 của bạn, CO2 thì vào lá, nước thì đi lên rễ và ánh sáng mặt trời là nhiên liệu dành cho quá trình quang hợp.
Đơn giản đúng không?
Nhưng khi bạn bắt đầu tìm hiểu về độ ẩm, ánh sáng, môi trường và đất thì nó đã bắt đầu phức tạp hơn rồi. Hơn nữa, còn có một yếu tố thứ 4 – Oxy. Để có thể sử dụng hết lượng đường sản xuất ra trong ngày, chúng phải tiêu thụ Oxy trong một quá trình gọi là hô hấp (respiration): Đường và Oxy được tiêu thụ và chúng chuyển hoá thành năng lượng cho cây.
Vậy những điều này liên quan thế nào đến cây Bonsai indoors và outdoors?
Hãy nghĩ đến cách môi trường tương ứng ảnh hưởng đến các yếu tố này.
Ánh sáng
Không gian sống trung bình được thắp sáng với ánh sáng nhân tạo xung quanh. Nó làm mắt chúng ta dễ chịu hơn và tạo ra môi trường thư giãn hơn. Cửa sổ và rèm cũng làm giảm cường độ sáng. Điều này có ý nghĩa gì với cây?
Nó nhận được lượng quang hợp ít hơn đáng kể so với cây được trồng outdoor. Nói chung, điều này có nghĩa là cây sẽ yếu hơn.
Vâng, còn ánh sáng nhân tạo thì sao? Bóng đèn huỳnh quang và đèn sợi đốt thông thường có thể cung cấp quang phổ cần thiết cho quá trình quang hợp mạnh. Cũng có loại đèn chuyên dụng cho cây phát triển nhưng khá tốn kém.
Độ ẩm
Đây thường là một vấn đề hay bị bỏ qua. Độ ẩm trong nhà so với bên ngoài thường thấp hơn nhiều. Điều này có nghĩa là sự thoát hơi nước đang diễn ra với tốc độ nhanh hơn nhiều trên cây Indoor Bonsai. Một số loài chịu đựng được điều này và những loài khác có nguy cơ thiếu độ ẩm và quang tèo.
Chà, tôi có nên tưới nhiều nước hơn không? Không!
Để thảo luận sâu hơn trong phần tiếp theo, việc tưới nước quá mức có thể làm mất Oxy cần thiết cho sức khoẻ của rễ và toàn bộ cây. Những gì chúng ta cần là phun sương.
Bằng cách phun sương cho cây của bạn vài lần một ngày, bạn có thể giảm đáng kể căng thẳng thoát hơi nước. Đối với một môi trường khô cằn như những nơi trong sa mạc cao và sa mạc thấp thì phương pháp phun sương đặc biệt hiệu quả.
Nước và Oxy
Để giữ cho rễ cây của bạn khoẻ mạnh, chúng cần phải có đủ nước và Oxy. Quá nhiều không khí có nghĩa rễ có thể bị khô và chết. Quá nhiều nước có thể làm mất oxy xung quanh rễ.
Đất của cây indoor khô với tốc độ chậm hơn nhiều. Với suy nghĩ này, bạn nên điều chỉnh tưới cây cho phù hợp. Nói một cách đơn giản, bạn tưới nước khi đất khô và đừng tưới khi nó ướt.
Một cách để kiểm tra tốt nhất là chọc ngón tay của bạn vào đất tầm 3cm. Nếu cảm thấy ẩm ướt, đừng tưới nước. Một nguyên tắc chung cho đất vườn ươm thông thường là tưới nước sau 3 – 4 ngày. Đối với cùng một cây ngoài trời, bạn có thể nước 2 ngày 1 lần. Điều này có thể thay đổi tuỳ thuộc vào khí hậu và đất mà bạn đang sử dụng.
Môi trường
Bạn có sống ở một môi trường nhiệt độ dưới 0 độ C chưa? Trái với niềm tin phổ biến, đa số các loại cây chịu lạnh giỏi và đỏi hòi thời gian ngủ đông thích hợp.
Nhưng nếu bạn sống ở nơi nơi mà nhiệt độ giảm quá sâu, có thể bạn cần chuyển bị kho mùa đông cho cây. Đối với những cây nhiệt đới như các cây Chi Sung (Ficus), điều này có nghĩa là cho cây vào trong nhà. Đối với các loại cây rụng lá và một số loài cây lá kim, bạn có thể đặt chúng vào một nhà xe không sử dụng.
Những gì bạn nên tránh là mang những loài thực sự chịu lạnh như các loài bách xù (juniper) vào nhà có thể làm gián đoạn quá trình ngủ đông của chúng. Tình trạng ngủ đông rất quan trọng giống như mọi người cần ngủ để hoạt động cả ngày, thực vật cần ngủ đông để chuẩn bị cho mùa xuân.
Đo lường về sự thành công của cây Indoor
Vẫn có thể trồng cây Bonsai trong nhà. Ngoài việc sử dụng tất cả các gợi ý được liệt kê ở trên, cách quan trọng nhất để có thể gây ảnh hưởng đến sự thành công của cây bonsai mới là chọn loài cây phù hợp. Một số giống sẽ chịu đựng được điều kiện trồng trọn “khắc nghiệt” ở trong nhà và thậm chí còn có thể phát triển mạnh.
Để đặt tiêu chí chọn cây Bonsai trong nhà, hãy xem xét một số loại cây trong nhà thông thường và hiểu lý do tại sao chúng có thể trồng indoor thành công.
Cây rắn (Snake plant) là một giống cây phổ biến và được nhìn thấy rất nhiều ở các căn hộ hoặc văn phòng. Cây có nguồn gốc nhiệt đới có nghĩa là chúng chịu được môi trường nhiệt độ ấm hơn.
Hoa lan (Orchids) là một loài cây houseplant phổ biến khác ra hoa đẹp mắt. Những gì 2 cây này giống nhau là thịt lá dày, lá sáp. Tính nắng này cho phép chúng chịu được độ ẩm khác nhau.
Lựa chọn
Giờ bạn biết sẽ môi trường nào là thích hợp cần tạo ra cho cây indoor bonsai của bạn, đây là lúc quyết định!
Có một số đề xuất cho cả cây indoor và outdoor bonsai như sau.
Đề xuất cho cây Outdoors
Procumbens Juniper (Ngoạ Tùng – Tùng Xà)
Procumbens Juniper: Cây này rất dễ tìm ở các nhà vườn và rất dễ thích nghi với mọi điều kiện ở toàn nước Mỹ. Chúng là một loại cây lá kim (coniferous) dễ trồng và dễ chăm sóc.
Trident maple – Phong Ba Lá
If you’re a fellow deciduous lover and enjoy the changing seasons, tridents are a great choice. They’re fast growers and leaf size is naturally small. It’s more challenging to grow than procumbens due to fungal and disease susceptibility but overall a strong choice.
Nếu bạn là người thích cây rụng lá và thích sự biến đổi cây giữa các mùa, Trident maple (Phong ba lá) là lựa chọn tuyệt vời. Chúng mọc nhanh và có lá nhỏ một cách tự nhiên. Nó hơi khó chăm hơn Ngoạ Tùng một chút vì các vấn đề sâu bệnh (fungal & disease) nhưng vẫn là một lựa chọn tuyệt vời.
Amur Maple – Phong Amur
Nếu bạn sống ở những khu vực lạnh như một số vùng ở USA thì có một giải pháp đây. Amur Maple – Phong Amur là một giải pháp thanh thế cho Trident Maples (Phong Ba Lá). Khả năng chịu lạnh bản năng đã nằm trong máu của chúng khi có nguồn gốc từ Bắc Trung Quốc và Nga. Cũng như các cây rụng lá khác chúng mọc rất nhanh nhưng dễ nhiễm Clo. Nếu điều đó xảy ra hãy dùng phân sắt.
Đề xuất về cây Indoor Bonsai
Ficus – Cây Chi Sung
Các cây thuộc chi Sung (Ficus) có lá dày và có sáp, giúp chúng chịu được môi trường indoor có độ ẩm thấp. Hơn nữa, chúng là loài chịu được các điều kiện khắc nghiệt và bị lạm dụng nhất, trong mọi điều kiện đều có thể phát triển cực tốt.
Dwarf Jade (Phỉ Thuý Lùn, Ngọc Bích Lùn)
Dwarf Jade (Phỉ Thuý Lùn, Ngọc Bích Lùn) là lựa chọn thứ hai của tôi. Chúng thực ra là cây mọng nước nhưng lá nhỏ tự nhiên của chúng rất dễ để tạo ra cây Bonsai đẹp mắt. Hơn nữa. cây này khá khoẻ và kiên cường nên muốn cây chết bạn cũng phải có nỗ lực mới thành công.
Kết luận
Lời khuyên cuối cùng của tôi chỉ là hãy thử đi. Bonsai bao gồm nhiều yếu tố: Thẩm mỹ, nghệ thuật, làm vườn và nghệ thuật đặt tên cho một số ít. Hiểu và học về các khía cạnh khác nhau của Bonsai sẽ tương đối mất thời gian đó nhé.
Điều khó khăn khăn nhất mà mọi người sẽ gặp khi bắt đầu trồng Bonsai là giữ chúng khoẻ mạnh và sống sót. Mục đích của tôi với bài viết này không chỉ là để cho bạn biết phải làm gì mà là truyền đạt sự hiểu biết đằng sau các khái niệm. Tôi hy vọng có thể giúp bạn đưa ra lựa chọn có chứng minh khi bạn quyết định mua và chăm sóc cây Bonsai đầu tiên của mình.