Thường xuân, hay còn gọi là dây trường xuân, cây vạn niên, dây lá nho… là một trong những loại thực vật phủ mặt đất linh hoạt và phổ biến nhất trên thế giới. Loại cây này có rất nhiều ý nghĩa, tượng trưng cho tình hữu nghĩ, cho tuổi trẻ và sự vĩnh hằng.
Trồng thường xuân là một lựa chọn tuyệt vời cho cảnh quan xung quanh ngôi nhà bạn bới nó mang đến nhiều lợi ích: ngăn ngừa xói mòn đất, không đòi hỏi nhiều thời gian hoặc các cách chăm sóc cầu kì, có thể được trồng trên những ngọn đồi rất dốc, và có thể được sử dụng để leo tường, leo hàng rào trang trí cho ngôi nhà của bạn.
Chậu cây thường xuân
Các nhà khoa học của NASA đã nghiên cứu và cho thấy rằng, thường xuân là loại cây có tác dụng thanh lọc, làm sạch không khí rất tốt. Nó có khả năng hấp thụ các chất độc hại trong không khí, đặc biệt là formaldehyde (chất độc hại có trong khí thải ô tô và khói thuốc lá).
Bên cạnh đó, đây cũng là một loại cây dễ trồng và thích nghi với môi trường sống xung quanh. Hơn thế nữa, thường xuân là loại dây leo có lá đẹp, nên ta có thể áp dụng những kỹ thuật trồng cây cảnh để làm hàng rào, vòm cổng, hoặc trồng trong những chiếc chậu treo trong nhà để trang trí.
Bằng việc tìm hiểu và làm theo một vài bước đơn giản dưới đây, bạn có thể học cách trồng cây thường xuân trong khu vườn của riêng bạn.
Chọn loại thường xuân
Gần như tất cả các loài thường xuân sẽ phát triển tốt trong bất cứ điều kiện gì, từ ánh sáng đầy đủ đến bóng râm thoáng mát. Tuy nhiên, loại thường xuân được trồng phổ biến nhất và dễ dàng nhất là thường xuân Anh (Hedera helix). Đây cũng là loại giống cây dễ tìm kiếm hơn cả. Ngoài ra, tùy thuộc vào mục đích sử dụng và vị trí trồng cây của bạn, bạn có thể chọn những loại có kích thước lớn hay nhỏ, bởi mỗi loại thường xuân lại có kích cỡ khác nhau.
Những loại thường xuân phổ biến để trồng trong nhà
Có ba loại cây thường xuân phổ biến thích hợp nhất để trồng trong nhà với điều kiện chăm sóc thấp hơn cả:
- Thường xuân Algerian (Hedera caneriensis) : có lá lớn và là một loại cây trồng rất nhanh và dễ dàng, rất lý tưởng để trồng trong một giỏ treo. Nó thường được sử dụng để trang trí thêm trong các bó hoa bán ngoài tiệm.
- Thường xuân Ba Tư (Hedera colchica): Là một loài thường xuân rất khỏe mạnh, sức sống mãnh liệt và dễ trồng. Lá của cây trơn nhẵn và có dạng hình trái tim, và có thể dài 3 đến 8 inch. Khi bị nghiền nát, lá sẽ tạo ra mùi thơm đặc biệt.
- Thường xuân Anh (Hedera helix): có lẽ là thường xuân Anh nổi tiếng nhất và một houseplant tuyệt vời cho người mới bắt đầu bởi nó rất dễ trồng và phát triển tốt nhất trong nhiều điều kiện sống.
Chuẩn bị đất trồng
Cây thường xuân phát triển tốt nhất khi được trồng bằng loại đất tơi xốp, màu mỡ, và có độ thoát nước tốt. Thành phần chính của đất nên gồm nhiều đất mùn, than bùn, và đất cát có bổ sung thêm một số loại phân bón lót trước khi trồng. Đất trồng nên được làm sạch cỏ dại và phơi ải khoảng 5-7 ngày nhằm loại bỏ các loại mầm bệnh có trong đất.
Cách trồng cây thường xuân
Cách trồng cây thường xuân
Cách nhân giống cây thường xuân
Bạn có thể nhân giống cây bằng phương pháp giâm cành. Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị một chậu lớn, chứa đất tơi xốp đã bón lót sẵn, chú ý không nên đổ đất đầy miệng chậu, mà bề mặt đất nên cách miệng chậu khoàng 5 cm. Cắt lấy một đoạn cành non đã giâm khoảng 8-12 cm, cắm vào chậu đất. Sau đó, hãy mang chậu cây đặt vào một vị trí râm mát, có độ ẩm tốt. Sau khoảng 2 tuần, cây sẽ ra rễ nếu được đảm bảo độ ẩm và nhiệt độ cần thiết (khoảng 15- 25 độ C).
Ngoài ra, ta còn có một cách khác để nhân giống cây đó là cắt lấy một cành thường xuân với khoảng 2-4 mắt mầm, ngâm cành trong nước sạch và đặt trong phòng với nhiệt độ 20 độ C. Sau khoảng 10 ngày, cành thường xuân cũng có thể mọc rễ mới. Sau đó, bạn lấy cành thường xuân đã ra rễ trồng vào chậu đất chuẩn bị sẵn, chú ý cẩn thận không để rễ bị đứt. Ấn đất thật chặt xung quanh bầu rễ để cây đứng vững.
Trồng cây giống vào chậu xong, bạn nên đổ một ít sỏi đá xung quanh rễ cây. Không nên để cây mới trồng ở nơi có nhiệt độ cao hay ánh nắng mặt trời gay gắt bởi cây dễ bị khô héo, chăm sóc sẽ khó khăn hơn và cây phát triển kém hơn.
Nên đặt ở nơi thoáng mát, tưới nước đảm bảo độ ẩm thường xuyên. Cây có sức sống khá mãnh liệt và bền bỉ, có thể chịu được giá rét nhưng không chịu được nắng nóng gay gắt. Chọn vị trí cho cây là một việc hết sức quan trọng.
Cách trồng cây thường xuân thủy sinh
Trồng cây thường xuân thủy canh
Câ thường xuân là loai cây rất dễ trồng bằng phương pháp thủy sinh, bạn chỉ cần chuẩn bị một bình thủy tinh và nước sau đó cắt một cành của cây thường xuân và cắm vào bình. Nên chọn cành non để cây phát triển tốt.
Cắt cành cây thường xuân
Sau tầm 2 tuần cây sẽ mọc rễ, lúc này bạn có thể mua loại phân bón nước dùng cho cây thủy canh về để cung cấp dinh dưỡng cho cây. Không nên dùng phân bón thường vì nếu dùng không đúng liều lượng sẽ khiến cây bị ngộ độc và chết.
Một số cách tạo hình nghệ thuật cho thường xuân
Vẻ đẹp của cây thường xuân
Để tạo hình nghệ thuật cho thường xuân theo ý thích, bạn cần có khung tạo hình. Như ta đã biết, có rất nhiều loại thường xuân, mà mỗi loại lại có kích thước lớn nhỏ khác nhau.
Tùy thuộc vào từng kích thước, bạn có thể chọn khung tạo hình sao cho phù hợp. Đối với những cành thường xuân có lá to, nhánh dài, nó sẽ nhanh phủ kín khung tạo hình, còn những loại lá nhỏ hơn, bạn cần phải thường xuyên uốn cành để che phủ xung quanh khung.
Muốn có được khung tạo hình nghệ thuật đẹp nhất, bạn cần chọn khung có tỷ lệ cân đối với kích thước của lá. Nếu bạn có đủ sự sáng tạo và đôi tay khéo léo, bạn hoàn toàn có thể tự tạo hình cho cây chỉ với một cuộn dây thép.
Bạn nên chọn những loại khung chắc chắn, bền và được làm từ nguyên liệu không gỉ, có thể được tạo hình sẵn và được phủ một lớp sơn. Có rất nhiều loại khung trên thị trường với kiểu dáng, mẫu mã đa dạng, đặc biệt là loại khung thép cổ điển, giúp tạo nên những cây thường xuân với hình dáng đẹp.
Tỷ lệ giữa kích thước của chậu trồng cây và khung tạo hình cũng cần được tính toán hợp lí. Chiều cao của khung nên gấp đôi, hoặc gấp 3 lần chiều cao của chậu.
Việc thường xuyên tỉa lá sẽ giúp cho việc tạo dáng thường xuân dễ dàng hơn, cành cây gọn gàng và chắc khỏe hơn. Nhưng cần một điều là lưu ý mỗi lần không nên tỉa bớt quá nhiều lá, và cũng chỉ nên tỉa khi lá mọc quá dày và rậm rạp. Chú ý không để các cành thường xuân bị đè hoặc chồng chéo lên nhau.
Sau khi tạo hình thành công, bạn chỉ nên tưới nước khi thấy bề mặt đất trong chậu bị khô hạn, và vẫn phải đảm bảo sự thoát nước tốt cho cây.
Cách chăm sóc cây thường xuân
Cách chăm sóc cây thường xuân
Ánh sáng
Điều đầu tiên bạn cần biết về cách chăm sóc thường xuân chính là đảm bảo đủ lượng ánh sáng cho cây, dù là bạn trồng nó trong nhà. Nếu không đủ ánh sáng, thường xuân sẽ phát triển rất chậm, còi cọc yếu ớt và dễ bị mắc các chứng sâu bệnh. Hơn nữa, cây sẽ không duy trì được màu sắc xanh tốt nhất vốn có của nó nếu không có đủ lượng ánh sáng cần thiết.
Tuy nhiên, ánh sáng mặt trời trực tiếp lại quá gay gắt với thường xuân, có thể khiến cho cây bị cháy lá. Vậy nên ánh sáng mặt trời gián tiếp là phù hợp nhất với loài cây này. Bạn nên đặt cây ở gần một cửa sổ nào đó thoáng mát, có thể đón chút nắng nhẹ vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối là vừa đủ. Cây thích hợp với thời tiết lạnh của mùa đông nhiều hơn và đặc biệt thích độ ẩm không khí lớn.
Nước tưới
Loài cây này không cần phải tưới nước quá nhiều, thường là chỉ cần một lần mỗi ngày, hoặc là khi phần đất trồng cây thực sự khô ráo thì mới cần phải tưới nước. Chậu trồng cây và loại đất trồng cần đảm bảo thoát nước tốt nhất, để tránh cây bị úng rễ do ngập trong nước.
Vào mùa đông, không khí trở nên khô hanh và độ ẩm rất thấp, thì việc bạn nên làm là tưới phun sương thường xuyên cho thường xuân để đảm bảo độ ẩm. Không cần tưới quá đẫm nước, chỉ cần mỗi ngày 2 lần tưới phun sương cho cây là đủ.
Bón phân
Chú ý bổ sung phân bón cho cây định kì mỗi tháng một lần để đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho cây phát triển khỏe mạnh và xanh tốt nhất. Bạn có thể lựa chọn một số loại phân hữu cơ, bón trực tiếp vào gốc cây rồi vun xới đất sao cho tơi xốp, hoặc cũng có thể hòa tan vào nước sạch rồi tưới cho cây.
Cắt tỉa và phòng chống sâu bệnh
Đây là một loài cây xâm lấn, nên khi phát triển, các nhánh và dây leo sẽ mọc lan ra rất nhanh. Nếu bạn trồng cây trong nhà, nên chú ý cắt tỉa cây thường xuyên khi cây bắt đầu có dấu hiện lan nhánh để cây luôn giữ được kích thước ổn định, phù hợp nhất, đẹp nhất và có sự phát triển khỏe mạnh nhất. Nếu dây leo quá dài, bạn hãy cắt bớt chúng, dùng các loại kích rễ để trồng chúng sang một chậu mới, cho phát triển thành một cây mới.
Thường xuân có thể gặp phải một số loại bệnh như đốm loang và sâu cuốn lá. Đây là hai loại sâu bệnh thường gặp nhất của thường xuân. Bạn có thể tham khảo ý kiến của chuyên gia bảo vệ thực vật hoặc tìm hiểu và mua thuốc trị ở các cơ sở bán thuốc bảo vệ thực vật uy tín để có thể cứu sống cây.
Những lưu ý khi trồng cây thường xuân trong nhà
- Cây nên được trồng trong một chiếc chậu hoặc giỏ treo với hệ thống thoát nước tốt
- Đất của cây phải thực sự khô ráo giữa các lần tưới, nghĩa là chỉ nên tưới nước cho cây khi đất trồng trong chậu đã khô
- Cắt dây leo cho cây thường xuyên nếu chúng quá dài (phải đeo găng tay để bảo vệ da vì nhựa cây thường xuân có thể gây dị ứng tại chỗ)
- Hãy chắc chắn không để dây leo mọc và leo lên bất cứ thứ gì chúng có thể gây hại.
- Cây chỉ cần ánh sáng mặt trời gián tiểp là đủ để “giữ sức khỏe”
- Đây là loài cây có thể gây độc hại cho con người và vật nuôi. Lá của thường xuân có chứa glycoside hederin, có thể gây ra tác dụng phụ, từ mức độ nhẹ như dị ứng, sưng tấy, đến nghiêm trọng là tiêu chảy, nôn mửa, khó thở và sốt cao. Vì thế nên chú ý tránh xa cây khỏi trẻ nhỏ và vật nuôi.
- Khi chạm vào, nếu không cẩn thận thì nhựa từ cây thường xuân có thể gây viêm da. Viêm da là một thuật ngữ chung được sử dụng để mô tả tình trạng đặc trưng trên da như phát ban, ngứa, sưng, đỏ. Các trường hợp viêm da tiếp xúc, dị ứng có thể xảy ra nếu chúng ta chẳng may chạm vào nhựa cây thường xuân. Không phải tất cả những ai chạm vào cây này đều sẽ bị viêm da nhưng đó là một nguy cơ cần được cân nhắc.
Hỏi đáp về cây thường xuân
Cây thường xuân bị héo là thì phải làm sao?
Khi thấy cây bị héo lá, việc đầu tiên bạn cần làm là kiểm tra xem đất có khô hay không nếu trường hợp đã lâu chưa được tưới nước thì bạn nên tưới nước cho cây và nên dùng bình phun sương tưới cả phần lá của cây.
Vị trí đặt cây nhiệt độ quá cao và nắng nhiều cũng làm cây héo, thường xuân không chịu được nhiệt độ cao và nắng chiếu trực tiếp quá lâu sẽ làm cháy lá. Nên đặt cây vị trí có ánh sánh nhưng không bị chiếu nắng trực tiếp quá lâu.
Cây cũng có thể bị héo lá do chất dinh dưỡng trong đất trồng hay giá thể không còn, đối với cây trồng trong chậu hay gặp phải trường hợp này. Bạn nên thay đất hay giá thể sau một thời gian trồng cây để cung cấp dinh dưỡng mới cho cây phát triển.
Cây thường xuân giá bao nhiêu?
Trên thị trường hiện nay cây thường xuân thường bán dưới dạng chậu treo với giá từ 90k đến 160k.
Thường xuân mặc dù không rực rỡ và đầy màu sắc như nhiều loại cây cảnh khác, nhưng vẻ đẹp giản đơn, thanh lịch của nó kết hợp với những tác dụng bất ngờ sẽ là giá trị cốt lõi của loài thực vật này. Bạn có thể trồng một giàn thường xuân trước cổng, ngoài lan can ban công, hay đơn giản chỉ là một chậu thường xuân tạo hình nghệ thuật đặt trong phòng khách, phòng làm việc, vậy là đã đủ tận hưởng một nét đẹp sẵn có trong tự nhiên, lại được hít thở trong một bầu không khí tươi mát, trong lành rồi. Hi vọng bài viết về cách trồng cây thường xuân này sẽ hữu ích cho bạn đọc.